لکه پوست در بارداری

بارداری می‌تواند علائم عجیب و غریب بسیاری به همراه داشته‌باشد و متاسفانه پوست شما در برابر تغییرات هورمونی فراوانی که در این دوران تجربه می‌کنید مصون نیست. خوشبختانه اکثر این شرایط در عین آزاردهنده بودن، بی ضرر هستند و پس از زایمان برطرف می‌شوند. مثلا ممکن است در این دوران به جای داشتن پوستی روشن و درخشان، بیشتر شبیه یک نوجوان جوش دار به‌نظر برسید! و حتی شاید لکه‌های تیره‌ای بر روی صورت شما ظاهر شوند و یا حتی به دلیل جوش‌هایی که در اطراف ترک‌های کششی روی شکم شما ایجاد می‌شوند، دچار خارش شوید.

با این اوصاف بیایید به برخی از شایع‌ترین مشکلات پوستی که در دوران بارداری ظاهر می‌شوند و نحوه مدیریت آن‌ها نگاهی بیندازیم. ما همچنین درباره وضعیتی با نام لکه پوست در بارداری صحبت خواهیم کرد. با ما همراه باشید!

لک صورت و انواع لکه پوست در بارداری

اگرچه خارش پوست در دوران بارداری بسیار شایع است، اما برخی از افراد در این دوران حتی دچار انواع لکه پوست در بارداری که بیشتر خود را به شکل جوش صورت (آکنه) نشان می‌دهد هم می‌شوند. برخی از انواع جوش‌ها مخصوص بارداری هستند، در حالی که برخی دیگر ممکن است در هر زمانی رخ دهند.

با این حال، برخی از این جوش‌ها ممکن است در طول بارداری برای برخی از افراد به دلیل تغییرات فیزیکی که بدن آن‌ها متحمل می‌شود، بیشتر ایجاد شوند. خوشبختانه در بیشتر موارد، لکه پوست در بارداری و جوش‌های پوستی جدی نیستند و نشان دهنده وجود مشکل در جنین نخواهند بود.

با این حال، شناسایی زودهنگام علت این جوش‌ها مهم است، زیرا برخی از آن‌ها نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای هستند. در مجموع برخی از جوش‌هایی که در دوران بارداری ممکن است در سرتاسر بدن ایجاد شوند عبارتند از:

• بثورات حرارتی
• کهیر
• فوران آتوپیک بارداری
• ایمپتیگو هرپتیفورمیس
• پمفیگوئید حاملگی
• بثورات خارش دار کهیر پاپول و پلاک بارداری (PUPPP)
• کلستاز داخل کبدی بارداری (ICP)
• آکنه بارداری

بیشتر بخوانید: لکه سیاه زیر چشم؛ دلایل به وجود آمدن و راه‌های درمان آن

بثورات حرارتی

در دوران بارداری خون رسانی به پوست مادر افزایش می‌یابد و این امر باعث می‌شود تا افراد احساس گرمای غیرعادی کنند. در نتیجه، ممکن است فرد متوجه شود که بیشتر عرق می‌کند، که در برخی موارد ممکن است منجر به راش گرمایی شود. بثورات حرارتی یا راش گرمایی باعث ایجاد تکه‌ای خارش دار و حاوی تاول‌های ریز بر روی پوست می‌شود.

خنک و خشک نگه داشتن این محل از پوست می‌تواند به بهبود جوش‌های ناشی از گرما کمک کند. اگر فردی راش گرمایی را تجربه می‌کند، می‌تواند موارد زیر را امتحان کند:

• پوشیدن لباس‌های گشاد ساخته شده از الیاف طبیعی مانند پنبه
• کار و خواب در اتاق‌های خنک و دارای تهویه مناسب
• تعویض لباس خیس در اسرع وقت
• استفاده از کمپرس آب خنک روی بثورات

کهیر

کهیر برجستگی‌های کوچکی بر روی پوست است. کهیرها خارش دارند و اغلب به دلیل یک واکنش آلرژیک ایجاد می‌شوند. با این حال، دلایل احتمالی دیگری نیز برای کهیر وجود دارد، از جمله:

• حرارت
• خاراندن پوست
• استرس
• فشار روی پوست

به‌طور کلی احساس گرما و خارش در دوران بارداری رایج است و این شرایط ممکن است منجر به کهیر شوند. علاوه‌بر این، تغییرات هورمونی نیز ممکن است باعث کهیر و انواع لکه پوست در بارداری شود. مادر می‌تواند با خنک کردن پوست کهیر خفیف را در خانه درمان کند. اگر کهیر شدید باشد یا همراه با تورم یا مشکل در تنفس رخ دهد، باید فورا به دنبال کمک پزشکی باشید.

