علائم پوست خشک چیست؟ بررسی دلایل، روش پیشگیری و درمان

یکی از عوارض پوستی که باعث ناراحتی شما می‌شود، خشکی پوست است. این عارضه که به علت‌های مختلفی بروز می‌کند، با علائمی مانند پوسته‌پوسته شدن، خارش و ترک پوست ظاهر می‌شود. البته خشکی پوست در حالت کلی طبیعی است. حتی بعضی مواقع ممکن است پوست چرب هم به‌مدت کوتاهی خشک شود. معمولاً علائم پوست خشک در بازوها، دست‌ها و پاها بروز می‌کنند. اما خشکی پوست محدودیتی ندارد و می‌تواند تمامی قسمت‌های بدن را درگیر کند. اولین قدم برای درمان پوست خشک این است که علائم آن را بررسی کنید. سپس دلایل بروز این عارضه را بشناسید و آن‌ها را حذف کنید. در این مقاله علائم خشکی پوست را توضیح خواهیم داد تا آن را با روش‌های مطمئن درمان کنید.

علائم پوست خشک چیست؟

معمولاً خشکی پوست به‌صورت موقتی یا فصلی بروز می‌کند؛ برای مثال، در زمستان یا تابستان پوست خشک می‌شود و پس از آن به حالت طبیعی برمی‌گردد. علائم پوست خشک نسبت به شرایط مختلف مانند سن، وضعیت جسمی، رنگ پوست و محل زندگی متفاوت است.

البته خشکی پوست در حالت عادی علامت خاصی ندارد. اما اگر این عارضه تشدید شود، نشانه‌های زیادی روی پوست ظاهر می‌شوند. علائمی که هنگام خشکی شدید پوست پدید می‌آیند، عبارت‌اند از:

کم‌آبی بدن

اگر پوست بیش‌ازاندازه خشک شود، مقدار زیادی از رطوبت خود را از دست می‌دهد. بنابراین، اگر متوجه کم‌آبی شدید در بدنتان شدید، احتمالاً به عارضه خشکی پوست مبتلا هستید. علائم پوست خشک که از کم‌آبی پوست خبر می‌دهند، عبارت‌اند از:

• خطوط ظریف زیاد روی پوست
• خارش شدید

بافت خشن پوست و حالت پولکی

زمانی که رطوبت پوست از بین می‌رود، حالت پوسته‌پوسته پیدا می‌کند. سپس بافت پوست خشن می‌شود.

ترک در پوست

هنگامی که عارضه خشکی پوست بروز می‌کند، فشرده می‌شود. کوچک‌شدن بافت‌های پوست باعث ترکیدن آن می‌شود. بعضی از ترک‌ها به‌قدری شدت پیدا می‌کنند که باعث خونریزی پوست می‌شوند.

خارش پوست

زمانی که پوست بدن بیش‌ازحد خشک می‌شود، شروع به خارش می‌کند. خارش پوست در برخی افراد به‌صورت تمام‌وقت و در بعضی دیگر کوتاه‌مدت رخ می‌دهد. اگر این نشانه به‌صورت مداوم باشد، زندگی روزمره را دچار مشکل می‌کند. بعضی مواقع خارش در حدی زیادی می‌شود که فرد را از خواب بیدار می‌کند.

احساس درد و سوزش

معمولاً در قسمتی از پوست که ترک‌خورده احساس درد به وجود می‌آید. همچنین اگر به این قسمت آب یا مایع دیگری برخورد کند، احساس سوزش پدید می‌آید. این احساس برای افرادی که در فصل زمستان در بیرون کار می‌کنند، بیشتر است.

پوست چروک و شل

زمانی که رطوبت پوست بیش از مقدار از دست می‌رود، بافت آن چین‌وچروک و زبر می‌شود. همچنین این بافت به‌مرورزمان و با افزایش سن شل می‌شود و استحکام خود را از دست می‌دهد.

