علت موی زائد صورت خانمها چیست؟ علائم و روشهای درمان
رویش موی زائد، خصوصا در صورت برای تمامی زنان ناراحتکننده است، زیرا تاثیر بسیار زیادی بر جلوه ظاهری فرد میگذارد. رشد موهای زائد یک آلارم برای اختلالات داخلی بدن محسوب میشود، به همین علت باید به علائم آن توجه کرد. اختلالات داخلی مختلفی برای علت موی زائد صورت مطرح شده است که هرکدام روشهای تشخیص جداگانهای داشته و درمان خاصی میطلبد. بنابراین باید برای تشخیص صحیح و شروع مراحل درمانی به پزشک متخصص مراجعه کرد. در این مقاله میخواهیم در رابطه با علل رشد موی زائد در صورت اطلاعاتی را به شما بدهیم. با ما همراه باشید.
بروز تغییرات هورمونی و از بینرفتن تعادل، علت موی زائد صورت
یکی از علتهای بروز موی زائد در صورت، تغییرات هورمونی و به هم ریختن تعادل آن است. برخی خانمها ممکن است رویش موهای زائد را درطول دوران بلوغ، بارداری یا بهمرور با بالارفتن سن، خصوصا پس از یائسگی به علت تغییرات هورمونی و افزایش هورمون مردانه تجربه نمایند.
در زمان بارداری، سطح تستسترون بهشکل طبیعی افزایش پیدا میکند که میتواند باعث پرمویی فرد شود. این علائم بعد از تولد نوزاد، زمانی که سطح تستسترون به حالت نرمال بازگردد، برطرف میشوند. درطول دوران یائسگی هم میزان کمتری از استروژن در بدن فرد ترشح میشود و این در حالی است که تولید تستسترون همچنان ادامه دارد. درنتیجه این تغییرات، سطح آندروژن در بدن بهشکل غیرطبیعی بالا میرود و موجب بروز خصوصیات مردانه، از جمله رویش موی زائد میشود.
مصرف برخی از داروها، علت موی زائد صورت
برخی از داروها همچون استروئید آنابولیک یا قرصهای پیشگیری از بارداری که حاوی پروژسترون هستند، ممکن است در سطح هورمونها اختلال ایجاد کرده و باعث پرمویی شوند. بهطور کلی داروهایی که ترکیباتشان شامل پروژسترون، تستوسترون، بیماتوپروست یا سیکلوسپورین است، تاثیر این چنینی دارند و مصرفشان منجر به رویش موهای زائد صورت میشود.
اضافهوزن، علت موی زائد صورت
چاقی با سطوح بالای تستوسترون آزادشده در بانوان مرتبط بوده و این مشکل میتواند منجر به پرمویی و رشد موی زائد در صورت شود؛ خصوصا اینکه چربی اضافه دور شکم منجر به مقاومت انسولین در بدن شده و میزان بالای انسولین هم بهشکل خاص باعث افزایش تولید آندروژن در بدن میشود. نتیجه این امر، پرمویی و رشد موی زائد در صورت خواهد بود.
اختلالات غدد، علت موی زائد صورت؛
بروز اختلال در غدد فوق کلیوی یا هیپوفیز که منجر به ترشحات بیشازحد هورمونهای مردانه در بدن بانوان میشود، میتواند دلیل رویش موهای زائد صورت باشد. این اختلالات غددی شامل موارد زیر میشود:
- بزرگشدن غدد فوق کلیوی منجر به تولید غیر عادی هورمونهای مردانه شده و رشد موی زائد در صورت را به همراه دارد.
- تومورهای غیر سرطانی که منبع آزادسازی و ترشح پرولاکتین (هورمونهای مرتبط با تولید آندروژن) هستند نیز فعالیتشان افزایش پیدا کرده و موجب رشد موی زائد میشوند.
- سندرم کوشینگ نیز میتواند به دلیل وجود تومور در غدد فوق کلیوی یا هیپوفیز به وجود بیاید که نتیجه آن بروز موهای زائد در صورت و چانه خواهد بود.
