ریزش مو در کودکان؛ علائم، دلایل و درمان‌های سریع

طاسی یا ریزش مو معمولاً مشکلی است که فقط بزرگسالان باید نگران آن باشند، اما گاهی اوقات کودکان و نوجوانان نیز موهای خود را از دست می‌دهند، که ممکن است نشانه‌ای از شرایط پزشکی جدی باشد. ریزش مو در دوران کودکی می‌تواند به‌دلیل وجود یک بیماری باشد، ولی گاهی اوقات درست غذا نخوردن کودک نیز می‌تواند باعث ریزش موهایش شود. برخی از داروها یا درمان‌های پزشکی (مانند شیمی درمانی) نیز باعث ریزش مو می‌شوند. افراد حتی اگر از مدل مویی استفاده کنند که برای مدت طولانی باعث کشیده‌شدن موها شود، ممکن است موهای خود را از دست بدهند. ریزش مو می‌تواند استرس‌زا باشد. اغلب اوقات ریزش مو در دوران کودکی و نوجوانی موقتی است که در این حالت، موها معمولاً پس از اصلاح مشکل ایجاد شده دوباره رشد می‌کنند. در ادامه این مطلب علل و درمان‌های موجود برای ریزش مو در کودکان را به‌طور کامل بررسی می‌کنیم. با ما همراه باشید.

علل پزشکی ریزش مو در کودکان و درمان آن

برای اکثر کودکان 26 ماهه یا بزرگ‌تر که از ریزش مو رنج می‌برند، یکی از شرایط زیر باعث بروز این مشکل می‌شود. متخصص اطفال یا متخصص پوست کودکان باید بتواند این شرایط را تشخیص داده و درمان مناسب را تجویز کند.

Tinea capitis

این نوع کچلی یک عفونت قارچی است که اغلب در کودکان دیده می‌شود. این بیماری می‌تواند به‌روش‌های مختلفی ظاهر شود، اما اغلب خود را به‌صورت تکه‌های پوسته پوسته‌ای از ریزش مو روی سر نشان می‌دهد.

این تکه‌ها معمولا گرد یا بیضی شکل هستند. موها ممکن است در سطح پوست شکسته شده و مانند نقاط سیاه روی پوست سر به‌نظر برسند.

اگر پزشک در مورد کودک شما مشکوک به‌tinea capitis باشد، معاینه میکروسکوپی می‌تواند تشخیص او را تایید کند. درمان این نوع ریزش مو در کودکان معمولاً شامل یک ضد قارچ خوراکی مانند گریزئوفولوین است که به‌مدت هشت هفته از طریق دهان مصرف می‌شود.

کودک شما همچنین باید از شامپوهای ضد قارچ مانند سولفید سلنیوم یا کتوکونازول برای کاهش ریزش استفاده کند. از آنجایی که عفونت قارچی مسری است، کودک شما باید مراقب باشد اشیایی که با سر او تماس دارند، مانند کلاه، روبالشی، قیچی مو یا برس، را با دیگران به‌اشتراک نگذارد.

آلوپسی آره‌آتا

آلوپسی آره‌آتا یک بیماری غیر مسری ریزش مو در کودکان است که تصور می‌شود در اثر حمله سیستم ایمنی بدن به‌فولیکول‌های مو ایجاد می‌شود.

این بیماری با ظهور ناگهانی لکه‌های گرد یا بیضی شکل از موی ریخته شده مشخص می‌شود. این لکه‌ها صاف و بدون پوسته پوسته‌شدن پوست سر یا شکستگی مو هستند. حدود 25 درصد از کودکان نیز از سوراخ و کنده‌شدن ناخن‌ها رنج می‌برند.

در حالی که هیچ درمان قطعی برای آلوپسی آره‌آتا وجود ندارد، اما می‌توان این بیماری را در برخی از کودکان کنترل کرد. بسیاری از کودکان ظرف یک سال موهای خود را برمی‌گردانند، اگرچه رشد مجدد آن غیرقابل پیش‌بینی است و بسیاری دوباره موهای خود را از دست خواهند داد.

برای حدود 5 درصد از کودکان، این بیماری به‌آلوپسی توتالیس (ریزش تمام موهای پوست سر) پیشرفت می‌کند. برخی از این کودکان دچار آلوپسی یونیورسالیس می‌شوند که در آن، موهای بدن به‌طور کامل می‌ریزد.