عفونت‌های پوستی

در پوستی که بیش‌ازاندازه خشک شده است، لایه‌های بیرونی شکافته می‌شوند. درنتیجه، میکروب‌ها برای واردشدن به داخل بدن راه پیدا می‌کنند و در پوست عفونت بروز می‌کند. علائمی که از عفونت پوست خبر می‌دهند، عبارت‌اند از:

• لایه‌های پوسته‌پوسته به رنگ زرد در روی پوست
• نشت چرک یا مایع دیگر از پوست
• تورم قسمتی از پوست و تغییر رنگ آن قسمت

ازبین‌رفتن لایه پوست

لایه بیرونی پوست به‌طور طبیعی جوان‌سازی می‌شود. جوان‌سازی پوست از طریق ازبین‌بردن سلول‌های مرده انجام می‌شود. البته ریزش سلول‌های مرده با چشم دیده نمی‌شود. زمانی که پوست خشک می‌شود، هنگام لایه‌برداری طبیعی پوست کنده می‌شود.

تحریک‌پذیری و آسیب‌پذیری بالا

موقعی که علائم خشکی پوست شدت می‌یابند، به‌راحتی ترک می‌خورد و خون‌ریزی می‌کند.

پوسته‌پوسته شدن

این نشانه ممکن است از مقدار خفیف تا شدید بروز کند. همچنین در برخی موارد پوسته‌پوسته شدن باعث تغییر رنگ پوست می‌شود.

قرمزی پوست

این علامت معمولاً در پوست‌هایی با رنگ سفید پدید می‌آید. البته در پوست‌های سیاه یا قهوه‌ای به‌شکل رنگ‌های دیگر بروز می‌کند.

ترک‌خوردن لب‌ها

کم‌آبی بدن و پوست صورت باعث ایجاد این نشانه می‌شود.

بیشتر بخوانید: درمان خشکی پوست در تابستان

چرا پوست بدن خشک می‌شود؟

اگر پوستتان خشک است، احتمالاً از محصولات آرایشی غلیظ یا خوش‌بوکننده‌هایی با بوی تند استفاده می‌کنید. معمولاً این عارضه به شما این خبر را می‌دهد که باید برای مراقبت از پوستتان اهمیت بیشتری بدهید.

اصلی‌ترین دلیل خشکی پوست که بی‌اهمیت به‌نظر می‌رسد، کمبود رطوبت است. اما نکته مهم این است که باید علت اصلی کمبود آب در پوست را بررسی کنید. متخصصان پوست بر این‌باور هستند که خشکی پوست به علت وجود اختلال بدن در تولید چربی‌های ضروری برای پوست است.

بدن به‌طور طبیعی روی بالاترین لایه پوست چربی تولید می‌کند. وظیفه اصلی این چربی کمک به حفظ رطوبت در پوست و صاف نگه‌داشتن آن است. بنابراین، اگر کمبود چربی روی پوست باعث خشک‌شدن آن می‌شود.

10 علت مهم که خشکی پوست را شدیدتر می‌کنند

علت اصلی خشکی پوست کمبود سبوم (چربی طبیعی پوست) است. اما دلایلی وجود دارند که باعث ایجاد این مشکل می‌شوند یا خشکی پوست را بیشتر می‌کنند. آگاهی از این دلایل به شما کمک می‌کند از بروز خشکی پوست پیشگیری کنید.

از طرفی با حذف این عوامل می‌توانید پوست خشک سریع درمان کنید. به‌عبارتی آشنایی با این دلایل به شما کمک می‌کند مراقبت از پوستتان را با جدیت بیشتری دنبال کنید. دلایلی که علائم پوست خشک را افزایش می‌دهند، عبارت‌اند از:

استفاده از عطرهای خوش‌بوکننده

به گفته یکی از متخصصان پوست عطرها این استعداد را دارند که پوست را تحریک کنند. تحریک‌شدن پوست، باعث ایجاد علائم خشکی می‌شوند یا این علائم را افزایش می‌دهند. از طرفی عطرها درماتیت تماسی آلرژیک ایجاد می‌کنند. البته تحریک پوست با عطر یا محصولات بهداشتی با یکبار استفاده از آن‌ها رخ نمی‌دهد و استفاده مکرر از آن‌ها پوست را خشک می‌کند.

بنابراین، بهتر است از محصولات بهداشتی که رایحه تندی دارند، کمتر استفاده کنید. قبل از خرید محصولات بهداشتی بسته‌بندی آن‌ها را بررسی کنید. معمولاً محصولاتی که با عنوان «بدون رایحه» وجود دارند، برای پوست‌های خشک مناسب‌تر هستند.

