انواع خال پوستی؛ علائم، دلایل و روش درمان خانگی

شاید شما هم از آن دسته از افرادی هستید که با افزایش سن خال‌های جدیدی در دست صورتتان پیدا شده و این موضوع شما را هم ناراحت و هم نگران کرده است. انواع خال در صورت و بدن افراد متفاوت است. با افزایش سن و قرار گرفتن بیشتر در معرض نور خورشید، افزایش تعداد خال ها طبیعی است اما بهتر این است تا با انواع خال و نشانه‌ها و علل ایجاد آن‌ها بیشتر آشنا شوید تا بهتر بتوانید مراقب پوست خود باشید.

علت ایجاد انواع خال‌ها چیست؟

خال‌ها می‌وانند توارثی باشند. بعضی خال‌ها مادرزادی هستند. بعضی خال‌ها هم اکتسابی بوده و تحت عوامل محیطی مثل تابش نور آفتاب ایجاد می‌شوند. خال‌هایی هم هستند که قبلا جای جوش بوده و به مرور تیره شده و به خال تبدیل شده‌اند. خال‌های مادرزادی ممکن است حتی قبل از تولد یعنی در دوران جنینی تشکیل شوند.

خال‌های مادرزادی معمولا در دو سال اول زندگی خود را نشان می‌دهند. خال‌های اکتسابی از سنین کودکی به بعد پدیدار می‌شوند. در دوران نوجوانی تعداد خال بیشتری روی بدن فرد نمودار می‌شود. خال‌های اکتسابی معمولا در نقاطی از بدن به وجود می‌آیند که بیشتر در معرض نور آفتاب قرار دارد.

چرا خال به وجود می‌آید؟

خال به علت تکثیر سلول‌های ملانین ایجاد می‌شود. در واقع سلول‌های ملانوییت که سلول‌های سازنده رنگدانه پوست هستند در صورتی که به شکل گروهی در نقطه‌ای متمرکز شوند یک خال را پدید می‌آورند. بسیاری از خال‌ها وراثتی هستند و به صورت ژنتیکی در بعضی افراد به وجود می‌آیند. بعضی خال‌ها به صورت مادرزادی وجود دارند و برخی نیز در سنین نوجوانی و حتی بالاتر ایجاد می‌شوند.

خال‌های گوشتی

یکی از انواع خال، خال گوشتی است. خال های گوشتی خال‌هایی هستند که معمولا قهوه ای رنگ بوده و به صورت ک زائده روی پوست قرار می‌گیرد. خال‌های گوشتی معمولا توارثی هستند و بیشتر در افرادی دیده می‌شود که سابقه خال گوشتی در فامیل خود دارند.

خال‌های گوشتی با قرار گرفتن در معرض تابش نور آفتاب و اشعه فرابنفش، و نیز با افزایش سن بزرگتر می‌شوند و بیشتر رشد می‌کنند. خال گوشتی می‌تواند اکتسابی هم باشد مثلا در زنان باردار تغییرات هورمونی گاه منجر به ایجاد خال گوشتی در پوست می‌شود.

خال های بدن انواع مختلفی دارند که یکی از این نوع خال ها، خال های ملانوسیتی هستند که به رنگ قهوه ای دیده می‌شوند. این نوع خال ها می‌توانند مادرزادی باشند یا در گذر زمان به وجود بیایند.

خال های مادرزادی باید قبل از برداشته شدن توسط متخصص پوست و زیبایی از لحاظ های مختلف بررسی شوند. زیرا برخی از این خال بدخیم هستند و دچار تغییرات ظاهری مشهودی نیز می‌شوند و حتماً باید برداشته شوند؛ به عبارت دیگر برداشتن خال های بدخیم بیش از آن که جنبه زیبایی داشته باشد، جنبه سلامتی دارند.

خال‌های دیسپلاستیک

این خال‌های ظاهری نامعمول دارند. اغلب بزرگ هستند و رنگ آنها ترکیبی است یعنی از چند رنگ تشکیل شده اند. مرز این نوع خال نامنظم است. خال های دیسپلاستیک معمولا ارثی هستند و افرادی که دارای این نوع خال هستند ده برابر بیشتر از افراد دیگر در معرض خطر ابتلا به سرطان هستند.