فوران آتوپیک بارداری

فوران آتوپیک حاملگی شایع‌ترین اختلال پوستی مربوط به بارداری است. این اصطلاح چندین نوع مشابه از لکه پوست در بارداری را با هم گروه بندی می‌کند. این لک‌ها عبارتند از:

• اگزمای آتوپیک
• خارش بارداری
• فولیکولیت خارش‌دار بارداری

راش PUPPP

راش PUPPP حدود 1 مورد از هر 160 زن باردار را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این وضعیت در افرادی که دارای جنین چندقلو هستند شایع‌تر است. راش PUPPP زمانی ایجاد می‌شود که پوست کشیده شده و به لایه بافت زیرین آسیب می‌رساند. این امر باعث التهاباتی می‌شود که به‌صورت جوش ظاهر می‌شوند.

راش PUPPP معمولا در 3 ماه آخر بارداری ایجاد می‌شود و بعد از زایمان از بین می‌رود. راش PUPPP خارش دار است و برجستگی‌هایی روی پوست ایجاد می‌کند، اما باعث ایجاد بیماری نمی‌شود. پزشک ممکن است استفاده از آنتی هیستامین‌های خوراکی، نرم کننده‌های پوست یا داروهای استروئیدی را برای درمان آن پیشنهاد دهد.

ICP

ICP یا کلستاز مامایی (OC)، یک بیماری بالقوه جدی کبدی است که می‌تواند در دوران بارداری رخ دهد. این بیماری، خارش شدیدی ایجاد می‌کند که از کف دست و کف پا شروع می‌شود و سپس به سایر قسمت‌های بدن سرایت می‌کند. خارش ممکن است با ایجاد جوش یا بدون آن ایجاد شود.

گاهی اوقات، خارش تنها علامت ICP است و گاهی اوقات، فرد ممکن است دچار زردی ناخن‌ها، پوست و چشم‌ها هم شود. ICP معمولا در سه ماهه سوم بارداری رخ می‌دهد. ICP می‌تواند باعث عوارض بارداری شود، بنابراین تشخیص زودهنگام، تشخیص، درمان و نظارت دقیق بر آن بسیار مهم است. خارش شدید در بارداری طبیعی نیست، بنابراین در صورت بروز این خارش باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.

ایمپتیگو هرپتیفورمیس

ایمپتیگو هرپتیفورمیس یک بیماری پوستی نادر است که اغلب در سه ماهه آخر بارداری ظاهر می‌شود. این بیماری شبیه پسوریازیس پوسچولار است و باعث التهاب شدید پوست می‌شود. این جوش‌ها به‌صورت ضایعاتی در چین‌های پوستی شروع می‌شوند و سپس می‌توانند در سراسر سطح پوست پخش شوند و تکه‌های بزرگی را بپوشانند. در این شرایط پوست ممکن است پوسته پوسته یا عفونی شود. افراد همچنین می‌توانند مشکلات زیر را تجربه کنند:

• تب
• اسهال
• کم آبی بدن
• ضربان قلب سریع
• تشنج

Impetigo herpetiformis معمولاً پس از زایمان برطرف می‌شود، اما خطر مرده زایی را افزایش می‌دهد. در موارد نادر، این وضعیت کشنده است. پزشکان با تجویز کورتیکواستروئیدهای سیستمیک و آنتی بیوتیک‌ها، این بیماری را مدیریت کرده و این خطرات را کاهش می‌دهند. اگر فردی در یک بارداری دچار این بیماری شود، ممکن است در بارداری‌های بعدی دوباره آن را تجربه کند.

پمفیگوئید حاملگی

پمفیگوئید حاملگی از دیگر انواع لکه پوست در بارداری است که یک بیماری خودایمنی نادر است و از هر 50000 مادر 1 مورد را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این بیماری باعث ایجاد جوش‌های خارش دار و کهیر مانندی می‌شود که از اطراف ناف شروع شده و سپس به سایر قسمت‌های بدن گسترش می‌یابند.

بثورات ممکن است شامل تاول نیز باشد. این وضعیت اغلب در سه ماهه دوم یا سوم بارداری شروع می‌شود و می‌تواند در اواخر بارداری برطرف شود، اما اغلب قبل از زایمان دوباره شعله ور خواهد شد. همچنین حتی پس از بارداری، چرخه قاعدگی یا استفاده از قرص‌های ضد بارداری خوراکی ممکن است باعث بازگشت بثورات شود. در 5 تا 10 درصد موارد پمفیگوئید حاملگی، نوزادان با ضایعات پوستی متولد می‌شوند. با این حال، خطر دقیقی که این وضعیت برای جنین ایجاد می‌کند نامشخص است.

