اگزما پوستی چیست؟ بررسی عوامل و درمان انواع اگزما

اگر به دنبال این هستید که بیماری اگزما پوستی چیست؟ احتمالا نام آن را جایی شنیده‌اید و یا متاسفانه یکی از آشنایانتان به آن مبتلا شده است.اگزما از یک کلمه یونانی به معنای جوش بالاآمده است. در این مقاله هر آنچه باید درمورد این بیماری پوستی بدانید را به دست خواهید آورد.با کیوت مگ همراه باشید.

بیماری اگزما پوستی چیست؟

اگزما (آماس پوست) شرایطی است که در آن پوست دچار خارش، قرمزی، التهاب و پوسته ریزی می‌شود. پزشکان هنوز دلایل بروز این عارضه را نمی‌دانند. اما این بیماری معمولاً در افرادی که حساسیت (آلرژی) دارند، بروز می‌کند. اگزما گاهی ریشه‌ی ژنتیکی دارد و ممکن است در بین اعضای یک خانواده شایع باشد.اسم علمی آن «اتوپیک درماتیتیس» است.

اگزما میتواند کودکان، زنان و مردان را درگیر کند و در تمامی سطوح پوست ظاهر شود.مث بازوها، دستها، پاها، زانو، کمر، گردن و…
اگزما به صورت دوره‌ای میباشد به این شکل که علایم به صورت دوره‌ای ظاهر شوند و از بین بروند و مجدد ظاهر شوند.

در درماتیت آتوپیک، عملکرد لایه محافظتی پوست آسیب می‌بینید و از بین رفتن این لایه، پوست را حساس‌تر کرده و آن را مستعد ابتلا به انواع عفونت می‌کند. اگزما یک بیماری شایع پوستی است و بسیاری افراد را در جهان مبتلا می‌کند. اغلب این عارضه در کودکان کم سن و سال اتفاق می‌افتد.

طبق آمار انستیتوی ملی بهداشت آمریکا، 10 تا 20 درصد از کل نوزادان مبتلا به اگزما هستند. با این حال، تقریباً نیمی از این نوزادان با افزایش سن بهبود قابل توجهی پیدا می‌کنند. اگزما به طور یکسان در مردان و زنان تأثیر می‌گذارد و در افرادی که سابقه شخصی یا خانوادگی آسم و آلرژی دارند بیشتر دیده می‌شود.

علایمی که در حالت ضعف اعصاب و سیستم ایمنی به شکل تشدید شونده ظاهر میشوند، عبارتند از:

روش‌های پیشگیری از اگزما یا جلوگیری از وخامت آن

همچنین می‌توانید اقدامات لازم برای پیشگیری از اگزما یا جلوگیری از وخامت آن انجام دهید:

• به جای دوش آب گرم، دوش آب ولرم یا متوسط بگیرید.
• پوست خود را مرطوب و پر آب نگه دارید.
• پس از دوش گرفتن سریعا از مرطوب کننده استفاده کنید.
• لباس‌هایی غیر چسبان بپوشید که پوست را تحریک نکند. لباس‌هایی که از الیاف‌های طبیعی مانند کتان ساخته شده را بپوشید. لباس‌های پشمی و کنف می‌تواند باعث تحریک بیشتر پوست شود.
• از مصرف صابون‌های زبر و پاک کننده‌های بدن اجتناب نمایید.
• اگر در آب و هوای خشک زندگی می‌کنید، از یک دستگاه رطوبت ساز در خانه خود استفاده کنید. بخاری‌ها همچنین می‌توانند هوای خانه را خشک کنند.
• در طول روز آب بنوشید این نه تنها به سلامتی شما و نوزاد شما کمک می‌کند، بلکه برای پوست شما نیز مفید است.

عوامل ایجاد اگزما

پزشکان دلیل مشخصی برای پدید آمدن اگزما شناسایی نکرده‌اند .اما شواهدی مبنی بر اینکه عوامل ژنتیکی باعث افزایش احتمال ابتلا به اگزما میشود وجود دارد .شما نسبت به فردی بدون سابقه در خانواده، درصد ریسک ابتلا بالاتری دارید .

همچنین آنها روابطی بین اگزما و ابتلا به آسم و حمله‌های آلرژیک مثل “تب یونجه” پیدا کرده‌اند .