خال‌های آبی

از دیگ انواع خال می‌توان به خال آبی اشاره کرد. این خال‌ها بیشتر در اندام‌ها، باسن و صورت دیده می‌شود. رنگ آن‌ها آبی است و قطر زیادی ندارند. گاهی ممکن است دچار بدخیمی شوند البته از خال‌های دیسپلازی خطر بسیار کمتری دارند.

خال‌های اکتسابی معمولی

این خال‌ها در اثر تجمع سلول های رنگدانه دار پوست در کنار هم ظاهر می‌شوند. افزایش سن و تابش آفتاب می‌تواند آنها را پررنگ تر یا کمرنگ‌تر کند. خال‌های اکتسابی از انواع خال‌های معمولی گرد یا بیضی شکل و مسطح هستند و اندازه کوچکی دارند. این خال‌ها خطری ندارند مگر آن که دچار تغییر شوند.

چه مواقعی خال‌ها نشانه‌های خطر هستند

بیش از نیمی از نوزادان هنگام تولد خال مادرزادی دارند اما باید بدانید که خال‌های مادرزادی استعداد بیشتری برای بدخیم‌تر شدن دارند. تغییر رنگ و ظاهر این خال‌های مادرزادی می‌تواند هشداری باشد برای مراجعه به متخصص پوست.

اگر تعداد خال گوشتی در بدن شما زیاد است لازم است آن را به عنوان یک هشدار در نظر بگیرید به ویژه در افرادی که سابقه خال گوشتی در خانواده آن‌ها وجود ندارد.

خال‌های اکتسابی هم می‌توانند یک زنگ خطر باشند زمانی که تغییرات زیر در آن‌ها دیده شود:

اندازه خال‌ها بزرگ تر شود. خال‌ها حالت نامنظم پیدا کنند  مرز مشخصی نداشته باشند و از شکل دایره و بیضی خارج شده و شکل مشخصی نداشته باشند و یا رنگ آن‌ها تغییر کند. یا این که خال‌ها در سنین بالا بروز پیدا کنند. البته این تغییرات را فقط یک هشدار بدانید نه نشانه‌ای از بیماری. در میان خال‌هایی که دچار تغییر می‌شوند، تعداد نادری هستند که دچار بدخیمی می‌شوند.

روش‌های برداشتن انواع خال

زمانی که با مشورت پزشک از بی‌خطر بودن خال‌های خود مطلع شدید می‌توانید برای برداشتن آن‌ها با یکی از روش‌های زیر اقدام کنید. روش‌های برداشتن خال‌ها با توجه به انواع خال‌هایی که وجود دارد متفاوت است. بسته به نوع خال و نیز مزایا و عوارض روش‌های مختلف درمانی، یکی از آن‌ها را می‌توانید انتخاب کنید.

بیشتر بخوانید: تبخال داخل دهان؛ 

جراحی خال‌ها

اولین روشی که برای برداشتن انواع خال به کار رفت جراحی بود. البته این روش بیشتر برای خال‌های بزرگ و گوشتی کاربرد دارد. در روش جراحی، خال به اضافه ناحیه پوست زیر آن برداشته می‌شود تا احتمال بازگشت خال کاهش یابد. در روش جراحی ممکن است جای زخم باقی بماند و به بخیه هم نیاز است.

بعضی خال ها نیاز به برش و بخیه دارند. زیرا سلول های آن ناحیه با گذر زمان رشد می‌کنند و دوباره خال دیگری را تشکیل می‌دهند. به همین علت خال با بخشی از پوست بریده شده و در نهایت بخیه زده می‌شود. جای بخیه بسیار کوچک بوده و بعد از مدتی برطرف خواهد شد. این کار پس از بی حسی ناحیه بوسیله چاقوی جراحی انجام می‌شود.

برداشتن خال با کمک لیزر

در روش لیزر، خال با کمک لیزر برداشته می‌شود. در روش برداشتن خال با کمک لیزر کاملا می‌توان عمق و سطح خال را مشخص کرد و درمان را به گونه‌ای انجام داد که احتمال بازگشت خال وجود نداشته باشد. انواع خال‌ها را می‌توان با کمک لیزر برداشت.

