علائم پوستی تیروئید؛ ماجرای کم کاری تیروئید و لک پوستی!
اختلالات تیروئید با سطوح غیر طبیعی هورمون تیروئید در سرم مشخص میشود. هورمون تیروئید نقشهای زیادی در متابولیسم بدن دارد که از جمله آنها میتوان بهدخالت آن در رشد جنینی پوست پستانداران، شروع و حفظ رشد مو، تعیین ضخامت اپیدرم و ترشح سبوم اشاره کرد. بنابراین هنگامی که مقدار این هورمون در بدن یک فرد بیش از حد باشد یا از حد طبیعی کاهش یابد، ممکن است منجر بهتغییرات پوستی در اشکال مختلف شود. این تغییرات پوستی بهنوع بیماری تیروئیدی که رخ میدهد بستگی دارند. حال در ادامه این مطلب قصد داریم تا ابتدا نگاهی مختصر بهانواع بیماریهای تیروئید و سپس علائم پوستی تیروئید بیندازیم. با ما همراه باشید.
انواع بیماریهای تیروئید
قبل از اینکه علائم پوستی تیروئید را بررسی کنیم، نگاهی بهانواع بیماریهای مرتبط با تیروئید خواهیم داشت. بیماری تیروئید یک اصطلاح کلی برای هر نوع شرایط پزشکی است که غده تیروئید شما را از تولید مقدار مناسب این هورمون باز میدارد. تیروئید معمولاً هورمونهایی را تولید میکند که عملکرد طبیعی بدن را حفظ میکنند.
وقتی تیروئید بیش از حد از این هورمونها تولید میکند، بدن شما خیلی سریع انرژی مصرف میکند. بهاین حالت پرکاری تیروئید میگویند. استفاده سریع از انرژی میتواند ضربان قلب شما را سریعتر کند، بدون تلاش خاصی باعث کاهش وزن و حتی باعث افزایش عصبی شدن شما شود.
از طرف دیگر، غده تیروئید شما میتواند هورمون تیروئید بسیار کمی تولید کند. بهاین بیماری کمکاری تیروئید میگویند. هنگامی که هورمون تیروئید در بدن شما بسیار کم است، میتواند باعث احساس خستگی شود، ممکن است وزن شما افزایش یابد و حتی ممکن است نتوانید هوای سرد را تحمل کنید.
بیشتر بخوانید: قاعدگی و پوست:
این دو اختلال اصلی تیروئید میتوانند ناشی از شرایط پزشکی مختلفی باشند. آنها همچنین میتوانند از طریق خانواده (ارثی) منتقل شوند. بیماری تیروئید میتواند هر کسی اعم از مردان، زنان، نوزادان، نوجوانان و افراد مسن را تحتتاثیر قرار دهد.
مثلا ممکن است در بدو تولد کمکاری تیروئید در نوزاد وجود داشته باشد یا با افزایش سن (اغلب بعد از یائسگی در زنان)، کمکاری تیروئید ایجاد شود. بیماری تیروئید بسیار شایع است و جالب است بدانید احتمال ابتلای یک زن بهبیماری تیروئید تقریباً پنج تا هشت برابر بیشتر از یک مرد است.
اگر هر یک از موارد زیر در شما صدق کنند، در خطر بالاتری برای ابتلا بهبیماری تیروئید و تجربهعلائم پوستی تیروئید هستید:
- سابقه خانوادگی بیماری تیروئید داشته باشید.
- یک بیماری پزشکی داشته باشید (این بیماری موارد میتواند شامل کم خونی خطرناک، دیابت نوع 1، نارسایی اولیه آدرنال، لوپوس، آرتریت روماتوئید، سندرم شوگرن و سندرم ترنر باشد).
- از داروهای حاوی ید (آمیودارون) استفاده کنید.
- افراد بالای 60 سال بهخصوص در زنان
- قبلاً برای یک بیماری تیروئید یا سرطان (تیروئیدکتومی یا پرتودرمانی) درمان شده باشید.
شرایطی که میتوانند باعث کمکاری تیروئید شود عبارتند از:
- تیروئیدیت یا التهاب (تورم) غده تیروئید میتواند میزان هورمونهایی که تیروئید شما تولید میکنند را کاهش دهد.
