علائم پوستی سل؛ بررسی انواع، دلایل و درمان خانگی سل
بیماری‌ها ناگوار هستند؛ حتی اگر ساده‌ترین شکل از آن‌ها در بدن فرد بروز پیدا کند. حال اگر این بیماری‌ها با نشانه‌ها و علائم پوستی همراه باشند، میزان تحمل شخص در برابر آن پایین آمده و علاوه بر آسیب‌های جسمی، آسیب‌های روحی نیز متوجه فرد مبتلا می‌شود. اما چاره چیست؟ به هر حال هر بیماری ممکن است با چندین علائم پوستی همراه باشد. یقینا نمی‌توان از این علائم فرار کرد، اما با شناخت ویژگی‌های بیماری و راه‌های مدارا با آن می‌توان دوران نقاهت را کمی آسان‌تر کرد. سل یکی از این بیماری‌ها است که عموما با عارضه‌های پوستی همراه می‌شود. در این مطلب می‌خواهیم در ارتباط با علائم پوستی سل اطلاعاتی به شما بدهیم؛ با ما همراه باشید.
علائم پوستی سل و انواع آن
سل پوستی انواع و اقسام مختلفی دارد که هر کدام با نشانه‌های متفاوتی ظاهر می‌شوند و اثر درمان روی هر یک از آن‌ها نیز متفاوت است. در ادامه اشکال مختلف سل پوستی را به شما معرفی می‌کنیم.
لوپوس ولگاریس
لوپوس ولگاریس شایع‌ترین شکل از بروز بیماری سل روی پوست است. لوپوس‌ها اصولا به دنبال انواع دیگر سل‌های پوستی ایجاد شده و علائم خود را به شکل پلاک‌های قرمز یا قهوه‌ای رنگ در نواحی گونه‌ها، سر و گردن و بینی نشان میدهد. تفاوت ظاهری این پلاک‌ها با علائم پوستی دیگر انواع سل، دانه‌هایی است که روی آن‌ها وجود دارد.
وارتی
یکی از انواع شکل‌های بیماری سل پوستی، وارتی نام دارد. ضایعات این نوع از سل به شکل یک برجستگی دایره‌ای و زگیل مانند روی بدن ظاهر شده و به تدریج سایز آن‌ها بزرگ‌تر و برجسته‌تر می‌شود تا در نهایت به صورت یک پلاک موج‌دار با طیف رنگی قرمز تا قهوه‌ای در بیاید. این پلاک‌های پوستی بسیار سفت و زمخت هستند و جلوه بدی دارند.
اسکروفولودرما
اسکروفولودرما که اصولا به شکل توده‌های‌های زیر پوستی خود را نشان می‌دهند، نوع شایع دیگری از این بیماری هستند. کانون اصلی بروز این نوع از سل پوستی ممکن است غدد لنفاوی، اپیدیدیم، استخوان زیر ضایعه یا مفصل باشد.
این ندول‌های زیرپوستی از لحاظ ساختاری دارای شکلی مواج هستند و به تدریج تبدیل به توده‌های عفونی می‌شوند که مقداری ترشح نیز از آن‌ها خارج می‌گردد. اسکار باقی‌مانده از اسکروفولودرماها پس از بهبودی عموما شبیه گوشت اضافه بوده یا ممکن است به شکل حفره‌های فرورفته روی پوست نمایان شود. البته نگران نشوید! شما می‌توانید این ضایعات پوستی آزاردهنده را به کمک متخصصان پوست و انواع روش‌های جوان‌سازی از بین ببرید.
بیشتر بخوانید: علائم پوستی سیفلیس
شانکر سل
شانکر سل نوع دیگر بروز این بیماری روی پوست است. این شکل از سل پوستی درست پس از لقاح میکروب سل روی پوست بدن فرد مبتلا ایجاد شده و حدودا 2 تا 4 هفته بعد علائم آن ظاهر می‌شود. ضایعات پوستی این بیماری عموما به شکل برجستگی‌های قرمز رنگ سفت و بدون درد بروز پیدا می‌کنند.
همچون نوع وارتی سل پوستی، این ضایعات هم به مرور زمان بزرگ‌تر شده تا در نهایت تبدیل به زخم با حاشیه‌های رنگی شوند. متاسفانه این زخم‌ها از لحاظ ظاهری برای فرد مبتلا خوشایند نیستند؛ اما می‌توان این اطمینان را به مبتلایان به بیماری شانکر سل داد که با گذشت زمان این نوع ضایعات کم کم بهبود پیدا کرده و تنها اسکار آن روی پوست باقی می‌ماند.