برای کودکان کم سن‌تر، درمان آلوپسی آره‌آتا عمدتاً شامل پمادها یا کرم‌های کورتیکواستروئیدی قوی است که در مناطق طاس پوست سر اعمال می‌شوند.

نوجوانانی که ممکن است انگیزه کافی برای بازگشت موهای خود داشته باشند، ممکن است تزریق استروئید به‌پوست سر را تحمل کنند. از ماینوکسیدیل (Rogaine) نیز اغلب در کنار درمان‌های موضعی استروئیدی استفاده می‌شود.

همچنین ممکن است از آنترالین برای مدت کوتاهی روی پوست استفاده شود. رشد مو ممکن است در 8 الی 12 هفته دوباره بازگردد.

بیشتر بخوانید: سفید شدن مو در کودکی؛ 

تریکوتیلومانیا

تریکوتیلومانیا نوعی ریزش مو در کودکان است که در اثر کشیدن، کندن، پیچاندن یا مالیدن موهای کودک ایجاد می‌شود. این نوع ریزش مو تکه تکه‌ای است و با ایجاد موهای شکسته با طول‌های مختلف مشخص می‌شود. لکه‌های ریزش مو معمولاً در سمت دست غالب کودک دیده می‌شوند.

تریکوتیلومانیا ممکن است توسط یک عامل استرس‌زا یا وجود اضطراب زیاد در زندگی کودک شما در خانه، مانند از دست دادن پدربزرگ و مادربزرگ، تولد خواهر یا برادر، طلاق والدین یا استرس مدرسه ایجاد شود.

اگر متوجه شدید فرزندتان موهای خود را می‌کشد، سرزنش‌کردن او به‌احتمال زیاد مفید نخواهد بود. با این حال، مشاوره برای کمک به‌فرزندتان برای مقابله با منبع استرس یا اضطرابی که باعث این عادت شده است، ممکن است به‌توقف آن کمک کند.

بیماری دیگری به‌نام آلوپسی کششی وجود دارد و زمانی رخ می‌دهد که موهای بافته شده یا نگهدارنده‌های دم اسبی خیلی سفت بسته می‌شوند که این موضوع منجر به‌ریزش در خط مو می‌شود.

این نوع ریزش مو در کودکان ممکن است با فولیکول‌های ملتهب در ناحیه تحریک شده ظاهر شود و می‌توان آن را با پماد آنتی بیوتیک موضعی و شل‌کردن موهای بسته یا بافته شده درمان کرد.

تلوژن افلوویوم (Telogen effluvium)

تلوژن افلوویوم وضعیتی است که در آن یک استرس ناگهانی یا شدید (مانند تب بسیار بالا، جراحی تحت بیهوشی عمومی، مرگ یکی از عزیزان، آسیب شدید، یا استفاده از برخی داروهای تجویزی) چرخه طبیعی رشد مو را قطع می‌کند.

در این حالت، رشد فولیکول‌های مو پیش از موعد متوقف می‌شود و در واقع، فولیکول‌های مو وارد مرحله استراحت (به نام فاز تلوژن) می‌شوند. سپس بین 6 تا 16 هفته بعد، موها بیش از حد می‌ریزند که منجر به‌طاسی جزئی یا کامل موی سر می‌شود.

هیچ آزمایش قطعی برای تشخیص تلوژن افلوویوم وجود ندارد و همچنین، هیچ درمانی برای آن وجود ندارد. با این حال، پس از پایان رویداد استرس‌زا، رشد کامل مو معمولاً در عرض شش ماه تا یک سال بازمی‌گردد.

مشکلات غدد درون ریز

ریزش مو در کودکان در برخی موارد به‌دلیل کم‌کاری تیروئید رخ می‌دهد. در این وضعیت، غده تیروئید کم‌کار است و مقدار ناکافی از هورمون‌های تیروئیدی مورد نیاز برای تنظیم متابولیسم بدن را تولید می‌کند. تشخیص کم‌کاری تیروئید با آزمایش خون انجام می‌شود.

درمان این وضعیت ممکن است شامل تجویز داروهایی برای جایگزینی هورمون‌های کمبوددار توسط غدد درون ریز باشد. با این حال، پزشک در درمان ریزش مو در کودکان که به‌دلیل مشکلات غدد درون ریز ایجاد شده است، به‌تعدادی از عوامل مختلف توجه می‌کند:

• سن، سلامت کلی و سابقه پزشکی کودک شما
• وسعت بیماری
• تحمل فرزند شما برای داروها، رویه‌ها یا درمان‌های خاص
• انتظارات برای سیر بیماری
• نظر یا ترجیح شما

شیمی درمانی

کودکانی که تحت شیمی درمانی قرار می‌گیرند، موهای خود را از دست می‌دهند. شیمی درمانی یک داروی قوی است که سلول‌های در حال تقسیم سریع بدن، از جمله سلول‌های ریشه مو را از بین می‌برد. پس از پایان درمان، موهای کودک شما باید دوباره رشد کنند.

