غده زیر چشم چیست؟ علائم، دلایل، پیشگیری و درمان سریع

اشکال زیادی از کیست پلک و چشم وجود دارد که بیشتر آنها خود را به صورت تورم موضعی روی پلک نشان می‌دهند. برخی از آنها به دلیل عفونت و برخی دیگر به دلیل مسدود‌شدن غدد ایجاد می‌شوند. در حالی که اکثر این کیست‌ها با درمان‌هایی مانند استفاده از کمپرس گرم خود به خود از بین می‌روند، برخی دیگر ممکن است نیاز به عمل جراحی داشته باشند. حال در ادامه این مطلب به بررسی انواع کیست‌های پلک و غده زیر چشم می‌پردازیم و روش‌های درمان آنها را مرور می‌کنیم. با ما همراه باشید.

کیست چشم چیست؟

غده زیر چشم و کیست‌های پلک غده‌هایی نسبتا بزرگ هستند که معمولا در اطراف چشم افراد به صورت ورم کرده ایجاد می‌شوند. این کیست‌ها به 2 دسته اصلی تقسیم می‌شوند: خوش‌خیم (غیر سرطانی) یا بدخیم (سرطانی).

گاهی اوقات تشخیص دقیق علت ایجاد کیست دشوار است، بنابراین ممکن است پیشنهاد شود بیوپسی انجام دهید. در این روش یک قطعه کوچک از بافت پلک شما برداشته شده و برای بررسی و تأیید علت به آزمایشگاه فرستاده می‌شود. حتی اگر کیست پلک خوش‌خیم باشد، می‌تواند از نظر زیبایی ناخوشایند باشد و یا باعث درد و سوزش شود.

پلک‌ها حاوی غدد تخصصی تولید‌کننده روغن (غدد میبومین) هستند که ترشحات خود را روی سطح چشم تخلیه می‌کنند و برای جلوگیری از تبخیر سریع لایه اشک ضروری هستند. اگر مجاری غدد میبومین مسدود شود، مجموعه حاصل از روغن آنها ممکن است به عنوان یک “جسم خارجی” عمل کند که منجر به یک واکنش التهابی و بزرگ‌شدن سریع یک توده قرمز رنگ در پلک می‌شود.

این احتمال بیشتر در جایی وجود دارد که مسدود‌شدن مجاری غدد میبومین با التهاب حاشیه پلک‌ها (بلفاریت) همراه باشد. گاهی اوقات ممکن است دو یا چند کیست از این قبیل در یک پلک وجود داشته باشد و بیش از یک پلک درگیر شود.

با گذشت زمان، التهاب به‌طور خود به خود برطرف می‌شود و یک توده کوچک‌تر اما جامد به اندازه نخود در پلک به نام “شالازیون” یا “کیست میبومین” باقی می‌ماند. چنین توده‌ها یا کیست‌هایی می‌توانند بسیار آهسته برطرف شوند، اما معمولاً اگر خود به خود ته نشین نشوند، نیاز به جراحی دارند.

بلفاریت و کیست پلک در افراد اسکاندیناویایی و قفقازی با پوست روشن بیشتر شایع هستند و در هر سنی ممکن است رخ دهند. بیماران عوامل متعددی را به عنوان علل ابتلا به بلفاریت و تشکیل کیست ذکر می‌کنند.

این موارد عبارتند از: کمبود خواب، “استرس” در محل کار یا خانه، کم‌آبی بدن، استفاده طولانی مدت از VDU، محیط‌های دارای تهویه مطبوع و حتی الکل. با این حال، شواهد کمی‌‌برای حمایت یا رد این دلایل احتمالی وجود دارد.

بیشتر بخوانید: ماسک زیر چشم؛

انواع کیست‌های چشمی‌‌ و پلک چشم

در ادامه خواهیم دید انواع غده زیر چشم و کیست‌های پلک چیستند. گل‌مژه و شالازیون از شایع‌ترین کیست‌های پلکی هستند، اما انواع دیگری از غده زیر چشم نیز وجود دارند:

گل‌مژه چشم

گل‌مژه یک عفونت در لبه پلک است. این عفونت‌ها معمولاً توسط باکتری‌های استافیلوکوک در غده‌ای در پایه مژه ایجاد می‌شوند. گل‌مژه شایع است و می‌تواند دردناک باشد. بیشتر گل‌ها شبیه به یک نقطه زرد کوچک پر از چرک در لبه پلک هستند. گل‌های خارجی در امتداد لبه پلک ظاهر شده و در اثر عفونت در فولیکول موی مژه ایجاد می‌شوند.

