زخم سرد چیست؟ علائم، دلایل و روش درمان خانگی

زخم سرد یا تبخال نوعی عفونت ویروسی شایع است که معمولاً به شکل تاول‌های ریز و چرکین در اطراف لب و دهان ظاهر می‌شود. این زخم‌ها اغلب به شکل تاول‌های کوچک در یک نقطه کُپه شده و بعد از ترکیدن، پوسته‌پوسته می‌شوند و اغلب چند روز طول می‌کشد تا کامل از بین بروند. اگرچه هیچ درمان قطعی برای تبخال وجود ندارد و ممکن است مجدداً بروز کند اما برای تسکین درد و بهبود زخم آن می‌توان از یخ یا آلوورا و داروهای ضد درد کمک گرفت. برای آشنایی بیشتر با زخم سرد و روش‌های درمان آن در ادامه با کیوت مگ همراه باشید.

زخم سرد چیست؟

زخم سرد یک گروه از تاول‌های ریز و دردناک است که توسط گونه‌های خاصی از ویروس هرپس سیمپلکس(HSV) ایجاد می‌شود. ویروس هرپس دو نوع دارد که نوع اول(HSV1) آن باعث تبخال دهان و نوع دوم(HSV2) آن باعث تبخال در ناحیه تناسلی می‌شود.

حداکثر ۹۰ درصد افراد در سراسر جهان حداقل یک‌بار به HSV مبتلا شده‌اند. معمولاً اولین باری که دچار تبخال می‌شوید علائم آن بسیار شدید است.

اولین عفونت معمولاً در دوران کودکی ایجاد می‌شود و می‌تواند کودک را به‌شدت بیمار کند. بعد از اولین شیوع، بدنتان آنتی‌بادی تولید می‌کند و ممکن است هرگز مجدداً دچار عفونت نشوید اگرچه در بسیاری از افراد دوباره بازمی‌گردد؛ خصوصاً افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند معمولاً شیوع مکرر را گزارش می‌کنند.

زخم‌های سرد می‌توانند از طریق تماس نزدیک مثل بوسیدن یا تماس‌های جنسی متعارف و نامتعارف از فردی به فرد دیگر منتقل شوند. بنابراین در صورت بروز زخم سرد بهتر است اقدامات احتیاطی زیر انجام شود:

• از به اشتراک گذاشتن ظروف و وسایل شخصی مثل ماشین اصلاح و حوله خودداری کنید.
• محصولی که برای معالجه تبخال استفاده می‌کنید را به اشتراک نگذارید.
• دستان خود را پس از استعمال کرم یا پماد بروی زخم، بشویید.

زخم‌های سرد در مواردی که به شکل تاول ظاهر می‌شوند بیشتر مسری هستند زیرا ویروس به‌راحتی از طریق تماس با مایعات آلوده زخم گسترش می‌یابد اما این زخم‌ها حتی اگر بدون تاول و قابل‌مشاهده نباشند مسری هستند. این بیماری قابل‌درمان نیست و به‌محض ابتلا باید مدیریت شود.

پس از التیام زخم‌ها، ویروس در بدن خاموش باقی می‌ماند و این بدان معناست که هر زمان ویروس دوباره فعال شود زخم‌های جدید ظاهر می‌شوند. معمولاً این زخم‌ها به دلیل عفونت‌های ویروسی یا تب، تغییرات هورمونی مانند تغییرات قاعدگی، فشار، خستگی، قرار گرفتن در معرض نور خورشید و باد، تغییرات در سیستم ایمنی بدن و آسیب به پوست، مجدداً عود می‌کنند.

بیشتر بخوانید: شستشوی پوست سوخته و زخم سوختگی

درمان زخم سرد با داروها

اگر تا به‌ حال دچار زخم سرد شده باشید احتمالاً علائم آن را می‌دانید. زخم‌های سرد با گزگز و سوزش در ناحیه لب یا گوشه دهان شروع می‌شود و سپس به شکل زخمی قرمزرنگ ظاهر می‌شود. چند روز بعد، تاول‌ها می‌ترکد و پوسته‌پوسته می‌شود و معمولاً ۲ تا ۴ هفته طول می‌کشد تا از بین برود. برای درمان زخم سرد می‌توانید از داروهای زیر کمک بگیرید:

۱- مسکن‌ها

اگر تب دارید یا زخمتان گزگز می‌کند می‌توانید از مسکن‌های بدون نسخه مثل استامینوفن استفاده کنید. کرم‌های حاوی لیدوکائین یا بنزوکائین هم می‌توانند در تسکین درد مؤثر باشند.

