انواع ریزش موی زنان؛ علائم، دلایل و درمان ریزش مو در خانم‌ها
اگر موهایتان نازک شده یا به‌طور نقطه‌ای دچار طاسی شده‌اید و یا بیشتر از ۱۰۰ تار مو در روز از دست می‌دهید احتمالاً دچار ریزش مو شده‌اید و باید سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید! به‌طورکلی انواع ریزش موی زنان می‌تواند به دو دسته کلی ژنتیکی و واکنشی دسته‌بندی شود. در ریزش موی ژنتیکی شما در اثر عوامل وراثتی شاهد کاهش تدریجی حجم مو و ریزش آن می‌شوید اما ریزش موی واکنشی درنتیجه عدم تعادل درونی و بیرونی مثل تغییرات هورمونی، استرس شدید، کاهش وزن شدید، بیماری یا مصرف برخی داروها رخ می‌دهد. در ادامه با ما همراه باشید تا با انواع ریزش موی زنان و دلایل بروز آن آشنا شوید.
انواع ریزش موی زنان
ریزش مو بخشی از یک تعادلسازی طبیعی است و به‌طورکلی روزانه ۵۰ تا ۱۰۰ تار موی انسان می‌ریزد. زمانی که این تعادل به هم می‌ریزد- وقتی موها می‌ریزند و موی جدید جایگزین آن نمی‌شود- ریزش مو اتفاق می‌افتد.
ریزش مو که در اصطلاح پزشکی به آلوپسی معروف است مشکلی نسبتاً شایع است. مطالعات نشان داده است که حدود 50 درصد از زنان بالای ۶۵ سال، طاسی با الگوی زنانه را تجربه می‌کنند- شایع‌ترین نوع ریزش مو، که تصور میشود ارثی است.
قبل از بررسی انواع ریزش مو در زنان بهتر است ابتدا با نحوه عملکرد چرخه رشد مو آشنا شوید. موها زمان رشد ۳ چرخه را پشت سر می‌گذارند. مرحله آناژن یا رشد که می‌تواند از ۲ تا ۸ سال طول بکشد.
در این مرحله ۸۵ تا ۹۰ درصد موهای سر، رشد می‌کنند. مرحله کاتاژن یا گذار، زمانی است که فولیکول‌های مو کوچک می‌شوند و حدوداً ۲ تا ۳ هفته طول می‌کشد. مرحله تلوژن یا استراحت حدود ۲ تا ۴ ماه طول می‌کشد و در پایان این مرحله موها می‌ریزند.
برخی از شایع‌ترین انواع ریزش موی زنان عبارت‌اند از:
آلوپسی آرئاتا
آلوپسی آرئاتا یک بیماری پوستی خود ایمنی است که باعث ریزش موی سکه‌ای در سر و احتمالاً سایر نقاط بدن میشود و معمولاً دائمی نیست. این نوع از انواع ریزش موی زنان جوان اغلب به‌اشتباه به استرس نسبت داده میشود، اگرچه هیچ مدرکی برای این ادعا وجود ندارد.
این ریزش ممکن است خودبه‌خود اتفاق بیافتد و در صورت فروکش شدن التهاب، موها دوباره رشد می‌کنند. اگر آلوپسی کل پوست سر را بپوشاند، آلوپسی توتالیس نامیده میشود.
اگر به بقیه موهای بدن ازجمله ابرو، مژه، موی صورت و سایر نقاط بدن گسترش یابد به آن آلوپسی یونیورسالیس می‌گویند. در مردان اگر آلوپسی فقط در ناحیه ریش ظاهر شود به آن آلوپسی باربا می‌گویند.
بیشتر بخوانید: مراقبت از مو در طب سنتی؛
آلوپسی کششی
آلوپسی کششی نمونه‌ای از انواع ریزش موی زنان جوان است که به‌مرور زمان و در اثر کشش مداوم ریشه مو ایجاد میشود. مدل موهایی مثل دم‌اسبی و بافتن مو که باعث ایجاد تنش در فولیکول‌های مو می‌شوند، اغلب باعث بروز این نوع ریزش خصوصاً در زنان جوان میشود.