بیشتر بخوانید: لکه ماه گرفتگی در بارداری؛ انواع لکه و تاثیر ماه بر مادر و نوزاد!

آکنه بارداری

و در آخر اصلی‌ترین لکه پوست در بارداری که همان آکنه است را بررسی می‌کنیم. آکنه بارداری یک نوع جوش پوستی در افراد باردار است که احتمالاً به دلیل تغییرات هورمونی ایجاد می‌شود. آکنه در دوران بارداری شایع است و در واقع، بیش از نیمی از افراد باردار می‌توانند انتظار داشته‌باشند که به آکنه مبتلا شوند. در برخی موارد، آکنه ممکن است شدید باشد.

علت لک صورت در بارداری

در مورد علت ایجاد انواع لکه پوست در بارداری در بخش قبلی صحبت کردیم، حال وقت آن رسیده تا علت آکنه بارداری را بررسی کنیم. علت اصلی آکنه در دوران بارداری افزایش سطح هورمون‌ها در سه ماهه اول بارداری است. سطح بالاتر هورمون باعث افزایش تولید روغن طبیعی پوست شما می‌شود. پیش بینی اینکه چه کسانی به آکنه بارداری مبتلا می‌شوند دشوار است.

با این حال، اگر سابقه آکنه یا شعله ور شدن آکنه در شروع چرخه قاعدگی خود داشته‌باشید، خطر بیشتری برای ابتلا به آکنه در بارداری خواهید داشت. اگر در سه ماهه اول دچار آکنه نشوید، بعید است که در سه ماهه دوم یا سوم بارداری، جوش‌هایی غیرعادی بر روی صورت خود داشته‌باشید.

مدیریت آکنه در دوران بارداری می‌تواند مشکل باشد. به این دلیل که بسیاری از درمان‌های تجویزی و بدون نسخه با خطر بالای نقایص مادرزادی برای نوزاد همراه هستند. به‌طور کلی، شما باید از هر دارویی که حتی یک درصد احتمال آسیب رساندن به کودک شما را دارد اجتناب کنید.

درمان لک صورت در بارداری

آکنه بارداری یک وضعیت طبیعی است و معمولاً زمانی که سطح هورمون شما به حالت عادی باز گردد از بین می‌رود. بنابراین ایمن‌ترین کار برای شما این است که از مصرف داروهای با نسخه یا درمان‌های شیمیایی بدون نسخه خودداری کنید. در عوض، می‌توانید به درمان‌های خانگی بدون دارو تکیه کنید. اما قبل از شروع هر گونه درمان آکنه در زمانی که باردار هستید یا قصد بارداری دارید، با پزشک خود در مورد بهترین و ایمن‌ترین روش‌ها مشورت کنید.

مثلا ایزوترتینوئین یک داروی خوراکی است که درمان آکنه شدید را در دنیای مدرن متحول کرده است. اما این دارو زمانی که باردار هستید برایتان خطرناک است، زیرا می‌تواند باعث نقص‌های مادرزادی جدی شود.

از آنجایی که خطرات ایزوترتینوئین برای جنین بسیار زیاد است، زنان در سنین باروری اگر این دارو را مصرف می‌کنند، باید حداقل یک ماه قبل از شروع مصرف، از انواع روش‌های پیشگیری از بارداری استفاده کنند. آن‌ها همچنین باید حداقل 1 ماه پس از پایان درمان با ایزوترتینوئین از باردار شدن اجتناب کنند.

سایر درمان‌های تجویزی آکنه که می‌توانند باعث نقص مادرزادی شوند عبارتند از:

• هورمون درمانی: شامل هورمون استروژن و ضد آندروژن فلوتامید و اسپیرونولاکتون می‌شود.
• تتراسایکلین‌های خوراکی: این داروها شامل آنتی بیوتیک‌هایی مانند داکسی سایکلین، مینوسیکلین و تتراسایکلین هستند که می‌توانند رشد استخوان را مهار کرده و دندان‌های نوزاد را به‌صورت دائمی تغییر رنگ دهند.
• رتینوئیدهای موضعی مانند آداپالن (Differin)، تازاروتن (Tazorac) و ترتینوئین (Retin-A): این محصولات مشابه ایزوترتینوئین هستند و باید در دوران بارداری از مصرف آن‌ها اجتناب شود. اگرچه مطالعات نشان می‌دهد که میزان جذب این داروها از طریق پوست کم است، اما این نگرانی وجود دارد که بتوانند خطر نقص مادرزادی را افزایش دهند.
• اسید سالیسیلیک: به همان دلایل بالا، برخی از متخصصان استفاده از درمان‌های موضعی حاوی اسید سالیسیلیک را هم برای درمان انواع لکه پوست در بارداری توصیه نمی‌کنند. اسید سالیسیلیک ماده‌ای است که در بسیاری از محصولات بدون نسخه برای درمان جوش یافت می‌شود.

