سوختگی پوست شکم در بارداری؛ علائم، دلایل و روش درمان سریع و خانگی

باردار شدن گاهی اوقات این احساس را به مادران می‌دهد که در بدن جدیدی هستند و همراه با افزایش مداوم وزن و احساس حرکت و لگد زدن کودک، ممکن است متوجه شوید که جدیدا به چیزهایی که قبلا به آن‌ها حساسیتی نداشتید حساس شده‌اید. مثلا ممکن است حس بویایی شما به‌طور ناگهانی تشدید شود و یا ممکن است تاری دید داشته باشید. به غیر از این، پوست برخی از مادران بیش از حد حساس می‌شود، و بنابراین در برابر آسیب سوختگی دچار مشکلات بیشتری خواهند شد. اما در اینجا دیگر مساله فقط خود شما نیستید، بلکه باید مواظب جنینی که درون شکمتان جا خوش کرده است هم باشید! و لازم به ذکر نیست که نوزاد در شکم مادر تا چه حدی می‌تواند در برابر آسیب‌ها و عوامل خارجی آسیب‌پذیر باشد. بنابراین قصد داریم تا در این مطلب سوختگی پوست شکم در بارداری را به همراه عوارضی که برای کودک به همراه دارد و راه‌های درمان آن بررسی کنیم.

سوختگی در دوران بارداری

سوختگی تصادفی ممکن است برای هر کسی و در هر زمانی اتفاق بیفتد. اما بسیاری از زنان در دوران بارداری خود کمی دست و پا چلفتی یا حواس پرتی را تجربه می‌کنند، به این معنی که ممکن است سوختگی تصادفی برای آن‌ها با احتمال بیشتری اتفاق بیفتد. مادران این احساس را به خوبی درک می‌کنند!

شما خسته هستید و شب به خوبی نخوابیده‌اید، و یا در سه ماهه سوم بارداری هستید و کمی احساس عدم تعادل می‌کنید. بنابراین یک ثانیه حواستان پرت شده و به‌طور تصادفی قهوه داغ را روی زانو یا شکم خود ریخته‌اید و یا دسته داغ ماهیتابه را بدون دستمال در دست گرفته‌اید.

پس اگر سوختگی پوست شکم در بارداری به‌طور تصادفی برای شما اتفاق افتاد، چه باید کنید؟ دانستن کمک‌های اولیه مناسب برای سوختگی جزئی می‌تواند به شما کمک کند تا به سرعت با این وضعیت مقابله کنید. همچنین باید بدانید که کدام سوختگی‌ها جزئی نیستند و باید به پزشک مراجعه کنید.

به‌طور کلی، سوختگی پوست شکم در بارداری باعث آسیب به پوست و سایر بافت‌ها می‌شود. ما معمولا سوختگی را به‌عنوان جراحات ناشی از آتش سوزی، اشیاء داغ، مایعات داغ یا بخار در نظر می‌گیریم، اما سوختگی می‌تواند در اثر حوادث شیمیایی یا وسایل برقی نیز ایجاد شود.

این سوختگی‌ها بر اساس شدت به سه دسته تقسیم می‌شوند. سوختگی درجه یک تنها لایه بالایی پوست را تحت تاثیر قرار می‌دهد و در آن پوست قرمز و زخمی می‌شود. نمونه کلاسیک سوختگی درجه یک آفتاب سوختگی است. در سوختگی درجه دو، آسیب به عمق پوست گسترش می‌یابد و پوست شدیدا قرمز شده و تاول ایجاد می‌شود.

سوختگی درجه دوی کوچک (یعنی ناحیه کوچکی از پوست را تحت تاثیر قرار داده باشد) معمولاً یک آسیب جزئی در نظر گرفته می‌شود، اما سوختگی درجه دو در ناحیه وسیع جدی است. سوختگی درجه دو می‌تواند دردناک باشد و اگر تاول‌های ناشی از آن باز شوند، عفونت ایجاد می‌شود. اما در سوختگی‌های درجه سه، ضخامت کامل پوست آسیب می‌بیند (یعنی تمام باقت پوست تا عمق آن). همه سوختگی‌های درجه سه جدی هستند و نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارند.