آلوپسی کششی ممکن است در اثر صاف کردن زیاد یا استفاده از مواد شیمیایی برای حالت دادن موها نیز ایجاد شود. این بیماری هرچه زودتر تشخیص داده شود، درمان آن آسان‌تر است اما اگر در مدت‌زمان طولانی درمان نشود و فولیکول‌های مو آسیب ببینند، ممکن است به ریزش موی دائمی منجر شود.
شل بستن موها یا استفاده از مدل‌هایی که در آن ریشه کشیده نمی‌شود اغلب بهترین راه برای جلوگیری از این نوع ریزش است.
| آلوپسی کششی نمونه‌ای از انواع ریزش موی زنان جوان است که به‌مرور زمان و در اثر کشش مداوم ریشه مو ایجاد میشود. |
کچلی ناشی از عفونت قارچی
کچلی حلقوی پوست سر یک عفونت قارچی است که به ساقه و فولیکول‌های مو حمله می‌کند و منجر به ریزش مو میشود. این نوع ریزش اغلب به شکل طاسی سکه‌ای یا لکه‌های سیاه در جایی که موها آسیب دیده‌اند، ظاهر میشود. این بیماری بیشتر کودکان را تحت تأثیر قرار می‌دهد اما در بزرگسالان نیز دیده شده است. درمان آن معمولاً شامل ترکیبات ضد قارچی است.
این نوع ریزش از انواع ریزش موی زنان به نازک شدن موی سر- نه لزوماً به‌طور مساوی- اشاره دارد. زمانی که ریشه موها زودتر از رسیدن به مرحله استراحت یعنی مرحله تلوژن بریزد به این نوع ریزش، تلوژن افلوویوم می‌گویند. تلوژن افلوویوم به دلیل افزایش تعداد فولیکول‌های مو در مرحله استراحت، ایجاد میشود.
این نوع ریزش که جزء انواع ریزش موی زنان جوان دسته‌بندی میشود اغلب در اثر ضربه شدید سیستمی ایجاد میشود و ممکن است هفته‌ها تا ماه‌ها پس از شوک اولیه ادامه داشته باشد.
برخی از علل TE عبارت‌اند از: تب شدید، زایمان، عفونت شدید، بیماری‌های مزمن و شدید، استرس روانی شدید، جراحی‌های مهم و خطرناک، تیروئید کم‌کار یا پرکار، رژیم‌های غذایی نادرست و مصرف داروهایی مانند رتینوئیدها، داروهای ضدافسردگی و داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی.
ازآنجایی‌که موها بعد از مرحله استراحت(تلوژن) مجدداً رشد می‌کنند بنابراین نیازی به درمان نیست زیرا موها اغلب رشد طبیعی خود را از سر می‌گیرند. اما مهم است که پیگیری شود تا مشخص شود که هیچ بیماری زمینه‌ای دیگری باعث این نوع ریزش مو نشده است.
بیشتر بخوانید: مراقبت از مو؛
آلوپسی آندروژنتیک یا طاسی با الگوی زنانه
این نوع ریزش که گاهی با عنوان طاسی با الگوی زنانه یا مردانه شناخته میشود بیشتر در مردان اتفاق می‌افتد اما می‌تواند یکی از انواع ریزش مو در زنان نیز باشد. این نوع ریزش از انواع ریزش موی زنان معمولاً درنتیجه ترکیب تغییرات هورمونی و ژنتیک ایجاد میشود.
اگرچه این نوع ریزش در مردان اغلب در ۲۰ سالگی و از خط رویش مو آغاز میشود اما در زنان به شکل نازک شدن یا ریزش مو در تاج سر خودش را نشان می‌دهد. همان‌طوری که پیش‌تر اشاره کردیم این نوع ریزش می‌تواند از ژنتیک باشد و اغلب پس از یائسگی دیده میشود.
