مضرات خاراندن پوست +علت خارش و عوارض خاراندن پوست!

کمتر کسی است که خارش پوست را در زندگی خود تجربه نکرده باشد و در این شرایط توانسته باشد در برابر تمایل به خاراندن پوست مقاومت کند. خارش پوست یک احساس تحریک‌کننده و آزاردهنده است که شما را وادار به خاراندن می‌کند، اما مضرات خاراندن پوست بسیار زیاد است. عواملی که باعث ایجاد خارش در پوست می‌شوند، بسیار زیاد هستند. بسته به علت خارش، پوست شما ممکن است نرمال، قرمز، زبر یا ناهموار به نظر برسد. به احتمال زیاد متوجه شده‌اید که با مالش یا خاراندن ناحیه، خارش بیشتر می‌شود و هر چه خارش بیشتر شود، تمایل به خاراندن پوست افزایش پیدا می‌کند.

گاهی اوقات شکستن این چرخه خارش، می‌تواند بسیار دشوار باشد. اما خاراندن پوست مضرات زیادی دارد و بهتر است با بکارگیری روش‌هایی که در ادامه خواهد آمد، هر چه زودتر مانع احساس خارش شده و از آسیب‌زدن به پوست خود جلوگیری کنید. در این مقاله درباره علل و عوامل خارش، نحوه درمان و مضرات خاراندن پوست به تفصیل صحبت خواهیم کرد.

علت خارش پوست چیست؟

خارش و درد در مغز ارتباط تنگاتنگی دارند. رفلکس درد کنار کشیدن است. رفلکس خارش، خاراندن است. این رفلکس یک واکنش محافظتی است که برای کمک به حذف انگل‌ها از پوست ایجاد شده است. به همین دلیل است که حتی یک حرکت جزئی موها برای ایجاد احساس خارش کافی است.

خارش اغلب توسط هیستامین، یک ماده شیمیایی در بدن که با پاسخ‌های ایمنی مرتبط است، ایجاد می‌شود. این ماده باعث ایجاد خارش و قرمزی می‌شود. هیستامین در طی واکنش‌های آلرژیک، مانند ورود گرده، غذاهای حساسیت‌زا، لاتکس و داروها توسط بدن ترشح می‌شود و در بیشتر موارد، درمان آن با یک داروی آنتی‌هیستامین امکان‌پذیر است.

بیشتر بخوانید: خارش بدن را چه کنیم؟

خارش می‌تواند ناشی از علت‌های مختلفی، چون آلرژی، نیش حشرات، خشکی پوست یا بیماری باشد. برخی از مهم‌ترین علت‌های خارش پوست به شرح زیر هستند:

خشکی پوست و مضرات خاراندن پوست

وقتی پوست رطوبت خود را از دست می‌دهد، احساس خارش ایجاد می‌کند. خشکی پوست یکی از علت‌های بسیار رایج خارش پوست است و بسیاری از افراد به آن مبتلا هستند. پوست خشک می‌تواند با پوسته‌پوسته‌شدن خود را نشان دهد. این بیماری در میان سالمندان، به‌ویژه در ماه‌های سرد شایع است، زیرا پوست با افزایش سن خشک‌تر می‌شود. نکات زیر می‌تواند به رفع خشکی پوست و جلوگیری از خشک شدن بیشتر آن کمک کند:

• از مصرف صابون‌های حاوی مواد شیمیایی خشن خودداری کنید. این مواد می‌توانند پوست را خشک کنند. بهتر است از صابون‌ها و محصولات مراقبت از پوست ضد حساسیت و بدون عطر استفاده کنید.
• از دستگاه بخور خانگی برای افزایش رطوبت هوا در خانه استفاده کنید. این کار به‌خصوص در فصل زمستان از هدر رفتن آب پوست و خشک‌شدن آن جلوگیری می‌کند.
• به‌طور مرتب از مرطوب‌کننده استفاده کنید، به‌خصوص پس از بیرون آمدن از حمام یا شستن دست و صورت، پوست خود را مرطوب کنید. وازلین یا کرم‌های سنگین برای پوست‌های خیلی خشک، محصولات مناسبی هستند.
• از دوش گرفتن بیش از 10 دقیقه خودداری کنید و از آب ولرم به جای داغ استفاده نمایید.
• به یک بار حمام در روز بسنده کنید.
• از خاراندن پوست خشک خودداری کنید، زیرا می‌تواند به سطح پوست آسیب برساند. اگر پوست آسیب ببیند، احتمال اینکه فرد دچار زخم و عفونت شود، بیشتر است. عفونت یکی از مضرات خاراندن پوست است که اهمیت زیادی دارد.

