علائم پوستی دیابت در کودکان
دیابت شیرین یک بیماری مزمن پزشکی است که باعث ایجاد مشکلاتی در توانایی بدن برای تبدیل غذا، به ویژه قندها (کربوهیدراتها) به سوخت بدن میشود. افزایش گلوکز خون ناشی از عدم درمان مناسب دیابت میتواند طی سالیان متمادی به قلب، عروق خونی، کلیهها، چشمها و سیستم عصبی آسیب برساند. اگرچه هر یک از شرایط فوق تهدیدکننده زندگی هستند، اما اینها تنها مشکلاتی نیستند که دیابتیها را آزار میدهند. دیابت میتواند حتی اثرات مخربی هم روی پوست افراد داشته باشد و متاسفانه این مشکلات پوستی میتوانند خود را از همان دوران کودکی نشان دهند. بنابراین در ادامهی این مطلب به بررسی دیابت کودکان و علائم پوستی دیابت در کودکان میپردازیم. با ما همراه باشید.
دیابت کودکان چه علائمی دارد؟
در ابتدای بررسی علائم پوستی دیابت در کودکان نگاهی به انواع علائمی که این بیماری برای کودکان ایجاد میکند داریم. اما قبل از انجام این کار، انواع دیابت در کودکان را معرفی خواهیم نمود.
دیابت نوع 1 در کودکان
دیابت نوع 1 در کودکان وضعیتی است که در آن بدن کودک شما دیگر هورمون مهمی به نام انسولین را تولید نمیکند. هر انسانی برای زنده ماندن به انسولین نیاز دارد، بنابراین انسولین از دست رفته باید با تزریق انسولین جایگزین شود. دیابت نوع 1 در کودکان قبلاً به عنوان دیابت نوجوانان یا دیابت وابسته به انسولین شناخته میشد.
تشخیص دیابت نوع 1 در یک کودک در ابتدای امر میتواند بسیار سخت و آزاردهنده باشد. ناگهان شما و فرزندتان (بسته به سن او) باید یاد بگیرید چگونه انسولین تزریق کنید، کربوهیدراتهای مصرفی را بشمارید و قندخون را کنترل کنید. هیچ درمانی برای دیابت نوع 1 در کودکان وجود ندارد، اما میتوان آن را مدیریت کرد.
نظارت 24 ساعته بر میزان قندخون و تزریق انسولین، مدیریت قندخون و کیفیت زندگی را برای کودکان مبتلا به دیابت نوع 1 بهبود بخشیده است. علائم و نشانههای دیابت نوع 1 در کودکان، معمولاً به سرعت ایجاد میشود و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تشنگی شدید
- تکرر ادرار، احتمالاً خیسکردن تخت برای یک کودک که برای توالت رفتن آموزش دیده
- گرسنگی شدید
- کاهش وزن ناخواسته
- خستگی
- تحریکپذیری یا تغییر رفتار
- بدبو شدن تنفس (نفس او بوی میوه میدهد)
دیابت نوع 2 در کودکان
مطلب علائم پوستی دیابت در کودکان را با معرفی دیابت نوع 2 در کودکان ادامه میدهیم. دیابت نوع 2 در کودکان یک بیماری مزمن است که بر نحوه پردازش قند (گلوکز) به سوخت توسط بدن کودک شما تأثیر میگذارد. بدون درمان، این اختلال باعث تجمع قند در جریان خون میشود که میتواند منجر به عواقب جدی طولانی مدتی شود.
دیابت نوع 2 بیشتر در بزرگسالان رخ میدهد و در واقع، قبلاً به آن دیابت بزرگسالان میگفتند. اما افزایش تعداد کودکان مبتلا به چاقی منجر به موارد بیشتر دیابت نوع 2 در کودکان و جوانان شده است. کارهای زیادی میتوانید برای کمک به مدیریت یا پیشگیری از دیابت نوع 2 در کودک خود انجام دهید.
کودک خود را به خوردن غذاهای سالم، فعالیت بدنی زیاد و حفظ وزن مناسب تشویق کنید. اگر تغذیه سالم و ورزش برای کنترل دیابت نوع 2 کافی نباشد، ممکن است کودک شما به داروی خوراکی یا درمان با انسولین نیاز داشته باشد.
