درمان جوش سر؛ دلایل +بهترین راهکارهای خانگی

گاهی‌اوقات در کف سر، مانند سایر قسمت‌های بدن جوش‌های سفیدرنگ و لکه‌های دردناکی ایجاد می‌شوند. آکنه‌هایی که در بخش‌های پُر موی سر ظاهر می‌شوند، یک عامل مزاحم برای بهداشت پوست و موی افراد هستند. آمار دقیقی وجود ندارد که نشان دهد جوش سر در آقایان بیشتر ظاهر می‌شود یا بانوان، اما خانم‌ها به علت داشتن موی زیاد و حساس‌بودن به زیبایی و سلامتی‌شان، از این عارضه پوستی بیشتر رنج می‌برند. جوش‌های سر دارای انواع مختلفی هستند که تشخیص و درمان برخی از آن‌ها به‌راحتی انجام می‌شود، ولی برخی دیگر برای درمان به مراجعه پزشکی نیاز دارند. بهترین روش درمان جوش سر، پیشگیری از آن است که در این مقاله سریع‌ترین روش‌های درمان خانگی آکنه را بیان خواهیم کرد.

اولین مرحله درمان جوش سر چیست؟

بعضی از خانم‌ها برای درمان جوش‌های کف سر از مواد بهداشتی و کرم‌ها استفاده می‌کنند، اما تأثیر مثبتی در رفع علائم ظاهری این جوش‌ها نمی‌بینند.

علت عدم تأثیر برخی از کرم‌ها و شامپوها این است که آن محصول، راهکار درمانی برای جوش موردنظر نیست. اولین مرحله در درمان جوش‌های کف سر این است که باید نوع فولیکولیت تشخیص داده شود. با شناخت انواع جوش‌های پوست سر، علت بروز هم آشکار می‌شود و راهکار درمانی متناسب با این عارضه پوستی آزاردهنده مشخص می‌گردد.

انواع جوش‌های پوست سر کدامند؟

جوش‌های پوست سر یا فولیکولیت‌ها به دودسته کلی تقسیم می‌شوند:

• جوش‌های سطحی: این نوع از فولیکولیت‌ها خفیف هستند، درمان آن‌ها بسیار آسان است و روش‌های خانگی درمان فولیکولیت سطحی بسیار مؤثر هستند.
• جوش‌های عمیق: فولیکولیت‌های عمیق، برخلاف آکنه سطحی در عمق روزنه‌های مو نفوذ می‌کنند. روش ساده‌ای برای درمان آن‌ها وجود ندارد و بهترین راه، مراجعه به پزشک متخصص پوست و مو است.

دلایل بروز جوش‌های کف سر چیست؟

درک علت بروز این مشکل پوستی دردسرساز، باعث می‌شود بهترین راهکار درمان توسط مشاور پوستی یا پزشک متخصص ارائه شود و هزینه‌های اضافی و اشتباه برای درمان کاهش یابد. ظاهرشدن این مشکل پوستی، علل مختلفی دارد که توضیحات آن به شرح زیر است:

تجمع چربی در فولیکول‌های آسیب‌دیده

اصلی‌ترین دلیل ایجاد فولیکولیت در سطح پوست و مو، این است که روزنه‌هایی که مو از آن‌جا می‌روید دچار تخریب می‌شوند. به علت عرق‌کردن پوست، چربی‌ها و سلول‌های مرده در سطح پوست تجمع می‌کنند، باعث رشد باکتری‌ها می‌شوند و باکتری‌ها و قارچ‌ها به فولیکول پوست آسیب می‌زنند. نتیجه این آسیب به‌وجودآمدن جوش در سطح پوست سر است.

وجود بیماری‌های پوستی و زمینه‌ای

گاهی‌اوقات برخی از بیماری‌های پوستی التهابی زمینه‌ساز ایجاد فولیکولیت می‌شوند. بیماری‌هایی مانند لوپوس دیسکوئید، پلانو پیلاریس یا حتی سرطان، در ایجاد فولیکولیت‌ها بسیار مؤثرند. علاوه‌بر بیماری‌های پوستی، وجود برخی بیماری‌های زمینه‌ای که باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن می‌شوند، در ایجاد یا تشدید فولیکولیت کف سر نقش دارند.