۲- کرم‌های بدون نسخه

کرم‌هایی در بازار موجودند که می‌توانند به کاهش درد زخم یا لطافت پوست حین بهبود زخم، کمک کنند. پماد دوکوزانول می‌تواند زمان بهبود زخم سرد را کوتاه‌تر کند. کافی است به‌محض مشاهده اولین نشانه‌های عفونت، پماد را روی زخم بمالید تا از انتشار زخم به سایر قسمت‌های بدن جلوگیری شود.

۳- داروهای تجویزی

از آن‌جایی‌ که تبخال در اثر ویروس ایجاد می‌شود پزشکان ممکن است داروهای ضدویروسی را برای بهبود سریعتر به شما پیشنهاد دهند. داروهای ضدویروسی که برای درمان زخم سرد استفاده می‌شوند عبارت‌اند از آسیکلوویر، والاسیکلوویر، فامسیکلوویر و پنسیکلوویر.

برخی از این محصولات به‌صورت قرص در بازار موجودند و برخی دیگر کرم‌هایی هستند که باید آن‌ها را چند بار در روز روی زخم بمالید. به‌طور کل قرص‌ها بهتر از کرم‌ها عمل می‌کنند. همچنین برای عفونت‌های بسیار شدید، برخی داروهای ضدویروسی را می‌توان تزریق کرد.

۴- لیزین

لیزین نوعی آمینواسید است که عموماً به شکل کرم یا مکمل خوراکی در دسترس است و می‌تواند در درمان تبخال مفید باشد.

۵- پروپلیس (Propolis)

این پماد که از موم زنبورعسل ساخته شده است می‌تواند در درمان زخم سرد مفید باشد.

۹ روش خانگی برای درمان زخم سرد

وقتی احساس کردید که در دهان یا گوشه لبتان می‌خواهد تبخال بزند دوست دارید خیلی زود از شر آن خلاص شوید. احتمالاً برای درمان زخم سرد نیازی به دکتر ندارید بلکه با یخ یا آلوورا به‌راحتی می‌توانید درد را تسکین دهید و برای بهبودی زخم از آن‌ها استفاده کنید. در لیست زیر ۹ روش خانگی برای درمان زخم سرد ارائه شده است:

1. یخ: با استفاده از کمپرس سرد می‌تواند درد و قرمزی زخم را کاهش دهید. یخ را مستقیماً روی پوست نگذارید زیرا می‌تواند باعث آسیب پوست شود.
2. کرم یا بالم لب: می‌توانید از کرم زینک اکسید یا بالم لب برای بهبود زخم سرد کمک بگیرید. اگر لب‌هایتان خشک است از کرم مرطوب‌کننده استفاده کنید.
3. ضدآفتاب: آفتاب‌سوختگی می‌تواند باعث ایجاد زخم سرد شود بنابراین استفاده از ضدآفتاب زمان آفتاب‌سوختگی می‌تواند مانع از بروز این عفونت شود.
4. ژل آلوورا: همان ژلی که برای آفتاب‌سوختگی استفاده می‌شود ممکن است برای بهبود زخم سرد کمک‌کننده باشد! تحقیقات آزمایشگاهی نشان داده است که این ژل می‌تواند در مبارزه با ویروس‌ها ازجمله ویروس هرپس سیمپلکس کمک‌کننده باشد.
5. بادرنجبویه: برخی تحقیقات نشان داده است که عصاره بادرنجبویه می‌تواند به بهبود زخم‌های سرد کمک کند.
6. ریواس و مریم‌گلی: ترکیب این دو گیاه جادویی می‌تواند به‌اندازه کرم آسیکلوویر در درمان زخم سرد مؤثر باشد.
7. روغن درخت چای: این روغن با بوی قوی خود کمک می‌کند تا زخم سرد با سرعت بیشتری بهبود یابد.
8. ویتامین‌ها: تحقیقات نشان داده است که هر دو ویتامین C و E می‌توانند با تبخال مقابله کنند. ویتامین C، ویروس هرپس سیمپلکس را غیرفعال می‌کند و ویتامینE می‌تواند در بهبود زخم سرد مفید باشد.
9. کاهش استرس: اگر تبخالتان در اثر استرس ایجاد می‌شود شاید برایتان عجیب باشد اگر بگویم که با مراقبه یا تمرینات تنفسی عمیق می‌توانید جلوی آن را بگیرید!

بیشتر بخوانید: درمان جوش روی زبان؛

درمجموع زخم‌های سرد معمولاً بدون درمان یا با کمک داروها و درمان‌های خانگی برطرف می‌شوند اما اگر سیستم ایمنی ضعیفی دارید یا تبخالتان طی ۲ تا ۳ هفته از بین نرفت، علائم آن شدید بود یا در اطراف چشم احساس تحریک کردید حتماً در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید.