بیماری گال؛ علائم، دلایل و روش درمان سریع خانگی

گال یا جرب در نتیجه هجوم کنه‌های کوچک هشت پا در بدن ایجاد می‌شود. این حشرات به‌قدری کوچک هستند که نمی‌توانید آن‌ها را روی پوست ببینید اما مطمئناً اثرات آن‌ها را خواهید دید! کنه‌ها برای زندگی و تغذیه در لایه بالایی پوست فرو می‌روند و کنه‌های ماده شروع به تخم‌گذاری می‌کنند. اگر چه گال می‌تواند بسیار آزاردهنده باشد و منجر به بروز بثورات خارش‌دار و قرمز روی پوست شود اما قابل درمان است. اگر می‌خواهید با بیماری گال بیشتر آشنا شوید تا پایان مقاله با کیوت مگ همراه باشید.

بیماری گال چیست و چه علائمی دارد؟

گال نوعی بیماری پوستی است که از کنه شناخته‌شده‌ای به نام Sarcoptes Scabiei ایجاد می‌شود. این کنه‌های میکروسکوپی ماه‌ها می‌توانند روی پوست شما زندگی کنند.

آن‌ها روی پوست، خود را تکثیر می‌کنند و سپس در پوست فرورفته و تخم می‌گذارند. تقریباً ۱۳۰ میلیون مورد بیماری جرب در جهان وجود دارد. اگرچه این بیماری بسیار مسری است و به‌راحتی از طریق تماس مستقیم پوست می‌تواند از فردی به فرد دیگر منتقل شود اما یک بیماری آمیزشی نیست. کنه‌ها از طریق سطوح آلوده مثل لباس، ملافه یا مبلمان نیز انتقال می‌یابند.

پس از مواجهه اولیه با گال تا 6 هفته طول می‌کشد که اولین علائم ظاهر شود اما افرادی که قبلاً دچار گال شده‌اند این علائم با سرعت بیشتری ایجاد می‌شود. علائم و نشانه‌های این بیماری عبارت‌اند از:

• خارش پوست: خارش شدید شایع‌ترین نشانه گال به شمار می‌رود که در شب شدیدتر می‌شود.
• جوش، دانه‌ها و راش‌های پوستی: این کنه‌ها مسیرهای حفره‌ای نازک و نامنظم متشکل از تاول‌های کوچک و برجسته روی پوست ایجاد می‌کنند که ممکن است به شکل گزیدگی‌های ریز، کهیر، گره‌های زیرپوستی یا کورک باشد.
• زخم: خاراندن مداوم ناحیه آلوده می‌تواند زخم‌هایی را ایجاد کند که آلوده شوند. اگر این اتفاق بیافتد ممکن است درمان اضافی با آنتی‌بیوتیک برای عفونت پوستی توصیه شود.
• خشن شدن پوست: برخی از افراد ممکن است به نوع شدیدتر بیماری جرب به نام گال نروژی( که به جرب پوسته‌ای نیز معروف است) دچار شوند که بسیار مسری است. این نوع گال، پوسته ضخیمی روی پوست بیمار ایجاد می‌کند که حاوی هزاران کنه و تخم کنه است.

مسیر حرکت کنه‌ها روی پوست دیده می‌شود. آن‌ها ممکن است به‌صورت خطوط ریز برجسته یا تغییر رنگ یافته ظاهر شوند. مچ دست، آرنج، زیر بغل، پستان، آلت تناسلی مرد، دور کمر، باسن و نواحی بین انگشتان بیشتر در معرض گزش کنه گال قرار می‌گیرند.

گال در نوزادان و کودکان نوپا و گاهی اوقات در افراد مسن با سیستم ایمنی ضعیف ممکن است در سر، صورت، گردن، دست و کف پاها دیده شود.

انواع بیماری گال

فقط یک نوع کنه وجود دارد که باعث آلودگی به گال می‌شود و به آن هیره خارشی گفته می‌شود. با این حال، این کنه‌ها می‌توانند چندین نوع آلودگی ایجاد کنند که در ادامه با این انواع آشنا می‌شوید.

1. گال معمولی: این نوع شایع‌ترین نوع بیماری گال است و باعث خارش دست، مچ دست و سایر نقاط مشترک می‌شود. با این حال، پوست سر یا صورت را آلوده نمی‌کند.
2. گال گره‌ای: این نوع گال ممکن است به صورت خارش دار، برآمدگی‌ها یا برجستگی‌هایی به خصوص در نواحی تناسلی، زیر بغل یا کشاله ران ایجاد شود. بیماری گال در ناحیه تناسلی می‌تواند باعث خارش شدید ناحیه تناسلی همراه با برجستگی های ریز و جوش‌مانند بر روی آلت تناسلی و بیضه‌ها شود.
3. گال نروژی: برخی از افراد مبتلا به گال ممکن است به نوع دیگری از گال هم مبتلا شوند که به آن گال نروژی یا گال پوسته‌دار گفته می‌شود. این نوع گال نسبت به انواع دیگر، شدیدتر و بسیار مسری است. افرادی که دارای گال نروژی هستند، بر روی بدنشان، پوسته ضخیمی از پوست ایجاد می‌شود که در این پوسته هزاران کنه و تخم کنه وجود دارد. در اغلب کسانی که به این نوع گال مبتلا می‌شوند، پوسته‌های گسترده، خاکستری و ضخیم مشاهده می‌شود که این پوسته‌ها در اثر لمس، تکه‌تکه می‌شوند.

گال پوسته‌دار معمولاً در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند مشاهده می‌شود، ازجمله، افراد مبتلا به HIV یا ایدز، افرادی که از استروئیدها یا داروهای خاص استفاده می‌کنند یا افرادی که تحت شیمی‌درمانی هستند. کنه‌های گال می‌توانند به راحتی بر سیستم ایمنی بدن غلبه کنند و با سرعت بیشتری تکثیر پیدا کنند. گال نروژی به همان روش گسترش گال معمولی، گسترش می‌یابد.

چگونه گال گسترش می یابد؟

 رایج ترین شکل انتقال گال انتقال از راه تماس مستقیم پوست فرد بيمار با پوست فرد سالم می‌باشد. گال همچنین می‌تواند توسط حوله مشترک و سایر وسایل شخصی یا خوابيدن در بستری که فرد آلوده قبلا از آن استفاده کرده پخش شود. انتقال از راه لباس خصوصا لباس‌هاي زير و لباس خواب و رو تختي و رو بالش نیز در محیط‌های اجتماعی شلوغ مانند هتل‌ها، خوابگاه‌ها و غیره نیز از موارد شایع است.

راههای دیگر سرایت، بازي كودكان با يكديگر مخصوصاً در مهدكودك‌ها و وسايل اسباب بازي وپرستاری از اشخاص آلوده میباشد.
گال اغلب می‌تواند روی چند عضو خانواده در یک زمان تاثیر گذارد. بیماری می‌تواند به شخص دیگر منتقل شود قبل از اینکه فرد علائمی داشته باشد.

بیشتر بخوانید: درمان شپش سر؛ 

درمان گال

گال به‌راحتی قابل درمان است. داروهایی که روی پوست شما استفاده می‌شود کنه‌های ایجادکننده گال و تخمک‌های آن‌ها را از بین می‌برد اما ممکن است چندین هفته پس از درمان هنوز دچار خارش شوید.

از آنجایی‌که جرب بسیار مسری است پزشکان اغلب درمان را برای کل خانواده یا افرادی که در تماس مکرر با بیمار هستند توصیه می‌کنند. تشخیص گزش گال و بثورات متمایز قرمز می‌تواند به شما در یافتن سریعترین راه درمان کمک کند.

درمان گال معمولاً شامل خلاص شدن از آلودگی با پمادها، کرم‌ها و لوسیون­های است که می‌توانند مستقیماً روی پوست استفاده شوند. داروهای خوراکی نیز برای درمان گال موجود است.

احتمالاً پزشکتان از شما می‌خواهد شب‌ها که کنه‌ها بیشتر فعال هستند از دارو استفاده کنید. شاید لازم باشد تمام پوست خود از گردن تا پاها را کرم بمالید. بهتر است درمان‌های موضعی را تا هفت روز تکرار کنید. برخی داروهای رایج که برای درمان گال استفاده می‌شود عبارت‌اند از:

• کرم پرمترین ۵ درصد
• لوسیون ۲۵ درصد بنزیل بنزوات
• پماد گوگرد ۱۰ درصد
• کرم ۱۰ درصد کروتامیتون
• لوسیون ۱ درصد لیندان

پزشک شما ممکن است داروهای اضافی برای کمک به تسکین برخی از علائم آزاردهنده مرتبط با گال را تجویز کند مانند:

• آنتی‌هیستامین‌ها مانند دیفن هیدرامین یا لوسیون پراموکسین برای کمک به کنترل خارش
• آنتی‌بیوتیک برای از بین بردن هرگونه عفونت که درنتیجه خارش مداوم پوست ایجاد می‌شود.
• کرم‌های استروئیدی برای تسکین تورم و خارش

وقتی‌که شخص به نوع شدیدتر یا گسترده‌تر بیماری مبتلا می‌شود درمان تهاجمی‌تر لازم است. عموماً در این مواقع یک قرص خوراکی با نام ایورمکتین برای بیماری تجویز می‌شود که بهبودی در علائم پس از درمان اولیه مشاهده نشده یا گال بیشتر بدن را پوشانده و پوسته کرده است.

علاوه بر درمان‌های فوق لازم است که بیماران مبتلا به بیماری گال و اطرافیان آنها نکات زیر را نیز رعایت فرمایند:

• تمامی ملحفه، لباس‌ها، حوله و … به طور کامل شسته شود.
• وسایل غیر قابل شستشو را در یک کیسه سر بسته قرار داده و به مدت یک هفته دور از دسترس نگه‌دارید.
• اتاق و محل زندگی را با استفاده از محصولات شوینده تمیز نمایید.
• فرش، مبلمان و پرده‌ها را با استفاده از جارو برقی تمیز نمایید.
• تا زمانی که به طور کامل درمان نشده‌اید از تماس فیزیکی با سایر افراد بپرهیزید.
• اگر دچار خارش شدید و آزاردهنده هستید از کمپرس یخ برای تسکین علائم استفاده کنید.

روش‌های طبیعی درمان بیماری گال چیست؟

برخی از درمان‌های سنتی گال می‌توانند موجب عوارض جانبی ناخواسته مانند احساس سوزش در پوست، قرمزی، تورم و حتی بی‌حسی یا گزگز شوند. اگرچه این عوارض معمولا موقتی هستند، اما ممکن است ناراحت‌کننده باشند. درمان‌های طبیعی متداول برای گال عبارت‌اند از:

روغن درخت چای:

برخی مطالعات نشان می‌دهند روغن درخت چای ممکن است گال را درمان کند، درعین‌حال خارش را کاهش می‌دهد و به از بین بردن بثورات پوستی نیز کمک می‌کند. با این حال، این درمان روی کنه‌هایی که در پوست شما فرو رفته‌اند به خوبی اثر نخواهد کرد.

آلوئه ورا:

این ژل به دلیل توانایی آن در کاهش تحریک و سوزش پوست مشهور است اما یک مطالعه نشان داد که آلوئه ورا به اندازه یک نسخه تجویزشده توسط پزشک در درمان گال موفق است. در این مورد، فقط مطمئن شوید که آلوئه ورای خالص خریداری می‌کنید.

کرم کپسایسین (capsaicin):

اگرچه این ماده کنه‌ها را از بین نخواهد برد اما کرم‌های ساخته‌شده با کپسایسین ممکن است با حساسیت‌زدایی از پوست شما نسبت به آزارهای ناشی از کنه‌ها، درد و خارش را تسکین دهند.

روغن‌های اساسی:

روغن میخک یک کشنده طبیعی حشرات است. بنابراین می‌تواند کنه‌ها را نیز از بین ببرد. سایر روغن‌های اساسی ازجمله اسطوخودوس، گیاه بادرنجبویه و جوز هندی نیز می‌توانند در درمان گال مفید باشند.

صابون‌ها:

اجزای فعال پوست، برگ و دانه‌های درخت چریش ممکن است کنه‌های ایجادکننده گال را از بین ببرند. صابون‌ها، کرم‌ها و روغن‌های تولیدشده با عصاره درخت ممکن است به از بین بردن کنه‌ها کمک کنند.

عوارض بیماری گال

خاراندن شدید پوست می‌تواند باعث خراشیده شدن آن شود که در نتیجه می‌تواند منجر به ایجاد عفونت‌های باکتریایی پوستی، مانند زرد زخم گردد. زرد زخم یک عفونت سطحی در پوست بوده که معمولاً توسط باکتری استاف (استافیلوکوک) یا در بعضی موارد باکتری استرپ (استرپتوکوک) به وجود می‌آید.

نوع وخیمی از بیماری گال، با نام گال پوسته ‌دار وجود دارد که برای افراد زیر بسیار خطرناک است:

• افرادی که به شرایط یا بیماری خاصی مانند ایدز یا سرطان خون مبتلا هستند که باعث ضعف سیستم ایمنی بدن می‌شود.
• افرادی با بیماری‌های شدید، مانند افرادی که در بیمارستان یا تحت نظر پرستار هستند.
• افراد مسن در خانه سالمندان
• گال پوسته‌ دار که با نام گال نروژی نیز شناخته می‌شود، بدن بیمار را پوسته پوسته و فلس مانند کرده و مناطق گسترده‌ای از پوست را درگیر می‌کند. این بیماری به شدت مسری بوده و به سختی درمان خواهد شد.