تشخیص و درمان جوش‌های مرتبط با بیماری‌های پوستی توسط پزشک متخصص انجام می‌شود. ازاین‌رو درصورت مشاهده علائمی مانند خونریزی، خارش، پوسته‌پوسته‌شدن یا درد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

سبک زندگی

شناخت دلایل بروز فولیکولیت یا جوش‌های کف سر که از سبک زندگی‌تان سرچشمه می‌گیرند، در پیشگیری و درمان این عارضه پوستی بسیار مؤثر است. برخی از عادت‌های غلطی که در سبک زندگی شما وجود دارند و نقش مهمی در ظاهرشدن جوش ایفا می‌کنند، عبارتند از:

• خاراندن مکرر و کشیدن موهای سرتان
• پیچاندن تارهای موی سرتان برای آرایش و طراحی مدل موهای خاص
• پوشیدن کلاه به مدت‌زمان زیاد
• تراشیدن سر به‌دفعات زیاد و پشت‌سرهم
• استفاده از برخی محصولات آرایشی که به علت چربی زیاد، سطح پوست را مسدود می‌کنند.
• استفاده از محصولات بهداشتی حاوی الکل یا سولفات که تولید چربی را تحریک می‌کنند.
• مصرف برخی از داروها و کرم‌های استروئیدی
• استفاده از آنتی‌بیوتیک در درمان جوش
• استرس و کمبود خواب که سطح کورتیزول را افزایش داده و باعث تولید چربی بیشتر توسط پوست می‌شوند.
• عدم شستشوی منظم موهای سرتان، زمانی که از محصولات مراقبتی پوست و مو استفاده می‌کنید.
• عدم پیگیری برای درمان شوره سر

بیشتر بخوانید: درمان جوش در خانه؛ 

روش‌های پیشگیری از جوش پوست کف سر چیست؟

تأثیرگذارترین روش برای جلوگیری از ایجاد جوش در کف سر، این است که بهداشت پوست و مو سرتان را رعایت کنید. انجام نکات بهداشتی باعث می‌شوند منافذ پوست به مدت طولانی بسته نشوند و سطح پوست محیط مناسبی برای رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها نباشد. آسان‌ترین راه برای رسیدگی به بهداشت پوست و مو، این است موهای خود را به طور منظم بشویید.

سؤال بسیاری از بانوان این است که موهای خود را چند بار در طول هفته بشوییم تا از ایجاد جوش یا فولیکولیت جلوگیری شود؟ پاسخ این است که تعداد دفعات شستشوی مو در افراد مختلف فرق می‌کند و بهتر است هر زمان که احساس کردید موهایتان عرق کرده یا چرب شده است، آن‌ها را بشویید.

به‌خاطر داشته باشید شستن بیش از اندازه مو هم باعث ایجاد جوش سر می‌شود. علت هم این است که این کار سبوم یا چربی پوست را از بین می‌برد و باعث تحریک پوست برای ایجاد جوش می‌شود. برای جلوگیری از تشدید فولیکولیت در قسمت‌هایی که مو در آنجا روییده است، انجام روش‌های زیر بسیار مؤثر هستند:

• سعی کنید از کلاه یا روسری بزرگ‌تر استفاده کنید تا پوستتان امکان تنفس بیشتری داشته باشد.
• بدن و مخصوصاً موهایتان را بلافاصله پس از انجام فعالیت‌های بدنی و ورزشی بشویید.
• از محصولات آرایشی و حالت‌دهنده مو، مانند ژل و اسپری کمتر استفاده کنید.
• مواد غذایی که باعث ایجاد جوش می‌شوند را از رژیم غذایی‌تان حذف کنید.
• از محصولات مراقبت موی طبیعی و ضدحساسیت استفاده کنید.
• در درمان شوره سر جدی باشید، زیرا شوره سر زمینه‌ساز بروز فولیکولیت است.
• موهای خیلی چرب را یک روز در میان با شامپوی معمولی بشویید.
• روبالشی و حوله‌ها را به‌طور منظم بشویید.
• از مصرف الکل و غذاهای فراوری‌شده خودداری کنید.
• برای رفع استرس و بهبود کیفیت خواب، از روان‌شناس کمک بگیرید.
• قبل از خرید نرم‌کننده، درباره این مسئله با مشاور پوست و مو یا پزشک مشورت کنید.

راهکارهای درمان جوش سر چیست؟

پیداکردن راه‌حل برای درمان جوش‌های سر یا فولیکولیت‌ها، بستگی به نوع جوش دارد. ابتدا باید تشخیص دهید جوش شما سطحی است یا عمیق. جوش‌های سطحی و خفیف نسبت به درمان‌های خانگی پاسخ مثبتی می‌دهند، ولی برای درمان جوش‌هایی که تعدادشان زیاد است و علائمی مانند خارش و درد دارند، باید به پزشک مراجعه کنید. البته برای مصرف دارو یا محصول بهداشتی خاصی که توسط دیگران توصیه شده‌اند، حتماً با پزشک مشورت کنید.