دلایل ریزش مو در زنان
هر زن جوان یا میانسالی می‌تواند تحت تأثیر انواع ریزش مو قرار گیرد، اگرچه ریزش مو معمولاً در زنان بالای ۴۰ سال، زنانی که تازه بچه‌دار شده‌اند، زنانی که شیمی‌درمانی کردند یا تحت تأثیر داروهای دیگر قرار گرفتند، شایع‌تر است. البته یکی از دلایل انواع ریزش موی زنان جوان به مدل موهایشان مربوط میشود خصوصاً دخترانی که اغلب موهایشان را دم‌اسبی می‌بندند یا می‌بافند. در لیست زیر برخی از دلایل ریزش مو در زنان را باهم مرور می‌کنیم:
عدم تعادل هورمونی
عدم تعادل هورمونی می‌تواند منجر به بسیاری از مسائل آزاردهنده سلامتی و زیبایی شود، از آکنه و افزایش وزن گرفته تا انواع ریزش مو در زنان. اگر هورمون‌های بدن شما تعادل خود را از دست بدهند اثرات آن در سراسر بدن ازجمله موها ظاهر میشود. هورمون‌ها نقش مهمی در تنظیم چرخه رشد مو دارند.
استروژن‌ها(هورمون‌های زنانه) به حفظ موها در فاز رشد برای مدت‌زمان مطلوب کمک می‌کنند. در مقابل آندروژنها(هورمون‌های مردانه) می‌توانند چرخه رشد مو را کوتاه کنند. تولید بیش‌ازحد آندروژن در بدن بانوان که ممکن است در اثر اختلال یک غدد درون‌ریز مانند سندروم تخمدان پلی کیستیک ایجاد شود، می‌تواند علت انواع ریزش موی زنان مثل تلوژن افلوویوم باشد.
میزان این امر اغلب به ژن‌ها بستگی دارد. اگر فولیکول‌های موهای شما ازنظر ژنتیکی حساس باشد این عدم تعادل هورمونی می‌تواند روی موهایتان تأثیر بگذارد و باعث ریزش شود.
استرس
این هشدار که استرس بیش‌ازحد می‌تواند به معنای واقعی کلمه باعث ریزش مو شود را دست‌کم نگیرید! شاید می‌خواهید بدانید چگونه این اتفاق می‌افتد؟
خب استرس می‌تواند سطح آندروژن را در بدن افزایش دهد و به‌نوبه خود باعث انواع ریزش موی زنان شود. استرس همچنین ممکن است باعث اختلال در عادات غذایی و سیستم گوارش، ایجاد مشکلاتی در پوست سر مثل شوره سر شود که همه این‌ها می‌توانند تأثیر منفی بر موها داشته باشند.
بیشتر بخوانید: تونیک مو چیست؟
فقر آهن یا کم‌خونی
یکی از شایع‌ترین علل ریزش مو در زنان کمبود آهن است. آهن برای تولید پروتئین سلول مو ضروری است و بدون آن رشد موهای شما با مشکل مواجه میشود. اگر در مورد کمبود آهن بدنتان شک دارید بهتر است با یک پزشک متخصص در این مورد صحبت کنید و در صورت لزوم آزمایش دهید.
کم‌کاری یا پرکاری تیروئید
غده تیروئید با کنترل تولید پروتئین‌ها با استفاده از اکسیژن به تنظیم متابولیسم بدن کمک می‌کند. بنابراین هرگونه عدم تعادل در غدد تیروئید می‌تواند بر فولیکول‌های مو تأثیر بگذارد. همچنین کم‌کاری تیروئید اگر درمان نشود می‌تواند به کم‌خونی منجر شود و همان‌طوری که پیش‌تر اشاره کردیم این خود یکی دیگر از دلایلی است که می‌تواند به انواع ریزش موی زنان جوان منجر شود.