اوروفیشیال
یکی دیگر از اشکال بیماری سل پوستی اوروفیشیال است. این وضعیت عموما از تلقیح خودبه‌خود میکروب‌ها در بدن فردی مبتلا به سل و ضعف ایمنی سلولی بروز پیدا می‌کند. ضایعات اوروفیشیال پوستی معمولا در دهان و خصوصا زبان خود را نشان می‌دهند.
این راش‌های پوستی در ابتدا به شکل دانه‌های قرمز رنگ بوده و به مرور زمان تبدیل به زخم‌هایی با حاشیه‌های برجسته می‌شوند. راش‌های پوستی اوروفیشیال عموما به درمان مقاوم بوده و دردناک نیز هستند.
توبرکولین پاپولو نکروتیک
توبرکولین پاپولو نکروتیک یکی دیگر از انواع سل پوستی است که معمولا به شکل دانه‌ها و پوسچول‌های قرمز در قسمت ساق، باسن و پشت بازو ظاهر می‌شود. این ضایعات ممکن است برخی اوقات عفونی هم بشوند؛
اما معمولا بدون علائم و با کمی خارش همراه هستند. خوشبختانه آن‌ها برخلاف اوروفیشیال‌ها به درمان مقاوم نیستند و حتی خودبه‌خود بهبود پیدا می‌کنند؛ اما فراموش نکنید این راش‌های پوستی دوره عود و بهبود دارند و حتی ممکن است پس از درمان نیز در صورت عدم رعایت مراقبت‌ها وارد دوره عود شوند.
توبرکلوز پوستی ارزنی (میلیاری)
این شکل از بیماری معمولا بعد از گسترش میکروب در خون بیمارانی که مبتلا به سل ریوی هستند، ایجاد می‌شود. میلیاری‌ها عموما به شکل دانه‌های ریز که با تاول‌های بسیار کوچک پوشیده شده‌اند، بروز پیدا کرده و به تدریج در ناحیه مرکزی‌شان دچار فرورفتگی شده و در نهایت هم به اسکارهای سفیدرنگ تبدیل می‌شوند.
گوم توبرکلوزیس
این شکل از بیماری نیز در پی گسترش میکروب در خون بیمار ایجاد می‌شود و ضایعات آن معمولا به شکل تورم‌های زیرپوستی به حالت مواج ظاهر شده و ممکن است نقاط مختلف بدن را درگیر کند.
توبرکلوییدها از انواع سل پوستی
این شکل از ضایعات در بیمارانی ظاهر می‌شود که سیستم ایمنی قوی‌تری دارند، کانون داخلی سل در بدنشان ایجاد شده و البته تست توبرکولینشان مثبت است. عموما تشخیص پزشک در این موارد «واکنش سیستم ایمنی بدن به سل داخلی» خواهد بود.
اریتم اندوراتوم از انواع سل پوستی
اریتم اندوراتوم‌ها ندول‌های زیر پوستی هستند که معمولا در پشت ساق پای بانوانی که اضافه وزن دارند، ایجاد می‌شود.
این ضایعات نوعی واسکولیت یا همان تخریب عروق ناشی از میکروب سل در بدن هستند که باعث به وجود آمدن زخم‌هایی نسبتا عمیق با حاشیه‌های مشخص می‌شوند. پس از بهبود هم معمولا اسکارهایی تیره‌رنگ از خود به جای می‌گذارند.
لیکن اسکروفولازوروم از انواع سل پوستی
این شکل از ضایعات پوستی از نادرترین اشکال سل محسوب می‌شود. راش‌های لیکن اسکروفولازوروم به صورت دانه‌های بسیار کوچک سر صاف هستند که در طیف رنگی زرد تا قهوه‌ای قرار می‌گیرند. بیشتر هم به شکل خوشه‌ای روی پوست نمایان می‌شوند.
جالب است بدانید ابتلا به لیکن اسکروفولازوروم محدودیت سنی خاصی نداشته و عموما در تمام گروه‌های سنی دیده می‌شود؛ با این تفاوت که کودکان مبتلا به این ضایعات سل استخوانی و غدد لنفاوی را نیز تجربه می‌کنند.
علائم پوستی سل و دیگر مشکلاتی که نشان از بروز این بیماری دارد
تحقیقات بسیار زیادی حاکی از آن است که بیماری‌های خود ایمن بیشتر در زنان بروز پیدا می‌کنند. متاسفانه سل پوستی هم از این قاعده مستثنا نیست و زنان ریسک بیشتری برای ابتلا به این بیماری دارند.
در حقیقت بر اساس گزارش‌های منتشرشده از بنیاد لوپوس S.L.E. (مخفف لوپوس اریتماتوی سیستمیک) زنان جوانی که بین ۱۵ تا ۳۵ سال سن دارند، ۹۰ درصد افرادی را تشکیل می‌دهند که ابتلا به لوپوس به شکل مادام‌العمر در بدن آن‌ها تشخیص داده می‌شود و چرایی این مسئله مانند بیماری‌های دیگری مانند ام اس، التهاب هاشیموتو، روماتیسم و… علت مشخصی ندارد.