آسیب پوست سر

آسیب به‌پوست سر، مانند سوختگی یا ضربه قابل توجه به‌سر، ممکن است به‌فولیکول‌های مو آسیب برساند. این امر می‌تواند باعث ریزش موی قابل توجه در محل آسیب شود. هنگامی که آسیب بهبود یافت، موها باید دوباره رشد کنند.

درمان سریع این شرایط ضروری است، زیرا اگر آسیب‌های پوست سر درمان نشوند، می‌توانند به‌ساختارهای زیرین آسیب برسانند و حتی ممکن است باعث ریزش مو در کودکان به‌صورت دائمی شوند.

بیشتر بخوانید: مراقبت از موی کودکان 

علل غیر پزشکی ریزش مو در کودکان

گاهی اوقات، کودکان به‌دلایلی به‌غیر از وجود یک بیماری موهای خود را از دست می‌دهند. علل شایع این نوع ریزش مو در کودکان عبارتند از:

ریزش موی نوزاد

در طول شش ماه اول زندگی، اکثر نوزادان موهایی که با آن متولد شده‌اند را از دست می‌دهند. در واقع موهای اولیه نوزاد می‌ریزند تا راه برای رویش موهای بالغ باز شود. این نوع ریزش مو کاملا طبیعی است و جای نگرانی ندارد.

ریزش مو ناشی از اصطکاک

برخی نوزادان موهای پشت سر خود را از دست می‌دهند، زیرا سر آنها به‌طور مکرر به‌تشک، زمین، متکی یا چیز دیگری مالیده می‌شود. نوزادان پرتحرک‌تر معمولا بیشتر دچار این مشکل می‌شوند. هنگامی که مالش سر متوقف شود، موها باید دوباره رشد کنند.

مواد شیمیایی

محصولاتی که برای سفید کردن، رنگ کردن، خشک‌کردن یا صاف‌کردن مو استفاده می‌شوند، می‌توانند حاوی مواد شیمیایی مضری باشند که به‌ساقه مو آسیب می‌رسانند. سعی کنید از مصرف این محصولات برای کودکان خردسال خودداری کنید.

خشک‌کردن مو با سشوار

گرمای بیش از حد ناشی از سشوار کشیدن یا صاف‌کردن مو نیز می‌تواند به‌مو آسیب برساند و باعث ریزش آن شود. هنگام خشک‌کردن موهای کودک، از دمای کم استفاده کنید. همچنین برای به‌حداقل رساندن قرار گرفتن موی کودکتان در معرض گرما، آنها را هر روز با سشوار خشک نکنید.

کش‌های مو

همانطور که گفتیم، بستن موهای فرزندتان به‌صورت دم اسبی یا بافتن آنها باعث آسیب به‌فولیکول‌های مو می‌شود. همچنین اگر موهای کودک را به‌شدت برس بزنید یا آنها را شانه کنید، موها ممکن است ریزش کنند.

هنگام شانه‌کردن و حالت دادن به‌موهای فرزندتان با ملایمت رفتار کنید و دم اسبی و بافته‌ها را شل نگه دارید تا از ریزش مو جلوگیری شود.

کمبود تغذیه‌ و ریزش موی کودکان

علاوه بر بیماری‌های قارچی، کشیدن مو، آلوپسی کششی و سایر علل ریزش مو که در بالا ذکر شد، کمبود تغذیه‌ هم می‌تواند از علل کمتر شایع ریزش مو در کودکان باشد. در واقع ریزش مو در کودکان و تغذیه به‌اشکال زیر به‌یکدیگر ربط دارند.

• دیابت شیرین و کم‌خونی ناشی از فقر آهن
• سوء تغذیه
• سمیت ویتامین A (ویتامین A بیش از حد)

اگر فرزندتان هر یک از این اختلالات را داشت، معمولاً انتظار می‌رود علائم دیگری به‌غیر از ریزش مو داشته باشد. به‌عنوان مثال، مسمومیت با ویتامین A علاوه بر ریزش مو باعث سردرد، تغییرات بینایی، تحریک‌پذیری، استفراغ و اختلال در افزایش وزن و غیره می‌شود.

