مراقبت از پوست کودک؛ راهکار و روش‌های مرسوم برای سنین مختلف

از یاد‌دادن نحوه صحیح شستن دست‌ها تا کشیدن نخ دندان و مسواک‌زدن شبانه، وظیفه هر پدر و مادری برای آموزش عادات خوب به کودکان است. اهمیت مراقبت از پوست سالم نیز باید بخشی از گفتگوی روزانه‌ی شما با فرزند دلبندتان باشد، زیرا رعایت بهداشت شخصی بخش بزرگی از زندگی کودک است و حتما می‌دانید که مراقبت از پوست نیز بخشی از رعایت بهداشت شخصی است. اگرچه امروزه محصولات زیبایی بسیاری را می‌توان در فروشگاه‌ها و داروخانه‌ها برای داشتن پوستی سالم‌تر و لطیف‌تر پیدا کرد، اما پیدا‌کردن ایمن‌ترین محصولات برای کودکان می‌تواند مانند قدم‌زدن در یک میدان مین باشد! بنابراین ما اینجا هستیم تا اصول مراقبت از پوست کودک را به شما آموزش دهیم و مهم‌‌ترین راهکارهای مراقبت از پوست کودک را بررسی نماییم. با ما همراه باشید.

تفاوت پوست کودک با بزرگسالان

قبل از اینکه نحوه مراقبت از پوست کودک را بررسی کنیم، باید ببینیم چه تفاوتی در بین پوست کودکان با بزرگسالان وجود دارد و چرا مراقبت از پوست کودک اینچنین پراهمیت است؟ تحقیقات نشان می‌دهند که در بین پوست نوزاد، کودک، نوجوان و بزرگسال تفاوت‌های ساختاری و عملکردی وجود دارد.

پوست نوزاد کاملاً رشد یافته است، اما بسیار حساس و شکننده است. پوست کودکان نیز به همان اندازه حساس و شکننده است. در واقع وجود تفاوت در ساختار پوست، باعث شکنندگی بیشتر پوست نوزاد و کودک در مقابل دوام بالاتر پوست بزرگسالان می‌شود. اپیدرم که از انواع مختلفی از سلول‌ها تشکیل شده است، خارجی‌ترین لایه پوست است.

درم لایه میانی پوست است و اساساً از بافت‌های همبند تشکیل شده است. اپیدرم در نوزادان و کودکان 20 تا 30 درصد نازک‌تر از بزرگسالان است و بنابراین انعطاف‌پذیری آن نسبت به پوست بزرگسالان بسیار کمتر است. علاوه بر این، اپیدرم و درم پوست یک کودک در مقایسه با اپیدرم و درم یک فرد بالغ خیلی سست‌تر و ضعیف‌تر به هم چسبیده‌اند، به این معنی که پوست جوان آنها نسبت به بزرگسالان بیشتر درمعرض عوامل محیطی و مسائل هیدراتاسیون و کم‌آبی قرار می‌گیرد.

از نظر عملکردی، پوست همانند مانع و سدی بین دنیای بیرون و درون بدن فرد عمل می‌کند. برخی از کاربردهای این سد شامل عملکرد پوست به‌عنوان یک مانع فیزیکی (محافظ حرارتی بدن)، یک سد شیمیایی (حفاظت از بدن در برابر آلاینده‌ها و سموم) و یک سد بیولوژیکی (محافظت از بدن در برابر میکروب‌ها و آلرژن‌ها) است.

از آن‌جایی که پوست کودک نازک‌تر از یک بزرگسال است، بنابراین سموم را راحت‌تر جذب کرده و اجازه‌ی ورود آنها به درون بدن را می‌دهد. پس برای حل این مشکل، باید از محصولات طبیعی و ایمن روی پوست کودکان استفاده شود. همچنین، پوست کودکان از آنجایی که هنوز در حال رشد است، برای جلوگیری از از دست‌دادن رطوبت نیاز به محافظت بیشتری دارد. اما متاسفانه بین خانواده‌های مختلف، تقریباً همیشه این نیازهای مراقبت از پوست کودک نادیده گرفته می‌شود.

در واقع اگر کودکان بیماری پوستی خاصی مانند اگزما نداشته باشند، نیازهای آنها فراموش می‌شود. حتی بیشتر تحقیقات علمی هم یا نیازهای پوستی نوزادان را بررسی می‌کنند یا به بحث آکنه روی صورت نوجوانان می‌پردازند! و در این بین به طور کامل کودکان را نادیده می‌گیرند.