نیش حشرات و مضرات خاراندن پوست

گزش پشه، عنکبوت و سایر حشرات، می‌تواند باعث ایجاد خارش و تحریک پوست اطراف محل گزش شود. وقتی یک حشره شما را می‌گزد، یک سوراخ بسیار کوچک یا ناحیه‌ای شبیه به سوزن درون پوست ایجاد می‌کند. این سوراخ می‌تواند آنقدر کوچک باشد که فرد خارش را تجربه کند، اما نیش واقعی را نبیند. بسیاری از حشرات- از جمله ساس، پشه و شپش- می‌توانند انسان را نیش بزنند و بسته به نوع حشره‌ای که باعث گزش شده است، درمان‌ها متفاوت است.

اگر فرد پس از گزش، به‌طور مداوم احساس خارش و ناراحتی کند، باید به پزشک مراجعه کند. از خاراندن ناحیه خودداری کنید، زیرا این کار می‌تواند خارش را بدتر کند. در بخش‌های بعدی بیشتر در مورد مضرات خاراندن پوست صجبت خواهیم کرد. بهتر است در مورد استفاده از آنتی بیوتیک‌های موضعی، مانند نئوسپورین محتاط باشید، زیرا واکنش آلرژیک روی پوست برخی افراد ایجاد می‌کند.

محرک‌ها و آلرژن‌ها و مضرات خاراندن پوست

مواد زیادی وجود دارند که باعث تحریک پوست و ایجاد خارش می‌شوند. برخی گیاهان و حشرات موادی تولید می‌کنند که باعث خارش می‌شود که از جمله آن‌ها می‌توان به پیچک سمی، سماق سمی و انواع پشه‌ها اشاره کرد.

برخی از افراد هنگام تماس با موادی مانند پشم، عطرها، صابون‌ها، رنگ‌های خاص و مواد شیمیایی دچار خارش می‌شوند. آلرژی به مواد مختلف، مانند غذاهای خاص، لاتکس، ضد قارچ‌ها، قرار گرفتن در معرض گرما و سرما، آسپرین و سایر داروها می‌تواند پوست را تحریک نموده و فرد را دچار خارش کند.

بیشتر بخوانید: خاراندن پوست ممنوع!

عارضه جانبی برخی داروها

خارش پوست یکی از عوارض جانبی رایج بسیاری از داروها است که می‌تواند با یا بدون بثورات پوستی باشد. توجه داشته باشید که واکنش بدن افراد مختلف به یک دارو متفاوت است و دارویی که در یک فرد خارش ایجاد کرده است، لزوما در فرد دیگر این عارضه را ایجاد نمی‌کند. داروهای زیر احتمال خارش پوست به عنوان یک عارضه جانبی را دارند:

• مسکن‌ها، مانند استامینوفن، مورفین و فنتانیل
• برخی از داروهای کاهش‌دهنده فشار خون

اگر مشکوک هستید که دارویی باعث خارش پوست شما شده است، باید قبل از قطع دارو با پزشک مشورت کنید. پزشک می‌تواند در مورد بهترین روش درمان و داروهای جایگزین راهنمایی‌های لازم را به شما ارائه کند.

گاهی اوقات، پزشک ممکن است داروهای فعلی را متوقف کند تا ببیند آیا همین داروها باعث خارش شده است یا خیر. در مواردی ممکن است مصرف دیفن هیدرامین (بنادریل) یا هیدروکسیزین را برای کاهش علائم خارش توصیه کند.

اختلالات عصبی

اعصاب پیام‌ها را از پوست به مغز منتقل می‌کنند. مشکل در سیستم عصبی می‌تواند باعث ایجاد احساس خارش یا درد روی پوست شود، بدون اینکه آسیب واقعی به آن وارد شده باشد. چند بیماری مربوط به اعصاب می‌توانند باعث خارش یا سایر احساسات روی پوست شوند که عمده‌ترین آن‌ها عبارتند از:

• سکته
• دیابت
• نورالژی پس از تبخال
• عارضه زونا

دیابت می‌تواند باعث ایجاد طیف وسیعی از مشکلات پوستی شود. به عنوان مثال، خارش می‌تواند ناشی از نوروپاتی دیابتی باشد که از عوارض دیابت است و باعث آسیب عصبی می‌شود. صدماتی که بر اعصاب تأثیر می‌گذارد یا باعث آسیب عصبی می‌شود هم می‌توانند باعث ایجاد احساس خارش در پوست شوند. ناحیه‌ای که احساس خارش می‌کند، به محل آسیب بستگی دارد.