تغذیه خوب برای داشتن بدن سالم ضروری است. زمانی که کودکان ویتامین، مواد معدنی و پروتئین کافی دریافت نکنند، موهایشان می‌ریزد. ریزش مو می‌تواند نشانه‌ای از اختلالات در بلع مانند بی‌اشتهایی و پرخوری عصبی و همچنین یک عارضه جانبی برای رژیم گیاهخواری یا پیروی از رژیم گیاهخواری کم پروتئین باشد. کمبود این مواد مغذی می‌توانند به‌ریزش مو در کودکان کمک کنند:

• آهن
• روی
• نیاسین
• بیوتین
• پروتئین و اسیدهای آمینه

متخصص اطفال می‌تواند یک برنامه غذایی سالم را برای کودک شما پیشنهاد کند یا مکملی را برای جبران کمبود تغذیه تجویز نماید.

علائم ریزش موی کودکان

علامت اصلی ریزش مو در کودکان، لکه‌های طاس یا نازک‌شدن موهای روی پوست سر است. حال این علائم و ویژگی‌ها را برای حالات مختلف ریزش مو در کودکان بررسی می‌کنیم:

Tinea capitis:

• اغلب لکه‌های پوسته پوسته آلوپسی یا تکه‌های آلوپسی با نقاط سیاه کوچک دیده می‌شود. لکه‌ها در طول هفته‌ها تا ماه‌ها به‌صورت گریز از مرکز بزرگ می‌شوند. نقاط سیاه نیز همان فولیکول‌های شکسته مو هستند.
• خارش در آن شایع است.
• لنفادنوپاتی گردن و پشت گردن ممکن است در موارد التهابی دیده شوند.
• کودکان ممکن است ناقل بدون علامت باشند.
• موهای شکسته روی سر کودک دیده می‌شوند.

آلوپسی آره‌آتا:

• ریزش موی تکه تکه یا به‌هم پیوسته که روی پوست سر یا هر ناحیه دارای مو در بدن رخ می‌دهد.
• آلوپسی آره‌آتا تکه تکه: شایع‌ترین شکل، با تکه‌های بیضی و گرد ایجاد می‌شود.
• آلوپسی آره‌آتا مشبک: الگوی نامنظم از ریزش مو در کودکان به‌صورت توری (شبکه‌ای) ایجاد می‌شود.
• آلوپسی آره‌آتا Ophiasis: الگوی نوار مانند ریزش مو، که بیشتر در نواحی گیجگاهی یا پس سر دیده می‌شود.
• آلوپسی آره‌آتا منتشر: کاهش عمومی تراکم مو در کل پوست سر است.
• آلوپسی توتالیس: فقدان کامل مو در پوست سر.
• آلوپسی یونیورسالیس: فقدان کامل مو در پوست سر و کل بدن، از جمله ابرو، مژه، زیر بغل و موهای ناحیه تناسلی.
• در آلوپسی آره‌آتا به‌طور معمول یک تکه دایره‌ای روی پوست سر کودک دیده می‌شود.
• ویژگی‌های درموسکوپی شامل موهای به‌عقب خم شده (به شکل علامت تعجب)، نقاط زرد و نقاط سیاه روی پوست سر است.
• این بیماری با درماتیت آتوپیک، کم‌کاری تیروئید و ویتیلیگو ارتباط دارد.
• تغییر ناخن (به ویژه سوراخ‌شدن و برآمدگی) در این نوع ریزش مو در کودکان رایج است.

آلوپسی کششی:

• به دلیل کشش مداوم مو به‌دلیل حالت دادن، دم اسبی بستن، بافتن، و استفاده از غلطک مو ایجاد می‌شود.
• عقب رفتن مو در امتداد خط موی جلوی گیجگاه اتفاق می‌افتد.
• ماندگاری طولانی مدت در حالت کشش موها، ممکن است باعث ایجاد زخم شود.
• به‌مراقبت از مو و استفاده از محصولات مو بستگی دارد.
• اغلب با ریزش موی فرونتوتمپورال تظاهر می‌کند.
• ممکن است با ریزش موی تکه تکه روی پوست سر، بدون داشتن یک الگوی توزیع مشخص ظاهر شود.

