پسوریازیس معکوس؛ علائم، دلایل، انواع و روش‌های درمان

حتما تاکنون نام پسوریازیس به گوشتان خورده است: پسوریازیس یک بیماری پوستی ژنتیکی است که از طریق خانواده‌ها منتقل می‌شود. اما درباره پسوریازیس معکوس چه؟ پسوریازیس معکوس یک نوع دردناک و دشوار از پسوریازیس است که در چین‌های پوستی بدن، مانند زیر بغل، اندام تناسلی و زیر سینه‌ها یا باسن ایجاد می‌شود و به آن پسوریازیس خمشی نیز می‌گویند. این نوع از بیماری پسوریازیس، مخالف یا برعکس پسوریازیس پلاکی رایج است که در سطوح بیرونی پوست بدن مانند زانوها و آرنج‌ها رخ می‌دهد. در این مقاله هر آنچه لازم است راجع به علل و نحوه مدیریت و درمان پسوریازیس خمشی بدانید را خدمت شما بیان خواهیم کرد. با ما همراه باشید.

پسوریازیس معکوس چیست؟

پسوریازیس معکوس یک بیماری پوستی است که باعث می‌شود سلول‌های پوست شما خیلی سریع تولیدمثل کنند.

پسوریازیس معکوس در واقع نوعی از پسوریازیس است که در مناطقی که پوست شما روی خود ساییده می‌شوند (چین‌های پوستی)، ظاهر می‌شود، از جمله:

• زیر بغل
• ناف
• زیر سینه‌ها
• کشاله ران و باسن

ظاهر این بیماری شبیه به یک راش براق، صاف و تغییر رنگ داده (قهوه‌ای، قرمز یا بنفش) به نظر می‌رسد و ممکن است احساس رطوبت داشته باشد.

پسوریازیس معکوس معمولاً به عنوان یک بیماری خودایمنی شناخته می‌شود، اما آنتی بادی عامل ایجاد این بیماری هنوز شناسایی نشده است، بنابراین از نظر فنی به عنوان یک بیماری با واسطه ایمنی طبقه‌بندی می‌شود.

این بدان معناست که علت دقیق آن ناشناخته است، اما کارشناسان معتقدند که این امر با پاسخ سیستم ایمنی بدن شما ارتباط دارد. ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی گاهی اوقات آن را پسوریازیس اینترتریجنیوس (inter-trij-uh-nus) نیز می‌نامند.

دلایل ابتلابه پسوریازیس

پسوریازیس معکوس هم مانند سایر اشکال پسوریازیس، یک بیماری خودایمنی التهابی است که در آن به دلایلی که هنوز ناشناخته هستند، سیستم ایمنی به‌طور ناگهانی سلول‌های پوست را مضر تلقی کرده و یک حمله التهابی را برای کنترل آنچه تصور می‌کند عفونت است، آغاز می‌کند.

این التهاب باعث می‌شود تا سلول‌های در حال بلوغ پوست (به نام کراتینوسیت) با سرعت بسیار زیادی رشد کنند. هنگامی که این سلول‌ها از لایه میانی پوست (درم) به لایه بالایی پوست (اپیدرم) حرکت می‌کنند، شروع به فشرده‌شدن و شکستن سد محافظ اپیدرم به نام لایه شاخی می‌کنند.

با انجام این کار، پوست آسیب دیده شروع به ضخیم‌شدن می‌کند و ضایعاتی را تشکیل می‌دهد که به عنوان پسوریازیس شناخته می‌شوند.

بیشتر بخوانید: پسوریازیس چیست و چگونه درمان می‌شود؟

محرک‌های رایج برای پسوریازیس معکوس

اطلاعات زیادی در مورد اینکه چرا پسوریازیس معکوس به این شکل ظاهر می‌شود، وجود ندارد. به‌طور کلی اعتقاد بر این است که پسوریازیس ناشی از ترکیبی از عوامل ژنتیکی (که به نظر می‌رسد شما را مستعد ابتلابه این بیماری می‌کند) و محرک‌های محیطی (که بیماری را در افراد فعال می‌کنند) ایجاد می‌شود. برخی از شایع‌ترین محرک‌های پسوریازیس، عبارتند از:

• فشار روحی و استرس
• سیگار کشیدن
• مصرف الکل
• برخی داروها، مانند بتا بلوکرها و لیتیوم
• عفونت‌ها، به‌خصوص استرپتوکوک و عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی
• آسیب‌های پوستی، از جمله آفتاب‌سوختگی، بریدگی و سایش
• چاقی: در مورد چاقی، برخی از دانشمندان می‌گویند که سلول‌های ذخیره‌کننده چربی نقش اساسی در ایجاد پسوریازیس معکوس دارند. سلول‌های چربی پروتئین‌های التهابی به نام سیتوکین‌ها را در بافت‌های اطراف خود آزاد می‌کنند. تولید بیش از حد سیتوکین‌ها ممکن است برای ایجاد التهاب در محل‌هایی که چاقی در آن‌ها بیشتر است (یعنی چین‌های پوست) کافی باشد.
• تحقیقات هنوز سایر محرک‌های احتمالی برای پسوریازیس خمشی را که ممکن است شامل آلرژی، رژیم غذایی یا حتی آب و هوا باشد، اثبات نکرده‌اند.

برخی دیگر از محققان معتقدند که پدیده Koebner نقش مهمی را در ایجاد پسوریازیس معکوس ایفا می‌کند. بر اساس یک بررسی در سال 2013 در کانادا، این پدیده (که در آن بثورات در امتداد یک ضربه پوستی ایجاد می‌شوند) حدود 25٪ از افراد مبتلابه پسوریازیس را تحت‌تأثیر قرار داد.

همین واقعیت که چین‌های پوستی روی یکدیگر ساییده می‌شوند، نشان می‌دهد که پدیده Koebner حتی اگر در ایجاد پسوریازیس خمشی نقش اصلی را نداشته باشد، اما حداقل در عود‌کردن این بیماری نقش دارد.

پدیده کوبنر زمانی رخ می‌دهد که ضربه به پوست باعث ایجاد یک ضایعه پوستی شود. میزان ضربه مورد نیاز می‌تواند بسیار کم باشد، مثلا گاهی اوقات فقط مالش پوست می‌تواند باعث ایجاد این ضایعه شود.

این پدیده اولین بار توسط‌هاینریش کوبنر در سال 1876 توصیف شد. پدیده کوبنر که به آن پدیده ایزومورفیک یا واکنش ایزومورفیک نیز می‌گویند، بیشتر در پسوریازیس، اگزما، لیکن پلان و ویتیلیگو دیده می‌شود.

پسوریازیس معکوس شبیه چه ضایعه‌ای است؟

پسوریازیس معکوس علائم مشابهی با سایر بیماری‌های پوستی دارد. در ادامه بیماری‌هایی را لیست کرده‌ایم که پزشکان اغلب آنها را با پسوریازیس معکوس اشتباه می‌گیرند!

پسوریازیس معکوس در مقابل خارش ژوک یا جوک (jock itch)

هر دو بیماری باعث ایجاد لکه‌های خارش‌دار و پوسته پوسته‌شدن سطح پوست در نواحی مرطوب مانند کشاله ران می‌شوند.

با این حال، بثورات در پسوریازیس معکوس اغلب می‌توانند براق و صاف به نظر برسند، در حالی که جوش‌های خارش جوک، راش‌های حلقوی و نیمه حلقوی هستند که پوسته پوسته می‌شوند. خارش جوک یک بثورات پوسته پوسته است که اغلب دارای یک مکان مسطح در مرکز و لبه‌هایی فلس‌دار و برجسته است.

عفونت‌ها می‌توانند باعث تشدید پسوریازیس خمشی شوند و اغلب در همان زمان رخ می‌دهند. با این حال، قارچی به نام tinea cruris که روی پوست زندگی می‌کند، باعث خارش جوک می‌شود.

هر چیزی که به قارچ محیط مناسبی برای رشد و تکثیر بدهد، می‌تواند باعث ایجاد خارش شود؛ از جمله اصطکاک، تعریق شدید، اشتراک لباس‌ها با افراد مبتلابه این بیماری و مرطوب‌بودن پوست.

پسوریازیس معکوس در مقابل اینترتریگو

اینترتریگو بثورات دیگری است که در مکان‌هایی مشابه با پسوریازیس معکوس ایجاد می‌شود. اینترتریگو رشد بیش از حد مخمر کاندیدا آلبیکنس روی پوست است و باعث ایجاد لکه‌های پوسته پوسته، خارش‌دار یا حساس در جایی که محیط مرطوب وجود دارد، می‌شود.

