آلوپسی آره آتا؛ علائم، دلایل و روش درمان‌ سریع!

آلوپسی آره آتا زمانی اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی بدن به فولیکول‌های مو حمله کرده و باعث ریزش مو می‌شود. این بیماری عمولاً سر و صورت را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. موها معمولاً به‌صورت تکه‌های کوچک و گرد شروع به ریزش می‌کنند. هیچ درمانی برای آلوپسی آره آتا وجود ندارد، اما روش‌هایی وجود دارد که به رشد سریع مو کمک می‌کنند. این مقاله نگاهی دقیق‌تر به این بیماری، علائم، علل، روش‌های تشخیص و درمان آن خواهد داشت.

آلوپسی آره آتا چیست؟

به ریزش مو از نظر بالینی، آلوپسی گفته می‌شود. مردان و زنان زیادی ممکن است درطول زندگی خود دچار ریزش مو شوند که ممکن است ناشی از استرس باشد. البته همه انواع ریزش‌ مو ناشی از استرس نیست، اما دو نوع ریزش مو وجود دارد که با سطح استرس بالا همراه هستند:

تلوژن افلوویوم

تلوژن افلوویوم (TE) زمانی اتفاق می‌افتد که تعداد فولیکول‌های مو که درواقع همان موهای درحال رشد هستند، تغییر کند. اگر این تغییر در مرحله تلوژن – یا مرحله استراحت – رشد مو رخ دهد، می‌تواند منجربه ریزش شود. نازک‌شدن مو اغلب به‌صورت تکه‌تکه یا ریزش سکه‌ای، به‌ویژه در مرکز پوست سر دیده می‌شود.

افراد مبتلا به TE معمولاً تمام موهای سر خود را از دست نمی‌دهند. در موارد شدیدتر، ممکن است نازک‌شدن موها در سایر قسمت‌های بدن مانند ابروها یا ناحیه تناسلی نیز مشاهده شود.

TE دومین نوع رایج ریزش مو است که توسط متخصصان پوست بررسی می‌شود و می‌تواند برای مردان و زنان در هر سنی اتفاق بیفتد. ریزش موی ناشی از TE کاملاً برگشت‌پذیر است. TE به‌طور دائم به فولیکول‌های مو آسیب نرسانده، اما روی رشد مجدد موها به‌طور موقت تأثیر می‌گذارد.

آلوپسی آره آتا

آلوپسی آره آتا (AA) یک بیماری خودایمنی است که وقتی سیستم ایمنی بدن به فولیکول‌های مو حمله می‌کند، ایجاد می‌شود. این بیماری ممکن است توسط استرس ایجاد شده و منجربه ریزش مو شود. در این عارضه، موها ممکن است به‌صورت تکه‌های گرد روی پوست سر یا در کل پوست سر از بین بروند.

در شکل شدیدتر AA که به نام آلوپسی یونیورسالیس شناخته می‌شود، موهای کل بدن ازبین می‌رود. البته این موها ممکن است دوباره رشد کرده و طی یک دوره زمانی مجددا ریزش کنند. AA می‌تواند مردان و زنان را در هر سنی تحت‌تاثیر قرار دهد.

بیشتر بخوانید: آلوپسی چیست؟

علائم آلوپسی آره تا

بارزترین علامت آلوپسی آره آتا، ریزش موی تکه‌ای است. در این حالت، تکه‌های مو ناگهان به‌طور سکه‌ای در ناحیه پوست سر، ریش یا حتی مژه و ابرو شروع به ریزش می‌کنند. ریزش مو می‌تواند فقط طی چند روز یا چند هفته ایجاد شود. هرچند ممکن است قبل از ریزش مو، خارش یا سوزش در آن ناحیه احساس گردد.

در این بیماری، فولیکول‌های مو از بین نمی‌روند و بنابراین اگر التهاب فولیکول‌ها کاهش یابد، موها می‌توانند دوباره رشد کنند. افرادی که ریزش موی کمی را تجربه می‌کنند، اغلب خود به خود و کامل بدون هیچ‌گونه درمانی بهبود خواهند یافت، اما حدود 30 درصد از افرادی که به آلوپسی آره آتا مبتلا شوند، متوجه می‌شوند وضعیت آن‌ها یا درحال گسترده‌تر‌شدن است یا به یک چرخه مداوم ریزش مو و رشد مجدد تبدیل می‌شود.