- تیروئیدیتهاشیموتو: تیروئیدیتهاشیموتو یک بیماری خود ایمنی و بدون درد است که در آن سلولهای بدن بهتیروئید حمله کرده و بهآن آسیب میرسانند. این بیماری ارثی است.
- تیروئیدیت پس از زایمان: این وضعیت در 5 تا 9 درصد از زنان پس از زایمان رخ میدهد و معمولاً یک وضعیت موقتی است.
- کمبود ید: تیروئید از ید برای تولید هورمون استفاده میکند. کمبود ید مشکلی است که چندین میلیون نفر را در سراسر جهان تحتتاثیر قرار میدهد.
- گاهی اوقات، غده تیروئید از بدو تولد بهدرستی کار نمیکند. این بیماری از هر 4000 نوزاد 1 نفر را تحتتاثیر قرار میدهد. در صورت عدم درمان، ممکن است کودک در آینده دچار مشکلات جسمی و روحی شود.
شرایطی که میتوانند باعث پرکاری تیروئید شود عبارتند از:
- بیماری گریوز: در این شرایط کل غده تیروئید ممکن است بیش فعال باشد و هورمون بیش از حد تولید کند. بهاین مشکل گواتر سمی منتشر (بزرگ شدن غده تیروئید) نیز میگویند.
- ندولز (گرهها یا ندولها): پرکاری تیروئید میتواند ناشی از گرههایی باشد که بیش از حد در تیروئید فعال هستند.
- تیروئیدیت: این اختلال میتواند دردناک باشد یا اصلا احساس نشود. در تیروئیدیت، تیروئید هورمونهایی را آزاد میکند که در دردون غده ذخیره میشوند. این مشکل میتواند برای چند هفته یا چند ماه ادامه یابد.
- ید بیش از حد: هنگامی که شما ید بیش از حد (ماده معدنی که برای ساخت هورمونهای تیروئید از آن استفاده میشود) در بدن خود داشته باشید، غده تیروئید بیش از نیاز بدن هورمون تولید میکند. ید بیش از حد را میتوان در برخی داروها (آمیودارون، داروی قلب) و شربتهای سرفه یافت.
بیشتر بخوانید: علائم پوستی دیابت نوع دو
علائم پوستی تیروئید چیست؟
اکنون که با انواع اختلالات غده تیروئید آشنا شدیم، ببینیم علائم پوستی تیروئید چیستند. تیروئید یک غده پروانهای شکل کوچک است که در قاعده گردن قرار دارد. غده تیروئید با اینکه اندازه خیلی کوچکی دارد، اما تأثیر زیادی بر سلامت و تندرستی انسان میگذارد.
همانطور که گفتیم، هورمونهای ترشح شده از غده تیروئید تمام جنبههای متابولیسم شما از رشد مو و جذب مواد مغذی گرفته تا دمای بدن و ضربان قلب را تنظیم میکنند و عملکرد غیرطبیعی تیروئید باعث بروز مشکلات سلامتی متعددی میشود.
جالب است بدانید یک متخصص پوست ممکن است اولین پزشکی باشد که بهپرکاری تیروئید یا کمکاری تیروئید مشکوک میشود، زیرا بسیاری از علائم بیماری تیروئید بر پوست، مو و ناخنها تأثیر میگذارد.
علائم پوستی تیروئید پرکار
غده تیروئید پرکار، هورمون تیروکسین را بیش از حد تولید میکند. هنگامی که این اتفاق میافتد، متابولیسم شما بیش از حد معمول بالا میرود و ممکن است کاهش وزن، ضربان قلب نامنظم یا سریع، تپش قلب، عصبی بودن یا اضطراب، لرزش، تعریق، حساسیت بهگرما، تغییرات قاعدگی، خستگی و مشکل در خواب را تجربهکنید. علاوه بر این، پرکاری تیروئید میتواند باعث مشکلات پوستی زیر شود:
- پوست صاف، نرم، نازک، گرم و مرطوب: در این حالت اپیدرم (روپوست) آتروفیک نیست (یعنی از بین نرفته است)، اما نازک است و بیرونیترین لایه پوست بسیار هیدراته شده است. افزایش جریان خون در پوست باعث گرم شدن آن میشود که اغلب همراه با قرمزی صورت، آرنج و کف دست (اریتم کف دست) رخ میدهد.