PCOS یا تخمدان پلی کیستیک،علت موی زائد صورت
عمدهترین و شایعترین علت پرمویی در بانوان جوانتر، سندرم تخمدان پلی کیستیک با نام علمی PCOS است. این اختلال به دلیل سطوح بالای آندروژن در بدن فرد ایجاد شده و موجب به وجودآمدن کیستهای تخمدانی و عادتهای ماهیانه نامنظم میشود.
اصولا افرادی که پریودی نامنظم دارند، ممکن است از این سندرم رنج ببرند. تخمدانهای بزرگی که حاوی مجموعه کوچکی از مایعاتی موسم به فولیکولها هستند، این اختلال را به وجود میآورند. به جز نامنظم بودن پریود، نشانههای دیگری برای این اختلال وجود دارد که عبارتند از:
- اختلالات خلقی و عصبیشدن زودهنگام
- سردردهای مکرر
- خستگی بیشازحد
- بروز مشکل در روتین خواب
بیشتر بخوانید: حذف مو زائد صورت؛
علت موی زائد صورت؛ شکلگیری تومورها
تومورهایی که بر غدد فوق کلیوی و هیپوفیز اثر میگذارند، مانند برخی تومورهای تخمدان، ریه یا دستگاه گوارش میتوانند در برخی موارد ترشح آندروژن در بدن را افزایش داده و موجب پرمویی شوند. در بعضی از موارد وجود تومور در غده هیپوفیز هم میتواند منجر به افزایش موهای زائد صورت شود.
بنابراین اگر شخصی شاهد رویش ناگهانی و غیر عادی موهای زائد صورت خود بود، باید حتما به پزشک متخصص مراجعه کرده تا از بروز خطرهای بیشتر جلوگیری کند.
علت موی زائد صورت؛ ژنتیک یا وجود دلایل ناشناخته
متاسفانه برخی از موارد پرمویی ژنتیکی بوده و وجود ژن باعث افزایش رشد موهای زائد میشود. برای مثال خانمهایی که متعلق به برخی گروههای قومی و نژادی هستند و ژنشان به مناطق گرمسیرتر باز میگردد، بیشتر مستعد بروز موهای زائد در صورتشان بوده و مشخصا دلیل آن ژنتیکی است.
حتی ممکن است فرد متعلق به این گروههای نژادی نباشد، اما سابقه این مشکل در خانوادهاش وجود داشته باشد. اگر فردی رویش موهای زائد در دوران سیکل عادت ماهانه خود را دارد، همچنین سطوح آندروژن بدنش نرمال است و هیچ کدام از عللی که پیش از این به آن اشاره کردیم را ندارد، احتمالا مبتلا به پرمویی ناشناخته یا ژنتیکی است. حدود ۲۰ درصد از مواردی که از رشد موهای زائد صورت خود شکایت دارند، از این دسته هستند. در این موارد، رویش موی زائد بعد از بلوغ آغاز شده و بهتدریج پیشرفت میکند.
پرمویی همراه با چه علائمی است؟
یک زن با پرمویی خفیف، شاهد رشد قابلتوجه مو در ناحیه چانه، بالای لبها، شقیقهها، اطراف نوک پستان و زیر شکم خواهد بود. در این موارد موها معمولا بالغ بوده و شبیه به موهای سر هستند. در پرمویی شدید نیز این موهای بالغ در ناحیه پشت کمر، شانهها، قفسه سینه و قسمت فوقانی شکم رشد میکند که این فرایند از زمان بلوغ فرد آغاز میشود.
اگر شروع پرمویی بهطور مشخص دقیقا قبل یا بعد از بلوغ باشد، مشکلات هورمونی میتوانند علت بروز آن باشند که البته برای تشخیص و درمان باید علائم آن توسط پزشک متخصص بررسی شود. افراد مبتلا به پرمویی ممکن است علاوه بر رشد بیشازحد موهای زائد علائم دیگری هم داشته باشند که این علائم شامل موارد زیر میشود:
- چربشدن پوست
- بروز جوش یا آکنه
- ریزش مو که به آلوپسی یا طاسی معروف است
- بزرگشدن کلیتوریس که بخشی از اندام جنسی است
- داشتن صدای بم و کلفت
- رویش خط موی زودگذر
۷ اقدام مهم جهت رفع همیشگی موهای زائد صورت
- فرد ابتدا جهت درمان و رفع همیشگی موهای زائد باید به پزشک مراجعه کرده و اگر لازم است مصرف داروهای تجویزشده را شروع کند.
