سفید شدن مو در جوانی؛ دلایل، روش جلوگیری و راه‌های درمان

ترس از پیری موضوعی منطقی است که همه‌ی ما از مردان گرفته تا زنان و در هر سنی در آن سهیم هستیم. در این بین، شاید یکی از اولین نشانه‌های پیری، سفید شدن موها باشد. تغییر رنگ مو با افزایش سن امری طبیعی است، اما سفید شدن موها می‌تواند در سنین بسیار پایین‌تر و دربین نوجوانان و جوانان هم اتفاق بیفتد. سفیدی مو در سنین پایین یکی از گیج‌کننده‌ترین عوارض زندگی مدرن است و هیچ چیز با وحشتی که هنگام ظاهر‌شدن اولین تار سفید دربین موهای خود احساس می‌کنیم، قابل مقایسه نیست و از همه بدتر، پس از ظاهر‌شدن اولین تار موی سفید، به احتمال زیاد باید منتظر افزایش تعداد آنها باشیم. بنابراین ضروری است بدانیم علت سفید شدن مو در جوانی چیست و چه راه‌هایی برای درمان آن وجود دارد. با ما همراه باشید.

علت رویش موی سفید در جوانی

سفید شدن مو در جوانی می‌تواند تحت شرایط و فاکتورهای مختلفی اتفاق بیفتد که در ادامه به آنها می‌پردازیم:

ژنتیک، علت سفید شدن مو در جوانی

بر اساس یافته‌های مطالعات جدید، سفید شدن زودرس مو تا حد زیادی به ژنتیک مرتبط است. البته نژاد و قومیت نیز نقش بسزایی در این امر دارند. مثلا سفیدی زودرس مو در افراد سفیدپوست می‌تواند از 20 سالگی شروع شود، در حالی که سفیدی زودرس موها در میان آسیایی‌ها از 25 سالگی و در جمعیت آفریقایی‌ها از 30 سالگی آغاز می‌شود.

علم روز پزشکی هنوز به‌طور دقیق نمی‌داند که چه مکانیسمی باعث سفید شدن موها توسط عوامل و فاکتورهای به ارث رسیده از پدر یا مادر می‌شود. با این حال ثابت شده که ژنتیک یکی از شایع‌ترین عوامل سفیدی زودرس موها است.

از همه بدتر، وقتی موهای شما به دلیل ژنتیک تغییر رنگ می‌دهد، کار زیادی نمی‌توانید برای معکوس‌کردن این تغییر انجام دهید. البته صنعت زیبایی مدرن گزینه‌های زیادی برای تغییر رنگ موقت یا نیمه‌دائمی موها در اختیارمان قرار داده است که رنگ‌کردن موها ساده‌ترین گزینه به حساب می‌آید.

اختلالات خودایمنی، علت سفید شدن مو در جوانی

برخی از اختلالات خودایمنی می‌توانند باعث سفید شدن موها شوند. گزارش‌های موردی نشان می‌دهد موهایی که پس از ابتلا به آلوپسی آره‌آتا (اختلالی که ممکن است باعث ریزش مو شود) روی پوست سر دوباره رشد می‌کنند، می‌تواند بدون رنگدانه یا سفید باشند.

گاهی‌اوقات پس از ابتلا به نوعی از آلوپسی آره‌آتا که منجر به ریزش کامل مو در پوست سر می‌شود، فقط موهای سفید از پوست سر رشد خواهند کرد. ویتیلیگو یکی دیگر از اختلالات خود ایمنی است که باعث از بین‌رفتن سلول‌های رنگدانه‌ساز می‌شود. در حالی که این وضعیت اغلب روی پوست تأثیر می‌گذارد، می‌تواند منجر به ایجاد تکه‌های موی سفید شود.

تیروئید، علت سفید شدن مو در جوانی

تغییرات هورمونی ناشی از مشکل تیروئید (مانند پرکاری یا کم کاری تیروئید) نیز ممکن است مسئول سفیدی زودرس مو باشد. تیروئید غده‌ای پروانه‌ای شکل است که در قاعده گردن قرار دارد. این غده به کنترل بسیاری از عملکردهای بدن مانند متابولیسم کمک می‌کند. سلامت تیروئید می‌تواند بر رنگ موهای انسان تأثیر بگذارد. تیروئید پرکار یا کم‌کار می‌تواند باعث شود بدن شما ملانین کمتری تولید کند و بدین‌ترتیب رنگ موها از دست برود.