اما کودکان و نوجوانان با وجود اینکه پوست آنها کاملاً متفاوت است، معمولاً از نظر لوازم آرایشی و بهداشتی در یک دسته قرار می‌گیرند که این موضوع کاملا اشتباه است. مثلا در بسیاری از نوجوانان، آکنه و جوش دیده می‌شود، ولی کودکان خردسال‌تر اکثرا با آکنه درگیر نمی‌شوند.

بیشتر بخوانید: قارچ پوستی در کودکان؛ 

بنابراین محصولات آکنه به محافظت و مراقبت از پوست کودک کمکی نمی‌کنند. پس در هر مرحله از زندگی، محصولات مراقبت از پوست و درمان‌های مختلف برای حفظ سلامت و شادابی پوست به صورت مخصوص و ویژه مورد نیاز است!

چه آسیب‌هایی پوست کودک را تهدید می‌کند؟

همانطور که گفتیم، پوست کودکان ضعیف‌تر و حساس‌تر از پوست بزرگسالان است و به همین دلیل، مراقبت از پوست کودک اهمیت بسیار بالایی دارد. شرایط پوستی در نوزادان و کودکان ممکن است شامل بثورات، کهیر، زگیل، آکنه، خال مادرزادی و موارد دیگر باشد. این شرایط ممکن است ناشی از درماتیت، عفونت‌های ویروسی، عفونت‌های باکتریایی، عفونت‌های قارچی یا بیماری‌های دیگر باشند.

بسته به شرایط کودک، درمان هر کدام از این بیماری‌ها از کرم‌های ضد خارش گرفته تا مسکن‌ها و آنتی‌بیوتیک‌ها متفاوت است. همچنین پوست کودک شما می‌تواند توسط تعدادی از عوامل، از جمله گرما، صابون‌های حمام، مواد شوینده لباسشویی، مو و شوره حیوانات خانگی، گرد و غبار، برخی پارچه‌های خاص، نور خورشید و دود سیگار تحریک شود.

پس اولین قدم برای مراقبت از پوست کودک، شناسایی و اجتناب از هر چیزی است که ممکن است باعث تحریک یا بروز بیماری پوستی در او شود و در قدم بعدی، شما باید به دنبال راه‌حل مراقبت از پوست کودک باشید. برخی از محصولات آرایشی بهداشتی به صورت بدون نسخه در داروخانه‌ها برای جلوگیری یا درمان برخی از شرایط پوستی کودکان در دسترس هستند، در حالی که برای شرایط حادتر حتما باید به یک پزشک متخصص مراجعه کنید.

مهم‌‌ترین عادات مراقبت از پوست کودک در سنین مختلف

متخصصان برای مراقبت از پوست کودک در سنین مختلف، راهکارها و توصیه‌های زیر را عنوان می‌کنند:

سن 2 تا 5 سال

هر کودکی متفاوت است، اما به طور کلی کودکان در این سن به تنهایی راه می‌روند، مهارت‌های زبانی خود را با سرعتی بالا توسعه می‌دهند، یاد می‌گیرند چگونه لباس‌های خود را بپوشند، دندان‌های خود را مسواک بزنند و بدن خود را بشویند. پس این سن برای آموزش اهمیت شستن دست‌ها و صورت به فرزندتان مناسب است.

سعی کنید از شستن دست و صورت یک بازی سرگرم‌کننده برای کودکتان بسازید تا این کار را برایشان لذت‌بخش‌تر کنید. می‌توانید از فرزندتان بخواهید هنگام شستن صورت‌تان از شما تقلید کند، یا از یک حوله به‌عنوان وسیله‌ای برای قایم موشک بازی حین شستن صورت خود استفاده کند. استفاده از صابون یا مایع شستشوی ملایم مانند Clear Baby Hair و Body Wash در این سن و به دنبال آن استفاده از یک لوسیون ملایم و سبک مناسب است.

سن 6 تا 9 سال

بچه‌ها در این سن به مدرسه رفته و مستقل‌تر می‌شوند. بنابراین دیگر تنها از والدین تأثیر نمی‌پذیرند و شروع به درک می‌کنند که می‌توانند خودشان تصمیم بگیرند. این محدوده سنی برای تقویت عادات خوب مراقبت از پوست عالی است. عاداتی که در این سن در یک کودک ظاهر می‌شوند، احتمالاً به زندگی بزرگسالی آنها نیز منتقل خواهند شد. بنابراین باید از اینکه مراقبت از پوست یک عادت مادام العمر برای آنها می‌شود، اطمینان حاصل کنید.