البته اکثر متخصصان عامل اصلی به وجود آمدن لوپوس، خصوصا در زنان را ترکیبی از وراثت و محیط می‌دانند؛ اما هنوز هم به‌طور قطع نمی‌توان علت به وجود آمدن لوپوس را تشخیص داد و متاسفانه ناشناخته باقی مانده است.
علاوه بر این، تشخیص اولیه این بیماری حتی توسط متخصصان هم بسیار سخت است؛ چرا که طیف اثرات نمایان آن وسیع و البته شبیه به برخی از بیماری‌های دیگر است.
بروز علائم پوستی سل در افراد مختلف
پرسش مهمی که در این زمینه پیش می‌آید این است که آیا تمامی افراد یک نوع علائم خاص را پس از ابتلا به این بیماری از خود نشان می‌دهند؟ مدیر مرکز لوپوس در مرکز پزشکی لانگون، دکتر جیل بویون، در این باره می‌گوید: «بیماری لوپوس تقریبا قادر است بر هر بخشی از بدن مبتلایان اثر خود را بگذارد.
این بدان معنا است که شرایط تشخیص تاثیرات این بیماری توسط پزشک در میان دیگر بیماری‌ها خاص بوده و نشانه‌های آن هم می‌تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد!
در حقیقت یعنی شکل لوپوس من امکان دارد با لوپوس شما تمایزات بسیار زیادی داشته باشد. حتی ممکن است 333 نفر از مبتلایان به این بیماری را در یک اتاق داشته باشیم، به شکلی که هیچ کدام از آن‌ها علائم مشابهی با یکدیگر نداشته باشند.» این نقل قول نشان میدهد چقدر طیف نشانه‌ها و علائم بیماری سل پوستی گسترده است و همین امر تشخیص آن را نیز سخت می‌کند.
در این بین ممکن است برخی از مبتلایان به این بیماری علائم سخت و زیادی را تجربه کنند و در عین حال برخی دیگر این بیماری را به شکل آسان‌تری تحمل کنند. حتی پس از مدتی امکان دارد از شدت علائم کاسته شده یا در برخی افراد این علائم شدت بیشتری بگیرد.
مثلا ممکن است فردی علائمی مانند تب و تورم غدد لنفاوی را تجربه کند و پزشک در نگاه اول نتواند متوجه وجود این بیماری شود و باید منتظر نشانه‌های دیگر یا نتایج آزمایش‌های مختلف بماند. از همین جهت است که دکتر بویون می‌گوید یک تشخیص درست و اساسی از سل پوستی مستلزم داشتن دسته‌ای از علائم و نشانه‌های قطعی و رایج است.
متاسفانه علائم و نشانه‌های بروز این بیماری بسیار زیاد هستند و نشانه غالبی بین آن‌ها وجود ندارد. در ادامه این مطلب می‌خواهیم شما را با رایج‌ترین علائم پوستی سل و علائم غیر پوستی و عمومی آن آشنا کنیم. با ما همراه باشید.
علائم پوستی گسترده بیماری سل
علائم پوستی سل؛ راش‌ها و ضایعات صورت
یکی از عمیق‌ترین عوارض و نشانه‌های بیماری سل، بروز راش‌های پوستی خصوصا پس از قرار گرفتن در معرض تابش مستقیم نور خورشید است. این راش‌ها و ضایعات پوستی که به راش‌های پروانه‌ای معروف هستند، معمولا ابتدا از بالای بینی شروع شده و به تدریج تا گونه‌ها و استخوان‌های فک هم پیشروی می‌کند.
در بخش‌های پیشین به‌طور مفصل در ارتباط با انواع پلاک‌های پوستی قرمز و قهوه‌ای رنگی که در اثر ابتلا به بیماری سل امکان ظاهر شدنشان وجود دارد، صحبت کردیم.
علائم پوستی سل؛ ایجاد زخم در دهان
زخم‌های ناشی از بیماری سل که در دهان بروز پیدا می‌کنند، خوشبختانه بدون درد هستند؛ تا جایی که حتی برخی از بیماران ممکن است متوجه آن‌ها نشوند. این زخم‌ها معمولا در سقف دهان ظاهر شده که اگر پیشرفت کند، برای بیماران خصوصا در زمان بلع غذا و صحبت کردن آزاردهنده است.
علائم پوستی سل؛ ریزش مو
یکی از نشانه‌های بسیار ناخوشایند پوستی بیماری سل، ریزش مو خصوصا در قسمت‌های قدامی سر است که می‌تواند به طاسی منجر شود. علاوه بر این، فرد مبتلا به سل ممکن است زخم‌های آزاردهنده‌ای را در پوست سرش مشاهده کند. در صورت شدت گرفتن بیماری، این علائم نیز تشدید خواهند شد.