گل‌زدگی داخلی زمانی رخ می‌دهد که غده میبومین در قسمت اصلی پلک عفونی شود. گل‌های داخلی در قسمت داخلی پلک و در روبه‌روی کره چشم ایجاد می‌شوند.

معمولاً به هیچ درمانی برای گل‌مژه نیاز نیست، اگرچه کمپرس گرم می‌تواند به بهبود آن کمک‌کننده باشد. با این حال، اگر گل‌مژه همچنان باقی بماند، ممکن است نیاز باشد تا آن را تخلیه کنید.

برای گل‌مژه خارجی از یک سوزن استریل یا چاقوی جراحی برای باز‌کردن گل‌مژه و تخلیه چرک استفاده می‌شود. برای گل‌مژه داخلی، پزشک ناحیه مورد نظر را با بی‌حسی موضعی بی‌حس می‌کند، پلک را از داخل برمی‌‌گرداند و گل‌مژه را می‌خراشد.

شالازیون‌ها

به شالازیون‌ها کیست میبومین نیز گفته می‌شود. آنها توده‌های کوچک و غیرعفونی هستند که به دلیل انسداد غده میبومین (غده چربی در پلک) در پلک‌ها ایجاد می‌شوند. کمتر از 100 غده میبومین در پلک وجود دارد. شالازیون‌ها اغلب از گل‌مژه‌ی درمان نشده ایجاد می‌شوند.

هنگامی‌‌که عفونت گل‌مژه به حال خود رها شود، باکتری‌ها و باقی‌مانده‌ها می‌توانند به یک توپ سخت به نام شالازیون تبدیل شوند.

شالازیون‌ها معمولاً خود به خود برطرف می‌شوند، اما ممکن است چند ماه روی صورتتان بمانند. آنها را می‌توان با کمپرس گرم، پمادهای آنتی‌بیوتیک یا تزریق استروئید درمان کرد. اگر به خودی خود برطرف نشدند، ممکن است تخلیه جراحی لازم باشد. در این جراحی، پزشک پلک را بی‌حس کرده و سپس کیست را خارج می‌کند.

پاپیلوم‌ها

پاپیلوم‌ها توده‌های کوچکی هستند که معمولاً توسط ویروس ایجاد می‌شوند و تقریبا شبیه زگیل هستند. اغلب پاپیلوم‌ها خوش‌خیم هستند، اما برخی ممکن است پیش سرطانی یا حتی بدخیم باشند. آنها می‌توانند به اندازه‌های مختلف رشد کنند، اما در بالای پوست پلک باقی می‌مانند. برداشتن آنها آسان است و با برش جزئی یا از طریق کوتریزاسیون انجام می‌شود.

توده‌های زانتلاسما

یکی دیگر از انواع رایج غده زیر چشم و توده‌های خوش‌خیم اطراف پلک، زانتلاسما است. زانتلاسما ضایعات زرد کم‌رنگی هستند که زمانی ایجاد می‌شوند که کلسترول در لایه‌های بالایی پوست پلک رسوب می‌کند.

این ضایعات را می‌توان به راحتی حذف کرد و ما معمولاً پیشنهاد می‌کنیم سطح کلسترول شما برای کاهش احتمال تشکیل زانتلاسما بیشتر بررسی شود. کیست‌های چربی، کیست غدد عرق و زگیل، نمونه‌های دیگری از توده‌های خوش‌خیم پلک هستند که می‌توانند به راحتی درمان شده و از بین بروند.

کارسینوم سلول بازال (BCC)

کارسینوم سلول بازال (BCC) نوعی سرطان پوست است که معمولاً در اطراف ناحیه پلک ایجاد می‌شود. خوشبختانه، این سرطان به آرامی‌‌ رشد می‌کند، اما اگر درمان نشود، می‌تواند بافت‌ها و ساختارهای عمیق‌تر پوست را از بین ببرد، بنابراین باید برداشته شود. پس از برداشتن، ناحیه پلک بازسازی می‌شود.

کیست‌های غدد عرق

این کیست‌ها به صورت توده‌های گرد، براق و شفافی هستند که در نزدیکی مجاری اشک ظاهر می‌شوند. این نوع کیست باید توسط چشم پزشک معاینه شود تا مطمئن شود که چیز خطرناک‌تری مانند کارسینوم سلول سنگفرشی یا بازال نیست.

