سولفات برای مو؛ بررسی عوارض و فواید

به‌نظر شما تا همین چند سال پیش، چند درصد از مردم می‌دانستند که اصلا سولفات چیست و شامپوی بدون سولفات چه ویژگی‌هایی دارد؟ آیا تا به حال به این فکر کرده‌اید که چرا شامپو با مخلوط شدن با آب به سرعت به کف تبدیل می‌شود؟ پاسخ این سوال ساده است: اکثر شامپوهای موجود در بازار شامل مواد شیمیایی کف کننده مانند سدیم لوریل سولفات و سدیم لورت سولفات هستند. این مواد که معمولاً به‌عنوان سولفات شناخته می‌شوند، به مخلوط شدن شامپو با آب کمک می‌کنند. سولفات‌ها معمولا در همه شامپوهای روزمره که در مراکز خرید اطراف منزل خود می‌بینید یافت می‌شوند. اما از آن سو، وقتی صحبت از محافظت صحیح از موی سر می‌شود، اکثر متخصصان استفاده از شامپوهای بدون سولفات را توصیه می‌نمایند. پس بیایید ببینیم که سولفات برای مو چه اثراتی دارد. با ما همراه باشید.

سولفات‌ها چه موادی هستند؟

بررسی تاثیر سولفات برای مو را با ارائه توضیحاتی درباره “سولفات‌ها” آغاز می‌کنیم.

سولفات‌ها خانواده‌ای از مواد شیمیایی هستند که از آن‌ها به‌عنوان پاک کننده استفاده می‌شود. این مواد در پاک کننده‌های خانگی، شوینده‌ها و حتی شامپوها یافت می‌شوند. سولفات‌ها درواقع به تمام مواد شیمیایی که گوگرد را به فرم یون منفی SO4 در خود دارند، گفته می‌شوند.

اما در مورد سولفات برای مو ، معمولا فقط از دو نوع اصلی از سولفات‌ها در شامپو استفاده می‌شود: سدیم لوریل سولفات و سدیم لورت سولفات. هدف از افزودن این سولفات‌ها به شامپو، ایجاد کف برای از بین بردن چربی و کثیفی از موهای شما است. اگر شامپوی شما به راحتی زیر دوش کف می‌کند، احتمال زیادی وجود دارد که حاوی سولفات باشد. شامپوهای بدون سولفات کف کمی ایجاد می‌کنند.

در مقایسه با سایر مواد پاک کننده موجود در شامپو، بنظر می‌رسد که سولفات‌ها عمیق‌ترین اثرات پاک کنندگی را داشته‌باشند. آنها به دسته‌ای از پاک کننده‌ها به نام سورفکتانت‌های آنیونی تعلق دارند که کثیفی‌ها را پاک می‌کنند. بدین ترتیب از گذشته تا به امروز، سولفات‌ها جزء اصلی شامپو محسوب می‌شوند. با این حال، استفاده از سولفات برای مو در دهه‌های اخیر بسیار بحث برانگیز بوده است.

برخی از مردم بر این باورند که سولفات‌ها می‌توانند به‌طور مستقیم به سلامت آن‌ها آسیب بزنند. از آنجایی که از شامپو در بسیاری از موارد به صورت روزانه استفاده می‌شود، تصور عمومی این است که قرار گرفتن در معرض سولفات‌ها می‌تواند منجر به ایجاد خطرات جدی برای سلامتی و پوست و مو شود.

حتی زمانی تصور می‌شد که سولفات‌ها سرطان زا هستند، اما امروزه شواهد علمی این ادعاها را رد کرده‌اند. با این حال، هنوز هم به‌نظر می‌رسد که شامپوی حاوی سولفات برای برخی از افراد مناسب نباشد. این شامپوها می‌توانند به انواع خاصی از مو آسیب برسانند و حتی ممکن است در برخی افراد باعث تحریک پوست شوند.

بیشتر بخوانید: موخوره در کودکان؛ دلایل، علائم، پیشگیری و درمان سریع در خانه

مضرات شامپوی سولفات دار

حال اگر سولفات‌ها مسئول پاکسازی مو هستند، پس چرا برای مو مضر به شمار می‌آیند؟ به گفته متخصصان، سولفات‌ها می‌توانند رطوبت ضروری مو را از بین ببرند و مو را خشک کنند و احتمالاً به آن آسیب بزنند. آنها همچنین ممکن است باعث خشکی و تحریک پوست سر شوند.