دیابت نوع 2 در کودکان ممکن است به تدریج ایجاد شود و در نتیجه، علائم قابل توجهی وجود نداشته باشد. گاهی اوقات، این اختلال طی یک معاینه معمول توسط پزشک تشخیص داده میشود. برخی از کودکان نیز ممکن است این علائم و نشانهها را در نتیجه وجود قند بیش از حد در جریان خون خود تجربه کنند:
- افزایش تشنگی
- تکرر ادرار
- افزایش گرسنگی
- خستگی
- تاری دید
- نواحی تیره روی پوست، اغلب در اطراف گردن یا در زیر بغل و کشاله ران
- کاهش وزن ناخواسته، اگرچه این کاهش وزن در کودکان مبتلا به دیابت نوع 2 کمتر از کودکان مبتلا به دیابت نوع 1 است
- عفونتهای مکرر
علائم دیابت کودکان
علائم پوستی دیابت در کودکان را همچنان با بررسی علائم این بیماری شایع در کودکان ادامه میدهیم. بسیاری از علائم دیابت نوع 1 و نوع 2 در کودکان همپوشانی دارند، اما یک تفاوت عمده در آنها شامل زمان بروز علائم است. دیابت نوع 1 میتواند به سرعت (در چند هفته یا چند ماه) ایجاد شود و میتواند از همان اول بسیار شدید باشد.
والدین گاهی متوجه میشوند فرزندشان مانند خودشان رفتار نمیکند، اما نمیتوانند دقیقاً دلیل آن را مشخص کنند و بدتر از همه اینکه این علائم ممکن است به راحتی به عنوان دردهای طبیعی دورهی رشد نادیده گرفته شوند. از سوی دیگر، دیابت نوع 2 در طول زمان به کندی رشد میکند و بسیاری از کودکان اصلاً هیچ علامتی را تجربه نمیکنند.
دیابت نوع 2 اغلب طی یک معاینه توسط پزشک برای تشخیص احتمالی یک بیماری دیگر تشخیص داده میشود. در واقع دیابت نوع 2 معمولا به صورت اتفاقی در کودکان تشخیص داده میشود. در ادامه 10 نشانه احتمالی دیابت در کودکان آورده شده است، اما توجه داشته باشید این لیست کامل نیست. همیشه در مورد هر گونه نگرانی با ارائهدهنده مراقبتهای بهداشتی خود صحبت کنید.
بیشتر بخوانید: علائم پوستی دیابت نوع دو
1. تغییر در عادات غذا خوردن و خوابیدن
طبق گزارش انجمن دیابت آمریکا، افراد مبتلا به دیابت بیشتر از حد معمول آب مینوشند. این وضعیت سلامتی میتواند باعث شود که شما احساس تشنگی یا گرسنگی شدید داشته باشید و اصلا هم مهم نیست چقدر غذا میخورید!
2. نوسانات وزن
تغییرات وزن قبل از تشخیص دیابت رایج است، بهخصوص کاهش وزن قابل توجه در دیابت نوع 1 یا افزایش وزن آهسته و بیش از حد در دیابت نوع 2.
3. تغییرات در دفعات ادرار
افزایش تعداد دفعاتی که کودک شما به دستشویی میرود، ارتباط مستقیمی با افزایش ناگهانی مصرف آب توسط او دارد و میتواند باعث نگرانی شود. تغییرات محسوس در ظاهر ادرار و محتویات مدفوع نیز میتوانند از علائم دیابت باشند.
4. تغییر در سطح انرژی و خستگی بیش از حد
خستگی مفرط و تغییر در سطوح انرژی دلیلی برای بروز نگرانی راجع به ابتلای کودک به دیابت هستند، بهخصوص اگر کودک شما بیش از حد معمول احساس کندی و ضعف میکند.
5. مشکلات معده
افراد مبتلا به دیابت ممکن است حالت تهوع، استفراغ یا درد معده داشته باشند. این علائم گوارشی بیشتر در دیابت نوع 1 دیده میشود.