حذف عامل اصلی

اگر به‌تازگی در کف سرتان جوش‌هایی به وجود آمده‌ است، سعی کنید سبک زندگی‌تان را بررسی نموده و دلایل بروز فولیکولیت را پیدا کنید.

اگر اخیراً از یک محصول بهداشتی خاصی استفاده کرده‌اید و پس از آن به این مشکل برخوردید، مصرف آن محصول آرایشی و بهداشتی را قطع کنید. اگر هم از پوششی استفاده کرده‌اید که باعث عرق‌کردن و چرب شدن بیشتر سرتان شده است، پوشیدن آن را ادامه ندهید.

بهترین روش‌های درمان طبیعی برای جوش کف سر

اگر از افرادی هستید که حوصله رفتن به مطب پزشک را ندارید یا نمی‌خواهید برای درمان از روش‌های پُرهزینه استفاده کنید، درمان‌های خانگی برای شما مناسب هستند. قبل از اینکه برای درمان فولیکولیت از روش‌های طبیعی کمک بگیرید، مطمئن شوید به پوست و موی شما آسیبی نمی‌رسد.

اجرای هم‌زمان تمامی تکنیک‌های درمان طبیعی، احتمالاً به پوست آسیب می‌زند و مشکل پوستی شما برطرف نمی‌شود. آسان‌ترین روش‌های درمان خانگی جوش کف سر به شرح زیر است:

استفاده از آب گوجه‌فرنگی

آب گوجه‌فرنگی را روی موهایتان بریزید و آن‌ها را به‌آرامی ماساژ دهید تا پوستتان هم به این ماده طبیعی آغشته شود. پس از گذشت 5 تا 10 دقیقه موهایتان را با آب ولرم بشویید. گوجه‌فرنگی به علت داشتن اسید سالیسیلیک، برای درمان جوش مؤثر است و pH محیط پوست را تنظیم می‌کند.

اسانس یاس

روغن یاس را با روغن هسته انگور رقیق کنید و پوست سر را به طور مستقیم با آن ماساژ دهید. استفاده از این روش برای درمان انواع جوش‌ها کاربرد دارد. علت تأثیر روغن یاس این است که این ماده طبیعی دارای اسید‌بنزوئیک است که عفونت‌ها، باکتری‌ها و سلول‌های مرده پوست را از بین می‌برد.

آبکشی موها با سیر

3 حبه سیر را در 3 لیوان آب بجوشانید و موهای خود را با آن آب‌کشی کنید. سیر یکی از مواد طبیعی حاوی آنتی‌اکسیدان بسیار بالا است که خاصیت درمانی دارد و برای ازبین‌بردن ویروس‌ها و قارچ‌ها استفاده می‌شود. پیشنهاد می‌کنیم به فکر بوی بد سیر نباشید، چون بخش زیادی از بوی بد سیر پس از جوشیدن از بین می‌رود و اثر درمانی سیر روی جوش‌ها، شما را شگفت‌زده می‌کند.

استفاده از سرکه سیب

اگر روش قبلی درمان جوش سر برایتان خوشایند نیست، ولی می‌خواهید از یک ماده طبیعی که دارای آنتی‌اکسیدان قوی‌ست کمک بگیرید، سرکه سیب بهترین گزینه است. سرکه سیب pH محیط پوست را متعادل می‌کند و برای درمان جوش بسیار مفید است. البته پیشنهاد می‌کنیم در استفاده از سرکه سیب زیاده‌روی نکنید، زیرا می‌تواند نتیجه عکس بدهد.

استفاده از شامپوی روغن درخت چای

استفاده از روغن درخت چای، به‌تنهایی می‌تواند باعث تحریک پوست شما شود و به آن آسیب برساند. برای بهره‌بردن از فواید این ماده طبیعی، می‌توانید از شامپوی آن استفاده کنید.

روغن درخت چای به‌علت خواص ضدالتهابی که دارد، پوست را شاداب نگه داشته و جوش‌های سر را درمان می‌کند. اگر به شامپوی درخت چای دسترسی نداشتید، می‌توانید مقداری از روغن آن را با روغن نارگیل ترکیب کنید و موهای خود را با آن‌ها ماساژ دهید.