همچنین برای کسانی که موهای رنگ شده دارند، سولفات‌ها می‌توانند رنگ موهای شما را نیز از بین برده و موها را کدر کنند. ناگفته نماند، برای کسانی که تحت درمان‌های کراتیه مو هستند، سولفات‌ها می‌توانند مزایای صاف کنندگی این درمان‌ها را از بین ببرند.

اما با وجود خطرات احتمالی سولفات برای مو ، این بدان معنا نیست که همه باید به‌طور خودکار به شامپوهای بدون سولفات روی آورند. در واقع، شهرت بد سولفات‌ها توسط کسانی که اطلاعات نادرست منتشر می‌کنند، ایجاد شده‌است. از آنجایی که این ماده ممکن است برای برخی خوب نباشد، لزوماً به این معنی نیست که برای همه بد است! و این موضوع ما را به سوال بعدی می‌رساند:

کدام نوع موها باید از مصرف سولفات در مراقبت از مو خودداری کنند؟

کلید درک استفاده یا عدم استفاده از سولفات برای مو این است که نوع موی خود را بشناسید و همچنین بدانید که در حال حاضر چه نوع درمان یا رنگی بر روی موهای شما وجود دارد. اگر موهایی بسیار خشک یا ضخیم و مجعد دارید، بهتر است از انتخاب محصولات حاوی سولفات خودداری کنید.

کسانی که پوست سر خشک یا حساسی دارند نیز ممکن است شامپوهای بدون سولفات را ترجیح دهند، زیرا این محصولات ملایم‌تر هستند و پوست و موی سر شما را تحریک نمی‌کنند. علاوه بر این، اگر اخیراً خدمات شیمیایی (مثل کراتینه) یا رنگی را بر روی موهای خود اعمال کرده‌اید، شامپوی بدون سولفات می‌تواند به افزایش عمر آن به شما کمک کند.

با این حال، اگر شما فردی هستید که پس از استفاده از شامپوی سنتی، احساس تمیزی مفرط موهای خود را دوست دارید، یا فردی هستید که به تمیز کردن عمیق پوست سر خود نیاز دارید، ممکن است شامپویی با سولفات را ترجیح دهید.

البته افرادی که بافت موی ظریفی دارند معمولاً از شامپوهای حاوی سولفات استفاده نمی‌کنند و سایر خطرات را در نظر می‌گیرند. در پایان، مانند همه چیز در صنعت زیبایی، اینجا نیز همه چیز به نوع مو و نگرانی‌های شما برمی‌گردد. اگر موهای خیلی خشک و یا رنگ یا کراتینه شده دارید و یا پوست سرتان حساس است، به سراغ یک فرمول بدون سولفات بروید.

فقط به یاد داشته‌باشید که فرمول‌های بدون سولفات متفاوت از شامپوهای سنتی عمل می‌کنند. شامپوهای بدون سولفات به‌طور قطع موها و پوست سر شما را تمیز می‌کنند، اما همان مقدار کفی که از شامپوی معمولی خود انتظار داشتید را نخواهید دید. گاهی اوقات، افراد به این امید که کف کافی را بر روی موهای خود ببینند، بیش از حد از محصولات بدون سولفات استفاده می‌کنند و آن را هدر می‌دهند، اما فرمول‌های بدون سولفات چنین تجربه‌ای را ایجاد نمی‌کنند، زیرا پاک‌سازی ملایم‌تری را ارائه می‌دهند.

بیشتر بخوانید: با مراقبت از مو بعد از پروتئین تراپی به موهایتان جانی دوباره دهید

سولفات‌ها و از بین بردن پروتئین مو

مو از پروتئین ساخته شده‌است و در واقع، مو یک رشته‌ی پروتئینی است. وقتی پروتئینی که هر یک از موهای شما را تشکیل می‌دهد آسیب ببیند، موی شما ضعیف شده و استحکام و ظاهر آن بدتر می‌شود. سولفات‌ها ارتباط نزدیکی با آسیب به پروتئین مو دارند، زیرا به همراه کثیفی، این عوامل پاک‌کننده می‌توانند پروتئین موهای سالم شما را نیز بشویند و با خود ببرند.