عود کردن اگزما با عوامل تشدید کننده‌ای مثل :استرس،سرما یا گرمای شدید ،شوینده‌های قوی و…. در ارتباط است و این عوامل میتوانند موجب ایجاد چرخه‌ی جدید و شدیدی از بیماری ،خارش و خشکی شوند.
خارش‌های غیر قابل کنترل اگزما میتوانند باعث تغییر رنگ پوست ،ضخیم شدن پوست ،لک پوست و اسکار زخم شوند؛ که در اثر خاراندن زیاد بوجود می‌آیند ،همچنین ایجاد زخم‌های باز باعث بالا رفتن ریسک عفونت میشود

عوامل عود بیماری را در خود شناسایی کنید:

قبل از هر چیزی با توجه به روال روزمره زندگی خود چیزهایی که ممکن است باعث عود اگزما در شما باشد را شناسایی کنید .با برنامه‌ای مشخص در چند هفته عواملی مثل تغذیه که در سبک زندگیتان میتواند عوامل عود باشند را پیدا کنید. مانند:

• استرس
• تعریق
• هوای خشک زمستانی
• جنس بعضی پارچه‌ها (مثل پشم)
• کشیدن سیگار
• خاک و غبار (از جمله الودگی‌های خانگی)
• شوینده‌ها و صابونهای قوی (به خصوص مواد دارای سولفات)
• بعضی از مواد غذایی مثل لبنیات ،تخم مرغ،دانه‌ها (سویا،گندم)

میتوانند برای افراد محرک محسوب شوند.

به همین علت پیدا کردن تمامی محرک‌ها در شما نیاز به زمان دارد.حوصله به خرج دهید و تمامی آنها را برای گرفتن حداکثر نتیجه در درمان لیست کنید .

بیشتر بخوانید: شستشوی پوست سوخته و زخم سوختگی

عوارض اگزما

این بیماری عوارض بیرونی و داخلی متعددی همانند موارد زیر را دارد:

• خراشیدن یا مالش مناطق خارش‌دار می‌تواند به پوست آسیب وارد کرده و باعث ورود باکتری‌ها و ایجاد عفونت شود.
• زخم‌های سطحی و گاهی عمیق ممکن است هنگام خارش شدید پوست ایجاد شوند.
• اگزمای خارش‌دار می‌تواند خواب را مختل کند.
• برخی از افراد مبتلا به این عارضه، از فعالیت‌های اجتماعی خودداری می‌کنند.
• در افرادی که پوست تیره‌تری دارند، التهاب ناشی از اگزما ممکن است علامت‌های تیر و تاریکی روی پوست باقی بگذارند که ماه‌ها ماندگار باشند.

درمان‌های معمولی اگزما

اگر مشکوک هستید که مبتلا به اگزما شده‌اید به دکتر مراجعه کنید؛پزشک شما پوستتان را آزمایش میکند و علایم و سابقه بیماری شما را بررسی میکند.اکثر متخصصان پوست میتوانند از علایمتان پی به ابتلا به اگزما ببرند

درمان استاندارد برای اگزما

• داروهای ضد خارش و عمومی (بدون نیاز به نسخه)
• آنتی بیوتیک (در صورت داشتن عفونت )
• آنتی هیستامین ها(کنترل خارش)
• هورمونهای استرویدی به شکل خوراکی یا تزریقی (برای کاهش عفونت و علایم بیماری)
• داروهای تاثیرگذار بر سیستم ایمنی برای کاهش عود مجدد
• نوردرمانی

خوشبختانه قبل از شروع درمان دارویی کارهایی هستند که میتوانید با انجام آنها علایم اگزما را تحت کنترل خود قرار دهید.

اگزما چگونه درمان می‌شود؟

با پیشرفت علم، روش‌های درمانی اگزما نیز پیشرفت کرده‌اند. اما، درمان قطعی‌ای برای آن وجود ندارد. درمان اگزما با توجه به نوع و شدت آن متفاوت است؛ تغییر سبک زندگی، مصرف داروهای بدون نسخه، تجویز داروهای مختلف (خوراکی، تزریقی و موضعی و بیولوژیک) و نوردرمانی از جمله شیوه‌های درمان اگزمای پوستی هستند.

راه‌های درمان بیماری اگزما پوستی

مصرف کرم و پماد‌ مرطوب‌کننده

طبق انجمن ملی اگزمای امریکا، موثرترین راه برای درمان خشکی پوست، رساندن رطوبت به آن، از طریق حمام کردن و مرطوب کردن صحیح است. برای درمان اگزمای پوستی، استفاده از کرم مرطوب کننده کمک می‌کند تا پوست مرطوب بماند. در برخی موارد ممکن است، علاوه بر استفاده از کرم و دارو، به بیمار پیشنهاد شود تا از پانسمان مرطوب استفاده کند.

باید بدانید اگر کرم یا پماد را بعد از حمام یا دوش گرفتن، استفاده کنید، رطوبت پوست‌تان بیشتر حفظ می‌شود. برخی افراد محصولاتی را امتحان می‌کنند که می‌توان در وان حمام ریخت، مانند روغن یا جو دوسر.

مصرف قرص‌های آنتی هیستامین

آنتی هیستامین دارویی است که بیشتر مردم هنگام بروز آلرژی مصرف می‌کنند. مصرف آنتی هیستامین‌ می‌تواند به کاهش خارش و تسکین اگزما در بعضی از افراد کمک کند. برخی نیز فکر می‌کنند که این داروها برای‌شان اثری ندارد.

درمانهای طبیعی کمک کننده به بهبود اگزما

بعد از شناسایی عوامل محرک برای شروع درمان خانگی اولین قدم اینست که تحت هر شرایطی از خاراندن نواحی اجتناب کنید که صدمه بیشتری به پوست نزنید .

۱. حمام با جوی دو سر

مقداری جوی دو سر را بکوبید و در حمام به بدن یا نواحی اگزمایی بمالید و بشورید .این کار به رفع التهاب پوست کمک میکند.

۲. شویندتان را آگاهانه و با دقت انتخاب کنید

از استفاده‌ی شوینده‌های قوی به خصوص شوینده‌های دارای سولفات بپرهیزید .سعی کنید از شوینده‌های بی بو (بدون افزودنی‌های معطر )و با ترکیبات طبیعی و روغن‌های معدنی استفاده کنید .

۳. از یک مرطوب کننده محیط استفاده کنید

هوای خشک از مؤثر‌ترین محرکهای اگزماست .از یک مرطوب کننده در خانه،محیط کار و به خصوص اتاق خوابتان استفاده کنید.

۴. لباسهای نخی یا پنبه‌ای بپوشید

الیاف مصنوعی و پلاستیکی باعث ایجاد حساسیت و سوزش پوست میشود.لباسهایی بخرید که الیاف طبیعی داشته باشند .

۵. مکمل‌های غذایی با روغن ماهی

روغن ماهی حاوی مقادیر زیادی روغن معدنی است که برای سلامت پوست بسیار تاثیرگذار است ،تحقیقاتی در دانشگاه مارلند نشان میدهد که خوردن مکمل روغن ماهی بعد از ۱۲ هفته علایم اگزما را کاهش میدهد .

۶. از مواد پروبیوتیک استفاده کنید

این مواد باعث افزایش کارایی سیستم ایمنی میشود که به کنترل آلرژی و کاهش علایم اگزما میشود .

آیا اگزما واگیردار است؟

همیشه این سؤال مطرح می‌شود که آیا اگزما واگیردار است؟ باید گفت خیر اگزما واگیردار و مسری نیست، اما بیماری پوستی می‌تواند به‌راحتی آلوده شود – چه از پوست خشک که خیلی راحت ترک می‌خورد و چه از خارش پوست که فرد خراشیده می‌شود تا زمانی که خونریزی کند.

 در اگزما، موانع پوستی، به‌ویژه هنگامی‌که واقعاً ملتهب است، عملکرد خوبی برای جلوگیری از باکتری‌ها و سایر میکروب‌ها ندارد. سپس، در صورت تماس با باکتری‌ها، ممکن است باعث عفونت پوستی شود. ظاهر پوست آلوده متفاوت خواهد بود، اما ممکن است باعث ایجاد پوسته طلایی در بالای پوست و تاول زدن شود.

 وقتی باکتری‌های حاصل از پوست آلوده به پوست شخص دیگری منتقل می‌شوند، اگزمای آلوده قابل‌انتقال است. علاوه بر این، تاول‌های باز تنها راه گسترش عفونت نیستند. اگر اعتقاددارید که به عفونت پوستی مبتلا شده‌اید، بنابراین دچار عارضه‌ای نمی‌شوید و آن را به شخص دیگری منتقل نمی‌کنید، مراجعه به درمان مهم است چراکه با دارو‌های خوراکی و یا موضعی مانند آنتی‌بیوتیک‌ها یا آستروئیدها ممکن است درمان شوید.

 اگر دچار هرگونه اگزما شده‌اید و احساس ناراحتی می‌کنید، به‌خصوص اگر فکر می‌کنید عفونت پوستی دارید، برای تعیین علت به یک متخصص پوست مراجعه کنید تا زودتر راه‌های درمان را در پیش‌گرفته و از این بیماری خلاص شوید.

همان‌طور که گفته شد مواد غذایی یکی از عوامل تشدید اگزما هستند و باید مصرف این مواد برای افرادی که مستعد اگزما هستند کنترل شود؛ پس چه‌بهتر که برای داشتن یک رژیم غذایی سالم و بدون دردسر به یک مشاور مراجعه کرده تا از رژیم‌های غذایی درست و اصولی بهره‌مند شوید. 

اگزما در کودک

اگزما که درماتیت آتوپیک نیز نامیده می‌شود، یک راش پوستی است که معمولاً قبل از پنج سالگی ظاهر می‌شود. در کودکان این عارضه معمولاً روی گونه‌ها و پوست سر ظاهر می‌شود، اما ممکن است به بازوها، پاها، قفسهٔ‌سینه یا سایر قسمت‌های بدن نیز گسترش پیدا کند.

پس از گذشت اولین سال زندگی کودک، اگزما احتمال بیشتری برای ظاهر شدن روی قسمت داخلی آرنج، پشت زانوها، مچ دست و مچ پا دارد، اما در سایر قسمت‌های بدن نیز می‌تواند ظاهر شود.

علائم اگزما در کودکان

علائم و نشانه‌های اگزما بسته به نوع اگزمای کودک، متفاوت است. در صورت تداوم اگزما، پوست نیز می‌تواند در طول زمان تغییر کند. علائم اگزما در کودکان عبارتند از:

• خشکی و خارش پوست
• برافروختگی پوست که با خاراندن بدتر می‌شود
• تاول‌های کوچک
• ترشح از پوست ناشی از مالش یا خاراندن
• تغییر رنگ پوست
• پوست خشن و پوسته پوسته

از آنجا که اگزما می‌تواند به شدت خارش و درد داشته باشد، کودکان ممکن است بیش از حد معمول تحریک‌پذیر شوند. اگزما همچنین ممکن است خواب کودک را مختل کند که می‌تواند بر احساس و رفتار کودکان در طول روز تأثیر بگذارد.

بسته به رنگ پوست کودک، اگزما ممکن است متفاوت ظاهر شود.

محل اگزما در کودکان

محل و ظاهر مشکلات ناشی از اگزما با بزرگ شدن کودکان تغییر می‌کند و ممکن است از کودکی به کودک دیگر متفاوت باشد. با این حال، علائم زیر ممکن است در سنین خاصی بیشتر محتمل باشند:

نوزادان (تا ۶ ماهگی)

• اگزما بیشتر در صورت، گونه‌ها، پوست سر و پیشانی دیده می‌شود. بعداً ممکن است آرنج و زانو را تحت تاثیر قرار دهد.
• اگزمای پوست سر در نوزادان شایع است که با نام کلاه گهواره هم شناخته می‌شود.
• پوست ممکن است سرخ و ملتهب به نظر برسد.

نوزادان (۶ تا ۱۲ ماه)

• اگزما ممکن است در آرنج و زانو ظاهر شود.
• نوزادان ممکن است لکه‌های خارش‌دار پوست را بمالند یا بخارانند و باعث تحریک بیشتر شوند.
• نواحی آسیب‌دیده ممکن است پوسته‌ی زرد یا «برآمدگی‌های چرکی» ایجاد کند.
• غذایی که در این دوره روی صورت کودک می‌ماند ممکن است باعث تحریک بیشتر شود.

کودکان نوپا (۲ تا ۵ سال)

• اگزما بیشتر در چین‌های آرنج و زانو، مچ‌پا و دست‌ها و اطراف دهان و پلک‌ها مشاهده می‌شود.
• کودکان نوپا ممکن است عمدا پوست را بخارانند و باعث قرمزی پوست و التهاب آن شوند.
• ممکن است پوستی که مدتی تحت تأثیر قرار گرفته است، خشن و پوسته پوسته به نظر برسد.