- موهای ظریف و نرم: این شرایط ممکن است با یک شکل منتشر بدون زخم از ریزش مو (آلوپسی) رخ دهد.
- ناخنهای پلامر: مشخصه آن یک کانتور مقعر است که ناخنها را از بستر ناخن دور میکند. این حالت همراه با اونیکولیز دیستال با هیپرپیگمانتاسیون خواهد بود.
- تلانژکتازی: این الگوی عروق مویرگی کوچک قابل مشاهده بهصورت خطی از شکستگی مویرگها ناشی میشود.
- Hyperhydrosis: این تعریق بیش از حد غیر طبیعی ممکن است بهویژه در کف دست و پا مشاهده شود.
- میکسدم پرتیبیال خارشی: این حالت یک موسینوزیس است که در آن مقادیر بیش از حد موکوپلی ساکاریدها در درم و زیر پوست پوست جمع میشوند و باعث ضخیم شدن موضعی پوست میشوند و تقریباً همیشه با بیماری گریوز همراه است. در ضمن، پرکاری تیروئید بر تعداد کمی از بیماران مبتلا بهبیماری گریوز (کمتر از 5%) تأثیر میگذارد و معمولاً عرض 2 سال پس از تشخیص رخ میدهد.
- ندولهای حساس و قرمز قهوهای در نواحی مانند ساق پا ایجاد میشوند.
- ایجاد سفیدی زودرس مو، همراه با کاهش محتوای رنگدانه مو، ممکن است بهعنوان یک علامت اولیه از علائم پوستی تیروئید پرکار ظاهر شود.
- هیپرپیگمانتاسیون عمومی و موضعی ممکن است اتفاق بیفتد: این مورد ممکن است بهدلیل ترشح زیاد هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک (ACTH) از هیپوفیز باشد تا کاهش کورتیزول را جبران کند.
- آکروپاکی تیروئید: این وضعیت بسیار غیرمعمول علاوه بر واکنشهای پریوستئال، شامل تورم پوستی نیز میشود.
بهطور کلی جدا از این اصطلاحات علمی سخت، علائم پوستی تیروئید پرکار بهطور خلاصه شامل موارد زیر است:
- گرگرفتگی (معمولا روی صورت و دستها)
- پوست گرم و مرطوب
- پوست نرم، مخملی یا صاف
- پوست نازک
- تعریق بیش از حد کف دست و کف پا
- گواتر
- برخی از افراد مبتلا بهپرکاری تیروئید دچار بثورات پوستی نادری بهنام میکسدم پرتیبیال (درموپاتی تیروئید) میشوند. این بثورات با پوست قرمز و متورم مشخص شده و معمولاً در ساق پا و بالای پا ظاهر میشوند.
علائم پوستی تیروئید کمکار
غده تیروئید کمکار بهاندازه کافی هورمون تیروئید تولید نمیکند. هنگامی که این اتفاق میافتد، متابولیسم شما شروع بهکند شدن میکند و ممکن است افزایش وزن، خستگی، ضربان قلب آهسته، ضعف عضلانی، درد و گرفتگی عضلات و مفاصل، حساسیت بهسرما، یبوست، گرفتگی صدا، تغییرات قاعدگی و افسردگی را تجربهکنید.
کمکاری تیروئید اولیه معمولاً در نتیجه یک بیماری خود ایمنی رخ میدهد که منجر بهنارسایی غده تیروئید میشود. این اثر ممکن است بهدلیل سطوح ناکافی هورمون تیروئید در گردش خون یا مقاومت سلولهای هدف در برابر عملکرد تیروئید نیز باشد. علائم پوستی تیروئید کمکار شامل موارد زیر است:
- میکسدم: این امر بهدلیل افزایش سطح موکوپلی ساکاریدها (کندرویتین سولفات و اسید هیالورونیک) ایجاد میشود. این مواد در درم، بهطور ویژه در اطراف فولیکولهای مو و عروق پوستی تجمع مییابند و علاوه بر جداسازی بستههای کلاژن، ممکن است باعث تخریب مقداری کلاژن شوند.
