آکنه گوشتی چیست؟ علائم، دلایل و روش درمان سریع
آکنه گوشتی یکی از انواع آکنههای سرسخت است که ظاهری ناخوشایند و گاه دردناک دارد، اما قابل درمان است. اگر آکنه خفیف باشد، غالبا درمانهای بدون نسخه برای کنترل آن کافی است، اما اگر از انوع شدیدتر مانند ندول یا کیست باشد، حتما به داروهای تجویزی توسط پزشک نیاز دارد. درهرحال، باید توجه داشت اگر آکنهها نادیده گرفته شده و درمان نشوند یا زیاد دستکاری شوند، احتمال اینکه به اسکار تبدیل شده و رد پای خود را روی صورت یا بدن برای همیشه بر جای بگذارند، هست. این مقاله به بررسی انواع جوش صورت، آکنه یا جوش شدید، آکنه کونگولوباتا و درمان آکنههای گوشتی میپردازد.
انواع جوش صورت
نمیتوان انکار کرد که جوشهای صورت میتوانند مزاحمتی ناخوشایند و گاهی دردناک ایجاد کنند که سالانه میلیونها نفر را تحتتاثیر قرار میدهد. اما همه جوشها یکسان نیستند. بهعنوان مثال، یک جوش سرسیاه با یک پوسچول یا ندول متفاوت است و این تفاوتها برای کشف شیوه درمان مناسب مهم هستند.
جوشهای سرسیاه
جوشهای سرسیاه که به کومدونهای باز نیز معروف هستند، با سبوم – روغن طبیعی پوست – مخلوط میشوند و منافذ پوست را میبندند. چیزی که جوشهای سرسیاه را با سایر جوشها ازجمله آکنه گوشتی متفاوت میکند، این است که منافذ آن باز است. درنتیجه اکسیژن موجود در هوا، با انجام یک واکنش شیمیایی – اکسیداسیون – با مواد موجود در منافذ پوست، باعث سیاهشدن آن میشود.
بهترین راهحل برای جوشهای سرسیاه، شستن صورت با اسیدهای بتا هیدروکسی (BHA) مانند اسیدسالیسیلیک است که عمیقا به منافذ نفوذ نموده و میتواند آنها را باز کند. البته رتینول بدون نسخه هم در این موارد مفید است. رتینول نوعی ویتامین A است که با افزایش گردش سلولی پوست، شکستن سلولهای ایجادکننده گرفتگی و کاهش منافذ مسدود شده عمل میکند.
جوشهای سرسفید
جوشهای سرسفید، بهنام کومدونهای بسته نیز شناخته میشوند و شبیه جوشهای سرسیاه هستند، اما منافذ آنها توسط لایهای از پوست بسته میشود.
اگرچه تلاش برای از بینبردن جوشهای سرسفید وسوسهانگیز است، اما باید از این کار اجتناب شود تا روند بهبودی به تعویق نیفتد. بهترین درمان برای این نوع جوش، شستن صورت با اسیدهای BHA مانند اسیدسالیسیلیک و استفاده از محصولات غیرکومدونزا و بدون چربی است.
پوسچول
پوسچولها حاوی مایع یا چرک هستند و بهصورت برجستگیهای سفید بزرگی که با پوست قرمز و ملتهب احاطه شدهاند، ظاهر میشوند. معمولا رشد باکتری در فولیکولهای مسدود شده باعث ایجاد جوش میشود. استفاده از بنزوئیل پراکسید موضعی یا شویندههای صورت بر پایه گوگرد میتوانند التهاب را کاهش دهند و باکتریهایی را که در فولیکول و روی سطح پوست رشد میکنند، نابود سازند. در این موارد، آنتیبیوتیکهای موضعی یا خوراکی مانند مینوسیکلین (خوراکی) و کلیندامایسین (موضعی) هم ممکن است توسط متخصص پوست تجویز شود.
پاپولها
پاپولها ضایعات جامد و برجستهای هستند که معمولا کمتر از یک سانتیمتر قطر دارند. آنها ممکن است انواع مختلفی از اشکال، رنگها و اندازهها را داشته باشند و پس از چند روز ممکن است پر از چرک شده و به جوش تبدیل شوند.