کودکان (۵ سال به بالا)

• اگزما در چین‌های آرنج و زانو شایع است.
• التهاب پوست می‌تواند در هر نقطه از پوست رخ دهد.
• تشخیص محرک‌ها آسان‌تر می‌شود.

چه کودکانی بیشتر در معرض اگزما هستند؟

اگر در خانواده شما حساسیت فصلی، آسم یا دیگر انواع آلرژی به چشم می‌خورد، احتمال ابتلای بیماری پوستی کودکان بیشتر است. به عقیده برخی کارشناسان این کودکان از نظر ژنتیکی مستعد ابتلا به اگزما هستند.

یعنی این مشخصات از طریق ژن والدین به فرزندان منتقل می‌شود و کودک برای دچار شدن به بیماری مستعدتر خواهد بود.

نزدیک به نیمی از کودکان مبتلا به اگزما، در بزرگسالی دچار حساسیت فصلی یا آسم می‌شوند. البته اگزما به خودی خود آلرژی نیست، ولی آلرژی می‌تواند باعث به وجود آمدن آن شود.

برخی عوامل محیطی (مانند گرمای شدید یا استرس عاطفی) نیز می‌توانند سبب تحریک شرایطی شوند که به ایجاد اگزما منجر شود.

از هر ۱۰ کودک، تقریبا یک نفر به اگزما دچار می‌شود. علائم معمولا در چند ماه اول زندگی و تقریبا همیشه قبل از اینکه یک کودک پنج ساله شود، نمایان می‌شوند. البته، خبر خوب این است که بیش از نیمی از کودکان امروز مبتلا به اگزما هستند، در دوران نوجوانی بهبود می‌یابند.

چه عواملی باعث اگزمای پا می‌شوند؟

اگزمای وریدی به دلیل جمع شدن مایع در بافت‌ها و فعال شدن پاسخ ایمنی ذاتی، ایجاد می‌شود. به طور معمول در هنگام راه رفتن، عضلات پا، خون را به سمت بالا پمپ می‌کنند و دریچه‌های موجود در وریدها، از جمع شدن خون جلوگیری می‌کنند.

ایجاد لخته در وریدهای عمقی پا (ترومبوز وریدی عمقی یا DVT) یا واریس، ممکن است به دریچه‌ها آسیب برسانند که در نتیجه آن، فشار برگشت بیشتر می‌شود، مایعات در بافت‌ها تجمع می‌یابند و در نهایت یک واکنش التهابی رخ می‌دهد.

درمان اگزمای وریدی چگونه می‌باشد؟

کاهش تورم پا

• برای مدت طولانی ایستاده نمانید.
•  به صورت منظم پیاده روی کنید.
•  هنگام نشستن پاهایتان را کمی بالا ببرید: اگر پاهای شما تورم دارد، باید بالای باسن شما قرار بگیرند تا تخلیه موثر داشته باشند.
•  پایین تخت خود را هنگام خواب بالا ببرید.
• در مرحله حاد اگزما، برای کاهش تورم، استفاده از بانداژ بسیار مهم می‌باشد.
• زمانی که اگزما برطرف شد، برای مدت طولانی جوراب‌های فشاری بپوشید. می‌توانید از انواع جوراب‌های فشاری با درجات مختلف استفاده کنید.
• عصاره شاه بلوط هندی، در برخی بیماران مبتلا به بیماری وریدی مفید بوده است.

رژیم غذایی چه تأثیری بر اگزما دارد؟

در افراد مستعد اگزمای دست، مصرف برخی مواد غذایی خطرناک است و بدنشان را به آزاد کردن برخی ترکیبات سیستم ایمنی تحریک می‌کند. با مصرف این غذاها پوست این افراد ملتهب و اگزمایشان شعله‌ور می‌شود. موارد زیر مواد غذایی هستند که از التهاب پوستی جلوگیری می‌کنند:

ماهی

ماهی یک منبع طبیعی سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ است. این غذا ضد التهاب است. ماهی سالمون، نوعی ماهی تن (الباکور)، ساردین و شاه ماهی بهترین منابع امگا ۳ هستند.