- پوست رنگ پریده، نازک و چروکیده: رنگ پریدگی بهدلیل محتوای پوستی غیر طبیعی موکوپلی ساکارید و آب است.
- حساسیت بهمحیطهای سرد و سرد شدن سطح پوست: کاهش دمای درونی بدن و کاهش پرفیوژن پوست بهدلیل انقباض عروق پوستی رخ میدهد.
- پوست بسیار خشک: این مورد میتواند ناشی از کاهش ترشح غدد اکرین باشد و در موارد بسیار شدید ممکن است فرآیند تعریق را مختل کند. این امر منجر بهضخیم و خشک شدن کف دستها و کف پاها میشود، وضعیتی که بهعنوان کراتودرمی شناخته میشود یا باعث شکاف سطح پوست با ظاهری شبیه سنگ فرش بهنام اگزما کراکله میشود.
- کاروتنمی: این حالت بهتغییر رنگ مایل بهزرد در کف دستها و پاها ناشی از افزایش سطح کاروتن پوستی اشاره دارد.
- موی خشک و شکننده، ضخیم و کم شدن رشد موی بدن: خشک شدن و درشتی مو تا حدودی بهدلیل کاهش ترشح سبوم است.
- Madarosis: این مورد به از دست دادن یک سوم جانبی ابرو اشاره دارد.
- وجود ناخنهای درشت، نازک و شکننده که بهکندی رشد میکنند.
- تمایل ضعیف بهترمیم زخم: بهبودی زخمهای پوستی بهنسبت میزان کمبود هورمون تیروئید در بدن کند میشوند.
- هیپوهیدروزیس: این حالت بهکمبود غیر طبیعی تعریق اشاره دارد.
- خشکی پوست: در 57-59 درصد بیماران کمکاری تیروئید، تغییر در بافت پوست و هیدراتاسیون ضعیف پوست مشاهده میشود. این حالت باعث میشود پوست زبر شده و با پوستههای ریزی پوشیده شود.
بهطور کلی جدا از این اصطلاحات علمی سخت، علائم پوستی تیروئید کمکار بهطور خلاصه شامل موارد زیر است:
- پف کردگی
- شکافتن پوست با ظاهر سنگ فرشی (اگزما کراکله)
- پوست بسیار خشک و زمخت
- رنگ پریده شدن پوست
- تغییر رنگ کف دست و پا بهرنگ زرد (کاروتنمی)
- سرد شدن پوست (دستها، پاها)
- بهبود ضعیف زخمها
- گواتر
- کمکاری تیروئیدِ بهشدت پیشرفته بهعنوان میکسدم نیز شناخته میشود. میکسدم با نوعی تغییرات پوستی همراه است که باعث ضخیم شدن و تورم در صورت، پلکها، لبها، زبان، دستها و پاها میشود.
بیشتر بخوانید: همه چیز درباره تیروئید و راه درمان آن
مشکلات ناخن و مو
بیماری تیروئید در کنار مشکلات پوستی باعث ایجاد چندین مشکل در مو و ناخن نیز میشود:
- موهای نازک و شکننده
- ریزش مو در لبهبیرونی ابرو
- ریزش موی سر
- پوست سر خشک و خارش دار میشود
- ناخنها ضخیم و شکننده میشوند
- ناخنها بهراحتی پوسته پوسته شده، خرد میشوند یا میشکنند
- ناخنها ممکن است از بستر خود بلند شوند
- ناخنها خمیده شده و نوک انگشتان متورم میشوند
ارتباط بین تیروئید و جوش زدن پوست
در ادامه بررسی علائم پوستی تیروئید بهیک سوال پرتکرار پاسخ میدهیم: چه ارتباطی بین مشکلات تیروئید و جوش زدن پوست وجود دارد؟ مانند فولیکولهای مو، سلولهای پوست نیز به از دست دادن سیگنالهای رشد از هورمون تیروئید بسیار حساس هستند.
