اگزما واگیردار است؟ همه چیز راجع به سرایت اگزما پوستی!

اگزما نوعی بیماری پوستی است که با نوعی التهاب و خارش بر روی پوست همراه است. عوامل مختلفی مانند آلرژی یا تماس با یک ماده تحریک‌کننده باعث ایجاد اگزما می‌شوند، اما این محرک‌ها می‌توانند از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت باشند. درمان اگزما دشوار است، اما در صورتی که نوع موادی که به آن حساسیت دارید را بشناسید، به راحتی می‌توانید آن را کنترل کرده و از بروز آن جلوگیری کنید. یکی از سوالات رایج درباره این مشکل پوستی این است که آیا اگزما واگیردار است؟ باید بدانید که اگزما مسری نیست و نمی‌توانید این عارضه را به شخص دیگری منتقل کنید.

اگر فکر می‌کنید اگزما را از شخص دیگری گرفته‌اید، احتمالاً به یک بیماری پوستی دیگر مبتلا شده‌اید. با این حال، اگزما اغلب باعث ایجاد ترک در پوست می‌شود و آن را در برابر عفونت آسیب‌پذیر می‌کند. این عفونت ثانویه ممکن است مسری باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد علل واقعی اگزما و چگونگی کاهش خطر ابتلا به این بیماری، با ادامه مطلب همراه باشید.

شایع‌‏ترین نقاط درگیر اگزما واگیردار در بدن

اگزما می‌تواند در هر نقطه از پوست شما ظاهر شود. در نوجوانان و بزرگسالان، معمولاً روی دست‌ها، گردن، قسمت داخلی آرنج، مچ پا، زانوها، پاها و اطراف چشم‌ها دیده می‌شود. با توجه به این موضوع که این مشکل پوستی، قرمزی، خشکی و التهاب ظاهری دارد، بسیاری از افراد گمان می‌کنند که اگزما واگیردار است. شما می‌توانید به راحتی با افرادی دیگر ارتباط گرفته و نگران انتقال آن به دیگران نباشید.

چه کسانی در معرض خطر ابتلا به اگزما هستند؟

اگزما (درماتیت آتوپیک) معمولا در دوران کودکی شروع می‌شود، اما هر فردی در هر سنی، ممکن است به آن مبتلا شود. شما در معرض خطر ابتلا به اگزما هستید، اگر:

• دارای سابقه خانوادگی هستید
• به موادشیمیایی و محرک‌ها حساسیت دارید
• پوست خشک و کم‌آبی دارید
• ساعات طولانی در معرض نورخورشید هستید

علائم و نشانه‌های اگزما چیست؟

اگزما دارای برخی علائم پوستی مشخص و ثابت است که در همه افراد مبتلا به آن بروز می‌کند. این علائم شامل موارد زیر می‌شود:

• پوست خشک
• خارش پوست
• بثورات قرمز
• برجستگی روی پوست
• لکه‌های پوسته پوسته و چرمی پوست
• پوسته شدن و ریزش پوست
• تورم

اگر اگزما دارید، ممکن است برخی شرایط دیگر را نیز تجربه کنید که بروز و یا شدت آن در همه افراد یکسان نبوده و در واقع، جزو علائم جانبی آن محسوب می‌شود که اغلب در کنار آن دیده می‌شود:

• آلرژی
• آسم
• افسردگی
• کم خوابی
• اضطراب

اگزما چطور عفونی می‌شود؟

همان‌طور که پیش‌تر به آن اشاره شد، اگزما واگیردار نیست، اما در صورتی که به خوبی درمان نشود، ممکن است دچار عفونت و مشکلات پوستی دیگر شود؛ چرا که بثورات همراه با اگزما، پوست شما را خشک و ترک خورده می‌کند. علاوه‌بر این، علائم ظاهری اگزما اغلب خارش دارند و باعث خاراندن پوست و محل آسیب‌دیده توسط شما می‌شوند. همه اینها می‌تواند زخم‌های کوچکی در پوست شما ایجاد کند که در نهایت بوسیله موارد زیر عفونی شود:

• ویروس‌ها؛ مانند ویروس هرپس سیمپلکس
• باکتری‌ها؛ مانند استافیلوکوک
• قارچ‌ها

طبق گفته بنیاد ملی اگزما، عفونت‌های استاف ناشی از استافیلوکوکوس اورئوس، شایع‌ترین نوع عفونت ناشی از اگزما هستند. این امر به این دلیل است که سطح پوست شما به طور طبیعی حاوی استافیلوکوکوس اورئوس است. بنابراین به راحتی وارد ترک‌های پوست شما می‌شود. اگر به اگزما مبتلا شده‌اید، ممکن است عفونت ثانویه را از طریق تماس نزدیک، به فرد دیگری منتقل کرده و به این شکل اگزما واگیردار را تجربه کنید.