6. تاری دید
قندخون بالا میتواند باعث تورم عدسی چشم و سپس تاری دید شود. در نتیجه، کودکان ممکن است تعادل خود را از دست بدهند و نتوانند به سادگی تمرکز کنند.
7. بیحسی یا گزگز از علائم پوستی دیابت در کودکان
قندخون بالا میتواند باعث نوروپاتی دیابتی شود که نوعی آسیب عصبی است. این مشکل میتواند به اشکال مختلف ظاهر شود، از جمله احساس “سوزن و سوزن شدن پوست” در دست یا پا. در واقع گزگز پوست یکی از علائم پوستی دیابت در کودکان است.
8. زخمهایی که به آرامی بهبود مییابند
اگر کودک شما خراشیدگی، زخم یا عفونتی دارد که بهبود آن بیشتر از حد معمول طول کشیده است، میتواند نشانه ابتلا به دیابت نوع 2 باشد.
میتوانید عواملی مانند قندخون بالا، نوروپاتی دیابتی و کاهش گردش خون را در عدم بهبود مناسب زخمها مقصر بدانید. توجه داشته باشید عفونتهای مکرر نیز در دیابت شایعتر هستند.
9. تیره شده پوست از علائم پوستی دیابت در کودکان
از دیگر علائم پوستی دیابت در کودکان، میتوان به تیره شدن پوست اشاره کرد. افراد مبتلا به دیابت ممکن است متوجه تیرگی در چینهای پوستی خود مانند زیر بغل و ناحیه گردن شوند.
این علامت که آکانتوز نیگریکانس نام دارد، لزوماً شبیه کبودی نیست و میتواند بافتی مخملی داشته باشد. این تیرگی به دلیل مقاومت در برابر انسولین تولید شده و با دیابت نوع 2 مرتبط است.
10. نفس میوهای
کودکان مبتلا به دیابت ممکن است تنفسی داشته باشند که بوی میوه میدهد و اغلب با بوی یک آدامس میوهای مقایسه میشود. این علامت بالقوه تهدیدکننده زندگی ممکن است نشاندهنده کتواسیدوز دیابتی باشد و معمولا فقط برای دیابت نوع 1 وجود دارد.
پیشگیری از دیابت در کودکان
در ادامه بررسی علائم پوستی دیابت در کودکان خواهیم دید که چه راهکارهایی برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری در فرزند دلبند ما وجود دارد. متاسفانه دیابت نوع 1 قابل پیشگیری نیست و هیچ راه مطمئنی وجود ندارد که بدانیم چه کسی به آن مبتلا خواهد شد و چه کسی به آن مبتلا نخواهد شد.
پزشکان فکر میکنند این بیماری با ژنتیک مرتبط است، اما به نظر نمیرسد ژنها به تنهایی نشان دهند که در آینده، چه کسی حتما تحت تأثیر این بیماری قرار میگیرد. آزمایشات خون اولیه میتوانند نشانههای دیابت نوع 1 را پیدا کند، اما هیچ راهی برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری حتی اگر به موقع تشخیص داده شود وجود ندارد.
دیابت نوع 1 نمیتواند در صورت خوردن بیش از حد قند ایجاد شود و برای عدم ابتلای فرزندتان به این بیماری فقط میتوانید به خدا توکل کنید!
اما در مورد دیابت نوع 2، تا همین اواخر، کودکان و نوجوانان تقریباً هرگز به دیابت نوع 2 مبتلا نمیشدند و به همین دلیل است که قبلاً به آن دیابت بزرگسالان میگفتند.
اما در حال حاضر، حدود یک سوم از جوانان در کشورهای توسعه یافته اضافه وزن دارند، که ارتباط نزدیکی با افزایش تعداد کودکان مبتلا به دیابت نوع 2 دارد و برخی از کودکان مبتلا به این نوع از دیابت در سن 10 سالگی قرار دارند.