استرس، علت سفید شدن مو در جوانی

همه انسان‌ها گه‌گاه با استرس دست‌وپنجه نرم می‌کنند. پیامدهای استرس مزمن می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• مشکلات خواب
• اضطراب
• تغییر در اشتها
• فشار خون بالا

استرس همچنین می‌تواند روی موهای شما تأثیر بگذارد. مطالعه‌ای در سال 2013 نشان داد که بین استرس و کاهش سلول‌های بنیادی در فولیکول‌های مو ارتباط وجود دارد. بنابراین اگر متوجه افزایش تعداد موهای سفید خود شده‌اید، استرس ممکن است مقصر باشد. این نظریه همچنین ممکن است توضیح دهد چرا برخی از رهبران جهان پس از تصدی پست، درعرض چند سال بسیار پیرتر به نظر می‌رسند.

استرس اکسیداتیو، علت سفید شدن مو در جوانی

استرس اکسیداتیو عدم تعادل بین رادیکال‌های آزاد و آنتی‌اکسیدان‌ها در بدن است. رادیکال‌های آزاد مولکول‌های ناپایداری هستند که به سلول‌ها آسیب می‌رسانند و باعث پیری و ایجاد برخی بیماری‌ها می‌شوند. مثلا استرس اکسیداتیو بیش‌از حد می‌تواند باعث ایجاد بیماری ویتیلیگو شود که در نهایت ممکن است باعث سفید شدن موهای سر شود.

بیشتر بخوانید: علت سفید شدن مو!

سیگارکشیدن، علت سفید شدن مو در جوانی

مطالعات نوین نشان داده‌اند بین “شروع سفیدی مو قبل از 30 سالگی و سیگارکشیدن” ارتباط وجود دارد. همه‌ی ما به خوبی می‌دانیم‌کشیدن سیگار خطر ابتلا به سرطان ریه و بیماری‌های قلبی را افزایش می‌دهد. با این حال، اثرات طولانی‌مدت آن می‌تواند فراتر از قلب و ریه‌ها باشد و موها را تحت‌تاثیر قرار دهد.

سیگار‌کشیدن رگ‌های خونی را منقبض می‌کند که می‌تواند جریان خون را در فولیکول‌های مو کاهش دهد و باعث ریزش مو شود. علاوه بر این، سموم موجود در سیگار می‌توانند به قسمت‌هایی از بدن ازجمله فولیکول‌های مو آسیب برسانند و باعث سفید شدن زودرس موها شوند.

رنگ مو و محصولات شیمیایی مو، علت سفید شدن مو در جوانی

رنگ‌ها و محصولات شیمیایی مو و حتی برخی شامپوها می‌توانند به سفیدی زودرس مو کمک کنند. بسیاری از این محصولات حاوی مواد مضری هستند که ملانین را کاهش می‌دهند.

پراکسید هیدروژن که در بسیاری از رنگ موها وجود دارد، یکی از این مواد شیمیایی مضر است. استفاده بیش‌از حد از محصولاتی که موها را سفید می‌کنند (مثل دکلره) نیز در نهایت باعث سفید شدن واقعی موها می‌شود! در آخر به یکی از مهم‌ترین علل سفید شدن مو در جوانی می‌رسیم که مستقیما به تغذیه‌ی انسان وابسته است، یعنی کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی.

کمبود کدام ویتامین‌ها و مواد معدنی باعث سفیدی مو می‌شود؟

اگرچه ژنتیک بزرگ‌ترین مقصر سفید شدن مو در جوانی است، اما همان‌طور که گفتیم، تغذیه هم در این امر نقش بسزایی دارد. درواقع برخی از ویتامین‌ها و مواد معدنی کمک می‌کنند تا اطمینان حاصل شود فولیکول‌های موی شما رنگدانه‌هایی تولید می‌کنند که مو برای حفظ رنگ طبیعی خود به آن نیاز دارد. در ادامه نقش هر یک از این ویتامین‌ها و مواد معدنی را روی رنگ موی سر خواهیم دید.