اما با این اوصاف، برای درمان آکنه و انواع لکه پوست در بارداری از چه روش‌هایی استفاده کنیم؟!

بیشتر بخوانید: لکه پوست چیست؟ + علائم و درمان انواع لک پوست

روش‌های درمان لک بارداری

برخی از متخصصان محصولات تجویزی موضعی حاوی آزلائیک اسید یا اریترومایسین را برای درمان آکنه و انواع لکه پوست در بارداری توصیه می‌کنند. همچنین محصولات بدون نسخه که حاوی بنزوئیل پراکسید یا اسید گلیکولیک هستند هم برای نوزاد بی خطر خواهند بود. به‌طور کلی تنها حدود 5 درصد از داروی فعالی که روی پوست اعمال می‌شود، جذب بدن می‌شود. بنابراین اعتقاد بر این است که چنین داروهایی خطر نقایص مادرزادی را افزایش نمی‌دهند.

با این حال هنوز هم درمان‌های خانگی برای درمان آکنه و انواع لکه پوست در بارداری بی خطرتر هستند. برخی از این درمان‌های خانگی را در ادامه با هم بررسی می‌کنیم:

سرکه سیب

یک قسمت سرکه سیب خام و تصفیه نشده را با سه قسمت آب مقطر مخلوط کنید. این محلول غنی از آنزیم‌های طبیعی و اسیدهای آلفا هیدروکسی است که برای درمان آکنه مفید هستند. حتما سرکه سیب را با آب مقطر رقیق کنید و در صورت خشکی بیش از حد پوست، این درمان باید قطع شود.

جوش شیرین

جوش شیرین روغن روی پوست شما را خشک کرده و باعث بهبودی آکنه می‌شود، اما به‌طور گسترده توسط متخصصان مراقبت‌های بهداشتی توصیه نمی‌شود، زیرا می‌تواند پوست را تحریک کند و روغن‌های محافظ مهم را هم از بین ببرد. بهتر است از آن به‌عنوان یک درمان نقطه‌ای برای جوش‌ها استفاده شود. برای این کار، 1 قاشق غذاخوری جوش شیرین را با 1 قاشق غذاخوری آب مخلوط کنید و آن را روی تک تک جوش‌ها بمالید.

مرکبات

آلفا هیدروکسی اسید در مرکبات مانند انواع لیمو به وفور یافت می‌شود. آب لیمو یا لیموترش را بگیرید و با پنبه مستقیماً روی لکه‌های پوست خود بمالید. بگذارید این محلول ۱۰ دقیقه روی پوست بماند و سپس آن را با آب خنک بشویید.

عسل

عسل دارای خواص ضد باکتری و ضد عفونی کننده است. این معجزه طبیعت همچنین پوست را به شدت تسکین می‌دهد. برای استفاده، ابتدا صورت خود را با آب گرم بشویید. عسل را مستقیماً روی ناحیه آسیب دیده بمالید، بگذارید 20 تا 30 دقیقه روی پوستتان بماند و سپس با آب گرم بشویید.

روغن نارگیل

روغن نارگیل دارای خواص ضد باکتریایی و ضد قارچی است و همچنین مثل عسل، برای پوست تسکین دهنده است و به راحتی جذب می‌شود. بنابراین برای درمان آکنه و انواع لکه پوست در بارداری قبل از خواب به جای مرطوب کننده از روغن نارگیل بکر استفاده کنید.

بلغور جو دوسر و خیار

خیار و بلغور جو دوسر هم خاصیت تسکین دهنده و خنک کننده پوست دارند و برای درمان آکنه و انواع لکه پوست در بارداری مفید هستند.

امیدواریم با توضیحاتی که در این مطلب دادیم، آکنه و انواع لکه پوست در بارداری را به‌صورت کاملا ایمن و بدون به خطر انداختن نوزاد دلبند خود درمان کنید!

سوالات متداول

منابع: + + + + +