لوسیون‌ها و کرم‌های بدن که رایحه تند دارند، به علت وجود مواد شیمیایی در ساختار آن‌ها علاوه‌بر فایده، ضرر هم دارند. محصولات بهداشتی که از روغن‌ها و گیاهان طبیعی ساخته می‌شوند، بهترین و سالم‌ترین محصولات برای پوست هستند.

استفاده زیاد از صابون‌ها

وظیفه اصلی شامپو‌ها و صابون‌ها این است که چربی پوست را از بین ببرند. به همین دلیل مواد شوینده رطوبت پوست را کاهش می‌دهند.

بنابراین، باید در خرید شوینده‌های لباس و بدن نهایت دقت را به کار ببرید. پزشک‌ها توصیه می‌کنند برای شستشوی بدن و دست از صابون‌هایی حاوی مواد مرطوب‌کننده هستند، استفاده کنید. صابون‌هایی که قدرت بالایی در تمیزکردن دارند، برای سلامتی پوست‌های خشک مضر هستند.

عوامل ژنتیکی

یکی از دلایلی که باعث بروز خشکی پوست می‌شود، به‌ارث‌بردن ژنتیک پدر و مادر است. ژن‌هایی که در تولید پروتئین پوست اختلال ایجاد می‌کنند، باعث ایجاد مشکل در تولید چربی و بروز عوارض پوستی می‌شوند. البته این دلیل شایع نیست. به‌طوری که 10 درصد از افراد مبتلا به خشکی پوست به علت عوامل ژنتیکی به این عارضه مبتلا می‌شوند.

اگر علائم پوست خشک را به‌مدت طولانی تجربه می‌کنید یا یکی از اعضای خانواده‌تان مبتلا به این عارضه است، به‌طور منظم از مرطوب‌کننده‌ها و تقویت‌کننده‌های پوستی استفاده کنید.

شستشوی بدن با آب سخت

اگر مواد معدنی موجود در آب غلظت بالایی داشته باشد، به آن آب سخت می‌گویند. اصلی‌ترین مشکل آب سخت برای بدن این است که جذب مرطوب‌کننده‌های پوست را کمتر می‌کند.

مواد معدنی روی پوست یک لایه ایجاد می‌کنند که پوست را خشک می‌کند. مواد معدنی چربی طبیعی پوست را غلیظ می‌کنند و باعث ایجاد انسداد در روزنه‌های پوست می‌شوند. درنتیجه، جذب مرطوب‌کننده‌ها کاهش می‌یابد. از طرفی باعث بروز جوش آکنه می‌شوند.

یکی از راه‌های مناسب برای کاهش مواد معدنی آب این است که لوله‌کشی آب منزلتان را به یک تصفیه‌کننده مجهز کنید. همچنین پیشنهاد می‌کنیم از محصولات مراقبت از پوست که حاوی ویتامین‌های A و C هستند، بهره‌مند شوید. این ویتامین‌ها لایه ایجاد شده از مواد معدنی را حذف می‌کنند.

استفاده از داروهای آکنه و رتینول‌ها

محصولاتی که دارای اسید سالیسیلیک هستند، برای درمان جوش آکنه به‌کار می‌روند. اما استفاده از آن‌ها برای بار اول باعث خشکی پوست می‌شود. از طرفی یکی عوارض جانبی که رتینول‌ها دارند، خشکی پوست است. علت این عارضه جانبی این است که ارتباط بین سلول‌های پوستی سست می‌شود.

البته این‌طور نیست که شما مصرف این نوع داروها یا کرم‌ها را متوقف کنید. اگر استفاده از آن‌ها را کاهش دهید، تحریک پوست هم کمتر می‌شود. اگر محصولات حاوی اسید سالیسیلیک پوستتان را بیش از اندازه خشک می‌کنند، با پزشک متخصص مشورت کنید.

قرارگرفتن در معرض هوای خشک

بعضی مواقع برای مدت طولانی به بیرون نمی‌روید، اما متوجه خشکی پوستتان می‌شوید. هوای داخل منزل همانند بیرون ممکن است برای سلامتی پوست تهدید به‌حساب بیاید. برای مثال، احتمال دارد در تابستان هوای گرم پوست را خشک کند یا در زمستان هوای با رطوبت بسیار کم باعث خشکی پوستتان شود.