حدود نیمی از بیماران عرض یک‌سال از این بیماری نجات می‌یابند، اما بسیاری از آن‌ها بیش از یک دوره ریزش را تجربه خواهند کرد. حدود 10 درصد از افراد هم به آلوپسی توتالیس یا آلوپسی یونیورسالیس مبتلا می‌شوند.

آلوپسی آره آتا بیماری عجیبی است! این بیماری می‌تواند ناخن‌های دست و پا را هم تحت‌تاثیر قرار دهد و گاهی‌اوقات این تغییرات اولین نشانه گسترش بیماری است. تغییرات کوچک زیر می‌تواند به علت این بیماری روی ناخن‌ها ایجاد شود:

• فرورفتگی‌های عمیق
• لکه‌ها و خطوط سفید
• خشن‌شدن ناخن‌ها
• کدر‌شدن ناخن‌ها
• نازک‌شدن و شکاف‌خوردن ناخن‌ها

سایر علائم بالینی آلوپسی، عبارتند از:

• موهایی به شکل علامت تعجب: این مورد زمانی اتفاق می‌افتد که تعداد کمی از موهای کوتاه که در انتهای خود باریک‌تر می‌شوند، در لبه‌های لکه‌های طاس یا اطراف آن رشد ‌کنند.
• موهای مرده: این مورد زمانی رخ می‌دهد که موها قبل از رسیدن به سطح پوست بشکند.
• موهای سفید: در این مورد ممکن است موهای سفیدی در نواحی تحت‌تاثیر ریزش مو رشد کنند.

علت آلوپسی آره آتا

این عارضه زمانی رخ می‌دهد که گلبول‌های سفید خون به سلول‌های فولیکول‌های مو حمله کرده و باعث کوچک‌شدن آن‌ها و کاهش چشمگیر تولید مو ‌شوند. بااین‌حال، دقیقاً مشخص نیست چه چیزی باعث می‌شود سیستم ایمنی بدن فولیکول‌های مو را به این طریق هدف قرار دهد. باوجودی‌که دانشمندان مطمئن نیستند چرا این تغییرات رخ می‌دهد، به نظر می‌رسد ژنتیک در این موضوع دخیل باشد، زیرا احتمال بروز آلوپسی آره آتا در فردی که یکی از اعضای نزدیک خانواده او مبتلا به این بیماری باشند، بیشتر است.

از هر پنج نفری که به این بیماری مبتلا هستند، حداقل یک نفر دارای پیشینه خانوادگی است. تحقیقات دیگر نشان داده است بسیاری از افراد با سابقه خانوادگی آلوپسی، دارای سابقه شخصی یا خانوادگی سایر اختلالات خودایمنی مانند آتوپی نیز هستند. آتوپی اختلالی است که با تمایل به هیپرآلرژی، تیروئیدیت و ویتیلیگو مشخص می‌شود.

به‌این‌ترتیب، علی‌رغم آن‌چه بسیاری از مردم فکر می‌کنند، شواهد علمی بسیار کمی برای حمایت از این دیدگاه وجود دارد که آلوپسی آره آتا فقط ناشی از استرس باشد. تردیدی نیست استرس شدید به‌طور بالقوه می‌تواند باعث ایجاد این بیماری شود، اما اکثر تحقیقات اخیر به یک علت ژنتیکی اشاره می‌کنند. ازسوی‌دیگر، در گذشته مردم بر این باور بودند آلوپسی آره آتا به‌طور یکسان در همه نژادها رخ می‌دهد، اما مطالعات جدیدتر نشان می‌دهد ممکن است این درست نباشد.

برای مثال، برخی از یافته‌ها نشان می‌دهند در مقایسه با زنان سفیدپوست، آمریکایی‌های آفریقایی‌تبار و زنان اسپانیایی‌تبار درطول عمر خود به میزان بیشتری از این بیماری رنج می‌برند. اما بازهم هنوز الگوها و عوامل تعیین‌کننده آلوپسی و عوامل پاتوفیزیولوژیکی تا حد زیادی ناشناخته هستند و نیاز به تحقیقات بیشتری روی عوامل محیطی، رفتاری، ژنتیکی و اجتماعی-اقتصادی و همچنین دسترسی به مراقبت های بهداشتی است.

انواع آلوپسی‌های شناخته شده

اکثر مردم آلوپسی را فقط نوعی ریزش مو می‌دانند. بااین‌حال، سه نوع اصلی از این بیماری وجود دارد:

• آلوپسی آره آتا
• آلوپسی توتالیس
• آلوپسی یونیورسالیس

درمورد آره آتا توضیح دادیم.