علائم اگزمای عفونی عبارتند از:

• قرمزی شدید پوست که در اطراف بثورات اولیه پخش می‌شود
• تاول یا جوش
• درد
• خارش شدید
• ترشحات شفاف یا زرد رنگ

آیا اگزمای عفونی قابل پیشگیری است؟

 اگزمای عفونی همیشه قابل پیشگیری نیست، اما چندین کار وجود دارد که می‌توانید با رعایت آن، خطر ابتلا به اگزما واگیردار و عفونی را تا حد زیادی کاهش دهید. این روش‌ها شامل موارد زیر است:

• با تلاش برای جلوگیری از ایجاد هر گونه ترک در پوست یا زخم باز شروع کنید.
• سعی کنید در مقابل میل به خاراندن پوست خود مقاومت کنید. گفتن این کار آسان‌تر از انجام آن است، به ویژه اگر دچار خارش شدید هستید. اما توصیه می‌شود به طور مرتب از لوسیون روی پوست آسیب‌دیده استفاده کنید تا آن را مرطوب نگه دارید. با مرطوب نگه‌داشتن پوست مبتلا به اگزما، می‌توانید به کاهش خارش آن کمک کنید.
• راه‌حل دیگر این است که مطمئن شوید اگزمای شما به درستی مدیریت و درمان می‌شود. در حالی که اگزما اغلب یک بیماری مادام العمر است، این بدان معنا نیست که شما همیشه بثورات پوستی خواهید داشت. شما این مشکل را فقط در هنگام شدت بروز آن، که ناشی از عدم رعایت جنبه های درمانی و بهداشتی مخصوص به آن است، تجربه خواهید کرد. به این معنی که بدن شما زمانی که با محرک‌های پوستی مواجه می‌شود، به آن پاسخ داده و اگزما شدت می‌گیرد.
• با متخصص پوست مشورت کنید. آنها می‌توانند به شناسایی نوع اگزما و عوامل محرک پوست شما کمک کنند.

برای کاهش خطر ابتلا به اگزما چه غذاهایی بخورم یا از آنها اجتناب کنم؟

 ارتباط بین اگزما و آلرژی غذایی نامشخص است. اگر آلرژی غذایی دارید، یکی از دلایلی که باید از آن غذا اجتناب کنید این است که ممکن است باعث درماتیت یا بدتر شدن آن شود. نمونه‌های رایج آلرژی‌های غذایی که باعث تشدید اگزما می‌شوند، عبارتند از:

• بادام زمینی
• لبنیات
• تخم مرغ
• شکر
• الکل
• گلوتن

توصیه می‌شود به آنچه می‌خورید توجه کنید. به این معنی که اگر اگزما شما پس از خوردن غذای خاصی تشدید شود، ممکن است به آن حساسیت داشته باشید.

آیا اگزمای پوستی واگیردار است؟

بسیاری از افراد بر این گمان هستند که اگزما واگیردار است و همین امر باعث کاهش اعتمادبه نفس و انزوای اجتماعی آن‌ها می‌شود. اما باید بدانید که اگزما مسری نبوده و در نتیجه تماس فیزیکی از فردی به فرد دیگر قابل انتقال نیست، چراکه عامل اصلی ابتلا به اگزما، ترکیبی از عواملی چون ژن‌، وراثت و محرک‌های محیطی است.

اگزما چگونه گسترش می‌‌یابد؟

همان‌طور که اشاره شد اگزما واگیردار نیست، اما باید توجه داشته باشید که می‌تواند به قسمت‌های مختلف بدن، مانند صورت، گونه‌ها و چانه (در شیرخواران رایج است)، گردن، مچ دست، زانوها و آرنج (در بزرگسالان شایع است) سرایت کند. خاراندن پوست می‌تواند باعث تشدید و گسترش اگزما شود. اقداماتی وجود دارد که با رعایت آن، می‌توانید از بروز اگزما واگیردار و عفونی و گسترش آن جلوگیری کنید:

• یک روال مراقبت مخصوص پوست خود را ایجاد کرده و توصیه‌های متخصص مراقبت‌های بهداشتی خود را برای حفظ سلامت پوست رعایت کنید.
• برای انجام کارهایی که باید دستان خود را در آب قرار دهید، دستکش بپوشید.
• برای کمک به جذب عرق در زیر دستکش‌های پلاستیکی خود، دستکش‌های نخی بپوشید.
• در بیرون از منزل به ویژه در ماه‌های زمستان، دستکش بپوشید.
• برای حمام یا دوش گرفتن از صابون ملایم استفاده کرده و به جای مالش، پوست خود را خشک کنید.
• کرم یا پماد مرطوب‌کننده را بلافاصله پس از خشک کردن پوست استفاده کرده تا به مسدود شدن رطوبت در پوست خود کمک کنید.
• کرم یا پماد مرطوب‌کننده را دو تا سه بار در روز استفاده کنید.
• توصیه می‌شود از آب ولرم به جای آب داغ برای حمام یا دوش گرفتن استفاده کنید.
• حداقل هشت لیوان آب در روز بنوشید. آب به مرطوب نگه داشتن پوست شما کمک می‌کند.
• سعی کنید از گرم شدن بیش از حد و عرق کردن خودداری کنید.
• لباس‌های گشاد از جنس پنبه و سایر مواد طبیعی بپوشید.
• قبل از پوشیدن لباس‌های جدید، آن‌ها را بشویید.
• از قرار گرفتن در معرض تغییرات ناگهانی دما و رطوبت اجتناب کنید.
• یاد بگیرید استرس را در زندگی خود تشخیص داده و آن را مدیریت کنید. انجام ورزش‌های هوازی منظم، سرگرمی‌ها و تکنیک‌های مدیریت استرس، مانند مدیتیشن یا یوگا، به مدیریت استرس شما کمک خواهد کرد.
• قرار گرفتن در معرض محرک‌ها و آلرژن‌های شناخته شده را محدود کنید.
• از خاراندن یا مالیدن نواحی خارش‌دار پوست خودداری کنید.

بیشتر بخوانید: درمان اگزما؛

آیا درمانی برای اگزما واگیردار وجود دارد؟

اگر علت بروز اگزما عواملی مانند ژنتیک باشد، درمان آن ممکن است با دشواری همراه باشد. اما اگر عواملی مانند محیط و سطح استرس در بروز اگزما دخالت داشته، باید نسبت به درمان آن امیدوار بود. بنابراین در ابتدا تمام تلاش خود را بکنید تا بفهمید چه چیزی باعث تحریک یا تشدید اگزما شما شده و سپس از آن اجتناب کنید. باید بدانید که در درمان اگزما واگیردار و عفونی، هدف اصلی، کاهش خارش، ناراحتی، جلوگیری از عفونت و تشدید آن است. در مراقبت از اگزما پوستی خود، این نکات درمانی را در نظر بگیرید:

• اگر قرارگرفتن در معرض هوای خشک، پوست شما را خشک و کم‌آب می‌کند، از مرطوب‌کننده استفاده کنید.
• اگر با مشکلات روانی و عاطفی درگیر هستید، برای دریافت دارو به روانپزشک و برای مشاوره به یک درمانگر مراجعه کنید.
• برای شست‌وشوی پوست خود از صابون‌های ملایم و سایر محصولاتی که فاقد عطر، رنگ و الکل هستند، استفاده کنید. به دنبال محصولاتی باشید که با برچسب بدون عطر، هیپوآلرژنیک و برای پوست حساس هستند.
• از محصولات و کرم‌های پوستی که حاوی سرامید است، استفاده کنید.
• از کرم‌ها و پمادهای کورتیزون استفاده کنید. کورتیزون یک استروئید بدون نسخه است که در هیدروکورتیزون (Cortisone 10®) و هیدروکورتیزون استات (Cort-Aid®) یافت می‌شود. این محصولات به کنترل خارش و قرمزی پوست شما کمک می‌کنند.
• برای خارش شدید از آنتی‌هیستامین‌های بدون نسخه استفاده کنید.
• داروهای تجویزی مصرف کنید. متخصص پوست شما ممکن است کرم‌های استروئیدی، قرص‌ها و واکسن‌ها را تجویز کند. برخی از مهم‌ترین عوارض جانبی این داروها، شامل فشار خون بالا، افزایش وزن و نازک شدن پوست است. در بین داروهای تجویزی برای کنترل اگزما واگیردار، داروهای جدیدتری به نام تعدیل‌کننده‌های ایمنی موضعی (TIM) وجود دارد که پیشرفت در درمان بیمارانی را که به درمان‌های دیگر پاسخ نمی‌دهند را نشان می‌دهد. این داروها پاسخ ایمنی بدن به آلرژن‌ها را تغییر داده و عوارض جانبی کمتری دارند.
• یک راه درمانی دیگر، استفاده از نور درمانی برای کنترل اگزما است. امواج ماوراء بنفش موجود در نورخورشید به برخی از اختلالات پوستی از جمله اگزما کمک می‌کند. برای فتوتراپی از نور ماوراء بنفش، به ویژه ماوراء بنفش B (UVB) از لامپ‌های مخصوص استفاده می‌شود.