متخصصان پوست توصیه می‌کنند رطوبت داخل اتاق را بین 30 تا 50 تنظیم کنید. برای انجام این کار می‌توانید از رطوبت‌سنج‌هایی که در بازار موجود هستند، کمک بگیرید. همچنین استفاده از یک کرم مرطوب‌کننده در طول روز بسیار تأثیرگذار است.

شستشوی زیاد و خشن پوست

یکی از افکار غلط درباره مراقبت از پوست خشک این است که شستشوی زیاد آن را مرطوب می‌کند. این کار علاوه‌بر اینکه علائم پوست خشک را کاهش نمی‌دهد، بلکه آن‌ها را شدیدتر هم می‌کند. حتی در مواردی شستشوی زیاد باعث ترکیدن پوست می‌شود.

البته ممکن است شما به علت شغلی که دارید، دست‌هایتان را به‌دفعات زیاد می‌شویید. پیشنهاد می‌کنیم برای شستن دست‌هایتان از آب ولرم استفاده کنید. همچنین پس از شستشو به دست‌هایتان کرم مرطوب‌کننده بمالید.

دوش‌گرفتن طولانی با آب داغ

شستن بدن با آب داغ بسیار وسوسه‌انگیز است. اما انجام این کار پوست را خشک می‌کند. برخورد پوست با آب یا بخار داغ در حمام می‌تواند سلامتی آن را به‌خطر بیندازد. پیشنهاد می‌کنیم شستن بدنتان را حداکثر در 5 دقیقه با آب ولرم انجام دهید. همچنین یک دقیقه پس از خارج‌شدن از حمام پوست بدنتان را با مرطوب‌کننده آغشته کنید.

افزایش سن

بالارفتن سن با خشکی پوست رابطه مستقیمی دارد. اگر بیشتر از 40 سال سن دارید، به‌احتمال بسیار زیاد پوستتان خشک می‌شود؛ به‌طوری که بیش از 50 درصد از افراد بالای 40 سال این عارضه پوستی را تجربه می‌کنند.

اصلی‌ترین دلیل که خشکی پوست را در سن‌های بالا بیشتر می‌کند، این است که تولید چربی پوست کاهش می‌یابد. همچنین دلیل این عارضه در بانوان بزرگسال تغییرات هورمونی است. بهترین راهکار برای رفع خشکی پوست در بزرگسالی استفاده منظم از کرم مرطوب‌کننده است.

مشکلات پزشکی

برخی از بیماری‌های پوستی مانند پسوریازیس و اگزما استعداد خشکی پوست سالم را بالا می‌برند. از طرفی علائم پوست خشک از بیماری‌های جسمی مانند دیابت، سوءتغذیه و کم‌کاری تیروئید خبر می‌دهند. بهترین روش برای اینکه ارتباط بین بیماری جسمی و خشکی پوست را تشخیص دهید این است که به پزشک مراجعه کنید.

جلوگیری از پوست خشک با چه راهکارهایی امکان‌پذیر است؟

در بیشتر موارد اجرای یک روتین مراقبت از پوست ساده از خشکی پوست جلوگیری می‌کند. روش‌هایی که برای پیشگیری از خشکی پوست مؤثر هستند، عبارت‌اند از:

• از حمام آب داغ خودداری کنید.
• دوش‌گرفتن روزانه را به یک روز در میان تبدیل کنید.
• زمان دوش‌گرفتن را به 5 یا حداکثر 10 دقیقه کاهش دهید.
• از صابون‌های مرطوب‌کننده پوست استفاده کنید.
• از حوله‌های نرم استفاده کنید.
• لکه‌های خشک پوست را نخارانید.
• روزانه به مقدار زیادی آب بنوشید.
• برای مراقبت از پوست خود از پزشک متخصص کمک بگیرید.
• در فصل تابستان از لوسیون‌های حاوی روغن‌های طبیعی کمک بگیرید.

روش‌های درمان پوست خشک چیست؟

اولین راهکار برای درمان این عارضه پوستی استفاده از مرطوب‌کننده است. تأثیر این روش سریعاً ظاهر می‌شود. اما ممکن است موقتی باشد. در واقع بهترین راه برای درمان این است که ابتدا علت اصلی عارضه پوستی را تشخیص دهید و سپس راهکار متناسب با آن را انتخاب کنید.