اهمیت وزن در ابتلا به دیابت نوع 2
افرادی که اضافه وزن دارند، بهخصوص اگر چربی شکمشان زیاد است، احتمال مقاومت به انسولین در آنها به ویژه اگر کودک باشند بیشتر است. مقاومت به انسولین یک عامل خطر اصلی برای دیابت نوع 2 است. انسولین هورمونی است که توسط پانکراس (لوزالمعده) ساخته میشود و قندخون را برای استفاده به عنوان انرژی وارد سلولها میکند.
به دلیل وراثت (ویژگیهای به ارث رسیده از اعضای خانواده) یا سبک زندگی (زیاد خوردن و حرکت بسیار کم)، سلولها میتوانند بهطور طبیعی به انسولین پاسخ ندهند. این امر باعث میشود پانکراس انسولین بیشتری بسازد تا سلولها را وادار به واکنش و دریافت قندخون کند.
تا زمانی که انسولین کافی تولید شود، سطح قندخون طبیعی باقی میماند. این وضعیت میتواند چندین سال ادامه یابد، اما در نهایت لوزالمعده نمیتواند تحت این شرایط به کار خود ادامه دهد. قندخون ابتدا بعد از خوردن غذا و سپس در تمام مدت روز شروع به افزایش میکند. اینجاست که زمینه برای ابتلا به دیابت نوع 2 فراهم شده است.
مقاومت به انسولین معمولاً هیچ علامتی ندارد، اگرچه برخی از بچهها لکههایی از پوست ضخیم، تیره و مخملی به نام آکانتوز نیگریکانس (که از علائم پوستی دیابت در کودکان است) ایجاد میکنند که معمولاً در چینهای پوستی بدن مانند پشت گردن یا زیر بغل دیده میشود. آنها همچنین ممکن است شرایط دیگری مرتبط با مقاومت به انسولین داشته باشند، از جمله:
- فشارخون بالا
- کلسترول بالا
- سندرم تخمدان پلیکیستیک
اهمیت فعالیت بدنی در ابتلا به دیابت نوع 2
فعالیت بدنی خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را کاهش میدهد، زیرا به بدن کمک میکند از انسولین بهتر استفاده کند و مقاومت به انسولین را کاهش دهد. فعالیت بدنی به طرق دیگر، از کنترل فشارخون گرفته تا تقویت سلامت روان نیز سلامت کلی را بهبود میبخشد.
اهمیت سن در ابتلا به دیابت نوع 2
کودکان مبتلا به دیابت نوع 2 معمولا در اوایل نوجوانی تشخیص داده میشوند. یکی از دلایل این است که هورمونهای موجود در دوران بلوغ، استفاده از انسولین را در بدن سختتر میکنند، بهویژه برای دختران، که احتمال ابتلا به دیابت نوع 2 در آنها بیشتر از پسران است.
سایر عوامل خطر برای ابتلا به دیابت نوع 2
عوامل زیر هم خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را در کودکان افزایش میدهند:
- داشتن یک عضو در خانواده که مبتلا به دیابت نوع 2 است.
- متولد شدن از مادر مبتلا به دیابت بارداری (دیابت در دوران بارداری).
- افرادی از نژادهای آفریقایی آمریکایی، اسپانیایی/لاتینی، بومی آمریکا/آلاسکا، آسیایی آمریکایی، یا ساکن جزایر اقیانوس آرام.
- داشتن یک یا چند بیماری مرتبط با مقاومت به انسولین.
اگر فرزند شما اضافه وزن داشته و دو مورد از عوامل خطر ذکر شده در بالا را دارد، با پزشک خود در مورد آزمایش قندخون او صحبت کنید. این آزمایش معمولاً از 10 سالگی یا شروع بلوغ (هر کدام که اول باشد) شروع شده و هر 3 سال یک بار تکرار میشود.
تغییر سبک زندگی
والدین میتوانند کارهای زیادی برای کمک به فرزندان خود در پیشگیری از دیابت نوع 2 انجام دهند. یک سبک زندگی جدید را در خانواده خود تنظیم کنید، زیرا وقتی همه افراد خانواده این کار را با هم انجام دهند، تغییرات سالم راحتتر به عادت تبدیل میشوند. در اینجا چند نکته برای شروع آورده شده است:
تغییر در نحوه غذا خوردن
- آب بیشتر و نوشیدنیهای شیرین کمتری بنوشید.