در رویارویی با پاپولها نکته کلیدی این است که از تحریک آن ناحیه جلوگیری شود، پوست اسکراب نشود و هنگام تمیزکردن با آب گرم و یک شوینده اسیدسالیسیلیک یا بنزوئیل پراکسید شسته شود. علاوهبراین، روی پاپولها نباید با هیچ ماده آرایشی پوشانده شود تا ناحیه آسیبدیده بتواند تا حد امکان هوا دریافت کند.
ندولها
زمانی که منافذ عمیقتر پوست توسط سلولهای مرده و چربی پوست مسدود میشوند، ندول ایجاد میشود که اگر ملتهب باشد ممکن است به کیست گرهای تبدیل شود و معمولاً دردناک است. ندولها معمولاً نیاز به درمان قویتری نسبت به محصولات بدون نسخه دارند.
آنتیبیوتیکهای خوراکی مانند ماینوسیکلین یا رتینوئیدهای خوراکی مانند ایزوترتینوئین که معمولاً آکوتان نامیده میشود، ممکن است برای درمان ندول کمککننده باشد. گزینه دیگر درمان، تزریق مستقیم استروئید به ندول است که میتواند به سرعت التهاب و درد را کاهش دهد.
کیستها
آکنه کیستیک یا آکنه گوشتی، جدیترین نوع آکنه است که به دلیل مسدودشدن منافذ زیر سطح پوست ایجاد میشود. کیستها معمولا حاوی مایع یا چرک هستند و ممکن است بزرگ، قرمز و معمولاً دردناک باشند. درمان مناسب با کمک یک متخصص پوست برای جلوگیری از ایجاد جای زخم در این کیستها بسیار مهم است. گزینههای تجویزی معمولا شامل ایزوترتینوئین، آنتیبیوتیک و تزریق استروئید هستند.
بیشتر بخوانید: آکنه ولگاریس؛
آکنه گوشتی یا جوش شدید
افراد مبتلابه آکنه کیستیک یا آکنه گوشتی دچار کیستهای آکنه پر از چرک در عمق پوست میشوند. منافذ پوست میتوانند با چربی اضافی و سلولهای مرده پوست، مسدود و باعث ایجاد جوش شوند. باکتریها نیز میتوانند وارد منافذ پوست شده و همراه با چربی و سلولهای پوست به دام بیفتند.
واکنش پوست در این مواقع، باعث تورم عمیق در لایه میانی پوست (درم) میشود. این توده عفونی، قرمز و متورم، کیست آکنه است. کیستهای آکنه اغلب دردناک و بزرگ هستند و یک متخصص پوست باید آنها را برای کاهش خطر زخم و عفونت درمان کند. آنتیبیوتیکها و کرمهای موضعی قوی میتوانند به پاکسازی پوست کمک کنند.
آکنه کیستیک شدیدترین نوع جوش است و به احتمال زیاد باعث زخمیشدن پوست میشود. آکنه ندولار و آکنه کیستیک بسیار شبیه به هم هستند. هر دو باعث ایجاد برجستگیهای عمیق و دردناک زیر پوست میشوند و هر دو میتوانند زخمی شوند، اما تفاوتهای آنها در این است که کیستها با چرک مایع پر میشوند، اما ندولها جامدتر و سختتر از کیستهای آکنه هستند، چون حاوی جریان مایع نیستند. علل آکنه گوشتی عبارتند از:
- سن (نوجوانان بیشتر مستعد ابتلابه آکنه کیستیک یا گوشتی هستند)
- سابقه خانوادگی
- تغییرات هورمونی و استرس
با انجام این مراحل میتوان خطر ابتلابه آکنه را کاهش داد:
- پس از بیدارشدن از خواب، قبل از رفتن به رختخواب و بعد از ورزش یا تعریق، از یک پاککننده صورت ملایم، آب ولرم و انگشتان خود (نه دستمال یا اسفنج) برای شستن صورت استفاده کنید.
- در صورت احساس خشکی پوست، از مرطوبکننده بدون چربی استفاده کنید.
- از محصولات آرایشی و صورت غیرکومدوژنیک (مبتنی بر آب) استفاده نمایید.