بنابراین مشابه پسوریازیس خمشی، اینترتریگو هم روی پوست در نواحی گرم و مرطوب تأثیر می‌گذارد. Intertrigo در افرادی با شرایط زیر دیده می‌شود:

• دیابتی
• ساکن در آب و هوای گرم و مرطوب
• افرادی که توانایی حرکت ندارند و فقط روی تخت خود می‌خوابند
• مسن

پسوریازیس معکوس معمولاً افراد دارای اضافه وزن و افرادی که چین‌های پوستی عمیق دارند را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.

پسوریازیس معکوس در مقابل عفونت قارچی سطحی

عفونت قارچی سطحی می‌تواند شبیه پسوریازیس معکوس باشد. با این حال، عفونت قارچی معمولاً دارای یک مرز حلقوی و برجسته با قسمت مسطح در مرکز است. همچنین، علائم این بیماری در نواحی تاریک و مرطوب پوست رخ می‌دهند و بر قسمت‌های مختلف بدن تأثیر می‌گذارد، اما در زیر بغل ایجاد نمی‌شوند.

مشابه پسوریازیس معکوس، درمان‌های عفونت قارچی سطحی شامل عوامل ضد قارچ موضعی، کرم‌ها و داروهای سیستمیک خوراکی می‌شوند. در افرادی که سیستم ایمنی‌شان سرکوب شده، این نوع عفونت کاملاً شدید است و به عوامل ضد قارچی قوی‌تری نیاز دارد.

پسوریازیس معکوس در مقابل بیماری داریر (Darier)

بیماری داریر یک اختلال ژنتیکی نادر اتوزومال غالب است و معمولاً با ایجاد نواحی پوسته‌دار و برجسته روی پوست سر، بالای سینه، کمر و چین‌های پوستی ظاهر می‌شود. این نواحی برجسته، دارای سطحی سفت و خشن، شبیه به کاغذ سنباده درشت هستند و اگر چندین ناحیه با هم رشد کنند، ممکن است ضایعات زگیل مانند بزرگ‌تری ایجاد شود که می‌تواند بوی نامطبوعی در چین‌های پوستی ایجاد کند.

برخلاف پسوریازیس معکوس، بیماری داریر معمولاً ضایعاتی را ایجاد می‌کند که همرنگ پوست فرد است. بیماری داریر همچنین ممکن است باعث ایجاد بثورات پوستی شدیدتری مثل درماتیت سبورئیک شود.

پسوریازیس معکوس در مقابل بیماری Hailey-Hailey

بیماری دیگری که می‌تواند مانند پسوریازیس معکوس ظاهر شود، بیماری Hailey-Hailey است. بیماری Hailey-Hailey یک اختلال ژنتیکی نادر است که باعث ایجاد تاول و فرسایش پوست می‌شود. این بیماری اغلب گردن، زیر بغل، چین‌های پوستی و اندام تناسلی را درگیر می‌کند.

اما برخلاف پسوریازیس خمشی که دارای تکه‌های مشخصی است، ضایعات بیماری Hailey-Hailey ممکن است یک لایه پوسته‌ای زردرنگ بزرگ ایجاد کند. در بسیاری از موارد، این بیماری باعث خارش یا احساس سوزش در پوست می‌شود.

ضایعات Hailey-Hailey ممکن است بیایند و بروند و معمولاً بدون ایجاد اسکار بهبود می‌یابند. مشابه پسوریازیس معکوس، نور خورشید، گرما، تعریق و اصطکاک، بیماری Hailey-Hailey را تشدید می‌کند.

علائم پسوریازیس معکوس چیست؟

اگر پسوریازیس خمشی دارید، لکه‌های قرمز و براق را در مکان‌های خاصی از پوست خود مشاهده خواهید کرد، مانند:

• زیر بغل
• چین‌های پوست در اطراف اندام تناسلی و بین باسن
• زیر سینه‌ها
• کشاله ران

پوست این نواحی حساس‌تر از دیگر نواحی بدن است، بنابراین مدیریت و درمان این بیماری اغلب چالش برانگیز خواهد بود. ضایعات می‌توانند باعث ایجاد ترک (به نام شقاق) در چین‌های پوست شما شوند که ممکن است بسیار دردناک باشند و خونریزی کنند. به دلیل محل آن، پسوریازیس معکوس ممکن است باعث موارد زیر نیز شود:

• سوزش ناشی از مالش و تعریق پوست
• عفونت‌های مخمری، قارچی و باکتریایی
• مشکلات جنسی

این نوع پسوریازیس چگونه درمان می‌شود؟

چندین روش درمانی برای پسوریازیس معکوس وجود دارد:

درمان موضعی

کرم‌های موضعی خط اول در درمان پسوریازیس معکوس هستند. هدف از درمان این بیماری، کاهش التهاب و ناراحتی در این مناطق حساس از پوست است که تحت‌تأثیر پسوریازیس معکوس قرار می‌گیرند. از آنجایی که چین‌های پوستی بسیار حساس هستند، داروها باید با دقت مصرف شوند.