همچنین این سن برای معرفی روتین‌های مراقبت از پوست صورت مناسب است. با شستشوی صورت با استفاده از یک پاک‌کننده ملایم شروع کنید. برای متعادل‌کردن PH پوست از یک تونر ملایم، مثل تونر صورت اسطوخودوس و بابونه استفاده کنید. سپس از یک لوسیون سبک مانند لوسیون بیسیک کودک استفاده نمایید.

سن 10 تا 13 سال

این سن برای والدین و بچه‌ها معمولا سرگرم‌کننده و چالش برانگیز است. بچه‌ها در این سن بسیار مستقل‌تر هستند و همچنین شروع به احساس فشار بیشتری از سمت همسالان خود می‌کنند. آنها این نکته را یاد می‌گیرند که بسته به انتخابی که انجام می‌دهند، پیامدهای خوب و بدی را دریافت خواهند کرد.

همچنین در این سن بدن‌ها به سمت بلوغ حرکت می‌کنند و با تغییر بدن، پوست نیز تغییر می‌کند. رژیم غذایی خوب و مراقبت از پوست خوب در این سن به تضمین سلامت پوست در سال‌های نوجوانی کمک می‌کند. بچه‌ها در این سن واقعا عاشق چیزهایی هستند که مخصوص آنهاست. پس علاوه بر عادات صحیح شستشوی بدن، در این سن باید عادات غذایی کودک را هم زیر نظر داشت.

روش‌های صحیح مراقبت از پوست کودک

بچه‌ها تمایل دارند که با هر چیزی و در هر زمانی زیاد بازی کنند. حین بازی، آنها اغلب با خاک و میکروب در تماس هستند که درصورت عدم مراقبت می‌تواند منجربه مشکلات پوستی شود. پس به‌عنوان والدین، ضروری است بدانید که چگونه باید به درستی از پوست کودک خود مراقبت کنید، رنگ چهره او را حفظ نمایید و خطر ابتلا به عفونت‌های پوستی را در او کاهش دهید. در ادامه 6 نکته زیبایی برای مراقبت از پوست کودک شما آورده شده است:

محصول مراقبت از پوست مناسب را انتخاب کنید

هنگام انتخاب محصولات مراقبت از پوست برای کودک، باید دقت لازم را داشته باشید. مانند محصولات بزرگسالان، شما باید به جای بسته‌بندی، روی مواد تشکیل‌دهنده که در پشت جعبه‌ی محصول نوشته شده‌اند، تمرکز کنید.

از آنجایی که کودکان پوست بسیار حساسی دارند، استفاده از محصولات نامناسب می‌تواند باعث ایجاد مشکلات پوستی در آنها شود که ممکن است درمان آنها دشوار باشد. به این ترتیب، از محصولات مراقبت از پوست حاوی مواد شیمیایی زیر برای مراقبت از پوست کودک خود خودداری کنید:

• عطرهای مصنوعی: همه ما دوست داریم که کودکمان بوی وانیل و گل رز بدهد، اما عطرها اغلب با آلرژی، درماتیت، مشکلات تنفسی و سایر عوارض جانبی بالقوه منفی همراه هستند.
• پارابن: پارابن‌ها اغلب به‌عنوان نگهدارنده در پاک‌کننده‌ها، شوینده‌های بدن و شامپوها استفاده می‌شوند، اما آنها نیز می‌توانند باعث تحریک و آلرژی در کودکان خردسال شوند، بنابراین بهتر است از این موارد اجتناب کنید.
• فرمالدئید: اگرچه گاهی اوقات از فرمالدئید برای کمک به جلوگیری از رشد باکتری استفاده می‌شود، اما این ماده شیمیایی می‌تواند منجربه آلرژی و تحریک شود و حتی ممکن است برای سیستم ایمنی بدن مضر باشد.
• سولفات‌ها: مواظب این عوامل پاک‌کننده باشید: سدیم لوریل سولفات و سدیم لورت سولفات. سولفات‌ها می‌توانند چشم، پوست و ریه‌ها را تحریک کنند و همچنین چربی‌های طبیعی پوست را از بین ببرند و عملکرد سد پوست را مختل ‌کنند.
•  شاید دیده باشید که این رنگ‌ها به صورت دسته‌ای از اعداد و رنگ‌ها (مانند قرمز شماره 40) فهرست شده‌اند و این سوال را مطرح کرده‌اید که چرا باید از رنگ‌های زیادی برای ایجاد رنگ قرمز استفاده شود. متاسفانه برخی از برندها از رنگ‌های مصنوعی برای‌دادن رنگ یا طعم به محصولات خود استفاده می‌کنند که برای کودکان مضر هستند.