در این روش یک داروی بی حسی سطحی در ناحیه، تزریق شده تا ناحیه بی‌حس شود و سپس نور لیزر را مستقیماً به خال می‌تابانند تا آن را گرم کرده و بترکاند. این روش بدون درد است و خطر ایجاد جای زخم در آن کم می‌باشد. این روش برای خال‌هایی که شکلی غیرمعمول دارند پیشنهاد نمی‌شود. 

برداشتن خال با لیزر عوارض جانبی آنچنانی ای ندارد و معمولا قرمزی و تیرگی بعد از لیزر کردن بر روی پوست باقی می‌ماند که آن هم در گذر زمان رفع می‌شود. در صورت نیاز پزشک متخصص دارو هایی برای کاهش این التهاب و تیرگی پوست تجویز می کند.

هزینه برداشتن خال با لیزر بسته به تعداد و نوع خال متفاوت است. معمولا افراد بعد از 1 جلسه از درمان نتیجه گرفته و نیازی به جلسات بعدی نیست. علاوه بر این، با توجه به موقعیت خال، گاه نیاز به دقت بالایی است. چرا که هیچکس به اثر باقی مانده ناشی از برداشتن خال علاقه ای ندارد.

 نکاتی که فرد باید حتما پس از لیزردرمانی رعایت کند عبارتند از:

•  از مواد آرایشی و بهداشتی (تا 4 الی 10 روز)اسفاده نشود
• اجتناب از رسیدن آب به محل تحت درمان (تا ۲۴ ساعت)
• مرطوب نگهداشتن پوست با مرطوب کننده تجویزی
• اجتناب از تابش مستقیم نور خورشید به محل تحت درمان (تا ۱ هفته)
• دستکاری نکردن محل تحت درمان به منظور کاهش خطر به جای ماندن اثر خال
• اجتناب از مصرف کرم‌های لایه‌بردار و پماد هیدروکینون در محل تحت درمان (تا 48 ساعت)

برداشتن خال با کرایو

در این روش با استفاده از سرما ناحیه دارای خال دچار خون مردگی و مرگ می‌شود و سلول‌های آن می‌میرند و به مرور حذف می‌شوند. سرما رسانی با کمک گاز نیتروژن اکسید انجام می‌شود. این روش متاسفانه همیشه جوابگو نیست و ممکن است در محل درمان ناحیه پوستی کمرنگ تر یا پررنگ تر از دیگر نواحی شود.

برداشتن خال با کوتر

در این روش محل خال با کمک حرارت سوزانده می‌شود. در نتیجه مویرگ‌هایی که وظیفه غذا رسانی به ناحیه پوستی دارای خال را به عهده داشته اند، سوزانده شده و می‌میرند و ناحیه دارای خال هم به مرور حذف می‌شود. البته این روش تقریبا منسوخ شده چون احتمال بازگشت خال و یا تیره شدن ناحیه درمان وجود دارد.

برداشتن انواع خال با کمک امواج مایکروویو یا روش RF

در این روش امواج رادیویی به خال ها تابیده می‌شود. خال‌ها کم کم کمرنگ می شوند و پس از چند هفته محو می‌شوند.

خال برداری با روش فریز کردن

خال هایی که احتمال سرطانی شدن را ندارند و ریشه ی عمیقی هم در پوست نداشته باشند؛ می‌توان با روش فریز کردن برداشت. روش فریز کردن با نیتروژن مایع انجام می‌شود. گاهی برداشت خال به این روش یک اسکار کوچک بر جای خواهد گذاشت.

بهترین فصل برای برداشتن خال

فصل مناسب برای برداشتن خال به روش درمان بستگی دارد، برای مثال روش جراحی را می‌توان در تمام فصول سال انجام داد اما توصیه می‌شود برداشتن خال به کمک لیزر در فصول پاییز و زمستان که تابش نور خورشید مستقیم نیست انجام شود؛ زیرا قرار گرفتن در معرض نور خورشید پس از لیزر ممکن است عوارضی را برای بیماران به همراه داشته باشد.