آلوپسی توتالیس

این ریزش مو، کل سر ازجمله مژه‌ها و ابروها را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. این بیماری مرحله پیشرفته‌تری از آره آتا است. در حدود 1 تا 2 درصد موارد آره آتا به توتالیس و یونیورسالیس پیشرفت می‌کند.

آلوپسی یونیورسالیس

این اصطلاح به ریزش مو در سراسر بدن مربوط می‌شود. به این معنی که کل اپیدرم عاری از مو است. این بیماری شدیدترین شکل آلوپسی است و به‌همین دلیل بسیار نادر است و تنها حدود 1 نفر از هر 100000 نفر را مبتلا می‌کند. علاوه‌بر سه نوع آلوپسی که در بالا ذکر شد، یک دسته‌بندی دیگر هم وجود دارد:

• آلوپسی آره آتا باربا: این ریزش مو فقط به ریش مردانه محدود می‌شود.
• آلوپسی آره آتا مولتیکولاریس: این نوع به چندین ناحیه ریزش مو اشاره دارد.
• آلوپسی آره آتا مونوکولاریس: طاسی در یک ناحیه که در هر نقطه‌ای از پوست سر دیده می‌شود.

بیشتر بخوانید: آلوپسی یونیورسالیس چیست؟ 

روش‌های تشخیص آلوپسی آره تا

پزشکان معمولاً با بررسی علائم به راحتی می‌توانند این بیماری را تشخیص دهند. آن‌ها با مشاهده میزان ریزش مو و بررسی موهای مناطق آسیب‌دیده زیر میکروسکوپ ممکن است متوجه این عارضه شوند.

اگر پس از معاینه بالینی اولیه بازهم پزشک نتواند تشخیص دهد، می‌تواند بیوپسی پوست یا آزمایش خون را تجویز کند. از آن‌جایی که علائم آلوپسی بسیار متمایز است، تشخیص آن نیز معمولاً سریع و ساده است.

روش‌های درمان آلوپسی آره آتا

درحال حاضر هیچ درمانی برای آلوپسی آره آتا وجود ندارد، اما برخی از اشکال درمانی هست که می‌تواند توسط پزشکان برای کمک به رشد سریع‌تر موها پیشنهاد شود. رایج‌ترین شکل درمان این عارضه، استفاده از کورتیکواستروئیدهاست.

کورتیکواستروئیدهاداروهای ضدالتهابی قوی هستند که می‌توانند سیستم ایمنی را سرکوب کنند و معمولاً ازطریق تزریق موضعی، استفاده از پماد موضعی یا خوراکی تجویز می‌شوند. سایر داروهایی که برای رشد مو یا تأثیر بر سیستم ایمنی تجویز می‌شوند، عبارتند از:

• آنترالین
• SADBE
• DPCP

هرچند این داروها ممکن است به رشد مجدد مو کمک کنند، اما واقعیت این است که نمی‌توانند از ایجاد لکه‌های طاسی جلوگیری کنند. سایر روش‌های رایج برای مقابله با این بیماری عبارتند از:

• استفاده از فوتوشیمی درمانی: این درمان، یک جایگزین بالقوه برای بیمارانی است که قادر یا مایل به استفاده از درمان‌های سیستمیک یا تهاجمی نیستند.
• روش‌های محافظتی: استفاده از ضدآفتاب، عینک، کلاه گیس، کلاه یا روسری برای محافظت از پوست، مو، مژه و ابرو در برابر نور خورشید یا گرم نگه‌داشتن آن

برخی آلوپسی آره آتا را با ویتیلیگو مقایسه کرده‌اند. ویتیلیگو یک بیماری پوستی خودایمنی است که در آن بدن به سلول‌های تولید کننده ملانین حمله کرده و منجربه ایجاد لکه‌های سفید می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهد این دو بیماری ممکن است پاتوژنز مشابهی داشته باشند.

به‌این‌ترتیب، هرگونه پیشرفت جدید در درمان یا پیشگیری از هریک از بیماری‌ها ممکن است جای امید برای درمان بیماری دیگر داشته باشد. تعداد معدودی از موارد ثبت شده نیز وجود دارد که در آن درمان آلوپسی با استفاده از دیفنسیپرون (یک حساس کننده تماسی) منجربه ایجاد ویتیلیگو شده است.

تحقیقات اولیه روی حیوانات نشان داده که کورستین، یک بیوفلاونوئید طبیعی موجود در میوه‌ها و سبزیجات است که می‌تواند از بدن در برابر ایجاد آلوپسی آره آتا محافظت نموده و به‌طور موثر ریزش مو را درمان کند.