کلسیم

کلسیم فقط برای استخوان‌ها مهم نیست، بلکه به سلامت اعصاب، قلب و ماهیچه‌ها نیز کمک می‌کند. محصولات لبنی مانند شیر و ماست منابع برجسته‌ای از این ماده معدنی هستند. البته می‌توان کلسیم را در سبزی‌های با برگ تیره، غلات غنی شده و ماهی نیز پیدا کرد. برای داشتن موهای خوشرنگ و سالم، حداقل سه وعده در روز از مواد غذایی حاوی کلسیم مصرف کنید.

مس

کمبود مس می‌تواند در تولید انرژی در سراسر بدن اختلال ایجاد کند و بر سلول‌های خونی و بافت‌های همبند تأثیر بگذارد. این ماده معدنی به بدن کمک می‌کند تا آهن را متابولیزه کرده و سلول‌های خونی جدید ایجاد کند. مس در تولید ملانین نیز نقش دارد و عدم دریافت مس کافی در رژیم غذایی می‌تواند از علل سفید شدن مو در جوانی باشد. می‌توانید مس را در بادام زمینی، بادام و عدس و همچنین جگر گاو، گوشت خرچنگ و قارچ سفید پیدا کنید.

آهن

اگر سفیدی زودرس مو دارید، پایین‌بودن سطح آهن بدنتان می‌تواند یکی از مقصرهای احتمالی آن باشد. آهن یک ماده معدنی ضروری است که به ایجاد هموگلوبین در سلول‌های خونی کمک می‌کند. هموگلوبین به نوبه خود مسئول حمل اکسیژن در سراسر بدن است.

می‌توانید با خوردن گوشت، عدس و سبزیجات با برگ‌های تیره از دریافت آهن کافی در رژیم غذایی خود مطمئن شوید. اگر گیاهخوار هستید، مطمئن شوید همزمان از غذاهای غنی از ویتامین C استفاده می‌کنید، زیرا این ویتامین به بدن شما کمک می‌کند تا آهن بیشتری جذب نماید.

پروتئین (کراتین)

ممکن است درباره درمان‌های کراتینه برای صاف‌کردن مو شنیده باشید، اما کراتین درون بدن نیز می‌تواند بر سلامت کلی موهای شما تأثیر بگذارد. کراتین نوعی پروتئین است که در سلول‌های سطحی بدن وجود دارد.

تجزیه پروتئین‌های کراتین در فولیکول‌های مو می‌تواند منجر به ریزش مو، تغییرات رنگدانه‌ها و مشکلات دیگری شود. شما به خودی خود نمی‌توانید کراتین بخورید، اما اطمینان از دریافت پروتئین کافی در رژیم غذایی می‌تواند به بدن شما اجازه دهد اسیدهای آمینه را استخراج کرده و آنها را به کراتین تبدیل کند.

ویتامین B-5 (اسید پانتوتنیک)

ویتامین B-5 یک ماده مغذی ضروری است که به بدن شما کمک می‌کند از غذاهایی که می‌خورید، انرژی تولید کند و همچنین به ساخت گلبول‌های قرمز خون کمک می‌نماید. ضمنا مطالعات روی موش‌ها نشان داده است که ویتامین B-5 می‌تواند سفید شدن موها را معکوس کند. غذاهای غنی از ویتامین B-5، عبارتند از ماهی، جگر گاو و ماست.

ویتامین B-6

ویتامین B-6 هم برای متابولیسم و هم برای ایمنی شما مهم است. اگر ویتامین B-6 کافی دریافت نکنید، ممکن است علائمی مانند خشکی مو، ترک لب‌ها و خستگی را تجربه کنید. خبر خوب این است که می‌توانید ویتامین B-6 را از غذاهای مختلف، ازجمله ماهی، مرغ، سیب زمینی و میوه‌ها (به جز مرکبات) دریافت نمایید.

ویتامین B-9 (اسید فولیک)

ویتامین B-9 (فولات یا اسید فولیک) به بدن شما در متابولیسم اسیدهای آمینه کمک می‌کند و برای عملکردهای DNAو متابولیک مهم است. همچنین اگر ویتامین B-9 کافی را در رژیم غذایی خود دریافت نکنید، ممکن است تغییرات رنگدانه مو، پوست و ناخن را تجربه نمایید. از غذاهای غنی از فولات می‌توان به لوبیا، مارچوبه، سبزیجات و مرکبات اشاره کرد.