درمان با جوز هندی

مقداری از پودر جوز هندی را با 5 قاشق شیر مخلوط کنید و روی جوش‌هایتان قرار دهید، پس از گذشت 30 تا 45 دقیقه، موهایتان را با یک شامپوی معمولی بشویید.

استفاده از روغن نارگیل

روغن نارگیل که به‌راحتی در بازار پیدا می‌شود، به علت خواص ضدالتهابی و ضدمیکروبی، تأثیر فوق‌العاده‌ای در درمان جوش‌های سر دارد. پوست سر و تارهای مو را با روغن نارگیل آغشته کنید و اجازه دهید تا یک ساعت روی آن باقی بمانند. سپس با استفاده از یک شامپوی معمولی آن را بشویید. بهتر است از این روغن، دو بار در هفته استفاده کنید تا تأثیر آن را در رفع جوش‌های سرتان ببینید.

استفاده از آلوئه‌ورا

خواص آلوئه‌ورا برای درمان جوش‌ سر معجزه می‌کند. برای اینکه فواید این گیاه شگفت‌انگیز را ببینید، ژل آن را از برگ‌هایش بیرون بکشید و دو بار در هفته روی پوست سرتان بمالید، پس از گذشت نیم ساعت، موهایتان را با آب خنک بشویید.

استفاده از جوش‌شیرین

یکی دیگر از مواد طبیعی که برای درمان فولیکولیت استفاده می‌شود، جوش‌شیرین است. این ضدعفونی‌کننده طبیعی، باکتری‌های پوست را از بین می‌برد و چربی‌های اضافی پوست را جذب می‌کند. این کار باعث می‌شود تا باکتری‌ها و چربی‌ها در منافذ پوست (فولیکول) تجمع نکنند.

یک قاشق غذاخوری جوش‌شیرین را با یک فنجان آب مخلوط کنید و خوب هم بزنید. سپس این محلول را روی پوست سرتان بمالید. پس از گذشت 10 دقیقه آن را با ولرم تمیز کنید و موهایتان را با نرم‌کننده بشویید. این کار را دو بار در هفته انجام دهید و حتماً از نرم‌کننده استفاده کنید، زیرا مانع از خشک‌شدن موها و آسیب به پوست سر می‌شود.

استفاده از دانه شنبلیله

شنبلیله به علت خواص ضدالتهابی که دارد، جوش‌ها و لکه‌های قرمزرنگ پوست را کاهش می‌دهد، موها را نرم می‌کند و در جلوگیری از به‌وجودآمدن جوش‌های بیشتر نقش مهمی دارد. برای بهبود این مشکل پوستی دردسرساز، دانه‌های شنبلیله را از شب قبل در نصف لیوان آب بخیسانید.

پس از اینکه این دانه‌ها به‌خوبی نرم شدند، آن‌ها را له کنید تا به شکل خمیر دربیایند. خمیر به‌دست‌آمده را روی پوست موهایتان بمالید. پس از گذشت یک ساعت، موهایتان را با آب و شامپوی معمولی بشویید. اگر درست‌کردن خمیر دانه‌های شنبلیله برایتان سخت است، آب آن را دو بار در هفته روی موهایتان بریزید و مالش دهید.

استفاده از آب‌لیموی تازه

آب‌لیمو به علت داشتن ویتامین c، یک منبع قوی از آنتی‌اکسیدان است. آب‌لیمو چربی‌های اضافی مو را به خود جذب می‌کند و باکتری‌های پوست را از بین می‌برد.

برای تهیه محلول آب‌لیمو، 2 قاشق غذاخوری از آن را با 1 قاشق آب ترکیب کنید تا رقیق شود. این محلول را با استفاده از پنبه روی پوست خود بمالید. پس از گذشت 20 تا 30 دقیقه آن را با آب ساده بشویید. این کار را به مدت 2 یا 3 بار در هفته انجام دهید و دقت کنید ماندن آب‌لیموی غلیظ به مدت طولانی باعث تغییر رنگ موها می‌شود.

درمان‌های دارویی برای رفع جوش پوست سر

همیشه بهترین راه برای پیشگیری و درمان جوش سر و سایر مشکلات پوستی، این است که از مشاوره پزشک متخصص بهره‌مند شوید. متخصصان پوست و مو علت‌ها و دلایل به‌وجودآمدن فولیکولیت را به‌خوبی تشخیص می‌دهن. ممکن است جوش‌های شما در یک بیماری زمینه‌ای یا در یک عادت غلط در زندگی روزمره ریشه داشته باشند.