- با آرایش نخوابید.
- درطول روز دستان خود را از صورت خود دور نگه دارید.
- جوشها را دست نزنید.
- موهای خود را مرتب بشویید و از صورت خود دور نگه دارید.
- گاهیاوقات محیطهای چرب، مانند کار در یک رستوران فست فود، میتواند در تشدید آکنه نقش داشته باشد.
- رژیمهای غذایی سرشار از قندهای ساده و لبنیات، که رژیمهای با شاخص گلیسمی بالا نیز نامیده میشوند، ممکن است در تشدید آکنه نقش داشته باشند.
اغلب (اما نه همیشه) آکنه کیستیک با افزایش سن از بین میرود یا کاهش مییابد، چون هورمونها متعادلتر میشوند، اما آکنه شدید یا درمان نشده میتواند بر احساس فرد نسبت به ظاهر خود تأثیر بگذارد و او را مضطرب یا افسرده کند. بنابراین، بهترین راه مواجهه با آن، کمکگرفتن از پزشک متخصص است.
آکنه گوشتی کونگولوباتا
آکنه کنگلوباتا (AC) زمانی اتفاق میافتد که کیستها و گرههای آکنه با هم شروع به رشد در عمق زیر پوست میکنند. این شکل از آکنه ندولوسیستیک، یک بیماری التهابی پوستی نادر اما جدی است که در درجه اول روی صورت، پشت و قفسه سینه فرد ایجاد میشود. با گذشت زمان، AC باعث ایجاد زخمهای قابل توجه و گاهیاوقات بدشکل خواهد شد.
اگرچه آکنه کنگلوباتا میتواند شدید باشد، اما درمانهای پزشکی میتواند به بهبود آن کمک نموده و خطر ایجاد جای زخم را نیز کاهش دهد. آکنههای ندولوسیستیک، مانند AC، با گرههایی کیستمانند مشخص میشوند. ندولهای آکنه در اثر مسدودشدن باکتریها، چربی (سبوم) و سلولهای پوست در عمق منافذ ایجاد شده و گرهها را تشکیل میدهند.
در نهایت، ناحیه اطراف آکنه نیز میتواند قرمز و متورم شود. باید توجه داشت برجستگیهای ندولوسیستیک کیست واقعی نیستند. کیستها حفرههای پر از مایع هستند که توسط بافت اپیتلیوم پوشانده شدهاند، اما این نوع آکنه دارای پوششی از بافت نیست و برخلاف ندول یا کیست شامل گرههای متعددی است که به هم متصل میشوند. شیوع آکنه کنگلوباتا معمولاً در قسمت پشت بیشتر است و ممکن است زخمهای قابل توجهی ایجاد کند.
علت آکنه کنگلوباتا چیست و چه کسانی درمعرض خطر هستند؟
آکنه کنگلوباتا در اثر پیوند ندولها، آبسهها و کیستها ایجاد میشود. کنترل این نوع آکنه با داروهای بدون نسخه دشوار است، چون از طریق سینوسها زیر پوست پخش میشود. طبق تحقیقات مرکز پوست و جراحی پلاستیک، مردان سفید پوست بیشتر درمعرض ابتلابه آکنه کنگلوباتا هستند. این بیماری در برخی افراد، ناشی از یک اختلال خودالتهابی ژنتیکی است.
درمان آکنه کنگلوباتا
با توجه به ماهیت گسترده آکنه کنگلوباتا، درمان آن به همان اندازه پیچیده است. درمانهای بدون نسخه برای آکنه ندولوسیستیک مؤثر نیستند، چون فقط لایههای بالایی پوست را درمان میکنند. بنابراین اسیدسالیسیلیک و سایر مواد موضعی OTC هیچ بهبودی در این نوع آکنه ایجاد نمیکنند.
پزشک ممکن است ترکیبی از داروهای موضعی و خوراکی تجویزی و همچنین داروهای اسکار را توصیه کند. زنان مبتلابه AC ممکن است نیاز به مصرف قرصهای ضدبارداری یا داروهای ضدآندروژن داشته باشند. تصور میشود تستوسترون در بروز این نوع آکنه نقش دارد، بنابراین داروهای هورمونی خاص میتوانند به درمان آن کمک کنند.