- پس از دوره درمان با یکی از روشهای رفع موهای زائد که در ادامه بیان میکنیم، باید موهای موجود را حذف کند.
- اگر احتمالاً شخص مبتلا به پرمویی دچار اضافهوزن است، یک رژیم غذایی متعادل و سالم میتواند تا آخر عمر او را از رویش موهای زائد خلاص کند.
- داشتن ورزش منظم و روزانه، سلامت غدد و ترشح درست هورمونها را به همراه خواهد داشت.
- افزایش اعتماد به نفس، داشتن دید مثبت به زندگی، رفتن به طبیعت، شاد بودن و…، در تقویت انرژیهای درونی بدن موثر بوده و موجب کاهش اختلالات هورمونی میشود.
- انجام یوگا، مدیتیشن و استفاده از روشهای تمدد اعصاب نیز میتواند باعث داشتن یک سبک زندگی سالم و بهدور از بیماری شود.
- فرد باید پیش از مراجعه به پزشک باور داشته باشد مشکلش با اعتماد به متخصص و پیگیری روشهای درمانی رفع میشود.
تشخیص پرمویی و علت موی زائد صورت در زنان
برای تشخیص علت رشد موهای زائد باید به پزشک مراجعه کرد. پزشک متخصص با انجام آزمایشهایی مانند تستسترون یا سایر هورمونهای مشابه که مقدار هورمونهای خاص در خون فرد را اندازهگیری میکند، میتواند مشخص کنند که آیا سطح آندروژن بالای فرد باعث ایجاد هیرسوتیسم (پرمویی) شده است یا خیر.
اگر چنین باشد، پزشک متخصص ممکن است در ادامه برای بررسی وضعیت تخمدانها و غدد آدرنال جهت تشخیص وجود تومور یا کیست انجام سونوگرافی یا سیتی اسکن را نیز در دستور کار قرار دهد. همچنین ممکن است پزشک شکم و لگن شخص را برای یافتن تودههایی که میتوانند حاکی از بروز تومور باشند، معاینه کند.
چه درمانی جهت توقف رشد موهای زائد صورت وجود دارد؟
روشهای درمان پرمویی اغلب شامل ترکیبی از درمانهای اختلال زمینهای، روشهای خود مراقبتی، داروها و رفع موهای زائد است که در ادامه به تفکیک هرکدام را توضیح میدهیم.
درمانهای دارویی
داروهای درمانی پرمویی معمولا طی شش ماه باید مصرف شوند که این بازه میانگین چرخه عمر یک فولیکول مو پیش از ایجاد تفاوت قابلتوجه در میزان رشد مو است. این داروها شامل موارد زیر میشوند:
- داروهای خوراکی پیشگیری از بارداری که شامل قرصهای ضد بارداری هورمونی حاوی استروژن و پروژستین هستند، هیرسوتیسم ناشی از تولید سطح بالای آندروژن در بدن را درمان میکنند. داروهای خوراکی پیشگیری از بارداری برای درمان پرمویی در زنانی تجویز میشود که قصد باردارشدن ندارند. این قرصها که هم در ترکیبات خود دارای استروژن هستند و هم پروژسترون، میتوانند به کوچکشدن کیستهای PCOS کمک زیادی کنند. عوارض احتمالی مصرف این داروها، شامل سردرد، سرگیجه، تهوع و ناراحتی معده خواهد بود.
- آنتی آندروژنها که وظیفهشان مهارکردن روند اتصال آندروژنها به گیرندههای خود در بدن است. بهطور معمول، این داروها باید شش ماه بعد از مصرف قرصهای ضد بارداری – درصورتی که این قرصها در درمان رشد موها موثر واقع نشوند- توسط پزشک متخصص تجویز شوند. شایعترین آنتی آندروژن برای درمان پرمویی، اسپیرونولاکتون یا آلداکتون نام دارد. از آنجایی که این داروها میتوانند نقایص مادرزادی را در فرد ایجاد کنند، هنگام مصرف آنها باید حتما از روشهای جلوگیری از بارداری استفاده نمود.