درمان خارش ناشی از مشکل عصبی به علت اصلی آن بستگی دارد. اگر فردی مشکوک به اختلال عصبی است، باید با پزشک صحبت کند و درمان‌های لازم را از پزشک دریافت نماید.

بیماری کلیوی

بیماری کلیوی، به خصوص در مراحل پیشرفته، می‌تواند باعث خارش شود. علت خارش در بیماری‌های کلیوی به خوبی شناخته نشده است، اما دانشمندان بر این باورند که عوامل زیادی در این امر دخیل هستند.

اگر می‌دانید که دچار مشکلات کلیوی هستید و بدون اینکه عارضه‌ای روی پوست شما قابل تشخیص باشد، احساس خارش می‌کنید، باید به پزشک خود مراجعه کنید. پزشک آزمایش‌های لازم را برای بررسی وضعیت کلیه‌ها تجویز می‌کند.

در برخی موارد ممکن است نیاز به دیالیز وجود داشته باشد. دیالیز یک روش پزشکی است که در آن پزشک از دستگاهی برای فیلتر کردن خون در محل کلیه‌ها استفاده می‌کند. داروهایی برای کمک به افرادی که دچار خارش پوست ناشی از بیماری کلیوی هستند، وجود دارند که متخصص پوست در صورت صلاح‌دید می‌تواند آن‌ها را تجویز کند.

 بیماری کبد

بیماری‌های کبدی مانند سیروز و هپاتیت، می‌توانند باعث خارش پوست شوند. علت آن مشخص نیست، اما برخی متخصصان این احساس را به تجمع بیش از حد صفرا در بدن نسبت می‌دهند.

در بیماری کبد، خارش در کف دست‌ها و کف پاها بیشتر است. قرار گرفتن در معرض گرما، معمولاً خارش را بدتر می‌کند و احساس خارش در شب بیشتر است. گزینه‌های درمان معمولاً به نوع بیماری کبدی فرد بستگی دارد. برخی از پزشکان ممکن است کلستیرامین (Questran) را تجویز کنند که می‌تواند خارش را کمتر کند.

سرطان پوست

سرطان‌های پوست همیشه علائم قابل توجهی ایجاد نمی‌کنند، اما برخی افراد ممکن است متوجه خارش پوست در ضایعه پوستی قبلی یا جدید به عنوان یک علامت اولیه شوند. علائم دیگر می‌تواند شامل ایجاد یک ضایعه جدید یا در حال تغییر روی پوست باشد. افراد باید پوست خود را به طور منظم بررسی کنند و هر گونه خال یا تغییر غیرعادی پوست را به پزشک گزارش دهند.

اگر پزشک در مورد علت تغییر پوست مطمئن نباشد، معمولا نمونه کوچکی از پوست گرفته و برای آزمایش به آزمایشگاه می‌فرستد که به آن بیوپسی پوست می‌گویند. بهترین گزینه درمان برای سرطان پوست به نوع، محل و مرحله آن بستگی دارد.

لنفوم هوچکین

خارش بدون عارضه پوستی می‌تواند در کسانی که لنفوم هوچکین یا سرطان سلول‌های خونی دارند، رخ دهد. سایر علائم لنفوم هوچکین عبارتند از:

• تورم غدد لنفاوی، مانند غدد لنفاوی در گردن، کشاله ران یا زیر بغل
• از دست دادن اشتها
• لرز
• تب
• تعریق شبانه
• کاهش وزن بی دلیل

گزینه‌های درمان لنفوم هوچکین شامل شیمی‌درمانی، پرتودرمانی و پیوند مغز استخوان یا سلول‌های بنیادی است.

بیشتر بخوانید: دلایل خارش پوست صورت را بدانید!

عوامل خارش پوست

عوامل مهم خارش پوست عبارتند از:

• شرایط پوستی: به عنوان مثال می‌توان به خشکی پوست (گزروزیس)، اگزما (درماتیت)، پسوریازیس، گال، انگل، سوختگی، اسکار، نیش حشرات و کهیر اشاره کرد.
• بیماری‌های داخلی: خارش در کل بدن ممکن است نشانه یک بیماری زمینه‌ای، مانند بیماری کبد، بیماری کلیوی، کم‌خونی، دیابت، مشکلات تیروئید، مولتیپل میلوما یا لنفوم باشد.
• اختلالات عصبی: به عنوان مثال می‌توان به مولتیپل اسکلروزیس، اعصاب فشرده و زونا (هرپس زوستر) اشاره کرد.
• شرایط روانی: به عنوان مثال می‌توان به اضطراب، اختلال وسواس فکری و افسردگی اشاره کرد.
• تحریک و واکنش‌های آلرژیک: پشم، مواد شیمیایی، صابون‌ها و موادی از این قبیل، می‌توانند پوست را تحریک کرده و باعث ایجاد بثورات و خارش شوند. گاهی اوقات یک ماده محرک مانند پیچک سمی‌یا لوازم آرایشی، باعث واکنش آلرژیک می‌شوند. همچنین، واکنش به برخی داروها، مانند داروهای مسکن مخدر (افیون‌ها) می‌تواند باعث خارش پوست شود.