بنابراین زمانی که چرخه طبیعی نوسازی پوست شکسته شود، رشد مجدد پوست ممکن است بیشتر طول بکشد. از آنجایی که لایه بیرونی پوست بسیار گسترده بوده و در طول زمان آسیبهای زیادی را متحمل میشود، این نوسازی در سلولهای پوستی بسیار اهمیت دارد.
بنابراین اگر چرخه نوسازی سلولهای پوستی طول بکشد، پوست مرده ممکن است مدت زمان بیشتری طول بکشد تا از بین برود و این امر منجر بهپوسته پوسته شدن و خشکی پوست میشود.
یک مطالعه نشان داده است 74 درصد از افراد دچار بیماری کمکاری تیروئید خشکی پوست را گزارش کردهاند. با این حال، 50 درصد از بیماران با سطوح تیروئید نرمال نیز خشکی پوست را بهدلایل دیگر گزارش کردند، که تشخیص این که آیا مشکلات تیروئید علت این خشکی بوده است یا نه را دشوار میسازد.
علاوه بر این، این مطالعه نشان داد 50 درصد از افراد مبتلا بهکمکاری تیروئید گزارش کردند که پوست آنها در سال گذشته بیکیفیتتر و بدتر شده است. بنابراین تغییرات پوستی مثل خشکیهایی که نمیتوان آنها را بهخاطر آلرژیهایی مانند تب یونجه یا استفاده از محصولات شیمیایی مقصر دانست، میتوانند نشانهای از مشکلات تیروئید باشند.
در نهایت، گاهی اوقات کمکاری تیروئید ناشی از بیماری خود ایمنی است. این امر میتواند روی پوست تأثیر بگذارد و باعث تورم و قرمزی شود که بهعنوان میکسدم شناخته میشود. میکسدم بیشتر از سایر علل خشکی پوست بهمشکلات تیروئید اختصاص دارد.
اما آیا میتوان آکنه و جوش را هم از علائم پوستی تیروئید نامید؟ مثلا، آکنه ولگاریس اصطلاح پزشکی برای التهاب مزمن فولیکولهای مو در پوست شما است.
سلولهای مرده پوست بههمراه چربی و باکتریها، فولیکولها را مسدود میکنند. در حالی که دلایل زیادی برای ایجاد آکنه وجود دارد، اما علت اصلی آکنه بعد از نوجوانی عدم تعادل هورمونی است. از آنجایی که تیروئید کاپیتان تیم هورمونی بدن شما است، بسیاری از محققان بهدنبال یافتن ارتباطی بین تیروئید و آکنه هستند. اما واقعیت چیست؟
همانطور که گفتیم، پوست یکی از اولین اندامهایی است که عدم تعادل هورمون تیروئید در آن ظاهر میشود. بههمین دلیل است که متخصصان پوست در افرادی که دارای بیماریهای پوستی خاصی مانند آلوپسی و ویتیلیگو هستند، اغلب بهاختلالات تیروئید مشکوک میشوند.
آلوپسی یک بیماری است که در آن موهای شما بهصورت تکه تکه میریزند و ویتیلیگو زمانی رخ میدهد که شما سلولهای رنگدانه پوست را از دست میدهید، بنابراین پوست شما میتواند در برخی قسمتها رنگ پریده بهنظر برسد. اما آکنه ولگاریس معمولاً یکی از بیماریهای پوستی مربوط بهاختلال تیروئید نیست.
هورمونهای تیروئید میتوانند بر فولیکولهای مو تأثیر بگذارند، اما هیچ مدرکی مبنی بر اینکه سطح هورمون تیروئید باعث ایجاد آکنه میشود، وجود ندارد.
همانطور که قبلا در مورد علائم پوستی تیروئید گفتیم، کمکاری تیروئید میتواند منجر بهخشکی پوست شود. اگر پوست خشکی دارید، ممکن است مواد زائد در آن جمع شده باشند.