اگر کودک شما دارای مشکلات پوستی مانند اگزما است، می‌توانید:

• از حمام‌های طولانی و داغ که باعث خشکی پوست می‌شود خودداری کنید، به جای آن از آب ولرم استفاده کنید و به فرزندتان حمام اسفنجی بدهید.
• بلافاصله پس از حمام کردن، در حالی که پوست هنوز مرطوب است، از لوسیون استفاده کنید. این به حفظ رطوبت در پوست کودک شما کمک می‌کند.
• دمای اتاق را تا حد امکان منظم و ثابت نگه دارید. تغییر در دما و رطوبت اتاق می‌تواند پوست کودک را خشک کند.
• کودک خود را لباس نخی بپوشانید. پشم، ابریشم و پارچه‌های دست‌ساز مانند پلی استر، می‌تواند پوست را تحریک کنند.
• از صابون لباسشویی ملایم استفاده کنید و مطمئن شوید لباس‌ها به خوبی آبکشی شده‌اند.
• مراقب عفونت‌های پوستی باشید. در صورت مشاهده عفونت در اگزما پوستی کودک خود، با پزشک متخصص تماس بگیرید.
• به کودک خود کمک کنید از مالش یا خاراندن بثورات جلوگیری کنند.
•  از مرطوب‌کننده‌ها چند بار در روز استفاده کنید. در نوزادان مبتلا به اگزما، مرطوب کردن منظم (مثلاً با هر بار تعویض پوشک) بسیار مفید است.

سوالات رایج برای تشخیص اگزما واگیردار

مکالمه و مشاوره شما با پزشک متخصص باید شامل اطلاعات زیادی باشد. همچنین پاسخ شما به سوالات پزشک باید حاوی اطلاعات کامل و دقیق درباره مشکل پوستی که به آن مبتلا هستید باشد تا به این شکل بهترین تشخیص و درمان را به شما ارائه دهند. رایج‌ترین این سوالات شامل موارد زیر است:

• اگزما چه ناحیه‌ای از پوست را درگیر کرده است؟
• برای درمان اگزمای خود از چه روش‌ها و محصولاتی استفاده کرده‌اید؟
• چه شرایط پزشکی دارید؟ آلرژی؟ آسم؟
• آیا سابقه اگزما در خانواده شما وجود دارد؟
• چه مدت علائم اگزما را دارید؟
• آیا علائم اگزما واگیردار یا عفونی نیز دارید؟
• آیا دوش آب گرم می‌گیرید؟
• آیا چیزی وجود دارد که علائم شما را بدتر کند؟
• آیا متوجه شده‌اید که چیزی باعث تحریک یا تشدید اگزما شما می‌شود؟ مواردی مانند انواع صابون‍‌ها، مواد شوینده، دود سیگار و…
• آیا خارش آنقدر زیاد است که مشکل خواب دارید؟

بیشتر بخوانید: اگزما در کودکان؛

اگزما یکی از رایج‌ترین مشکلات پوستی است که عامل مهم بروز آن، وراثت است. با توجه‌ به این موضوع که این عارضه پوستی دارای علائم ظاهری ناراحت‌کننده‌ای است، بسیاری از افراد این نگرانی را دارند که آیا اگزما واگیردار است؟ باید بدانید که اگزما از طریق تماس پوستی منتقل نشده و تنها در صورت عفونی شدن، مشکلات ثانویه آن قابل انتقال خواهد بود. درمان قطعی برای اگزما وجود ندارد. توصیه می‌شود با رعایت نکات مهم و درمانی، به کاهش علائم آزاردهنده و جلوگیری از گسترش آن به دیگر قسمت‌های پوست خود بپردازید. در صورت شدت اگزما، حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید.

منبع +++