راه‌های پیشگیری از گال

بهترین راه جلوگیری از ابتلا به گال جلوگیری از تماس مستقیم پوست به پوست شخصی است که به گال مبتلاست. همچنین بهتر است از دست زدن به لباس یا ملافه‌های شسته نشده‌ای که توسط شخص آلوده به جرب استفاده می‌شود، خودداری کنید.

کنه‌های گال می‌توانند ۳ تا ۴ روز خارج از بدن زنده بمانند بنابراین لازم است که اقدامات احتیاطی خاص برای جلوگیری از انتشار آلودگی انجام دهید. برای این کار لازم است که لباس، ملافه، حوله و بالشت شخص بیمار را در آب گرم با دمای بالاتر از ۵۰ درجه سانتی‌گراد بشویید.

بعد از شستشو لازم است که به مدت ۱۰ تا ۳۰ دقیقه آن‌ها را در خشک‌کن با حرارت بسیار بالا خشک کنید. هر چیزی که قابل شستشو نیست باید کاملاً جارو کشیده شود. وقتی جارو کردید کیسه جاروبرقی را بیرون بیندازید و سپس با سفیدکننده و آب داغ کاملاً تمیز کنید. می‌توانید از سفیدکننده و آب داغ برای تمیز کردن سایر سطوحی که ممکن است حاوی کنه‌های جرب باشند نیز استفاده کنید.

ابتلا به گال چه حسی در بیمار ایجاد می‌کند؟

باید بدانید که تا ۲ ماه بعد از ابتلا به گال، علائم و نشانه‌های آن خود را نشان نمی‌دهند. هر چند نشانه خاصی بروز پیدا نکرده است، اما بیمار همچنان می‌تواند ناقل گال باشد. وقتی نشانه‌های بیماری کم‌کم ظهور می‌کنند، بدن فرد شروع به خارش می‌کند که یکی از بارزترین علائم ابتلا به گال است.

گال همراه با درد نیست. اما خارش ناشی از آن در طول هفته‌ها ممکن است شدیدتر و بی‌وقفه شود. شدت خارش‌ها در شب‌ها بیشتر هم می‌شود. در هفته‌های ابتدایی بیماری، خارش نامحسوس‌ است، اما به‌مرور شدید می‌شود؛ به‌نوعی که بعد از ۱ یا ۲ ماه تقریبا امکان خوابیدن در شب‌ها برای فرد وجود نخواهد داشت.

شاخصه‌ی اصلی خارش در بیماری گال، بی‌وقفه بودن آن پس از چندین هفته است. سایر ناراحتی‌های پوستی مانند کهیر و اگزما هم دارای خارش و مشکلاتی هستند که بر خلاف گال به صورت افتان و خیزان، خارش و ناراحتی ایجاد می‌کند. این ناراحتی‌های پوستی هم ممکن است که مانع از خوابیدن راحت فرد بشوند، اما به‌ندرت مانند گال باعث می‌شوند تا فرد نصف‌شب از خواب بیدار بشود و دیگر نتواند بخوابد.

بیشتر بخوانید: مضرات خاراندن پوست

چه زمان برای بیماری گال به پزشک مراجعه کنیم؟

در صورتی که نشانه‌های بیماری گال را در بدن خود مشاهده کردید، در نخستین مرحله حتما با پزشک خود در این زمینه مشورت نمایید. عارضه‌های پوستی زیادی از جمله درماتیت و اگزما می‌توانند با خارش پوست و دانه‌های کوچک همراه باشند؛

بنابراین پزشک شما می‌تواند علت اصلی ظهور این علائم را تشخیص داده و روش درمانی صحیح را برای آن تجویز کند. شستشو و استفاده از داروهای بدون نسخه ممکن است خارش پوست شما را کاهش دهد، اما قادر به از بین بردن بیماری نخواهند بود. 

درمجموع کنه­ های گال می‌توانند حداکثر تا دو ماه در بدن بیمار زندگی کنند. با درمان گال ممکن است خارش و سوزش ناشی از بثورات آن تا چندین هفته ادامه‌دار باشد چراکه تخم‌ها و مواد زائد کنه هنوز در پوست وجود دارد، حتی اگر کنه‌ها مرده باشند. تا زمانی که لایه‌های جدید پوست رشد کند ممکن است این جوش‌­ها و تحریکات پوستی ناشی از کنه وجود داشته باشد.

منابع: + +