این امر می‌تواند منجر به شکافتن انتهای مو، شکستگی و وز شدن مو شود. این مشکل ممکن است انواع مختلف مو را به‌طور متفاوت تحت تاثیر قرار دهد. به‌عنوان مثال، موهای نازک و موهای رنگ شده ممکن است نسبت به موهای مجعد حساس‌تر باشند. به همین دلیل، اگر می‌خواهید سلامت، ظاهر و استحکام موهای خود را بهینه کنید، بهتر است از سولفات‌ها اجتناب نمایید.

آیا شامپو بدون سولفات سبب ریزش موها می‌شود؟

خیر! زیرا شامپوهای بدون سولفات اصولا ملایم‌تر از شامپوهای دارای سولفات هستند. اما اگر با استفاده از محصولات دارای سولفات برای مو، احساس ضعیف شدن و ریزش مو دارید و عوارض جانبی ناشی از استفاده از شامپوهای سولفاته را تجربه می‌کنید، بهتر است یک محصول بدون سولفات را امتحان کنید تا ببینند آیا علائمتان باقی می‌ماند و یا از بین می‌رود.

ضمنا در نظر داشته‌باشید، بااینکه انواع مختلفی از شامپوهای بدون سولفات در بازار موجود است، اما بسیاری از این محصولات همچنان حاوی ترکیبات شیمیایی مشابه سولفات‌ها هستند. بنابراین افرادی که پوست و موی حساسی دارند باید به دنبال “طبیعی‌ترین گزینه‌ها از شامپوهای واقعاً بدون سولفات” باشند، تا از عوارض جانبی سولفات برای مو جلوگیری کنند.

شامپوهای بدون سولفات ممکن است در ابتدا احساس متفاوتی داشته‌باشند. مثلا همانطور که گفتیم، به احتمال زیاد تولید کف توسط این شامپوها بیشتر طول می‌کشد و افراد ممکن است مجبور شوند از شامپوی بیشتری برای تمیز کردن موهای خود استفاده کنند.

همچنین ممکن است فرد مجبور شود از آب اضافی برای شستشوی این شامپوها از روی موهای خود استفاده کند. با این حال، شامپوهای بدون سولفات به‌طور کلی موها را به همان اندازه‌ی شامپوهای سنتی تمیز می‌کنند.

بیشتر بخوانید: مراقبت از مو قبل از عروسی

سولفات چگونه روی پوست و موی شما تاثیر می‌گذارد؟

اگرچه سولفات‌ها در از بین بردن کثیفی و چربی از روی موها بسیار موثر هستند، اما این مواد برای برخی افراد باعث تحریک پوست و مو می‌شوند. پس اگر پوست یا موی حساسی دارید و یا اگر به سولفات‌ها حساسیت یا آلرژی دارید، باید حتما از این نوع مواد شیمیایی دوری کنید.

بدین ترتیب، استفاده از شامپوی بدون سولفات توسط آکادمی پوست آمریکا (AAD) برای افراد مبتلا به روزاسه توصیه می‌شود، زیرا سولفات‌ها باعث تحریک پوست در روزاسه می‌شوند و علائمی در پوست سر و همچنین روی صورت، شانه‌ها و کمر ایجاد می‌کنند.

اگر روزاسه دارید، باید از سایر محرک‌های شناخته شده موجود در شامپوها مانند عطرها، الکل و اسیدهای آلفا هیدروکسی مانند اسیدهای گلیکولیک و لاکتیک نیز اجتناب کنید.

AAD همچنین می‌گوید اگر اگزما، درماتیت تماسی یا پوست حساس دارید، باید از مصرف سولفات اجتناب کنید. هر گونه اثرات بالقوه کف ناشی از شامپوهای سولفاته می‌تواند این نوع بیماری‌های پوستی را تحریک کند.