درمان‌های موضعی

برخی از کرم‌ها، روغن‌ها و سایر محصولات موضعی نیز ممکن است بتوانند به درمان ریزش موی سکه‌ای کمک کنند.

ماینوکسیدیل موضعی (روگین)

ماینوکسیدیل موضعی یک داروی بدون نسخه (OTC) است و به‌صورت کرم، اسپری یا فوم در داروخانه‌ها عرضه می‌شود. این دارو را می‌توان تا دو بار در روز، روی پوست سر، ابرو یا ریش ماساژداد، اما استفاده از آن برای سایر قسمت‌های بدن مناسب نیست و توصیه نمی‌شود.

انواع مختلفی از ماینوکسیدیل وجود دارد که به‌طور خاص برای استفاده مردانه یا زنانه فرموله شده است. اگرچه نحوه عملکرد ماینوکسیدیل مشخص نیست، اما تصور می‌شود که فاز رشد مو را طولانی‌تر می کند. البته این دارو ممکن است برای همه کارساز نباشد و برای برخی نیز دیدن نتیجه آن ممکن است تا چهار ماه طول بکشد.

کورتیکواستروئیدهای موضعی

کورتیکواستروئیدهای موضعی و کورتیکواستروئیدهای تجویزی مانند پردنیزون، گاهی‌اوقات برای درمان آلوپسی نیز استفاده می‌شوند. آن‌ها اغلب درکنار سایر گزینه‌های درمانی تجویز شده و مفید هستند.

روغن کرچک

شاید ساده‌لوحانه به‌نظر برسد، اما استفاده موضعی از روغن کرچک نیز یک درمان مردمی محبوب برای رشد مجدد مو است. اگرچه هنوز تحقیقات برای حمایت از این باور عامیانه محدود است.

درمان‌های خانگی آلوپسی آره تا

از آن‌جایی که درمان‌های مرسوم برای آلوپسی بسیار محدود هستند، مطالعاتی که از درمان‌های طبیعی برای آلوپسی حمایت می‌کنند نیز چندان زیاد نیست. بااین‌وجود، برخی افراد توصیه می‌کنند برای درمان این بیماری، فرد مبتلا مواد زیر را به پوست ناحیه مورد ریزش بمالد:

• آب پیاز یا سیر
• چای سبز خنک شده
• روغن بادام
• روغن رزماری
• عسل
• شیرنارگیل

حسن استفاده از مواد بالا این است که هیچ‌کدام به احتمال زیاد باعث آسیب نمی‌شوند، اما بااین‌حال، تحقیقات اثربخشی آن‌ها را تایید نمی‌کند. البته برخی از افراد هم به روش‌های درمانی جایگزین مانند طب سوزنی و رایحه‌درمانی روی می‌آورند که بازهم شواهد کمی برای حمایت از این درمان‌ها وجود دارد.

آیا آلوپسی آره آتا مسری است؟

آلوپسی آره آتا یک بیماری خودایمنی غیرمسری است که در هر سنی بروز می‌کند و درجه شدت آن از فردی به فرد دیگر متفاوت است. افرادی که به این بیماری مبتلا می‌شوند، معمولاً هم سابقه خانوادگی و هم نوعی محرک محیطی مانند استرس عاطفی یا فیزیکی دارند.

آلوپسی مستقیماً افراد را بیمار نمی‌کند، اما بااین‌حال، انطباق با آن از نظر عاطفی می‌تواند دشوار بوده و حتی منجربه افسردگی شود. برای بسیاری از افراد، آلوپسی یک بیماری آسیب‌زا است که نیاز به درمان جنبه عاطفی و روانی دارد.

آیا ریزش موی ناشی از استرس دائمی است؟

اگر ریزش موی فرد ناشی از استرس باشد، این امکان وجود دارد که موهای وی به مرور زمان رشد کند، اما سرعت رشد مجدد برای هرکس متفاوت خواهد بود. رشد موی انسان در یک چرخه چهار مرحله‌ای اتفاق می‌افتد و به‌طور متوسط ​​پوست سر انسان حدود 100000 فولیکول مو دارد. در هر زمان، هر یک از فولیکول‌های موی فرد در مرحله متفاوتی از این چرخه قرار دارند:

• فاز آناژن: اولین مرحله رشد مو است که دو تا هفت سال طول می‌کشد.
• فاز کاتاژن: یک مرحله کوتاه و دو هفته‌ای است که زمانی رخ می‌دهد که فولیکول مو شروع به کوچک‌شدن می‌کند.
• فاز تلوژن: مرحله استراحت سه ماهه است.
• فاز اگزوژن: این مرحله زمانی اتفاق می‌افتد که فولیکول موها می‌ریزد و دوباره شروع به رشد جدید می‌کند.