- میوه و سبزیجات بیشتری بخورید.
- غذاهای مورد علاقه کودک خود را سالمتر تهیه کنید.
- بچهها را در تهیه وعدههای غذایی سالمتر مشارکت دهید.
- آهسته غذا بخورید، زیرا حداقل 20 دقیقه طول میکشد تا احساس سیری کنید.
- فقط سر میز شام بخورید، نه جلوی تلویزیون یا کامپیوتر.
- با یکدیگر مواد غذایی را خریداری کنید.
- با شکم پر خرید کنید تا وسوسه نشوید که مواد غذایی ناسالم بخرید.
- به فرزندان خود بیاموزید که برچسب غذاها را بخوانند تا بفهمند کدام غذاها سالمتر هستند.
- تا جایی که میتوانید در کنار هم به عنوان یک خانواده غذا بخورید.
- اصرار نکنید بچهها غذایشان را تا انتها بخورند.
تغییر در فعالیت روزانه
- سعی کنید کودک شما روزانه 60 دقیقه فعالیت بدنی داشته باشد (در چند جلسه 10 یا 15 دقیقهای یا همه بهطور همزمان).
- در کلاسهای تناسب اندام والدین و کودکان با هم شرکت کنید.
- فعالیتهای بدنی را سرگرمکنندهتر کنید. چیزهای جدید را امتحان کنید.
- از بچهها بپرسید چه فعالیتهایی را بیشتر دوست دارند، زیرا سلیقه هرکسی متفاوت است.
- بچهها را تشویق کنید تا به یک تیم ورزشی بپیوندند.
- مدت زمان تماشای تلویزیون را به 2 ساعت در روز محدود کنید.
- برای گردشهای فعال مانند پیادهروی یا دوچرخه سواری برنامهریزی کنید.
- با هم پیادهروی کنید
- کارهای خانه را به بازی تبدیل کنید، مانند مسابقه دادن برای اینکه ببینید چقدر سریع میتوانید خانه را تمیز کنید.
عوارض و علائم پوستی دیابت در کودکان
بررسی علائم پوستی دیابت در کودکان را با عوارض این بیماری در کودکان ادامه میدهیم.
مشکلات چشمی
رتینوپاتی زمانی رخ میدهد که شبکیه چشم آسیب دیده باشد. شبکیه لایه نازکی از بافت در پشت چشم است که حاوی رگهای خونی کوچک و پایانههای عصبی برای بینایی است. آب مروارید و تاری دید هم سایر بیماریهای چشمی مرتبط با دیابت هستند که ممکن است رخ دهند.
مشکلات کلیوی
کلیهها به عنوان یک فیلتر برای بدن ما، مواد زائد را وارد ادرار میکنند تا از بدن خارج شوند. نفروپاتی به آسیب کلیوی مرتبط با دیابت اشاره دارد. افرادی که بهطور مداوم سطوح گلوکز خون بالا یا سطوح گلوکز خون بسیار نامنظم در یک دوره زمانی طولانی دارند، بیشتر در معرض خطر مشکلات کلیوی هستند.
غربالگری منظم برای جستجوی پروتئین در ادرار (میکروآلبومینوری) به شناسایی هرگونه تغییر اولیه در کلیهها و به حداقل رساندن هرگونه آسیبی که ممکن است باعث این وضعیت شود، کمک میکند.
مشکلات عصبی
نوروپاتی به آسیب عصبی مرتبط با دیابت اشاره دارد. باز هم، افرادی بیشتر در معرض خطر هستند که بهطور مداوم سطوح گلوکز خونشان در یک دوره زمانی طولانی بالا است.
مشکلات پا
مشکلات پا (به دلیل کاهش جریان خون یا مشکلات عصبی) بعید است در کودکان یا جوانان رخ دهد. اما، از پاهای کودک باید به خوبی مراقبت شود تا از مشکلات پا در مراحل بعدی زندگی او جلوگیری شود. متخصصین پا (افرادی که اختلالات پا را درمان میکنند) میتوانند به کودکتان کمک کنند.
