شستن صورت با بتادین؛ بررسی علمی مزایا و معایب

تمام افراد در طول زندگی خود تجربه زخم، بریدگی و یا سوختگی‌های سطحی را داشته‌اند. این اتفاقات بیشتر در موقعیت‌هایی رخ می‌دهد که دسترسی به مراقبت‌های ویژه پزشکی وجود ندارد. اولین عاملی که در این شرایط به ذهن اکثر افراد می‌رسد، استفاده از مواد ضدعفونی‌کننده‌ مانند بتادین است. این محلول در جلوگیری از ورود عفونت و باکتری به بدن بسیار موثر عمل می‌کند. همچنین شستن صورت با بتادین هم از جمله مواردی است که برای پاک‌کردن پوست از موادمخرب استفاده می‌شود، زیرا ترکیبات این دارو برای درمان جوش و آکنه مفید است.

باید بدانید که این‌کار برای افرادی که ممکن‌ است به این دارو حساسیت داشته باشند توصیه نمی‌شود، زیرا با عوارضی مانند قرمزی پوست، سوزش، التهاب و مانند اینها روبه‌رو خواهند شد. برای آشنایی با عملکرد بتادین و نحوه استفاده از آن پیشنهاد می‌شود با این مطلب همراه باشید.

بتادین چیست و آيا شستن صورت با بتادين موثر است؟

عفونت و میکروب از طریق هجوم یا ورود یک ارگانیسم خارجی به بدن فرد رخ می‌دهد. این عفونت‌ها می‌توانند خفیف، متوسط ​​یا شدید باشند که نیاز به درمان با استفاده از دارو دارند. بتادین از جمله داروهایی ا‌ست که از عفونت‌های قارچی، باکتریایی، تک یاخته‌ای، ویروسی و اسپور جلوگیری می‌کند. محلول این دارو در شرایط خاصی مانند حساسیت به ید، لیتیوم‌درمانی، تیروئید و بیماری کلیوی نباید مصرف شود.

بتادین حاوی ماده فعال پوویدون ید (PVP-I) است که به درمان و پیشگیری از عفونت در بریدگی‌های جزئی، خراش‌ها و سوختگی‌ها کمک می‌کند. ید موجود در PVP-I به این ماده دارویی، رنگ طلایی مایل به قهوه‌ای می‌دهد. محصولات بتادین فاقد الکل یا پراکسیدهیدروژن هستند و به این شکل باعث ایجاد گزش نمی‌شوند. شستن صورت با بتادین، یکی از روش‌های استفاده از فوايد آن است. مارک‌ها و اشکال زیادی از پوویدون ید موضعی موجود است. برخی از اشکال پوویدون ید موضعی در داخل دهان برای تسکین موقت درد یا سوزش دهان و گلودرد استفاده می‌شود.

مزایا و معایب بتادین برای جوش

شستن صورت با بتادین راه‌حل موثری برای درمان جوش و آکنه است. ترکیبات موجود در این دارو به ازبین‌بردن باکتری‌ها یا میکروارگانیسم‌هایی که مولد آکنه هستند، کمک می‌کند. همچنین چربی‌زدایی پوست با حفظ سطح pH طبیعی آن از جمله دیگر مزیت‌های بتادین برای انواع جوش‌ها محسوب می‌شود.

نکته مهم در استفاده از این دارو برای ازبین‌بردن جوش‌ها این است که در صورت داشتن حساسیت به آن، ممکن‌است شاهد قرمزی، سوزش یا تحریک پوست باشید. به همین خاطر، بهتراست قبل از استفاده از آن، ابتدا روی دست خود تست کنید.

عوارض جانبی بتادین

• خارش
• قرمزی پوست
• تورم
•  تاول یا پوسته‌پوسته‌شدن پوست

علاوه‌بر شستن صورت با بتادین، از آن در درمان یا پیشگیری از عفونت پوست در بریدگی‌های جزئی، خراش‌ها یا سوختگی‌ها استفاده می‌شود. همچنین در یک محیط پزشکی برای کمک به جلوگیری از عفونت و بهبود زخم‌ها یا برش‌های جراحی بسیار کاربرد دارد.