ویتامین B-12

کمبود ویتامین B-12، یکی از شایع‌ترین علل سفید شدن مو در جوانی است. محققان معتقدند در افرادی که موهایشان زود سفید می‌شود، معمولا کمبود ویتامین B-12 اغلب همزمان با کمبود اسید فولیک و بیوتین وجود دارد. ویتامین B-12 یکی دیگر از مواد مغذی است که برای متابولیسم، تولید DNA و سطح کلی انرژی ضروری است. شما می‌توانید با خوردن غذاهایی مانند گوشت، محصولات لبنی و غلات غنی شده اطمینان حاصل کنید که ویتامین B-12 کافی دریافت می‌نمایید.

ویتامین D

ویتامین D برای سلامت استخوان ضروری است و به بدن شما کمک می‌کند کلسیم را به‌طور موثرتری جذب کند. همچنین یک تحقیق جدید نشان داده است، افرادی که موهایشان زود سفید می‌شود، معمولا دچار کمبود ویتامین D هستند. این یافته نشان می‌دهد این ماده مغذی بر تولید ملانین در فولیکول‌های مو تأثیر می‌گذارد. شما می‌توانید ویتامین D را از قرارگرفتن در معرض نور خورشید و خوردن غذاهایی مانند تخم مرغ، ماهی‌های چرب و محصولات غنی شده دریافت کنید.

فلز روی

روی یک ماده معدنی است که مسئول محافظت از سلول‌ها و DNA بدن در برابر مهاجمان می‌باشد و همچنین به بدن در ساخت پروتئین کمک می‌کند. کمبود روی ممکن است بر سلامت موهای شما نیز تأثیر بگذارد. این ماده معدنی به‌طور گسترده در لوبیا، غلات کامل، گوشت قرمز و صدف موجود است.

درمان موی سفید

متاسفانه تاکنون هیچ درمان قطعی معتبری برای سفید شدن مو در جوانی یافت نشده است و تا زمانی که مایل به رنگ‌کردن موهای خود نباشید، نمی‌توانید موهایی که قبلاً سفید شده‌اند را به رنگ قبلی خود بازگردانید. با این حال، ممکن است بتوانید رنگ بقیه‌ی موهای خود را حفظ کنید و با ایجاد چند تغییر در سبک زندگی، سفید شدن موها را برای مدتی طولانی به تعویق بیندازید.

البته موفقیت کلی شما در نهایت به ژنتیکتان بستگی دارد. درواقع در افرادی که موهایشان به‌طور ژنتیکی از سنین پایین شروع به سفید شدن می‌کند، به تعویق انداختن این امر بسیار مشکل‌تر از افرادی است که به دلایل دیگر مانند استرس یا تغذیه‌ی نادرست دچار سفیدی زودرس مو شده‌اند.

در اکثر مردم قبل از 50 سالگی رشد موهای سفید شروع می‌شود و این امر در طول زمان افزایش می‌یابد و نواحی وسیعی از مو را می‌پوشاند. خوردن موادمغذی مناسب و انجام سایر اقدامات پیشگیرانه ممکن است به حفظ رنگدانه‌های موجود کمک کند و سفیدی کلی را به تاخیر بیندازد. افرادی که شروع به تجربه سفید شدن «پیش از موعد» می‌کنند (یعنی قبل از 30 سالگی)، ممکن است بیشتر مشتاق به انجام این اقدامات پیشگیرانه باشند.

در وهله‌ی اول، برای جلوگیری از سفید شدن مو در جوانی باید اطمینان حاصل کنید که تمامی مواد معدنی و ویتامین‌هایی را که در قسمت پیش عنوان کردیم، به‌طور کامل دریافت می‌کنید. اگر غذای روزانه‌ی شما حاوی مقدار کافی از این ویتامین‌ها نیست، بهتر است به صورت روزانه از مکمل استفاده نمایید.

برخی از مواد غذایی می‌توانند اطمینان حاصل کنند که فولیکول‌های موی شما همان‌طور که باید رنگدانه تولید می‌نمایند. در این بین، تحقیقات نشان می‌دهند مصرف مکمل‌های حاوی ویتامین‌های گروه B (خصوصا B12)، بیوتین و روغن ماهی تاثیر بسزایی روی جلوگیری از سفید شدن مو در جوانی دارند.

همچنین آنزیمی به نام کاتالاز در بدن انسان وجود دارد که مسئول تجزیه پراکسید هیدروژن به آب و اکسیژن است. برخی از افراد یک بیماری نادر به نام آکاتالاسمی دارند که باعث کاهش سطح این آنزیم‌ها می‌شود. با گذشت زمان، این سطوح پایین می‌تواند باعث ایجاد سموم در بدن و سفید شدن موها شود.