گاهی اوقات نمی‌توان علت خارش را مشخص کرد.

بیشتر بخوانید: 18 درمان خانگی خارش پوست سر

عوارض پوستی خاراندن پوست و روش‌های مقابله با آن

خاراندن بیش از حد می‌تواند به سد محافظ پوست آسیب برساند و بدن شما را در معرض ورود میکروب‌ها، سایر عوامل بیماری‌زا و عفونت قرار دهد. همچنین ممکن است باعث ایجاد زخم و باقی ماندن جای زخم (اسکار) روی پوست شود. بنابراین بسیار مهم است که هنگام خارش تا جای ممکن از خاراندن پوست خود خودداری کنید تا دچار مضرات خاراندن پوست نشوید.

اگر نمی‌توانید خارش را تحمل کنید، این کار را به‌آرامی انجام دهید. سعی کنید از ناخن‌های خود استفاده نکنید. به جای آن، ناحیه خارش را مالش دهید، ضربه بزنید یا محکم نگه دارید. همچنین می‌توانید به‌آرامی پوست خود را نیشگون بگیرید. برای محافظت بیشتر از پوست خود بهتر است هنگام خواب دستکش بپوشید.

برای مقابله با میل به خاراندن، می‌توانید چند کار دیگر را هم امتحان کنید. اولین کار این است که از محرک‌های پوست اجتناب کنید. فرقی نمی‌کند این محرک‌ها چه باشند؛ می‌تواند یک ژاکت پشمی، اتاق گرم یا یک محصول تمیزکننده خاص باشد. بدانید که چه چیزی پوست شما را تحریک می‌کند و از آن دوری کنید.

دومین کاری که می‌توانید انجام دهید این است که پوست خود را خنک نگه دارید. کمپرس مرطوب یا دوش آب سرد، می‌تواند خارش را کاهش دهد. مراقب پوست خود باشید. خشکی پوست باعث تشدید خارش می‌شود. دوش آب گرم یا حمام طولانی‌مدت نگیرید. از یک پاک‌کننده مرطوب‌کننده ملایم و بدون بو استفاده کنید و از به کار بردن محصولات معطر اجتناب کنید.

حداقل یک بار در روز از کرم‌های مرطوب‌کننده برای تسکین خارش پوست خود استفاده کنید. پزشک ممکن است محصولی حاوی منتول یا کالامین برای خنک کردن پوست شما پیشنهاد کند. در موارد شدیدتر، کورتیکواستروئیدها می‌توانند به کاهش خارش ناشی از اگزما و پسوریازیس کمک کنند.

اگر خارش ناشی از درد عصبی باشد، داروهایی مانند مولتیپل اسکلروزیس، یک داروی ضد افسردگی یا ضد تشنج ممکن است موثر باشد. سعی کنید پوست خود را نخارانید و مراقب عفونت باشید. اگر مشاهده کردید که پوست شما شروع به بو کردن یا ترشح چرک کرد، حتما با پزشک خود تماس بگیرید.

بیشتر بخوانید: رفع خارش ریش صورت آقایان

خارش پوست عارضه‌ای است که هر فرد حداقل یک بار در عمر خود آن را تجربه می‌کند. بسیاری از افراد با اقدامات مراقبت از خود، مانند مرطوب‌کردن روزانه پوست، استفاده از پاک‌کننده‌های ملایم و حمام‌کردن با آب ولرم تسکین می‌یابند. تسکین طولانی‌مدت نیاز به شناسایی و درمان علت خارش پوست دارد.

درمان‌های رایج برای خارش عبارتند از: کرم‌های دارویی، پانسمان‌های مرطوب و داروهای ضد خارش خوراکی. آنچه که در مورد خارش اهمیت دارد این است که تا جای ممکن از خاراندن پوست خود خودداری کنید، زیرا مضرات خاراندن پوست بسیار زیاد است. این کار باعث آسیب رساندن به پوست، ورود میکروب‌ها و عوامل بیماری‌زا به داخل بدن، زخم و اسکار می‌شود. در موارد شدیدتر می‌تواند عفونت ایجاد کند و دردسرساز شود.

منبع ++++