مطالعات نشان می‌دهد که افراد دارای سطوح پایین سرامیدها (نوعی مولکول لیپید مومی که در سلول‌های پوست شما یافت می‌شود)، احتمال بیشتری دارد که پس از قرار گرفتن در معرض سولفات‌هایی مانند لوریل سولفات سدیم، سوزش پوست و درماتیت تماسی را تجربه کنند.

اگر به سولفات‌ها حساس باشید، واکنش آلرژیک نیز ممکن است در بدن شما اتفاق بیفتد. در این صورت پس از استفاده از محصولات دارای سولفات برای مو ، ممکن است یک یا چند مورد از علائم زیر را بر روی پوست سر و صورت خود مشاهده کنید:

• سرخی پوست
• بثورات پوستی
• تورم (التهاب)
• خارش
• کهیر

البته همه افراد بعد از استفاده از شامپو یا نرم کننده حاوی سولفات برای مو دچار بثورات پوستی یا درماتیت نمی‌شوند. با این حال، بهتر است در هر صورت از شامپوهایی که حاوی سولفات هستند خودداری کنید، زیرا هیچ چیز جالبی برای مقابله با بثورات پوست سر و خارش پوست سر ناشی از آن وجود ندارد.

همچنین باید بدانید که موهای خشک یا نازک، شکننده‌تر از سایر انواع مو هستند و شامپوی سولفات‌دار می‌تواند مقدار زیادی از روغن‌های طبیعی مورد نیاز برای حفظ سلامت تارهای موی شما را از بین ببرد. علاوه بر این، سولفات‌ها باعث وز شدن مو می‌شوند.

هنگامی که سولفات‌ها با موهای شما تماس پیدا می‌کنند، یک بار الکتریکی منفی بر روی موهایتان ایجاد می‌شود که می‌تواند به وزتر شدن موهای شما و ایجاد موخوره کمک کند. شما می‌توانید این خطرات را با انتخاب یک شامپوی سولفاته که دارای مواد خنثی کننده‌ی موخوره مانند سورفکتانت‌های آمفوتریک باشد، به حداقل برسانید. با این حال، اگر خیلی مستعد موخوره هستید، بهتر است به‌طور کلی از شامپوی بدون سولفات استفاده کنید.

بیشتر بخوانید: مراقبت از مو در زمستان

سخن نهایی

استفاده از محصولات دارای سولفات برای مو لزوماً برای همه بد نیست. با این حال اگر به سولفات‌ها حساسیت دارید یا موهایتان خشک، وز یا آسیب دیده هستند، بهتر است از شامپوهای بدون سولفات استفاده کنید. همچنین برای کمک به حفظ بهترین حالت موهای خود، این نکات را در کنار استفاده از شامپوهای بدون سولفات رعایت کنید:

• موهای خود را فقط هر چند وقت یکبار و زمانی که واقعا نیاز است بشویید. موهای چرب معمولاً به‌طور روزانه نیاز به تمیز کردن دارند. موهای خشک بهتر است فقط چند بار در هفته شسته شوند. شستشوی مکرر با شامپو می‌تواند روغن‌های طبیعی را از موهای شما پاک کرده و آن‌ها را حتی خشک‌تر و کدرتر کند.
• از شامپوی متناسب با نوع موی خود (خشک، چرب و…) استفاده کنید.
• استفاده از نرم کننده را فراموش نکنید! شامپو علاوه بر چربی و کثیفی اضافی، می‌تواند چربی‌های طبیعی مو را نیز پاک کند. (این کار را مانند شستن صورت خود در نظر بگیرید، که در آن همیشه باید از یک مرطوب کننده متناسب با نوع پوست خود نیز استفاده کنید.) همیشه باید حمام خود را با یک نرم کننده به پایان برسانید، مگر اینکه یک محصول ترکیبی 2 در 1 داشته‌باشید. نرم کننده را فقط بر روی نوک و ساقه موهای خود بمالید.
• استفاده روزانه از سشوار، اتوی فر کننده یا اتوی صاف کننده در نهایت به تارهای موی شما آسیب می‌رساند. در صورت لزوم سعی کنید از آنها کمتر استفاده کنید و در این بین از شامپوی خشک بدون سولفات برای مو استفاده کنید.

سوالات متداول

منابع: + + + + +