اگر ریزش مو به دلیل استرس باشد، مدیریت استرس می‌تواند کلید بازگشت سریع رشد موها باشد. درهرحال استفاده از راهکارهای پیشنهادی زیر نیز کمک بزرگی به بازگشت مجدد مو خواهد کرد.

رژیم و تغذیه

داشتن یک رژیم غذایی متعادل و مغذی از غذاهای کامل برای سلامت بدن و موها ضروری است. برخی از مهم‌ترین ریزمغذی‌ها برای رشد مو، عبارتند از:

نقش ویتامین C در رشد مجدد مو

این ویتامین برای ساخت کلاژن و بافت همبند پوست که در فولیکول‌های مو وجود دارد، ضروری است. غذاهای حاوی ویتامین C عبارتند از:

• مرکبات
• بروکلی
• فلفل‌دلمه‌ای
• توت‌فرنگی

نقش ویتامین B در رشد مجدد مو

ویتامین B باعث متابولیسم سالم و‌داشتن پوست و موی سالم می‌شود. ویتامین‌های گروه B را می‌توان در موادغذایی زیر یافت:

• سبزیجات برگ‌دار تیره
• لوبیا
• آجیل
• آووکادو

نقش ویتامین E در رشد مجدد مو

این ویتامین حاوی آنتی‌اکسیدان‌های قوی است که می‌توانند به سلامت پوست سر کمک کنند. موادغذایی غنی از ویتامین E عبارتند از:

• تخمه آفتابگردان
• اسفناج
• روغن زیتون
• کلم‌بروکلی
• میگو‌

افرادی که به اندازه کافی از این موادمغذی در رژیم غذایی خود دریافت نمی‌کنند، لازم است درمورد مکمل ها با پزشک خود صحبت کنند.

نقش آب در رشد مجدد مو

هیدراته نگه‌داشتن بدن نیز برای سلامت کلی موها ضروری است. هر سلول در بدن برای عملکرد صحیح به آب متکی است. نوشیدن 8 لیوان آب در روز می‌تواند به سلامت موها کمک کند.

بیشتر بخوانید: آلوپسی در زنان؛

مدیریت استرس

یادگیری نحوه مدیریت موثر سطوح استرس ممکن است به کاهش خطر ریزش مو کمک کند. البته اغلب گفتن این کار آسان‌تر از انجام آن است. روش‌های رایج کاهش استرس، عبارتند از:

• ورزش: یک پیاده‌روی سبک روزانه، ثبت‌نام در یک کلاس رقص یا شنا
• سرگرمی‌ها: مشغول‌شدن به کاری که انجام آن لذت‌بخش است مانند انجام کارهای داوطلبانه، پیوستن به گروه تئاتر محلی، باغبانی یا شروع یک پروژه هنری
• نوشتن: نوشتن درمورد احساسات، ترس‌ها و اضطراب‌ها، روش خوبی برای یافتن راهکارهای مناسب است.
• تکنیک‌های تنفس و مدیتیشن

آلوپسی آره آتا نوعی ریزش موی سکه‌ای است که عموما علل ژنتیکی یا اضطرابی دارد. انواع آلوپسی شامل آره آتا، توتالیس و یونیورسالیس هستند. روش تشخیص این بیماری معمولا از راه مشاهده فیزیکی، بررسی با میکروسکوپ، آزمایش خون و بیوپسی است.

این عارضه درمان ندارد، اما برخی از روش‌های رایج برای کمک به بهبود آن، شامل استفاده از کرم‌ها و سرم‌های موضعی یا تزریقی مانند ماینوکسیدیل یا کورتیکواستروئیدها می‌شود. البته درمان‌های خانگی مانند استفاده موضعی از روغن کرچک، روغن رزماری، شیرنارگیل، عسل یا مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه نیز بین مردم رایج است.

آلوپسی یک بیماری مسری نیست، اما می‌تواند باعث اثرات روحی و روانی دردناکی در فرد شود. رژیم و تغذیه مناسب و مدیریت استرس می‌توانند در کاهش این بیماری نقش داشته باشند.

منبع +++