کراتوزیس

این کیست‌ها ترکیبی از کراتین و بافت پوست هستند و به اشکال مختلف یافت می‌شوند. سه نوع کیست کراتوزیس وجود دارد: اکتینیک، سبورئیک و کراتوز پیلاریس.

کیست‌های انکلوژن

این کیست‌ها سفید رنگ، پر از مایع هستند و باعث تورم بدون درد در پلک می‌شوند. اگرچه به‌طور کلی آنها را بی‌ضرر می‌دانند، اما باید توسط یک متخصص چشم معاینه شوند.

میلیوم

یک کیست سفید کوچک که در کودکان رایج است. میلیا (جمع میلیوم) را دانه‌های روغنی و لکه‌های شیر نیز می‌نامند.

چه عواملی باعث ایجاد غده زیر چشم می‌شوند؟

حال ببینیم چه عواملی باعث ایجاد غده زیر چشم و کیست پلک می‌شوند:

• گل‌مژه معمولاً از عفونت غده روغن پلک یا فولیکول مژه ناشی می‌شود. استرس و تغییرات هورمونی نیز می‌توانند باعث آن شوند.
• شالازیون زمانی اتفاق می‌افتد که قسمت کوچکی از پلک شما به نام غده میبومین مسدود شود. شما همچنین می‌توانید آن را از گل‌مژه‌ای بگیرید که دیگر عفونی نشده است، اما برخی مواد درون آن سخت شده و در غده گیر کرده‌اند.
• بلفاریت، وضعیتی که باعث ملتهب‌شدن پلک‌های شما می‌شود، اغلب با گل‌مژه و شالازیا مرتبط است. روزاسه (یک بیماری پوستی) نیز همینطور است. سرطان پوست هم می‌تواند باعث گل‌مژه و شالازیا شود، اگرچه این امر نادر است.
• زانتلاسما می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات کلسترول باشد. آنها در افراد دارای یک اختلال کبدی به نام سیروز صفراوی اولیه شایع هستند. زانتلاسما همچنین ممکن است در افرادی که دارای بیماری‌های پوستی مانند اریترودرمی، درماتوز و درماتیت تماسی هستند نیز رخ دهد.
• میلیا زمانی اتفاق می‌افتد که سلول‌های مرده در زیر پوست شما به دام می‌افتند. آسیب پوستی همچنین می‌تواند باعث ایجاد میلیا ثانویه یا تروماتیک شود.

درمان غده زیر چشم

در ادامه، راه‌های درمان انواع غده زیر چشم را مرور می‌کنیم:

گل‌مژه یکی از انواع غده زیر چشم

گل‌مژه‌ها معمولا خود به خود و بدون مداخله پزشکی برطرف می‌شوند. با این حال، اگر فردی گل‌‌های مداوم یا مکرر داشته باشد، پزشکان ممکن است آنتی‌بیوتیک‌های موضعی یا خوراکی را برای او تجویز کنند. همچنین ممکن است پزشک برای کاهش تورم یا التهاب گل‌مژه، به پوستتان استروئید تزریق کند.

اگر این درمان‌ها جواب نداد یا گل‌مژه به شالازیون تبدیل شد و بینایی را تحت‌تاثیر قرار داد، برداشتن غده زیر چشم به روش جراحی ممکن است ضروری باشد. برای این روش، پزشک داروهای بی‌حس‌کننده را اطراف ناحیه آسیب‌دیده تزریق می‌کند. سپس آن‌ها برای تخلیه مایع عفونی، سوراخ کوچکی در گل‌مژه ایجاد می‌کنند.

شالازیون یکی از انواع غده زیر چشم

برای فردی که شالازیون شدید یا مداوم دارد، پزشک ممکن است جراحی را برای تخلیه آن توصیه کند. این کار معمولاً در مطب پزشک با استفاده از بی‌حسی موضعی انجام می‌شود. آنها توده را برش می‌زنند تا مایع را از درون آن خارج کرده و به پلک اجازه بهبودی دهند.

سعی نکنید این کار را در خانه انجام دهید. شالازیا گاهی اوقات ممکن است عود کند. اگر این اتفاق رخ دهد، ممکن است پزشک نیاز به بیوپسی از توده داشته باشد. بیوپسی شامل برداشتن یک نمونه بافت کوچک است که پزشک آن را برای علائم یک بیماری جدی‌تر بررسی می‌کند. پزشکان همچنین می‌توانند تزریق کورتیکواستروئید برای کاهش التهاب را برای درمان شالازیا انجام دهند.