مطالب این مقاله برای آگاهی شما نوشته شده است و شما باید این داروها را با تجویز پزشک مصرف کنید. توجه کنید استفاده هم‌زمان از چند دارو می‌تواند به علت تداخل دارویی آسیب جدی به پوست شما وارد کند. برخی از روش‌های دارویی و شیمیایی برای درمان جوش‌های کف سر (فولیکولیت) به شرح زیر است:

استفاده از داروهای موضعی

• اسید سالیسیلیک

شامپوهای ضدالتهابی که در فرمولاسیون آن‌ها از اسید سالیسیلیک استفاده شده است، خواص ضدباکتریایی دارند و برای درمان جوش‌های کف سر استفاده می‌شوند. برای استفاده از این شامپو، مقداری از آن را روی موهایتان بمالید تا کف ایجاد شود. پس از گذشت 5 دقیقه، موهایتان را بشویید. این شامپو برای از بین بردن شوره سر، خارش پوست مو و فولیکولیت بسیار مؤثر است.

• اسید گلیکولیک

این داروی موضعی بدون خشک‌کردن پوست، آن را لایه‌برداری می‌کند. برای جلوگیری از بیشتر شدن جوش‌های سر، شامپوی گلیکولیک را به مدت 2 بار در هفته استفاده کنید.

• کتوکونازول یا سیکلوپیروکس

استفاده از شامپوی کتوکونازول به‌عنوان یک داروی موضعی برای درمان جوش سر و کاهش شوره سر کاربرد زیادی دارد.

• تزریق استروئید

در مواقعی که جوش‌های سرتان شدت زیادی دارند و شما را اذیت می‌کنند، پزشک‌ها آمپول استروئید را تجویز می‌کنند.

استفاده از داروهای خوراکی برای رفع جوش سر

• مصرف داروی ایزوترتینوئین در درمان جوش سر

این دارو با کوچک کردن اندازه منافذ، غدد چربی موجود در پوست سر را کنترل می‌کند. استفاده از این دارو برای درمان جوش‌های سر و جلوگیری از بیشتر شدن آن‌ها کمک می‌کند.

• مصرف داروی بنزوئیل پراکسید

بنزوئیل دارویی عالی برای درمان فولیکولیت است که باید با تجویز پزشک معالج مصرف کنید، زیرا مصرف خودسرانه آن می‌تواند باعث تغییررنگ موهایتان شود.

بیشتر بخوانید: فرق آکنه با جوش؛

سؤالات متداول درباره درمان جوش سر

• آیا جوش‌های پوست سر باعث ریزش مو می‌شود؟ فولیکولیت یک خطر جدی برای ریزش موها نیست؛ ولی اگر برای درمان فوری جوش‌های سر اقدام نکنید، التهاب بیشتر روزنه‌های مو در بلندمدت، باعث ریزش مو می‌شود.
• آیا ایجاد جوش در کف سر برای بدن بی‌خطر است؟ ایجاد جوش‌های سر در مراحل ابتدایی خطری ندارند، ولی اگر آن‌ها را درمان نکنید، تعدادشان به‌مرورزمان بیشتر می‌شود و عفونت و باکتری به سایر قسمت‌های سر و بدن گسترش می‌یابد.
• فولیکولیت‌ها چقدر طول می‌کشد تا درمان شوند؟ مدت‌زمان لازم برای درمان جوش‌های کف سر، به عمقی یا سطحی بودن آن‌ها بستگی دارد، اما معمولاً بین 4 تا 8 هفته طول می‌کشد تا به بهبودی کامل برسند.
• کدام افراد مستعد داشتن جوش‌های سر هستند؟ اگر موهایتان بیش از اندازه چرب یا بیش از اندازه خشک می‌شوند، احتمال ایجاد فولیکولیت در موهای شما زیاد است.

فولیکولیت موهای سر، یک مشکل پوستی شایع نیست و در تعداد اندکی از افراد مشاهده می‌شود. بااین‌حال اگر می‌خواهید زمان و هزینه‌تان را برای درمان این عارضه پوستی هدر ندهید، پیشنهاد می‌کنیم ابتدا به فکر پیشگیری از آن باشید.

اجرای نکات بهداشتی برای جلوگیری از ایجاد جوش در موهای سر بسیار راحت‌تر از درمان آن‌ها است، اما افراط در اجرای آن‌ها هم به پوست شما آسیب می‌رساند. اگر این عارضه پوستی را در سرتان مشاهده کردید، سعی کنید برای درمان جوش سر از پزشک متخصص پوست و مو کمک بگیرید.

منبع +++++++++++++++++