کمبود ویتامین
کمبود ویتامین B12 می‌تواند احساس خستگی و کمبود انرژی را در شما ایجاد کند. خب این مشکل به اینجا ختم نمی‌شود بلکه می‌تواند بر موهایتان نیز تأثیر بگذارد.
کمبود این ویتامین اغلب باعث ریزش مو میشود زیرا می‌تواند بر سلامت گلبول‌های قرمز خون که اکسیژن را به بافت‌های شما منتقل می‌کنند، تأثیر بگذارد. این مشکل در گیاهخواران رایج‌تر است زیرا ویتامین B12 بیشتر در پروتئین‌های حیوانی یافت میشود.
کاهش وزن شدید
کاهش شدید وزن و پیروی از رژیم‌های غذایی محدودکننده می‌تواند روی موهای شما تأثیر بگذارد. تحقیقات نشان داده است که ۶ تا ۱۲ هفته پس از کاهش وزن شدید(عمدی یا غیرعمدی)، موها دچار ریزش ناگهانی و شدید می‌شوند. این بدان معناست که هرگونه کمبود تغذیه‌ای اغلب در موها ظاهر میشود.
افزایش سن
اگر در دوران یائسگی هستید یا به این دوران نزدیک میشود بدانید که تغییرات هورمونی بدن شما در این دوران ممکن است بر موهایتان تأثیر بگذارد.
ریزش مو قبل و بعد از یائسگی یکی از شایع‌ترین علل انواع ریزش موی زنان خصوصاً طاسی با الگوی زنانه است. با این اوصاف بهتر است بدانید که با افزایش سن موها ضعیف‌تر میشود و این بخشی کاملاً طبیعی از روند پیری است.
کلام آخر اینکه انواع ریزش موی زنان که اغلب به دلایل مختلفی مثل سابقه خانوادگی، تغییرات هورمونی، کاهش وزن شدید و استرس اتفاق می‌افتد می‌تواند تدریجی یا ناگهانی باشد و پیر و جوان را تحت تأثیر قرار دهد. آیا تابه‌حال انواع ریزش مو را تجربه کرده‌اید؟ خوشحال می‌شویم تجربیات خود را در رویارویی با ریزش مو با ما به اشتراک بگذارید.
کچلی حلقوی پوست سر یک عفونت قارچی است که به ساقه و فولیکول‌های مو حمله می‌کند و منجر به ریزش مو میشود. این نوع ریزش اغلب به شکل طاسی سکه‌ای یا لکه‌های سیاه در جایی که موها آسیب دیده‌اند، ظاهر میشود. این بیماری بیشتر کودکان را تحت تأثیر قرار می‌دهد اما در بزرگسالان نیز دیده شده است. درمان آن معمولاً شامل ترکیبات ضد قارچی است.
هر زن جوان یا میانسالی می‌تواند تحت تأثیر انواع ریزش مو قرار گیرد، اگرچه ریزش مو معمولاً در زنان بالای ۴۰ سال، زنانی که تازه بچه‌دار شده‌اند، زنانی که شیمی‌درمانی کردند یا تحت تأثیر داروهای دیگر قرار گرفتند، شایع‌تر است. البته یکی از دلایل انواع ریزش موی زنان جوان به مدل موهایشان مربوط میشود خصوصاً دخترانی که اغلب موهایشان را دم‌اسبی می‌بندند یا می‌بافند.
یکی از شایع‌ترین علل ریزش مو در زنان کمبود آهن است. آهن برای تولید پروتئین سلول مو ضروری است و بدون آن رشد موهای شما با مشکل مواجه میشود. اگر در مورد کمبود آهن بدنتان شک دارید بهتر است با یک پزشک متخصص در این مورد صحبت کنید و در صورت لزوم آزمایش دهید.