از کرم ضدآفتاب استفاده کنید

قرار گرفتن مستقیم درمعرض نور خورشید می‌تواند به پوست کودک شما آسیب برساند، زیرا اشعه ماوراءبنفش می‌تواند باعث سوختگی شود. به همین دلیل است که محافظت از پوست کودک در برابر تأثیرات اشعه ماوراءبنفش خورشید بسیار مهم است. پس به بچه‌هایتان لباس‌های مناسب بپوشانید و روی قسمت‌های باز پوستشان ضدآفتاب بزنید.

هنگام انتخاب کرم ضدآفتاب برای کودکان، ضدآفتابی را انتخاب کنید که دارای SPF حداقل 30 باشد و در برابر اشعه‌های UVA و UVB از پوست محافظت کند. همچنین از مصرف ضدآفتاب‌هایی که حاوی مواد شیمیایی مانند بنزوفنون، آووبنزون، PABA، هموسالات و متوکسی سینامات هستند خودداری کنید، زیرا باعث تحریک پوست می‌شوند.

در عوض، ضدآفتاب‌های حاوی روی یا تیتانیوم و مواد فعال معدنی را انتخاب کنید. از مصرف کرم ضدآفتاب برای نوزادان زیر شش ماه خودداری کنید، در عوض آنها را پوشانده و دور از آفتاب نگه دارید.

پوست کودک خود را تمیز نگه دارید

برای داشتن ظاهری سالم، کودکان شما به حمام منظم نیاز دارند. حمام با از بین بردن میکروب‌ها و باکتری‌ها از سطح پوست به تمیز ماندن آنها کمک می‌کند. پس حداقل 1 بار در روز کودک خود را حمام کرده و حتما از آب ولرم و صابون‌های ملایم برای شستشوی او استفاده کنید. به کودکان خود بیاموزید که دست‌های خود را به درستی با آب گرم و صابون بشویند.

باید به آنها آموزش داد که بعد از بازی در خارج از منزل، قبل از غذا خوردن و بعد از استفاده از دستشویی دست‌های خود را بشویند. برای کودکان بزرگ‌تر، به آنها بیاموزید که دو بار در روز صورت خود را با یک شوینده ملایم بشویند تا چربی پوستشان کاهش یابد و از آکنه جلوگیری شود.

پوست کودک را مرطوب کنید

پوست خشک میان کودکان بسیار رایج است، زیرا پوست حساس کودک آب را ساده‌تر از پوست بزرگسالان از دست می‌دهد. به همین دلیل است که به‌عنوان والدین، یکی از وظایف شما این است که از همیشه مرطوب ‌بودن پوست کودکتان اطمینان حاصل کنید. یک مرطوب‌کننده بدون پارابن، فتالات، رنگ، GMOs، سولفات و بیسفنول-A انتخاب کنید.

اطمینان حاصل کنید مرطوب‌کننده‌ای که خریداری می‌کنید برای پوست حساس کودک شما ملایم بوده و از نظر علمی ثابت شده باشد که هیچ اثر نامطلوبی روی کودکان ندارد و بلافاصله بعد از هر حمام، روی دست‌ها، پاها و صورت‌شان از این مرطوب‌کننده‌ی مناسب بمالید.

نوشیدنی اصلی کودک شما باید آب باشد

کودکان اغلب نوشابه‌ها و نوشیدنی‌های شیرین را به آب ترجیح می‌دهند. آب به سم‌زدایی بدن و به سلامت پوست کمک می‌کند. به این ترتیب، بسیار مهم است فرزندان خود را مجبور کنید تا آنجا که می‌توانند آب بنوشند. این کار نه تنها از کم‌آبی بدن جلوگیری می‌کند، بلکه پوست آنها را جوان نگه می‌دارد. برای اینکه فرزندانتان بیشتر آب بنوشند، باید گزینه‌های آنها را به انتخاب از بین شیر یا آب شرب محدود کنید و آبمیوه‌های طبیعی نیز در رژیم غذایی او بگنجانید.

تغییرات پوست کودک خود را زیر نظر بگیرید

پوست کودکان معمولاً تغییر می‌کند، بنابراین باید مراقب این تغییرات باشید. مراقب خال‌ها، بثورات یا تغییرات رنگ پوست کودک خود باشید و پس از اینکه این تغییرات خارج از کنترل به نظر رسیدند، حتما با پزشک خود مشورت کنید.