عوارض آکنه گوشتی چیست؟
بازشدن کیستهای آکنه – یا بیرونزدن و برداشتن آنها – خطر زخم و عفونتهای باکتریایی پوست مانند سلولیت را افزایش میدهد. برخی افراد پس از پاکشدن پوست دچار تغییرات رنگدانهای (روشن یا تیره) در محل کیست آکنه میشوند.
درمان آکنه گوشتی
آکنه گوشتی یا کیستیک بیشتر از سایر آکنهها احتمال ایجاد زخم یا عفونت دارد. یک متخصص پوست میتواند پیشنهاداتی را برای جلوگیری یا درمان آکنه کیستیک ارائه دهد. از بینبردن کیستهای آکنه ممکن است سه ماه یا بیشتر طول بکشد. درمان اغلب شامل مصرف آنتیبیوتیکهای خوراکی و استفاده از ژلها یا کرمهای موضعی قوی روی پوست است. متداولترین درمانهای آکنه کیستیک عبارتند از:
- کرمهای آنتیبیوتیک، محلولها و لوسیونهای ژلی برای از بینبردن باکتریها و کاهش التهاب.
- اسیدآزلائیک یا اسیدسالیسیلیک برای از بینبردن باکتریها و خلاصشدن از شر سلولهای مرده اضافی پوست
- بنزوئیل پراکسید برای کاهش تعداد باکتریهای روی پوست
- رتینوئیدها (آداپالن، ترتینوئین، تازاروتن و غیره) و مشتقات ویتامین A
- تزریق کورتیکواستروئید
- جراحی و تخلیه چرک
- ایزوترتینوئین (آکوتان)
بیشتر بخوانید: آکنه روزاسه؛
جوشها معمولا به شش گروه جوشهای سرسیاه، سرسفید، پوسچول، پاپول، ندول و کیست تقسیم میشوند. آکنه یا جوش شدید معمولا از نوع کیستیک یا گوشتی است.
آکنه کونگلوباتا نیز نوع پیچیدهتری از جوشهاست که زمانی ایجاد میشود که ندولها، کیستها و آبسهها با هم پیوند خورده باشند و درمان آن نیز پیچیده و زمانبر است. آکنه گوشتی اغلب به درمانهای متداول و بدون نسخه پاسخ نمیدهد. پزشکان معمولا برای درمان این نوع جوش، ترکیبی از داروهای موضعی و خوراکی را تجویز میکنند.
آکنه کنگلوباتا در اثر پیوند ندولها، آبسهها و کیستها ایجاد میشود. کنترل این نوع آکنه با داروهای بدون نسخه دشوار است، چون از طریق سینوسها زیر پوست پخش میشود. طبق تحقیقات مرکز پوست و جراحی پلاستیک، مردان سفید پوست بیشتر درمعرض ابتلابه آکنه کنگلوباتا هستند. این بیماری در برخی افراد، ناشی از یک اختلال خودالتهابی ژنتیکی است.
آکنه کیستیک یا آکنه گوشتی، جدیترین نوع آکنه است که به دلیل مسدودشدن منافذ زیر سطح پوست ایجاد میشود. کیستها معمولا حاوی مایع یا چرک هستند و ممکن است بزرگ، قرمز و معمولاً دردناک باشند. درمان مناسب با کمک یک متخصص پوست برای جلوگیری از ایجاد جای زخم در این کیستها بسیار مهم است. گزینههای تجویزی معمولا شامل ایزوترتینوئین، آنتیبیوتیک و تزریق استروئید هستند.
جوشهای سرسیاه که به کومدونهای باز نیز معروف هستند، با سبوم – روغن طبیعی پوست – مخلوط میشوند و منافذ پوست را میبندند. چیزی که جوشهای سرسیاه را با سایر جوشها ازجمله آکنه گوشتی متفاوت میکند، این است که منافذ آن باز است. درنتیجه اکسیژن موجود در هوا، با انجام یک واکنش شیمیایی – اکسیداسیون – با مواد موجود در منافذ پوست، باعث سیاهشدن آن میشود.