تریکوتیلومانیا:

• اختلال عصبی همراه با اجبار به‌کشیدن یا کندن مو.
• در دختران شایع‌تر از پسران است.
• ممکن است در کودکی به‌دلیل عادت یا در نوجوانی به‌عنوان نشانه‌ای از مسائل روانی زمینه‌ای ظاهر شود.
• ممکن است با خودآزاری دیگری همراه باشد.
• الگوی ریزش موی غیرمعمول دارد و بیشتر روی پوست سر و ابروها تاثیر می‌گذارد.
• لکه‌های ریزش در ان تکه تکه و غیر همجوار هستند.
• ممکن است موهای دور سر را در امان نگه دارد (الگوی tonsure).

Telogen effluvium:

• تقریباً سه ماه پس از یک رویداد محرک (به عنوان مثال بیماری پزشکی، استرس، دارو، اختلال تغذیه) رخ می‌دهد.
• ریزش معمولاً در عرض سه تا شش ماه برطرف می‌شود، سپس ممکن است شش ماه طول بکشد تا تراکم مو بهبود یابد.
• تلوژن افلوویوم مزمن در صورت ریزش موی بیش از شش ماه ایجاد می‌شود.

ریزش مو یک مشکل پزشکی است، بنابراین ضروری است هر زمان که کودک بیش از حد معمول موهای خود را از دست داد، به‌پزشک مراجعه کنید. برخی از والدین با دیدن دسته‌ای از مو در شانه یا برس موی فرزندشان دچار وحشت می‌شوند. اما همه بچه‌ها هر روز مقداری مو از دست می‌دهند. با این حال اگر شرایط زیر را دیدید به‌پزشک مراجعه کنید:

• کودک از خارش یا درد پوست سر شکایت دارد.
• کودک ابرو یا مژه‌هایش را از دست می‌دهد.
• نقاط طاس روی سر او قابل مشاهده است.
• کودک بیشتر از قبل و به‌طور قابل توجهی شروع به‌ریزش مو می‌کند.
• کودک به‌دنبال یک بیماری یا هنگام مصرف داروی جدید دچار ریزش مو می‌شود.
• کودک دچار آسیب یا سوختگی پوست سر شده است.

کودکان مبتلا به‌ریزش موی مزمن ناشی از آلوپسی آره‌آتا و همچنین کودکانی که دارای نقاط طاسی قابل توجهی هستند، ممکن است به‌حمایت روانی نیاز داشته باشند. یک متخصص سلامت روان، مانند یک درمانگر، می‌تواند به‌کودک کمک کند تا احساسات خود را در مورد ریزش مو بهتر مدیریت کند.

بیشتر بخوانید: مراقبت از پوست کودک؛ 

درمان ریزش مو در کودکان

اگر در مورد ریزش مو برای کودک خود به‌پزشک مراجعه کنید، او در مورد سلامت کودک و سلامت خانواده شما (سابقه پزشکی) سوالاتی می‌پرسد. پزشک پوست سر کودک را بررسی می‌کند و ممکن است نمونه‌هایی از موی او را بگیرد و شرایط پزشکی خاصی را که می‌تواند باعث ریزش مو شود، آزمایش کند.

اگر دارو باعث ریزش موی کودک شما شده است، از پزشک بپرسید آیا می‌توانید داروی دیگری را برای او جایگزین کنید یا نه. اگر ریزش موی کودک شما به‌دلیل یک بیماری غدد درون ریز مانند دیابت یا بیماری تیروئید یا طاسی با الگوی زنانه باشد، درمان مناسب و کنترل اختلال زمینه‌ای برای کاهش یا جلوگیری از ریزش مو مهم است.

همچنین با توصیه پزشک، محصولی مانند ماینوکسیدیل می‌تواند رشد مو را در طاسی با الگوی مردانه و زنانه افزایش دهد. آلوپسی آره‌آتا را می‌توان با درمان با کرم‌های کورتیکواستروئیدی یا تزریق روی پوست سر مدیریت کرد. اگر پزشک فکر می‌کند کمبودهای تغذیه‌ای باعث ریزش موی کودک شما می‌شود، ممکن است شما را به‌یک متخصص تغذیه ارجاع دهد.

به پایان مطلب ریزش مو در کودکان می‌رسیم. ریزش مو در کودکان غیر معمول نیست و عوامل زیادی می‌توانند باعث ریزش موی آنها شوند، از جمله عفونت، استرس و ایجاد فشار روی مو. با این حال بیشتر علل ریزش مو در کودکان قابل درمان هستند. افراد می‌توانند برای تشخیص دقیق علت ریزش مو به‌یک پزشک متخصص پوست و مو مراجعه کنند.

منبع +++++++