کرمهای موضعی
گل سرخ یا وانیقا یک کرم تجویزشده مخصوص درمان موهای زائد صورت در بانوان است. لازم است دو بار در روز بهشکل مستقیم این کرم را در ناحیه آسیبدیده صورت مصرف کنید. این امر باعث میشود بعد از گذشت چند هفته روند رشد موهای زائد صورت کندتر شود، اما مشخصا فولیکولهای مو را از بین نمیبرد.
انجام اپیلاسیون یا تراشیدن موهای زائد
افرادی که مبتلا به پرمویی و رشد بیرویه موی زائد در صورت خود هستند، احتمالا بیشتر از سایر افراد از روشهای رفع موهای زائد مانند اپیلاسیون یا تراشیدن موها استفاده میکنند. مشخصا همه این روشها بسیار مقرونبهصرفه است و بلافاصله پس از انجام عمل میکند، اما واضح است که رفع این اختلال به درمان مداوم و اصولی نیاز دارد.
الکترولیز
در این روش درمانی، متخصص یک سوزن کوچک در هر فولیکول مو وارد میکند. این سوزنها جهت آسیبرساندن به فولیکول موها و نهایتاً نابودی آنها، پالس مشخصی از جریان الکتریکی را میفرستند. الکترولیز یک روش مؤثر جهت درمان رشد موهای زائد است، اما ممکن است کمی دردناک باشد. برای کاهش درد حین انجام این روش میتوان از کرمها و ژلها بیحسی موضعی استفاده کرد.
لیزر درمانی
برای نابود کردن دائمی فولیکولهای مو و مهار رشد موهای زائد، پرتوهای نور بسیار متمرکزی به پوست تابیده میشوند که این روش درمانی، لیزر نام دارد. ممکن است فرد بعد از لیزر درمانی دچار قرمزی، التهاب و تورم پوست شود که با یخ درمانی و کمی صبر این مشکل رفع میشود.
درمانهای خانگی جهت رفع موهای زاید
میتوانید در کنار درمان پزشکی که جهت رفع موهای زائد صورت خود پیش میگیرید، از ماسکهای خانگی نیز استفاده کنید که سرعت روند درمان را افزایش دهد. ماسکهای زیر میتوانند به شما کمک کنند:
ماسک پاپایا و آلوئهورا
پاپایه به تجزیه فولیکولهای مو کمک کرده و رشد موها را متوقف میکند. همچنین این ماده قادر است باعث لطافت و صافی موها شود و در نتیجه به کاهش جلوه ظاهری موهای زائد کمک کند. برای استفاده از این ماسک کافی است مقداری پاپایا خام را با کمی زردچوبه، مقداری آرد غنیشده و روغن خردل مخلوط کنید تا خمیری یکدست حاصل شود. این خمیر باید در جهت مخالف رشد موها روی صورت مالیده شود و فرد اجازه دهد ۲۰ دقیقه باقی بماند. سپس میتوان آن را با آب سرد شست.
ماسک لیمو، عسل و شکر
این ماسک نیز در کاهش رشد موهای زائد موثر است. برای این کار باید مقدار برابری از شکر، لیمو و عسل را ترکیب کرده تا یک خمیر نرم به دست بیاید. سپس باید این مخلوط را حرارت دهید. بعد از آن، مقداری نشاسته ذرت باید در محل رویش موهای زائده ریخته شده و این مخلوط روی آن مالیده شود. در مرحله آخر با استفاده از یک نوار اصلاح و فشاردادن آن روی موضع، باید در جهت مخالف رشد موها اقدام به کندن موهای زائد کنید.
ماسک ریحان و پیاز
برای استفاده از این ماسک باید ۲ عدد پیاز متوسط را نصف کرده و غشا نازک آن را بیرون آورید. سپس برگهای نعنا باید با این غشا کامل له شوند تا خمیری یکدست حاصل شود.