بیماریهای عروقی (رگهای خونی)
این امر خطر حملات قلبی و سکته مغزی را افزایش میدهد. افراد مبتلا به دیابت در سنین پایین، خطر بیشتری برای ابتلا به بیماریهای عروقی در آینده دارند.
فشارخون بالا از عوارض و علائم پوستی دیابت در کودکان
این امر خطر حملات قلبی و سکته مغزی را افزایش میدهد. فشارخون باید حداقل یک بار در سال چک شود.
کلسترول یا لیپید
کلسترول یک چربی است که بهطور طبیعی در خون و سلولها وجود دارد. کلسترول بالا خطر حملات قلبی و سکته را افزایش میدهد.
شرایط خود ایمنی (بیماری تیروئید و بیماری سلیاک)
افراد مبتلا به دیابت نوع 1 در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سایر بیماریهای خود ایمنی هستند.
علائم پوستی دیابت در کودکان
به غیر از مواردی که تاکنون گفتیم، علائم پوستی دیابت در کودکان معمولا به حالات زیر نیز خود را نشان میدهند:
عفونتهای باکتریایی از علائم پوستی دیابت در کودکان
انواع مختلفی از عفونتهای باکتریایی در افراد مبتلا به دیابت رخ میدهد:
- گل مژه (عفونت غدد پلک)
- دمل
- فولیکولیت (عفونت فولیکولهای مو)
- کاربانکل (عفونتهای عمیق پوست و بافت زیرین)
- عفونتهای اطراف ناخن
عفونتهای قارچی از علائم پوستی دیابت در کودکان
در اغلب موارد، کاندیدا آلبیکنس مقصر عفونتهای قارچی در افراد دیابتی است. این قارچ مخمر مانند میتواند بثورات خارشداری را در نواحی مرطوب و قرمز رنگ که توسط تاولها و پوستههای کوچک احاطه شدهاند، ایجاد کند.
این عفونتها اغلب در چینهای گرم و مرطوب پوست رخ میدهند، مثل زیر سینهها، اطراف ناخنها، بین انگشتان دست و پا، گوشههای دهان، زیر پوست ختنه گاه (در مردان ختنه نشده) و زیر بغل و کشاله ران. عفونتهای قارچی رایج عبارتند از: خارش ژوک، پای ورزشکار، ringworm (تکه خارشدار حلقهای شکل روی پوست) و عفونت واژن که باعث خارش میشود.
بیشتر بخوانید: 12 نکته برای مراقبت از پوست در بیماری دیابت
خارش از علائم پوستی دیابت در کودکان
خارش موضعی اغلب میتواند ناشی از عفونت قارچی، خشکی پوست یا گردش خون ضعیف باشد. هنگامی که گردش خون ضعیف دلیل خارش باشد، قسمتهای پایینی پاها بیشتر از سایر نقاط خارش خواهند داشت.
به پایان مطلب بررسی علائم پوستی دیابت در کودکان میرسیم. همانطور که دیدیم، برخی علائم پوستی دیابت در کودکان وجود دارند که با دانستن آنها میتوانیم این بیماری را زودتر در فرزند خود تشخیص دهیم و بدینترتیب با مدیریت دائم دیابت، کیفیت زندگی او را بهبود بخشیم.
1. گل مژه (عفونت غدد پلک) 2. دمل 3. فولیکولیت (عفونت فولیکولهای مو) 4. کاربانکل (عفونتهای عمیق پوست و بافت زیرین) 5. عفونتهای اطراف ناخن
افزایش تعداد دفعاتی که کودک شما به دستشویی میرود، ارتباط مستقیمی با افزایش ناگهانی مصرف آب توسط او دارد و میتواند باعث نگرانی شود. تغییرات محسوس در ظاهر ادرار و محتویات مدفوع نیز میتوانند از علائم دیابت باشند.
رتینوپاتی زمانی رخ میدهد که شبکیه چشم آسیب دیده باشد. شبکیه لایه نازکی از بافت در پشت چشم است که حاوی رگهای خونی کوچک و پایانههای عصبی برای بینایی است. آب مروارید و تاری دید هم سایر بیماریهای چشمی مرتبط با دیابت هستند که ممکن است رخ دهند.