غذاهای سرشار از پروبیوتیک

پروبیوتیک‌ها باکتری‌هایی هستند که به سلامت روده کمک و سیستم ایمنی مبتلایان به اگزمای دست را قوی‌تر می‌کنند. بعضی انواع ماست و نیز مواد غذایی و نوشیدنی‌های تخمیر شده (مانند کفیر) پروبیوتیک دارند.

غذا‌های غنی از فلاونوئیدهای ضد التهاب

میوه‌ها و سبزی‌های رنگارنگ مانند سیب، کلم بروکلی، گیلاس، اسفناج و کلم پیچ سرشار از فلاونوئیدهای ضد التهاب هستند.

اگزمای ناشی از حساسیت به غذا معمولاً، حدود ۶ تا ۲۴ ساعت پس از خوردن یک غذای خاص اتفاق می‌افتد. گاهی، ممکن است این واکنش‌ها دیرتر بروز کنند. برای اینکه مشخص شود به چه غذاهایی حساسیت دارید، پزشک اغلب رژیم غذایی حذفی را به شما پیشنهاد می‌کند. این رژیم شامل پرهیز از مصرف غذاهای رایجی است که باعث ایجاد اگزما می‌شوند.

پیش از حذف هرگونه ماده‌ی غذایی از رژیم خود لازم است، به آرامی یک نوع ماده‌ی غذایی را به رژیم خود اضافه کنید. سپس، ۴ تا ۶ هفته علائم اگزما را در خود بررسی کند. اگر علائم اگزمای دست در شما شدت یافت باید مصرف آن ماده غذایی را به سرعت متوقف کنید. در این مقاله، مواد غذایی زیر محرک بیماری اگزما معرفی شده‌اند.

• مرکبات
• لبنیات
• تخم مرغ
• گلوتن یا گندم
• سویا
• ادویه‌هایی مانند وانیل، میخک و دارچین
• گوجه فرنگی
• برخی آجیل‌ها

درمان اگزما دست

درمان اگزما از نوع خفیف آن  ممکن است به کمپرس آب ولرمی که بعدازآن در هوای اتاق تبخیر شود کافی باشد. اگزمای مزمن هم می‌تواند با شست‌وشو با آب و بعدازآن مصرف مرطوب‌کننده (کرم مرطوب‌کننده یا لوسیون) بهبود پیدا کند. اگزمای خفیف می‌تواند با کرم بدون نسخه ۱ درصد هیدروکورتیزون به‌صورت مؤثر درمان شود.

کرم بتامتازون یک کورتیکواستروئید موضعی قوی است که به‌عنوان استروئیدهای موضعی شناخته‌شده است. از استروئیدهای موضعی علاوه بر خاصیت مرطوب‌کنندگی (نرم‌کننده‌ها) برای درمان بیماری‌های التهابی پوست مانند اگزما و درماتیت استفاده می‌شود. بتامتازون با کاهش التهاب، خارش و قرمزی علائم مشکل پوستی را تسکین می‌دهد. بتامتازون یک درمان قطعی برای اگزما نیست، اما به تسکین علائم کمک می‌کند.

آگاهی از اینکه چه عاملی باعث حساسیت دست شما شده و مراقبت از پوست دست در خانه و محل کار، می‌تواند شمارا در برابر خارش پوست دست محافظت کند. برخی از روش‌ها برای کنترل و درمان اگزما بی‌تأثیر نیست که این روش‌ها شامل:

• شستن بدن با آب ولرم
• خشک‌کردن دست‌ها و استفاده از مرطوب‌کننده
• از تمیزکننده‌های بدون الکل و آنتی باکتریال استفاده نکنید.
• استفاده از دستکش‌های نخی زمانی که کارهای روزمره خانه را انجام می‌دهید.
• در زمان کار با مواد غذایی مانند سیب‌زمینی، پیاز، فلفل، گوشت و میوه‌های اسیدی مانند گوجه و مرکبات از دستکش‌های یک‌بارمصرف استفاده کنید.
• ظرف‌ها و لباس‌ها را با دست نشویید. اگر امکان استفاده از یک ماشین ظرف‌شویی یا لباسشویی را ندارید، این کار را زیر شیر آب و با استفاده از یک دستکش ساق بلند انجام داده و از نفوذ آب داغ به دست خود جلوگیری کنید.