مزایای بتادین

• کمک به جلوگیری از عفونت‌های جزئی پوست قبل از شروع
• ایجاد اولین خط دفاعی برای ازبین‌بردن میکروب‌ها پس از اولین استفاده
• دارویی ملایم برای زخم‌های جزئی
• مناسب برای کمک‌های اولیه در خانه، حین سفر و…

بیشتر بخوانید: 11 نکته شستشوی صورت آرایش شده؛

شستن صورت با بتادین و روش استفاده صحیح از آن

بسیاری از افراد از بتادین برای شستشوی صورت خود استفاده می‌کنند تا به این شکل باکتری‌های موجود برروی پوست را ازبین برده و به سلامت آن کمک کنند. بتادین در اشکال مختلف مانند مایع، پماد، پودر آئروسل، کرم، اسپری و صابون موجود است. به‌طور معمول باید دستورالعمل‌های ارائه شده همراه با دارو را بخوانید و به دقت دنبال کنید.

در صورتی که این دستورالعمل‌ها به اندازه کافی برای شما واضح نبود، می‌توانید از پزشک یا داروساز بپرسید. نکته مهم در استفاده از این دارو در شستن صورت با بتادین این است که حتما قبل از استفاده، ناحیه موردنظر را به‌خوبی تمیز کنید. همچنین قبل از هر بار مصرف اسپری یا مایع بتادین، آن را به‌خوبی تکان دهید.

نکات مهم در شستن صورت با بتادین

• قبل از مصرف این دارو مطمئن شوید که به آن حساسیت ندارید.
• اگر به بتادین حساسیت دارید، نباید از آن استفاده کنید.
• در صورت داشتن هر گونه شرایط پزشکی یا آلرژی، از پزشک یا داروساز بپرسید که آیا استفاده از بتادین بی‌خطر است یا خیر.
• این دارو را بدون توصیه پزشکی برای کودک خردسال استفاده نکنید.
• اگر باردار هستید یا در دوران شیردهی هستید، قبل از استفاده از این دارو با پزشک مشورت کنید.
• اگر در دوران شیردهی هستید، از مصرف این دارو در نواحی سینه که ممکن است با دهان کودک تماس داشته باشد، خودداری کنید.

به هیچ عنوان روی زخم بتادین نریزید

همان‌طور که اشاره شد، بتادین برای جلوگیری از ایجاد عفونت، بسیار موثر و مفید است. علاوه‌بر شستن صورت با بتادین، اکثر افراد به‌هنگام ایجاد بریدگی، زخم و یا سوختگی برروی پوست خود، از این محلول برای پاکسازی محل موردنظر بهره می‌برند. اما توجه به این نکته لازم است که استفاده از آن برای شستشوی زخم، برخی از باکتری‌ها را از بین می‌برد، اما پوست سالم و بستر زخم را نیز تحریک می‌کند.

استفاده از بتادین برروی زخم باز می‌تواند منجربه نابودی سلول‌های سالم و زایای بدن شود که به این شکل می‌تواند آثاری چون لک و یا اسکار پوستی را از خود برجای بگذارد. توصیه می‌شود برای زخم باز، از موادی مانند الکل، پراکسید هیدروژن یا محلول بتادین استفاده نکنید.

بهتراست زخم باز را فوراً با آب جاری تمیز کنید. هنگامی که زخم به اندازه کافی تمیز شد، با استفاده از گازاستریل و یا یک پارچه تمیز، چند دقیقه روی زخم را فشار دهید تا به اتمام خونریزی کمک کنید. پس از آن، زخم باز باید پوشانده شده و مرطوب نگه داشته شود.

برای کمک به تسریع بهبود زخم و جای زخم، می‌توانید از پمادهای ساده و مناسب استفاده کرده و بعد روی زخم را با پدها و گازهای استریل بپوشانید. همچنین استفاده از مرطوب‌کننده یا ضدآفتاب (اگر ناحیه در معرض آفتاب است) یا ژل‌های سیلیکونی برای کاهش جای زخم بسیار مناسب است.