بیشتر بخوانید: سوختگی پوست کودک

عوارض سوختگی حاملگی بر روی جنین

مدیریت سوختگی پوست شکم در بارداری (و به‌طور کلی سوختگی هر ناحیه از بدن در زنان باردار) آسان نیست و نیاز به یک رویکرد چندگانه (هم از لحاظ فیزیکی و هم روانی) با نظارت دقیق بر سلامت جنین و مادر دارد. برای مادر، هدف از درمان سوختگی پوست شکم در بارداری ، بازگرداندن طیف کامل عملکرد اندام‌های بدن و به حداقل رساندن آسیب تا حد امکان است.

اما برای جنین هدف از این درمان، رسیدن به ترم کامل سالم بدون هیچ گونه ناهنجاری مادرزادی است. به دلیل خطر سقط جنین، درمان سوختگی پوست در سه ماهه اول بارداری دشوارتر است. اما زمانی که مادر در آستانه ترم یا نزدیک ترم است، زایمان باید در اسرع وقت انجام شود.

سوختگی‌های جزئی ممکن است تاثیری بر روند بارداری نداشته باشند، اما سوختگی حداقل 35 درصد از کل سطح بدن مادر می‌تواند باعث زایمان زودرس و یا از دست دادن جنین شود. هنگامی که سوختگی در خانم باردار اتفاق می‌افتد، بسته به شدت سوختگی، مادر واکنش‌های بدنی متعددی از خود نشان می‌دهد که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• افزایش نفوذپذیری مویرگی که منجر به نشت مایع از رگ‌ها به فضای اطراف شده و در نتیجه باعث کاهش حجم مایع در بدن مادر (هیپوولمی) می‌شود که به نوبه خود منجر به کاهش جریان خون رحم، مایع آمنیوتیک و جریان خون در جفت می‌شود. این موضوع منجر به نارسایی جفت، هیپوکسی جنین (کاهش اکسیژن) و ایسکمی می‌شود. نشت مایع از مویرگ‌ها همچنین منجر به کاهش فشار خون (هیپوتانسیون) مادر در صورت احیای ناکافی خون می‌شود.
• در نتیجه‌ی استنشاق دود توسط مادر و تحریک شیمیایی راه‌های هوایی بدن او، اشباع اکسیژن در بدن مادر کاهش می‌یابد و به نوبه خود باعث کاهش اشباع اکسیژن در جنین (هیپوکسی) می‌شود.
• عفونت سیستمیک شدید در مادر منجر به شوک سپتیک می‌شود که منجر به هیپوکسی جنین و اسیدوز خواهد شد.
• آزاد شدن آنزیم‌ها و واسطه‌های التهابی که انقباضات رحمی را تحریک می‌کنند هم در نتیجه سوختگی پوست شکم در بارداری اتفاق می‌افتند.

برخی (یا همه‌ی) این واکنش‌ها ممکن است منجر به انقباضات خود به خودی رحم شوند که نتیجه‌ی آن‌ها سقط جنین یا زایمان زودرس پس از مرگ داخل رحمی جنین خواهد بود.

بیشتر بخوانید: روغن برای سوختگی پوست

حفاظت از جنین در سوختگی‌های دوران بارداری

در صورت بروز سوختگی پوست شکم در بارداری (و یا سایر اندام‌های بدن مادر)، شما در اولین اقدام باید کمک‌های اولیه را برای خود انجام داده و شدت سوختگی پوست خود را ارزیابی کنید. اولین قدم در درمان سوختگی جزئی، خنک کردن آن است. بنابراین باید ناحیه سوخته را برای چند دقیقه زیر آب جاری خنک نگه دارید. دقت کنید که به هیچ وجه از یخ یا آب یخ استفاده نکنید، چون می‌تواند باعث تحریک بیشتر پوستتان شود.

اگر نمی‌توانید محل سوخته را زیر آب جاری قرار دهید، یک پارچه مرطوب خنک و تمیز روی آن بگذارید و زمانی که خنکی آن از بین رفت، آن را عوض کرده و یا دوباره آن را خیس کنید. همچنین یادتان باشد که محل سوختگی ممکن است متورم شود، بنابراین حلقه‌ها، ساعت‌ها یا سایر جواهرات را از بدن خود جدا کرده و لباس‌های گشاد بپوشید.