اگزمای پوست سر چیست و چگونه می‌توان آن را درمان کرد؟

اگر دچار خارش و قرمزی پوست سر و شاهد پوسته‌پوسته شدن آن هستید، احتمالا به اگزمای پوست سر مبتلا شده‌اید که به آن درماتیت سبورئیک می‌گویند. در این مقاله عوامل مخاطره‌آمیز و محرک‌های این بیماری، راه‌های تشخیص، انواع درمان‌هایش و اقدامات مؤثر در پیشگیری از آن به بحث گذاشته شده است.

یکی از شایع‌ترین انواع اگزما، اگزمای پوست سر است که اغلب با علائمی چون خارش، قرمزی و پوسته‌پوسته شدن پوست سر همراه است. این نوع اگزما درماتیت سبورئیک (Seborrhoeic dermatitis) نامیده می‌شود. البته درماتیت سبورئیک در نوزادان با نام بیماری کلاه گهواره شناخته می‌شود.

انواع اگزمای پوست سر و علائم آنها

یکی از انواع رایج اگزمای پوست سر درماتیت سبوره‌ای است. این شکل مزمن از اگزمای پوست سر به‌طور عمده در مناطق چرب پوست مانند صورت بروز می‌کند. درماتیت سبوره‌ای علاوه‌بر پوسته‌پوسته‌شدن صورت، می‌تواند باعث بروز علائم زیر بشود:

• قرمزی؛
• کژنه (پچ پوستی)؛
• ورم؛
• خارش؛
• سوزش.

درماتیت سبوره‌ای معمولا در دوران بزرگسالی و بلوغ بروز می‌کند. این عارضه در نوزادان با نام «کلاه گهواره» شناخته می‌شود. کلاه گهواره معمولا خود‌به‌خود و با رسیدن نوزاد به یک سالگی از بین می‌رود.

درمان اگزمای پوست سر

گزینه‌های درمان اگزمای پوست سر بسته به نوع آن متفاوت است. پس از شناختن عوامل بروز یا تشدید وضعیت‌تان، می‌توانید با تغییراتی در سبک زندگی‌تان خطر بروز اگزمای پوست سر را کاهش بدهید.

اگر تغییرات در سبک زندگی و مصرف داروهای بدون‌نسخه موثر واقع نشد، به پزشک مراجعه بکنید. همچنین درصورت بروز درد شدید و ورم یا علائم غیرعادی دیگر به پزشک مراجعه بکنید.

درمان اگزمای صورت

اگزمای صورت مانند سایر انواع اگزما قابل درمان نیست اما ممکن است گاها ظاهر شده و از بین برود. همچنین اگزمای صورت ممکن است سال‌ها ظاهر نشود. شما به کمک متخصص پوست می‌توانید علائم اگزمای صورت را کنترل کرده و کاهش دهید. در زیر به برخی از راه‌های رفع اگزمای صورت اشاره می‌کنیم:

• کرم‌های استروئیدی: این داروها بخش اصلی درمان اگزمای صورت هستند. کرم غیر نسخه ای هیدروکورتیزون می تواند به رفع قرمزی و خارش ناشی از اگزمای صورت کمک کند. برای تخفیف علائم اگزمای صورت می توانید از این کرم یک یا دو بار در روز برای چندین هفته استفاده کنید. اگر این دارو در درمان اگزمای صورت موثر واقع نشود، شما به استروئید نسخه‌ای قوی تری نیاز دارید. از داروهای استروئیدی قوی تنها برای مدت کوتاهی استفاده کنید؛ زیرا این داروها پوست شما را نازک می‌کنند.
• مهار کننده‌های کلسی نورین: متخصص پوست ممکن است دسته‌ای از داروها را به عنوان جایگزین برای داروهای استروئیدی در درمان اگزمای صورت تجویز نماید. این داروها که در فرم کرم و پماد وجود دارند، مواد شیمیایی که اگزمای صورت را در شما تشدید می‌کنند، مهار می‌نمایند. این داروها اختصاصا برای درمان اگزمای صورت شامل اگزمای پلک ها، گردن و چین خوردگی‌های پوستی به کار می‌روند.
• بررسی قارچ: در صورتی که اگزمای صورت در اثر عفونت قارچی ایجاد شده باشد، پزشک پماد‌ها یا کرم‌های ضد قارچ را برای درمان اگزمای صورت تجویز می‌کند. در افراد مبتلا به درماتیت آتوپیک یا اگزمای صورت، نوعی از قارچ ها که به طور طبیعی روی پوست وجود دارند، به میزان زیادی روی گردن یا سر یافت می‌شود.
• پرتو درمانی (درمان با پرتو فرابنفش): در صورتی که اگزمای صورت در شما متوسط یا شدید باشد و یا داروهای موضعی موثر واقع نشوند، پرتو درمانی برای درمان اگزمای صورت تجویز می‌گردد. در نظر داشته باشید که درمان طولانی مدت با این روش، احتمال سرطان پوست را بالا می‌برد.