در صورتی که پزشک تشخیص دهد بدن شما دارای سطوح پایینی از آنزیم کاتالاز است، مصرف مکمل‌های این آنزیم می‌تواند از پیشرفت سفیدی موهایتان جلوگیری نماید.

ترک سیگار یکی دیگر از راهکارهای توقف سفید شدن مو در جوانی است. اگر با علائم بیماری‌های مربوط به غده‌ی تیروئید دست و پنجه نرم می‌کنید، حتما به یک پزشک متخصص مراجعه نمایید، زیرا همان‌طور که پیش‌تر گفتیم، بیماری‌های تیروئید می‌توانند باعث سفید شدن مو در جوانی شوند.

در آخر، محققان ارتباطاتی بین استرس زیاد با سفید شدن ناگهانی مو را کشف کرده‌اند. حتی نشانه‌هایی وجود دارد که ارتباط ثابتی بین استرس طولانی‌مدت و سفید شدن زودرس مو را نشان می‌دهد. بنابراین مدیریت بهتر استرس می‌تواند به شما کمک کند موهایتان دیرتر سفید شود. به علاوه ‌یک سبک زندگی کم استرس، مطمئناً ضرری برای هیچ کس ندارد! با استفاده از نکات زیر ممکن است بتوانید استرس خود را بهتر مدیریت کنید و سلامت کلی خود را بهبود بخشید:

• کارهای خود را اولویت‌بندی کنید.
• اگر از قبل برنامه‌ریزی کرده‌اید، به کارهای اضافی «نه» بگویید.
• هر هفته زمانی را به سرگرمی مورد علاقه خود اختصاص دهید.
• مدیتیشن یا تمرینات تنفس عمیق را هر روز تمرین کنید، حتی برای پنج دقیقه.
• برای کمک به کاهش استرس و افزایش سروتونین در مغز، روزانه ورزش کنید.

دارو‌های رفع سفیدی مو

همان‌طور که گفته شد، هیچ درمان معتبری برای رفع سفیدی مو وجود ندارد و تنها برخی داروها و راهکارها برای تعویق سن سفید شدن موها، آن هم در شرایطی که سفید شدن آنها دلیل ژنتیکی نداشته باشد، وجود دارد.

البته گزارش شده است که داروهایی که سیتوکین‌های التهابی را هدف قرار می‌دهند، مانند پسورالن و سیکلوسپورین، یا داروهای تحریک ملانوژنز، مانند ایماتینیب یا لاتانوپروست، در موارد نادر باعث ایجاد رنگدانه‌ی مجدد در موهای سفید می‌شوند. با این‌حال حتی در مورد اثربخشی این داروها هم شواهد کافی وجود ندارد.

بیشتر بخوانید: تفاوت ماسک مو و کرم مو چیست؟

اما در طب سنتی و گیاهی راهکارهایی برای جلوگیری از سفید شدن مو در جوانی ارائه شده است. مثلا گفته می‌شود استفاده از حنا به جای مواد شیمیای برای رنگ‌کردن مو به حفظ رنگدانه‌های موی شما در طولانی‌مدت کمک می‌کند. ماساژ موی سر یکی دیگر از روش‌هایی است که با تقویت خون‌رسانی به ناحیه‌ی پوست سر، باعث تقویت موهای شما می‌شود. اگر این ماساژ با روغن‌هایی نظیر نارگیل یا بادام انجام شود، تاثیر بیشتری خواهد داشت.

در کشور چین مردم از یک گیاه به نام Polygonum multiflorum برای آلوپسی (ریزش مو)، جلوگیری از سفید شدن مو و همچنین برای بیماری‌های کبد، دیابت و بیماری‌های قلبی استفاده می‌کنند. چندین داروی گیاهی دیگر برای رفع سفیدی مو گزارش شده است، با این حال در مورد هیچ کدام از آنها شواهد علمی معتبری وجود ندارد. ضمن اینکه برخی از این داروهای گیاهی برای کبد مضر می‌باشند و باید مصرف آنها با احتیاط صورت بپذیرد. گیاهان می‌توانند به اندازه داروهای معمولی قدرتمند باشند و ممکن است با هر دارو یا مکملی که در حال مصرف آن هستید، تداخل داشته باشند.

منبع +++++