این امر میتواند منافذ پوست را مسدود کند و منجر بهآکنه شود. با این حال، آکنه یک علامت معمولی کمکاری تیروئید نیست. بنابراین خشکی پوست ناشی از مشکلات غده تیروئید میتواند منجر بهبروز جوشهای پوستی شود، اما این جوشها مستقیما از علائم پوستی تیروئید نیستند.
بیشتر بخوانید: علائم پوستی سرطان خون
درمان یا کاهش علائم پوستی تیروئید
برای اینکه علائم پوستی تیروئید را درمان کنید، تنها راه شما این است که بر مشکلات غده تیروئید خود فائق آمده و سطح این هورمون را در بدن خود طبیعی سازید. بنابراین برای کاهش علائم پوستی تیروئید باید در صورت مشاهده علائمی که در این مطلب ذکر کردیم، ابتدا بهیک پزشک مراجعه کنید تا عدم کارکرد صحیح غده تیروئید را در بدن شما شناسایی کند.
برای این کار احتمالا پزشک از شما آزمایش خون و آزمایش جذب ید میگیرد. اگر هر نوع مشکلی در کارکرد تیروئید شما مشاهده شد، پزشک درمان مناسب را برای شما اتخاذ میکند. با بهبود کارکرد غده تیروئید، بهزودی شاهد کاهش علائم پوستی تیروئید خود خواهید بود.
برای اختلالات تیروئید ناشی از تولید بیش از حد یا کم هورمونهای تیروئید، پزشک سعی میکند سطح هورمونها را بهتعادل مناسب بازگرداند. پرکاری تیروئید نیاز بهدرمانی دارد که ساخت هورمون تیروئید را کند کند، در حالی که کمکاری تیروئید نیاز بهجایگزینی هورمون دارد.
داروها و جراحی معمولاً راههای موثری برای تنظیم سطح این هورمون هستند. سایر درمانها، از جمله مکملهای رژیمی، داروهای گیاهی و ورزشهای خاص، ممکن است برخی از ناراحتیهای شما را تسکین دهند و بهعملکرد بهتر غده تیروئیدتان کمک کنند.
بهپایان مطلب بررسی علائم پوستی تیروئید میرسیم. عدم تعادل هورمون تیروئید در بدن افراد میتواند منجر بهبسیاری از مشکلات شود که در این بین، علائم پوستی تیروئید مثل خشکی پوست و سرد یا داغ شدن آن از بارزترین علائم هستند.
برای کاهش یا درمان علائم پوستی تیروئید باید بهیک پزشک متخصص مراجعه کنید. آنها قبل از اینکه تصمیم بگیرند کدام درمان برای شما بهتر است، وضعیت خاص تیروئید شما و همچنین سن، سلامت عمومی و مسائل پزشکی گذشته شما را در نظر میگیرند.
غده تیروئید پرکار، هورمون تیروکسین را بیش از حد تولید میکند. هنگامی که این اتفاق میافتد، متابولیسم شما بیش از حد معمول بالا میرود و ممکن است کاهش وزن، ضربان قلب نامنظم یا سریع، تپش قلب، عصبی بودن یا اضطراب، لرزش، تعریق، حساسیت بهگرما، تغییرات قاعدگی، خستگی و مشکل در خواب را تجربهکنید.
غده تیروئید کمکار بهاندازه کافی هورمون تیروئید تولید نمیکند. هنگامی که این اتفاق میافتد، متابولیسم شما شروع بهکند شدن میکند و ممکن است افزایش وزن، خستگی، ضربان قلب آهسته، ضعف عضلانی، درد و گرفتگی عضلات و مفاصل، حساسیت بهسرما، یبوست، گرفتگی صدا، تغییرات قاعدگی و افسردگی را تجربهکنید.
برای اینکه علائم پوستی تیروئید را درمان کنید، تنها راه شما این است که بر مشکلات غده تیروئید خود فائق آمده و سطح این هورمون را در بدن خود طبیعی سازید. بنابراین برای کاهش علائم پوستی تیروئید باید در صورت مشاهده علائمی که در این مطلب ذکر کردیم، ابتدا بهیک پزشک مراجعه کنید تا عدم کارکرد صحیح غده تیروئید را در بدن شما شناسایی کند.