علائم پوست خشک در برخی موارد به علت بیماری و در بعضی موارد دیگر به علت مشکلات پوستی پدید می‌آیند. بنابراین، ممکن است خشکی پوست با درمان بیماری جسمی یا استفاده از محصولات مراقبت از پوست بهبود یابد.

از طرفی برخی مواقع خشکی پوست علائم سطحی دارد که با تغییر سبک زندگی درمان می‌شود. در بعضی موارد دیگر علائم خشکی پوست شدید هستند که برای درمان آن باید به پزشک متخصص مراجعه کنید.

سؤالات متداول درباره پوست خشک

پزشک‌ها خشکی پوست را چگونه تشخیص می‌دهند؟

پزشک‌ها علائم پوست خشک را بهتر از شما می‌شناسند و معمولاً با معاینه ظاهر پوست به این تشخیص می‌رسند. همچنین آن‌ها در مورد سوابق پزشکی و سبک زندگی شما سؤال می‌پرسند تا مطمئن‌تر شوند و نظر قطعی بدهند. اگر پزشک به این نتیجه برسد که خشکی پوستتان از یک بیماری جسمی به وجود آمده است، برای شما آزمایش تجویز می‌کند.

بیشتر بخوانید: درمان خشکی پوست؛

معمولاً چه کسانی در معرض خشکی پوست هستند؟

خشکی پوست یک عارضه شایع است و تمامی افراد آن را تجربه می‌کنند. اما افرادی که بیشتر از دیگران به این عارضه مبتلا می‌شوند، عبارت‌اند از:

• افرادی که در آب‌وهوای بسیار خشک یا خیلی سرد زندگی می‌کنند.
• افرادی که در بیرون کار می‌کنند.
• افرادی که دست‌های خود را بیش‌ازحد می‌شویند.
• افراد بزرگسال و مخصوصاً بالای 65 سال.
• افرادی که به یک بیماری زمینه‌ای مانند آلرژی مبتلا هستند.

آیا پوست خشک منجر به جوش می‌شود؟

احتمالاً به این فکر می‌کنید که جوش صورت فقط برای پوست‌های چرب بروز می‌کند؛ اما پوست خشک هم یکی از عوامل زمینه‌ساز جوش صورت است.

آیا خشکی پوست نگران‌کننده است؟

باوجوداینکه خشکی پوست یک عارضه شایع است، اما برای بدن خطری جدی به‌حساب نمی‌آید. همچنین این امکان وجود دارد که در سن‌های مختلفی بروز کند. این عارضه با علائمی مانند قرمزی و خارش پوست بروز می‌کند. متخصصان پوست و مو اعتقاد دارند خشکی پوست موضوع نگران‌کننده‌ای نیست؛ اما دائماً توصیه می‌کنند که به سلامت پوست و موهایتان توجه زیادی کنید.

گاهی اوقات خشکی پوست شدت پیدا می‌کند که احتمالاً در این صورت شما به یک عارضه پوستی یا بیماری جسمی مبتلا هستید. اگر شدت خشکی به‌قدری است که در زندگی روزمره و خواب شما اختلال ایجاد می‌کند، باید برای درمان سریع آن اقدام کنید.

همچنین اگر قسمتی از پوست خشک ترک‌خورده یا خونریزی می‌کند، باید به‌جای استفاده از مرطوب‌کننده به پزشک متخصص مراجعه کنید. یکی از عوارضی که پوست افراد زیادی را از حالت طبیعی خارج می‌کند، خشکی پوست است. پیشنهاد می‌کنیم روش‌های پیشگیری از این عارضه را بادقت مطالعه کنید تا علائم پوست خشک بروز نکنند.

در بیشتر موارد این عارضه با پیروی از یک روتین مراقبت از پوست مانند تغییر سبک زندگی یا استفاده از کرم مرطوب‌کننده به‌راحتی درمان می‌شود؛ اما اگر این روش‌ها برای درمان پوست خشک جواب ندهند، بهترین روش مراجعه به پزشک متخصص پوست و مو است.

منبع ++++++