عود مجدد خال

عود مجدد یا بازگشت خال بستگی به عمق آن دارد؛ در واقع احتمال عود مجدد خال‌های عمیق بیش از خال‌های سطحی است به همین دلیل است که پزشکان برای جلوگیری از عود مجدد خال‌های عمیق روش جراحی را توصیه می‌کنند؛ زیرا طی جراحی می‌توان کمی نواحی اطراف خال را برداشت و مانع بروز مجدد آن شد.

سن مناسب برداشتن خال

زمانیکه برداشتن خال جنبه زیبایی داشته باشد هیچ محدودیت سنی برای انجام آن وجود ندارد و افراد می‌توانند در تمام سنین برای افزایش زیبایی اقدام به برداشتن خال کنند، اما اگر برداشتن خال جنبه طبی داشته باشد افراد به محض مشاهده هر گونه تغییر باید به پزشک مراجعه و در صورت نیاز نسبت به برداشتن خال اقدام کنند اما اگر خال دستخوش تغییر نشد به افراد توصیه می‌شود برای برداشتن خال‌های عمیق یا گوشتی تا پایان 30 سالگی تأمل کنند.

درمان خال با استفاده از روش‌های خانگی

روش‌هایی هم وجود دارد که برای از بین رفتن انواع خال ها پیشنهاد می‌شود که می‌توانید آن‌ها را امتحان کنید. البته پس از آن که مطمئن شدید این خال‌ها خطر بدخیمی ندارند.

استفاده از سیر:

سیر را له کنید و روی خال بگذارید و روی آن را ببندید و بگذارید شب تا صبح بماندو صبح می‌توانید پانسمان را باز کنید و موضع را بشویید. اما شب دوباره این کار را تکرار کنید.

استفاده از آب گریپ فروت:

آب گریپ فروت را بگیری و روزی چند بار روی خال خود بریزید. با گذشت زمان خال شما کمرنگ و محو می‌شود.

استفاده از آب آناناس یا آب سیب ترش:

آب آناناس و یا سیب ترش را بگیرید و روزی چند بار روی خال‌ها بزنید تا زمانی که خال ها محو شوند. این مواد برای محو کردن انواع خال ها به کار می‌روند.

استفاده از عسل:

هر روز و روزی چند بار بر روی خال خود عسل بمالید. می‌توانید عسل را ابتدا گرم کنید و سپس بر موضع بمالید. این درمان را تا زمان محو شدن خال تکرار کنید.

استفاده از سرکه سیب:

اسیدیته موجود در سرکه خال را خشک می‌کند و باعث ایجاد یک زخم و در نهایت ناپدید شدن می‌شود. پنبه را در سرکه فرو کرده و روی خال بگذارید و آن را با کمک چسب نواری به مدت ۵-۶ ساعت محکم کنید. ناحیه را تمیز کرده و برنامه ACV را تا زمانی که خال شروع به تشکیل زخم می‌کند، تکرار کنید.

استفاده از آلوئه ورا:

آلوئه ورا یک عامل تسکین دهنده و شفابخش است. حاوی پلی ساکاریدها، تانن ها، آنزیم ها، ویتامین ها و مواد معدنی است که سلامت طبیعی پوست شما را باز می‌گرداند.

آلوئه ورا برای از بین بردن خال های پوستی اندکی آهسته عمل می‌کند، بنابراین کمی صبور باشید و تا زمانی که به نتایج دلخواه نرسید، ژل آلوئه را ادامه دهید. محل مورد نظر را تمیز کرده و ژل آلوئه را روی خال بمالید. با باند پنبه ای بپوشانید و بگذارید ۲-۳ ساعت روی پوست بماند. این کار را دوبار در روز انجام دهید.

بیشتر بخوانید: خواص آلوئه‌ ورا برای پوست؛ 

آب ساقه انجیر برای خال ها

آب ساقه انجیر به عنوان لایه بردار عمل می‌کند و خال را از ریشه خارج می‌کند. آب را از ساقه خارج کرده و روی نواحی آسیب دیده بمالید. بعد از ۲-۳ ساعت با آب معمولی بشویید. این کار را سه بار در روز تکرار کنید. هنگام استخراج و استفاده از شیره مراقب باشید زیرا ممکن است باعث ایجاد درماتیت شود. شیره را فقط بر روی خال و نه در هیچ جای دیگر اطراف آن بمالید.