زانتلاسما یکی از انواع غده زیر چشم

در بیشتر مواقع، زانتلاسما کاملاً بی‌ضرر است، اما باز هم ممکن است بخواهید آن را حذف کنید. در این صورت تعدادی از گزینه‌های درمانی برای از بین بردن این نوع غده زیر چشم موجود است:

• کرایوتراپی: این کار شامل انجماد زانتلاسما با نیتروژن مایع یا مواد شیمیایی دیگر است.
• جراحی لیزری: یکی از روش‌های لیزری معروف به CO2 فرکشنال، برای درمان زانتلاسما موثر است.
• جراحی سنتی: جراح از چاقو برای برداشتن زانتلاسما استفاده می‌کند.
• الکترولیز پیشرفته با فرکانس رادیویی (RAF): یک مطالعه در سال 2015 نشان داد این روش در از بین بردن یا کاهش زانتلاسما با موارد بسیار کمی‌‌از عود مؤثر است.
• لایه‌برداری شیمیایی: یک مطالعه کوچک نشان داد بیش از 90 درصد از شرکت‌کنندگانی که تحت درمان با اسید‌تری کلرواستیک (TCA) قرار گرفتند، نتایج رضایت بخش تا عالی را تجربه کردند.
• دارو: داروی استاتین سیمواستاتین (Zocor) که کلسترول بالا را درمان می‌کند، ممکن است زانتلاسما را نیز درمان کند.

این احتمال وجود دارد که زانتلاسما پس از درمان دوباره ظاهر شود.

میلیا یکی از انواع غده زیر چشم

میلیا معمولاً خود به خود از بین می‌رود و شما فقط نباید آن را بترکانید. اما می‌توانید از درمان‌های لایه‌بردار مانند اسید سالیسیلیک برای کمک به خلاص‌شدن از شر سلول‌های مرده استفاده کنید.

درمان خانگی کیست پلکی

خوشبختانه اکثر انواع غده زیر چشم به روش‌های خانگی قابل کنترل و درمان هستند.

گل‌مژه

بیشتر گل‌مژه‌ها عرض 1 تا 2 هفته خود به خود برطرف می‌شوند. با این حال، مردم اغلب می‌توانند از تشکیل گل‌مژه جلوگیری کنند، یا با درمان‌های خانگی، عوارض ناشی از گل‌مژه‌های موجود را کاهش دهند. نکات زیر مدت زمان گل‌مژه را به حداقل می‌رساند و از عود آن جلوگیری می‌کند:

• استفاده از کمپرس گرم: کمپرس گرم می‌تواند به کاهش تورم و التهاب کمک کند. این کار اغلب موثرترین درمان خانگی است.
• شستن مرتب دست‌ها: شستن مرتب دست‌ها از رسیدن ذرات به چشم و مسدود‌شدن غدد جلوگیری می‌کند. این کار می‌تواند از رشد گل‌مژه‌ها جلوگیری کرده و تحریک گل‌مژه موجود را کاهش دهد.
• گل‌مژه را بیرون نکشید: فشردن و بیرون آوردن گل‌مژه می‌تواند چرک را آزاد کند و عفونت را گسترش دهد.
• تغییر عادات آرایشی: پوشاندن گل‌مژه با آرایش می‌تواند روند بهبودی را کند کرده و گل‌مژه را تحریک کند. باکتری‌های بیشتری نیز می‌توانند با قلم‌مو و مداد آرایشی در منطقه پخش شوند.

بیشتر بخوانید: تزریق چربی زیر چشم؛

شالازیون

شالازیون معمولاً به درمان پزشکی بسیار کمی‌‌نیاز دارد و در عرض چند هفته به خودی خود از بین می‌رود. در این بین، مهم است از فشار دادن یا ترکاندن شالازیون خودداری کنید، زیرا این امر می‌تواند خطر عفونت چشم را افزایش دهد. چندین راه بی‌خطر برای تسریع روند بهبود این نوع غده زیر چشم وجود دارد:

کمپرس گرم برای درمان شالازیون و غده زیر چشم

استفاده از کمپرس گرم روی چشم آسیب‌دیده می‌تواند به نرم‌شدن روغن سفت شده که مجاری غدد را مسدود می‌کند، کمک نماید. این کار به باز‌شدن و تخلیه موثرتر مجاری چشم کمک می‌کند کوه می‌تواند تحریک را از بین ببرد. برای تهیه و استفاده از کمپرس گرم:

• یک پارچه نرم و تمیز یا پد پنبه‌ای را در یک کاسه آب گرم خیس کنید.
• آن را بچلانید.
• پارچه یا پد مرطوب را به مدت 10 تا 15 دقیقه روی پلک قرار دهید.
• کمپرس را مرتبا خیس کنید تا گرم بماند.
• این کار را چند بار در روز تکرار کنید تا تورم کاهش یابد.
• برای هر کمپرس از یک پارچه تمیز یا پد پنبه‌ای جدید استفاده کنید و از آنها استفاده مجدد نکنید.

ماساژ ملایم برای درمان شالازیون و غده زیر چشم

ماساژ ملایم پلک‌ها به مدت چند دقیقه در روز ممکن است به تخلیه موثرتر مجاری چربی کمک کند. قبل از امتحان این تکنیک، طبق دستورالعمل بالا از کمپرس گرم استفاده کنید. سپس دست‌ها را به خوبی بشویید تا از تمیزی آن‌ها اطمینان حاصل کنید.

این کار باعث کاهش خطر عفونت می‌شود. چند دقیقه به آرامی‌‌پلک را با انگشتان ماساژ دهید و این کار را هر روز تکرار کنید تا شالازیون شروع به تخلیه کند. پس از شروع ماساژ، پوست را تمیز نگه دارید و از دست زدن به آن خودداری کنید.

درمان‌های بدون نسخه برای درمان شالازیون و غده زیر چشم

تعدادی از محصولات بدون نسخه می‌توانند به درمان شالازیون یا گل‌مژه کمک کنند. این داروها ممکن است تحریک را کاهش دهند یا حین بهبود از عفونت جلوگیری کنند. برخی از این محصولات شامل پمادها، محلول‌ها و پدهای چشم دارویی است. یک داروساز می‌تواند برای انتخاب بهترین محصول به شما مشاوره ارائه دهد.

کارهایی که باید از انجامشان اجتناب کرد

برای جلوگیری از ناراحتی یا تحریک بیشتر، بهتر است تا زمان بهبودی شالازیون از آرایش چشم یا استفاده از لنزهای تماسی خودداری کنید. از لمس دور چشم با دست خودداری کنید، مگر اینکه لازم باشد.

زانتلاسما

کاهش کلسترول ممکن است به درمان زانتلاسما کمک کند. برای برخی افراد، تغییر در رژیم غذایی و انتخاب سبک زندگی ممکن است برای مدیریت کلسترول کافی باشد. برای کاهش کلسترول:

• از سیگار کشیدن خودداری کنید و مصرف الکل خود را محدود کنید
• وزن سالم داشته باشید
• در بیشتر روزهای هفته حداقل 30 دقیقه ورزش کنید
• مصرف چربی‌های اشباع شده را که در موادی مانند کره یافت می‌شود، محدود کنید

پزشک ممکن است استاتین یا داروی دیگری را هم برای کمک به کاهش کلسترول برایتان تجویز کند. برخی از داروهای طبیعی نیز وجود دارند که ممکن است موثر باشند، اما قبل از استفاده از مکمل‌ها یا درمان‌های جایگزین برای کلسترول با پزشک خود مشورت کنید.

درمان غده زیر چشم چقدر طول می‌کشد؟

بیشتر انواع غده زیر چشم و کیست پلک خودبه‌خود و با استفاده از درمان‌های خانگی در عرض چند روز تا چند هفته بهبود می‌یابند. با این حال اگر پزشک استفاده از روش جراحی را نیز برایتان توصیه کرد، لازم نیست نگران باشید. این جراحی‌ها عموما با بی‌حسی موضعی انجام شده و فقط چند دقیقه طول می‌کشند.

به پایان مطلب بررسی غده زیر چشم می‌رسیم. بیشتر انواع غده زیر چشم و کیست‌های پلکی بی‌خطرند و خودبه‌خود خوب می‌شوند.

با این حال اگر وضعیت غده زیر چشم شما رو به وخامت بود و یا از اثری که کیست‌های پلک روی زیبایی ظاهر شما می‌گذارند ناراضی هستید، می‌توانید به پزشک مراجعه کنید تا روش‌های درمان غده زیر چشم شما را بررسی نماید.

منبع ++++