در نهایت کافی است این خمیر روی موهای زائد مالیده شود و فرد اجازه دهد ۱۵ تا ۲۰ دقیقه روی پوست باقی بماند. شستن پوست با آب سرد مرحله آخر استفاده از این ماسک خواهد بود. تکرار این فرایند برای ۳ یا ۴ بار در هفته، منجر به لطافت پوست و کاهش موهای زائد میشود.
درمانهای گیاهی جهت کاهش رشد موهای زائد
مصرف منظم چای سبز، جهت رفع علت موی زائد صورت
مصرف منظم چای سبز در زنانی که مبتلا به تخمدان پلی کیستیک هستند، باعث تاثیرات مثبتی بر کاهش چربیهای اضافه، دفع کیستهای تخمدان در زمان پریود، کاهش سطح انسولین، کاهش سطح تستوسترون آزادشده در بدن و کاهش چشمگیر BMI فرد میشود.
مصرف گیاه پنج انگشت، جهت رفع علت موی زائد صورت
گیاه پنج انگشت نیز باعث تنظیم و افزایش ترشح هورمونهای زنانه در بدن شده و مصرف روزانه ۳۰ میلیگرم از آن باعث بهبود نظم چرخه قاعدگی، مشکلات یائسگی و درمان پرمویی زنان میشود.
مصرف جوشانده رازیانه
چای یا جوشانده رازیانه به علت داشتن مقدار بسیار زیادی از استروژن در ترکیبات خود موجب افزایش هورمونهای زنانه در بدن فرد شده و در کوتاهترین زمان ممکن میتواند موهای زائد را محو کند. این دمنوش علاوهبراینکه یک روش درمانی گیاهی برای پرمویی زنان محسوب میشود، ریسک ابتلا به سرطان پستان و یائسگی زودرس را نیز به طرز چشمگیری کاهش میدهد.
مصرف مرزنجوش
خوردن مرزنجوش که یکی دیگر از داروهای موثر جهت کاهش هورمونهای مردانه و منظمشدن سیکل قاعدگی است، در درمان پرمویی توصیه میشود. بهتر است این گیاه در مدت سی روز و در هر روز دو مرتبه استفاده شود تا اثراتش به بهترین شکل ممکن مشاهده گردد. مصرف این گیاه به علت طعم عالی آن راحت بوده و بهعنوان یک عصرانه بینظیر استفاده میشود.
استفاده از قارچ ریشی (reishi)
قارچ ریشی در اصل یک گیاه ژاپنی بوده که بهعنوان دارویی گیاهی جهت درمان پرمویی زنان معرفی میشود. این قارچ در حقیقت یک آنتی آندروژن بسیار قوی محسوب میشود که بیشترین سطح عملکرد برای کاهش سطح تستسرون در بدن را دارد. البته طعم این قارچ کمی تلخ است و میتوان آن را بهشکل دمنوش یا چای مصرف کرد.
مصرف تخم کتان
از قدیمالایام تخم کتان یکی از قویترین داروهای گیاهی برای کاهش هورمونهای مردانه در بدن زنان محسوب میشده است. علاوهبراین، تخم کتان یک منبع عالی برای فیبر، امگا ۳ و پروتئین نیز به شمار میآید. جهت مصرف این گیاه بهتر است آن را آسیاب کرده و به همراه ادویهجات در کنار غذا مصرف نمایید.
بیشتر بخوانید: ماساژ صورت با روغن کتان و فواید جادویی آن برای پوست
مصرف بادام و گردو
آجیلها در ترکیبات خود دارای چربیهای سالم و مفید بوده که بعضی از آنها به کاهش سطح تستسترون بدن نیز کمک میکند. بادام و گردو به دلیل داشتن یک آمینواسید خاص در خود، مقدار تستسترون موجود در خون را کاهش داده و در نهایت روند رشد موهای زائد را کند و متوقف میکنند.
استفاده از گیاه نخل ارهای
مصرف گیاه نخل ارهای بهشکل مداوم و منظم، تاثیر فوقالعادهای در کاهش موهای زائد دارد. علاوهبراین مصرف این گیاه جهت کاهش ریزش موی سر نیز توصیه شده است.