علائم عمومی سل؛ ورم و درد مفاصل
یکی از اصلی‌ترین علائم بیماری سل درد، ورم و خشکی مفاصل بوده و بیشتر در قسمت‌های بند انگشتان، انگشت‌ها و مچ دست‌ها بروز پیدا می‌کند. این علامت یکی از شایع‌ترین نشانه‌های آرتروز روماتوئید بوده و در وهله اول در بسیاری از موارد با آن بیماری اشتباه گرفته می‌شود.
اما این دو بیماری تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند؛ یکی از اصلی‌ترین تفاوت‌های لوپوس یا همان سل پوستی با آرتروز روماتوئید (RA)این است که، توان اثرگذاری لوپوس تنها بر یک طرف از مفاصل است، نه هر دو طرف؛ این در حالی است که آرتروز روماتوئید معمولا هر دو طرف مفاصل را به یک اندازه تحت تاثیر آسیب‌های خود قرار میدهد.
علاوه بر درد، تورم هم ممکن است همراه با لوپوس ظاهر شده و یا از بین برود، در حالی که در بیماری روماتوئید ورم به شکل غیرقابل کنترلی پیشرفت کرده و ناحیه آسیب‌دیده را از شکل و ساختار اصلی‌اش می‌اندازد.
بیشتر بخوانید: علائم پوستی سوزاک
علائم شدید سل؛ ادرار خونی
یکی از مشکلات بسیار سختی که در اثر ابتلا به سل خود را نشان میدهد، مشکلات کلیوی است. این دسته از علائم بیشتر در شکل‌های جدی‌تر بروز این بیماری خود را نشان میدهد. متاسفانه این نشانه به سرعت ظاهر نشده و عموما زمانی که وضع کلیه‌ها رو به وخامت و درگیری جدی برود، ظاهر می‌شود.
مشکلات کلیوی در این مورد ممکن است باعث احتباس آب شده و بدن فرد با ورم و بادکردگی شدید مواجه گردد. این افزایش آب در بدن می‌تواند منجر به ادرار خونی نیز بشود.
علائم عمومی سل؛ درد در ناحیه قفسه سینه
یکی از علائم نسبتا رایج سل، بروز درد در ناحیه قفسه سینه است؛ چرا که این بیماری باعث ورم قلب و جداره‌های آن شده و این، فشار مضاعف درد در این ناحیه را به همراه دارد. علاوه بر این فرد مبتلا به این نشانه عموما تنگی نفس و جریان گردش خون نامنظم و نامتعادل را تجربه کرده که در نهایت ممکن است سبب افزایش ریسک بروز انواع بیماری‌های قلبی در او شود.
بخش دیگری از درد می‌تواند مربوط به فشار در نواحی اطراف ریه باشد. بسیاری از افراد مبتلا به سل زمانی که نفس عمیق می‌کشند، در نواحی قفسه سینه و اطراف ریه احساس درد عمیقی می‌کنند.
در این مطلب به‌طور کامل با علائم پوستی سل، علائم عمومی این بیماری و انواع شکل‌های بروز آن آشنا شدید. تشخیص به موقع این بیماری باعث پیشگیری از اتفاقات ناگوار و جبران‌ناپذیر زیادی خواهد شد.
لوپوس ولگاریس شایع‌ترین شکل از بروز بیماری سل روی پوست است. لوپوس‌ها اصولا به دنبال انواع دیگر سل‌های پوستی ایجاد شده و علائم خود را به شکل پلاک‌های قرمز یا قهوه‌ای رنگ در نواحی گونه‌ها، سر و گردن و بینی نشان میدهد. تفاوت ظاهری این پلاک‌ها با علائم پوستی دیگر انواع سل، دانه‌هایی است که روی آن‌ها وجود دارد.
اسکروفولودرما که اصولا به شکل توده‌های‌های زیر پوستی خود را نشان می‌دهند، نوع شایع دیگری از این بیماری هستند. کانون اصلی بروز این نوع از سل پوستی ممکن است غدد لنفاوی، اپیدیدیم، استخوان زیر ضایعه یا مفصل باشد.
یکی از مشکلات بسیار سختی که در اثر ابتلا به سل خود را نشان میدهد، مشکلات کلیوی است. این دسته از علائم بیشتر در شکل‌های جدی‌تر بروز این بیماری خود را نشان میدهد. متاسفانه این نشانه به سرعت ظاهر نشده و عموما زمانی که وضع کلیه‌ها رو به وخامت و درگیری جدی برود، ظاهر می‌شود.