مراقبت از پوست کودکان در زمستان

آب و هوای زمستان می‌تواند برای پوست نوزادان و کودکان بسیار مضر باشد. اما این بدان معنا نیست که شما باید فرزندان خود را در خانه زندانی کنید! بلکه شما باید روش مراقبت از پوست کودک در زمستان را بیاموزید. با رعایت نکات زیر می‌توانید پوست فرزند دلبر خود را در آب و هوای سرد زمستانی شاداب، احیا و ایمن نگه دارید.

لباس مناسب برای فصل سرما

پایه و اساس محافظت از پوست کودک، پوشاندن لباس مناسب برای هر نوع آب و هوا به تن او است. مثلا برای زمستان، پیشنهاد می‌کنیم برای گرم نگه‌داشتن سر کودک کلاهی به او بپوشانید، برای دست‌هایش دستکش‌هایی عایق در برابر نفوذ آب و سرما در نظر بگیرید و از یک شال گردن برای جلوگیری از خشکی و تحریک‌شدن صورت و لب‌های کودکتان استفاده نمایید.

استفاده از کرم ضدآفتاب

خیلی از والدین اهمیت کرم ضدآفتاب را به طور کلی برای کودک خود نادیده می‌گیرند، چه برسد به اینکه در وسط فصل زمستان باشیم! مهم است به یاد داشته باشید خورشید در تمام سال می‌تابد و کرم ضدآفتاب هر روز مورد نیاز است، نه فقط در روزهای گرم تابستانی.

همچنین، برف اشعه ماوراءبنفش را منعکس می‌کند، بنابراین بازی روی برف، کودک شما را درمعرض خطر بیشتری برای قرار گرفتن درمعرض اشعه ماوراء بنفش قرار می‌دهد.

بیشتر بخوانید: جوش بدن کودکان؛ 

استفاده از مرطوب‌کننده به طور مرتب

اگر می‌خواهید پوست کودک خود را در زمستان سالم نگه دارید، استفاده از مرطوب‌کننده برای او ضروری است. پیشنهاد می‌کنیم بعد از حمام و قبل از پوشیدن لباس خواب، از یک لایه نازک مرطوب‌کننده روی پوست بدن، به خصوص دست و صورت او استفاده کنید. حتی اگر پوست کودک شما خشک یا پوسته پوسته به نظر نمی‌رسد، به این معنی نیست که حتما خارش یا احساس ناراحتی ندارد.

استفاده از یک رطوبت‌ساز در منزل

روشن‌کردن بخاری در خانه می‌تواند هوا را بسیار خشک کند. سرمایه‌گذاری روی یک دستگاه مرطوب‌کننده برای اتاق کودک و راه‌اندازی آن در شب باعث افزایش رطوبت هوای اتاق او می‌شود. این رطوبت اضافی به جلوگیری از خشکی، خارش پوست، خشکی گلو و خونریزی بینی کمک می‌کند.

همچنین می‌توانید یک مرطوب‌کننده به سیستم گرمایش خانه‌ی خود اضافه کنید که می‌تواند به افزایش رطوبت هوای خروجی از آن کمک کند.

کوتاه‌تر‌کردن زمان حمام کودک

شستشوی بیش از حد می‌تواند باعث خشکی و ترک‌خوردگی پوست کودک در طول ماه‌های زمستان شود، به خصوص اگر بلافاصله پس از حمام از مرطوب‌کننده استفاده نکنید.

 به پایان مطلب بررسی روش‌ها و راهکارهای مراقبت از پوست کودک می‌رسیم. همانطور که گفتیم، پوست کودک بسیار ضعیف‌تر از بزرگسالان است و متاسفانه به همین دلیل، بیشتر درمعرض آسیب قرار می‌گیرد. بنابراین شما به‌عنوان پدر و مادر وظیفه دارید تا راهکارها و روش‌های مراقبت از پوست کودک را فرا گرفته و روی فرزندتان اجرا کنید.

همچنین هیچ‌گاه اهمیت آموزش بهداشت فردی صحیح به کودکانتان را دست کم نگیرید، چون برای اینکه بزرگسالان یک روال مراقبت از پوست مناسب داشته باشند، مهارت‌ها و عاداتی که در دوران کودکی آموخته‌اند را به کار می‌گیرند.

منبع +++++++