بیشتر بخوانید: 6 پاک کننده طبیعی برای شستشوی صورت

آیا بتادین برای بهبود زخم‌ها مفيد است؟

همان‌طور که گفته شد، بهتراست از بتادین برای زخم‌های باز استفاده نکنید و یا درصورت استفاده جانب احتیاط را رعایت کنید. اما باید دانست که این دارو درنهایت، به‌عنوان یک عامل ضدمیکروبی قوی عمل می‌کند که قادراست عفونت‌های باکتریایی را در مدت کوتاهی درمان کند. برخلاف اکثر ضدعفونی‌کننده‌ها، محصولات مراقبت از زخم بتادین، در اشکال و انواع مختلف آن، از محلول پوویدون ید برای ازبین‌بردن میکروب‌هایی که باعث عفونت زخم می‌شوند، استفاده می‌کنند. پس درنهایت کاراصلی آن جلوگیری از بروز عفونت است. از مهم‌ترین مزیت‌های این ضدعفونی‌کننده این است که براثر استفاده آن برروی زخم یا سوختگی، کمترین و یا هیچ سوزشی را احساس نخواهید کرد. همچنین در مقایسه با سایر ضدعفونی‌کننده‌های الکلی استفاده از آن را برای کودکان آسان‌تر و کم‌خطرتر است.

نکات کلی و مهم در استفاده از بتادین

باتوجه به این موضوع که بتادین در اشکال مختلفی مانند محلول، کرم، اسپری و… وجود دارد و از آن برای موارد مختلفی استفاده می‌شود، بهتراست با یکسری نکات کلی در استفاده و نگهداری از آن آشنا باشید. همچنین به‌دلیل کاربرد موثر آن به‌هنگام بروز اتفاقات منجربه زخم و سوختگی، بتادین در جعبه دارو اکثر خانه‌ها و مراکز مختلف وجود دارد.

• این دارو باید به صورت موضعی استفاده شود.
• طبق دستور پزشک از این دارو استفاده کنید.
• قبل از استفاده از این دارو دستان خود را بشویید.
• در صورت تماس محلول با چشم، چشمان خود را کاملا با آب بشویید.
• هرگز دارو را بیشتر از مقدار توصیه شده استفاده نکنید.
• از نظر زمانی، از بتادین به‌عنوان داروی درمانی در مدت‌طولانی استفاده نکنید.
• از بتادین به‌طور منظم و ترجیحاً در ساعت معینی از هر روز استفاده کنید تا بیشترین و بهترین نتیجه را به دست آورید.
• برای شستن صورت با بتادین، ابتدا نوع پوست خود را درنظر بگیرید و با پزشک پوست خود مشورت کنید.
• اگر وضعیت شما پس از یک هفته بهبود نیافت یا بدتر شد یا اگر فکر می‌کنید ممکن‌است مشکل پزشکی شدیدی داشته باشید، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.
• این دارو در دوران بارداری فقط در صورت ضرورت و در موقعیت اورژانسی باید استفاده شود.
• اگر در شرایط شیردهی هستید، برای استفاده از این دارو حتما نظر پزشک خود را جویا شوید.
• افرادی که به ید، باسیتراسین، پلی میکسین B، پلی میکسین، کولیستین حساسیت دارند نباید از این دارو استفاده کنند.
• گاهی‌اوقات ممکن‌است با خوددرمانی سلامتی خود را به خطر بیندازید. بهتراست با آگاهی از انواع مختلف بتادین استفاده کنید.
• بهتراست بتادین تجویزشده توسط پزشک را به‌طور ناگهانی قطع نکنید.
• بتادین باید در دمای اتاق (23 تا 25.5 درجه سانتیگراد) دور از نور و رطوبت نگهداری شود.
• تاکید می‌شود که بتادین را دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی نگهداری کنید.

بیشتر بخوانید: ۵ اشتباه در شستن صورت

شستن صورت با بتادین، برای درمان جوش و آکنه مفید است. برای استفاده از این دارو بهتر است ابتدا مطمئن شوید که به آن حساسیت ندارید. توصیه می‌شود که از بتادین برروی زخم باز استفاده نکنید زیرا ممکن‌است باعث ازبین‌رفتن سلول‌های سالم اطراف زخم شود. به‌هنگام مصرف اشکال مختلف آن، حتما به دستورالعمل‌های مندرج در بسته دارو توجه کنید. در صورت بروز هرنوع علائم آلژیک ناشی از استفاده از بتادین، ابتدا استفاده از آن را قطع کرده و سپس به پزشک مراجعه کنید.

منبع ++++