آب لیمو

آب لیمو سفید کننده و خاصیت جمع کننده دارد. خال سبک تر می‌شود و در نهایت یک زخم ایجاد می‌کند و می‌افتد. پنبه را در آب لیمو غوطه ور کرده و روی خال بگذارید. با استفاده از نوار پنبه را در جای خود محکم کنید. بگذارید ۲۰ دقیقه بماند. این کار را یک یا دو بار در روز انجام دهید.

زردچوبه

زردچوبه در حالی که ویتامین C خال را از بین می‌برد، به روند بهبودی پوست کمک می‌کند. ترکیب زردچوبه و عسل این اطمینان می‌دهد که هیچ علامتی از خال باقی نمی‌ماند. ۱ قاشق چایخوری زردچوبه و ۱ عدد قرص ویتامین C همراه با چند قطره عسل را مخلوط کنید. خمیر را روی خال بمالید و بگذارید به مدت ۱۵-۲۰ دقیقه به طور طبیعی خشک شود. این کار را دوبار در روز انجام دهید.

آب پیاز

آب پیاز یکی دیگر از داروهای خانگی عالی و بدون درد برای از بین بردن خال است. اسیدهای طبیعی موجود در آن باعث می‌شود که خال در چند روز ناپدید شود. استفاده از آب پیاز نسبتاً بی خطر است مگر اینکه به آن حساسیت داشته باشید. آب پیاز را روی خال بمالید و بگذارید یک ساعت یا بیشتر بماند. بعد از چند ساعت آب پیاز را با آب بشویید. این کار را ۲-۳ بار در روز تکرار کنید.

عوارض برداشتن خال چیست؟

لیزر درمانی به عنوان یکی از روش‌های ایمن و موثر برای رفع خال شناخته می‌شود. خطرات این روش بیشتر برای افرادی است که بدون توجه به نوع خال خود اقدام به لیزر درمانی آن می‌کنند. این روش برای خال‌های سرطانی به‌هیچ‌عنوان مناسب نیست.

دلیل این موضوع تخریب خال با امواج لیزری و انتشار آن به سایر بخش‌های بدن است. به همین دلیل باید قبل از هر اقدامی بررسی دقیقی در رابطه با نوع خال انجام شود.

۱. قرمزی جای خال :
معمولا بعد از جراحی و یا لیزر خال یک قرمزی در محل برداشت خال ایجاد می‌شود که طی چند روز تا چند هفته خود بخود از بین می‌رود .

۲. تیرگی جای خال:
در بعضی پوست‌ها مخصوصا پوست‌های سبز امکان دارد جای خال کمی تیره تر شود، که آن هم طی چند هفته تا چند ماه به مرور از بین می‌رود.

مراقبت های بعد از برداشتن خال

پس از برداشت خال باید یک پماد ژله ای ژلاتینی را مرتبا به محل آسیب دیده بزنید و پوست اطراف را حداقل دو مرتبه در روز تمیز کنید و هر دفعه از یک بانداژ تازه برای آن استفاده کنید. اگر برداشتن خال نیاز به بخیه داشته باشد، باید حدود ۴ تا ۱۲ روز برای از بین بردن جای بخیه با پزشکتان در ارتباط باشید.

بطور کلی، شما پس از خروج از مطب پزشک قادر خواهید بود به زندگی عادی خود برگردید، هرچند ممکن است در دوره بهبودی کمی خونریزی و کمی درد داشته باشید. اگرچه دوره بهبودی در اکثر روش‌های برداشت خال یکسان است، اما همیشه دستورالعمل‌های پزشکتان را گوش دهید تا بهبودی سالم و موفقی داشته باشد.

اگر خال شما در محلی باشد که در معرض نور آفتاب قرار دارد، حتما از کرم‌ها با SPF مناسب برای حفاظت از محل آسیب دیده استفاده کنید.

خال‌ها یکی از شایع‌ترین معضلات پوستی هستند که شیوه‌های گوناگونی برای برداشتن خال از نواحی مختلف بدن وجود دارد. توجه به نوع خال، محل قرار گرفتن آن و بدخیم و خوش خیم بودن آن می‌تواند در انتخاب روش‌های برداشتن خال مؤثر باشد