اگر چیزی در اثر سوختگی به پوستتان چسبیده است، سعی نکنید با زور آن را جدا کنید و فقط سریعا با اورژانس تماس بگیرید (چون احتمالا دچار سوختگی درجه 2 یا 3 شده‌اید و همچنین، دستکاری کردن محل سوختگی می‌تواند باعث ایجاد آسیب جدی‌تر و ایجاد جای زخم شود).

برای سوختگی کوچک درجه دو همراه با تاول، ناحیه سوخته را در آب جاری خنک کنید. سپس محل سوختگی را با یک باند گازی یا پارچه تمیز بپوشانید. از پارچه‌های پنبه‌ای یا کرکی برای بستن محل سوختگی استفاده نکنید. از یک باند نچسب استفاده کنید و آن را با چسب نگه دارید. اگر از باند چسبی استفاده می‌کنید، از بانداژی استفاده کنید که قسمت مرکزی و غیر چسبنده آن بزرگتر از محل سوختگی باشد.

به هیچ وجه از کره و از هیچ لوسیون یا کرمی که دارای عطر است بر روی محل سوختگی استفاده نکنید. هنگامی که محل سوختگی خنک شد، می‌توانید از آلوئه ورا یا محصولی که برای درمان سوختگی ساخته شده است استفاده کنید. یادتان باشد که بانداژ پوست خود را هر روز عوض کنید و مطمئن شوید که ناحیه سوخته را تمیز نگه می‌دارید.

برای آفتاب سوختگی یا سایر سوختگی‌های درجه یک، محصولات بدون نسخه‌ای وجود دارند که سوختگی را بی‌حس کرده و درد شما را از بین می‌برند. در صورت ایجاد تاول، آن‌ها را نترکانید و سوراخ نکنید. تاول‌ها به جلوگیری از عفونی شدن پوست زیر سوختگی کمک می‌کنند.

اگر تاول خود به خود پاره شد، به آرامی محل را با آب تمیز بشویید و از یک پماد آنتی بیوتیک استفاده کنید. اگر سوختگی پوست شکم در بارداری برای شما دردناک است، می‌توانید مسکن‌های بدون نسخه مانند آسپرین، استامینوفن، ایبوپروفن، یا ناپروکسن مصرف کنید. البته قبل از مصرف آسپرین یا ایبوپروفن با متخصص زنان یا مامای خود صحبت کنید.

درمان سوختگی در دوران بارداری

همانطور که گفتیم، در هنگام سوختگی پوست شکم در بارداری شما باید بتوانید شدت سوختگی پوستتان را ارزیابی کنید. در مورد سوختگی‌های درجه یک و درجه دوی جزئی، کمک‌های اولیه‌ی بالا می‌توانند برای شما کافی باشند. اما در مورد سوختگی‌های جدی‌تر، باید سریعا با اورژانس تماس گرفته و یا در صورت امکان خودتان به پزشک مراجعه کنید.

تا زمان رسیدن به مطب پزشک یا بیمارستان و یا تا زمان رسیدن ماشین اورژانس به محل حادثه، می‌توانید با استفاده از آب خنک اولین مرحله درمانی را خودتان انجام دهید. اما به هیچ وجه به‌طور خودسرانه از قرص یا کرم‌های مختلف بر روی پوست خود استفاده نکنید، چون برخی از ترکیبات سازنده آن‌ها می‌توانند به جنین آسیب برسانند.

بیشتر بخوانید: کرم موبر و سوختگی پوست در اثر آن

سخن نهایی

سوختگی پوست به خودی خود حادثه‌ای دردناک و حتی کشنده است، اما در مورد زنان باردار، این حوادث می‌توانند بسیار جدی‌تر هم تلقی شوند، چون امکان سقط جنین در اثر سوختگی پوست شکم در بارداری وجود دارد. زنان باردار به دلیل تغییراتی که در بدن و روح و روان خود حس می‌کنند بیشتر در معرض سوختگی‌های تصادفی هستند و به همین دلیل باید موارد امنیتی را (به خصوص در آشپزخانه) شدیدتر رعایت کنند.

همچنین استفاده از برخی داروهای مربوط به درمان سوختگی برای زنان باردار با محدودیت همراه است. بنابراین سعی کنید به غیر از سوختگی‌های جزئی، در صورت بروز حوادث مزبوط به سوختگی پوست شکم در بارداری سریعا به پزشک مراجعه کنید تا درمان مخصوص با شرایط فعلی خود را دریافت نمایید.

سوالات متداول

منابع: + + + +