عوارض رشد موهای زائد صورت
پرمویی میتواند برای فرد مشکلات روحی روانی زیادی ایجاد کند. برخی از زنان به خاطر موهای زائدی که بهشکل ناخواسته روی صورتشان رشد کرده است، احساس خجالت کنند؛ حتی ممکن است این حس تا جایی پیش برود که فرد دچار افسردگی شود.
اگرچه رشد موهای زائد به خودی خود باعث ایجاد عوارض جسمی خاصی نمیشود، اما علت زمینهای اصلی آن ممکن است باعث بروز مشکلات جسمی جبرانناپذیری شود. اگر شخصی پرمویی و پریود نامنظم دارد، ممکن است مبتلا به سندرم تخمدان پلیکیستیک باشد که میتواند مانع باروری فرد شود. زنانی كه داروهای خاصی را جهت درمان پرمویی مصرف میكنند، به دلیل خطر نقصهای زایمانی بهتر است از حاملگی اجتناب کرده و روشهای پیشگیری را با جدیت انجام دهند.
روشهای پیشگیری از رشد موهای زائد صورت
متاسفانه پرمویی معمولا قابل پیشگیری نیست؛ اما اگر فردی سندرم تخمدان پلیکیستیک دارد، کاهش وزن میتواند کمک زیادی به کمشدن موها کند. همچنین داشتن یک سبک زندگی سالم و رعایت یک رژیم غذایی مناسب نیز تا حد زیادی در پیشگیری از بروز مشکلاتی که باعث رشد موهای زائد میشوند، موثر است. بهتر است فرد هر شش ماه یکبار چکاب کامل دهد تا مبادا مشکلاتی مانند رشد تومور در بدن و اختلالات غدد او را درگیر کند.
در این مطلب با تمامی علتهایی که موجب رشد موی زائد در صورت میشود، آشنا شدید. مشخصا تشخیص نهایی علت اصلی این عارضه به عهده شما نیست و برای اطمینان خاطر باید به پزشک متخصص مراجعه کنید تا با انجام آزمایشهای مختلف و تشخیص علت اصلی بتوانید روند درمانی را شروع کنید. همانطور که گفتیم با داشتن یک سبک زندگی سالم میتوانید از بروز این عارضه جلوگیری نمایید. امیدواریم توانسته باشیم به شما کمک کنیم.
برخی از داروها همچون استروئید آنابولیک یا قرصهای پیشگیری از بارداری که حاوی پروژسترون هستند، ممکن است در سطح هورمونها اختلال ایجاد کرده و باعث پرمویی شوند. بهطور کلی داروهایی که ترکیباتشان شامل پروژسترون، تستوسترون، بیماتوپروست یا سیکلوسپورین است، تاثیر این چنینی دارند و مصرفشان منجر به رویش موهای زائد صورت میشود.
یک زن با پرمویی خفیف، شاهد رشد قابلتوجه مو در ناحیه چانه، بالای لبها، شقیقهها، اطراف نوک پستان و زیر شکم خواهد بود. در این موارد موها معمولا بالغ بوده و شبیه به موهای سر هستند. در پرمویی شدید نیز این موهای بالغ در ناحیه پشت کمر، شانهها، قفسه سینه و قسمت فوقانی شکم رشد میکند که این فرایند از زمان بلوغ فرد آغاز میشود.
اگرچه رشد موهای زائد به خودی خود باعث ایجاد عوارض جسمی خاصی نمیشود، اما علت زمینهای اصلی آن ممکن است باعث بروز مشکلات جسمی جبرانناپذیری شود. اگر شخصی پرمویی و پریود نامنظم دارد، ممکن است مبتلا به سندرم تخمدان پلیکیستیک باشد که میتواند مانع باروری فرد شود. زنانی كه داروهای خاصی را جهت درمان پرمویی مصرف میكنند، به دلیل خطر نقصهای زایمانی بهتر است از حاملگی اجتناب کرده و روشهای پیشگیری را با جدیت انجام دهند