اگزما در دوران بارداری

اگزما در دوران بارداری می تواند پس از شروع دوران بارداری آغاز شود. به این معنی که امکان دارد مادر پیش از دوران بارداری هیچگاه اگزما و مشکلات پوستی را تجربه نکرده باشد و با آغاز بارداری به این عوارض دچار گردد.

اگزمای پوستی بیماری است که می‌تواند بیماران را در تمامی سنین درگیر نماید. بارداری می‌تواند تأثیرات مختلفی را بر روی مشکلات پوستی از جمله اگزما بگذارد. در ۲۵ درصد افرادی که به اگزما مبتلا می‌شوند، این مشکل پوستی تنها به خارش و قرمزی پوست ختم می‌شود. در عین حال در ۵۰ درصد از این افراد اگزما به عارضه‌ای پردردسر تبدیل می‌شود.

در صورتیکه اگزما تشدید شود، امکان دارد پس از زایمان نیز با فرد باقی بماند. با وجودی که اگزما در دوران بارداری بسیار رایج می‌باشد، اما می‌بایست پس از رویت نشانه‌های اگزما بر روی پوست فوراً به پزشک متخصص آلرژی یا متخصص پوست مراجعه نمایید.

درمان اگزما در بارداری

در بیشتر موارد اگزما دوران بارداری میتواند با مرطوب کننده‌ها و پماد‌ها کنترل شود. اگر شدت اگزما زیاد باشد، پزشک از پماد‌های استروئیدی برای پوست شما تجویز میکند. همچنین از هر گونه درمانی که شامل متوتروکسات یا پسورالن همراه با اشعه ماورا بنفش است در دوران بارداری باید پرهیز کنید زیرا به جنین آسیب میرساند.

البته راههایی برای پیشگیری از اگزما یا جلوگیری از شدت یافتن آن وجود دارد که شامل موارد زیر است:

• دوش آب ولرم به جای دوش آب گرم
• پوست خود را مرطوب نگه دارید
• پس از دوش گرفتن سریعا از مرطوب کننده استفاده کنید
• لباس‌هایی غیر چسبان بپوشید که پوست را تحریک نکند.
• از مصرف صابون های زبر و پاک کننده‌های بدن اجتناب کنید.
• اگر در آب و هوای خشک زندگی میکنید از یک دستگاه رطوبت ساز استفاده کنید.
• در طول روز آب بنوشید این نه تنها به سلامتی شما و نوزاد کمک میکند بلکه برای پوست شما نیز مفید است.

بیشتر بخوانید: کهیر عصبی چیست؟ 

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگزمای کودکان شایع است و اغلب خود به خود ایجاد می‌شود و خود‌به‌خود بهبود پیدا می‌کند. در صورت بروز هر یک از علائم زیر با پزشک مشورت کنید:

• تب
• برآمدگی‌های پر از چرک در مناطق آسیب‌دیده‌ی پوست
• افزایش قرمزی و حرارت در اطراف بخش‌های تحت تاثیر
• پوسته‌ی زرد روی اگزما

اگر اگزمای کودک به درمان خاصی پاسخ نمی‌دهد، با پزشک تماس بگیرید. پزشک ممکن است نسخه کودک را تغییر دهد یا درمان دیگری را توصیه کند.

تقریبا نیمی از کودکان مبتلا به اگزما تا رسیدن به سن بلوغ، این بیماری را مدام تجربه می‌کنند. برخی دیگر ممکن است به بیماری‌های پوستی دیگر مبتلا شوند. برای بزرگسالان مبتلا به اگزما، این بیماری با مراقبت و درمان مناسب از پوست می‌تواند به خوبی مدیریت شود، اگرچه شعله‌ور شدن علائم می‌تواند در طول زندگی بارها و بارها رخ دهد. به هر روی، این عارضه باعث مرگ نمی‌شود با درمان و تغییر سبک زندگی سالم می‌توان اگزما را کنترل کند.

منبع: + +