کرم‌های استروئیدی می‌توانند التهاب را کاهش دهند. آن‌ها همچنین می‌توانند باعث نازک‌تر‌شدن و حساس‌تر‌شدن پوست شوند. اگر یک درمان موضعی برای شما تجویز شده باشد، پزشک پیشرفت شما را زیر نظر خواهد گرفت و در صورت وجود علائمی مانند نازک‌شدن پوست، دوز دارو را تنظیم می‌کند.

داروهای موضعی معمولاً صبح‌ها بعد از دوش گرفتن و شب‌ها قبل از خواب استفاده می‌شوند. جایگزین‌های استروئیدهای موضعی، مهارکننده‌های موضعی کلسینئورین، تاکرولیموس و پیمکرولیموس هستند که سیستم ایمنی بدن را از تولید موادی که ممکن است باعث بیماری‌های پوستی شود، بازمی‌دارند.

درمان پسوریازیس معکوس عفونی

پسوریازیس معکوس مستعد ابتلابه عفونت‌های قارچی و باکتریایی است، زیرا پوست مرطوب و ملتهب محیطی را برای رشد باکتری‌ها یا قارچ‌ها فراهم می‌کند. هیئت پزشکی بنیاد ملی پسوریازیس توصیه می‌کند پزشکان داروهای ضد باکتری یا ضد قارچ را نیز همراه با درمان‌های معمول پسوریازیس تجویز کنند.

فتوتراپی

فتوتراپی یک گزینه درمانی مناسب برای افراد مبتلابه پسوریازیس معکوس متوسط تا شدید است. فتوتراپی اصطلاحی پزشکی برای نور درمانی است که در آن، اشعه ماوراءبنفش به نام اشعه UVB می‌تواند رشد سلول‌های پوست را در برخی از افراد مبتلابه پسوریازیس کُند کند.

درمان با فتوتراپی شامل استفاده از یک جعبه نور است که اشعه UVB مصنوعی را برای مدت زمان مشخصی در هر جلسه تولید می‌کند. با فتوتراپی، پسوریازیس شما ممکن است به‌طور موقت قبل از اینکه بهتر شود، بدتر گردد. در طول درمان نوردرمانی، از هرگونه نگرانی در مورد بثورات پوستی به پزشک خود اطلاع دهید.

داروهای سیستمیک

اگر پسوریازیس معکوس شما با داروهای موضعی و فتوتراپی بهتر نشد، ممکن است پزشک داروهای سیستمیک را برایتان تجویز کند. اینها داروهایی هستند که به صورت خوراکی یا تزریقی مصرف می‌شوند. یکی از انواع داروهای سیستمیک، یک بیولوژیک است که نحوه عملکرد سیستم ایمنی شما را تغییر می‌دهد.

بیولوژیک‌ها از پروتئین‌ها برای مسدود‌کردن پاسخ سیستم ایمنی بدن استفاده می‌کنند تا بیشتر از این به بدن شما حمله نکند. اگر از داروهای بیولوژیک به عنوان درمان استفاده شود، پزشک یک تزریق یا انفوزیون داخل وریدی از داروهای بیولوژیک را طبق برنامه زمانی برایتان انجام می‌دهد.

همچنین ممکن است به‌طور همزمان فتوتراپی یا درمان‌های موضعی را ادامه دهید. سایر داروهای سیستمیک که ممکن است مورد استفاده قرار گیرند، متوترکسات یا سیکلوسپورین (Sandimmune) هستند که سیستم ایمنی را تعدیل می‌کنند تا عملکرد آن روی سلول‌های خاصی از پوست را کاهش دهند.

تعدیل سبک زندگی

علائم پسوریازیس معکوس می‌توانند بسیار ناراحت‌کننده باشند، اما شما می‌توانید برای افزایش سطح راحتی خود هم از نظر جسمی و هم از نظر روحی و احساسی قدم‌هایی را بردارید.

طبق اعلام فدراسیون بین‌المللی انجمن‌های پسوریازیس، بسیاری از افراد مبتلابه پسوریازیس تمایل دارند لباس‌های گشاد بپوشند و از انجام کارهایی که باعث تعریق آنها می‌شود (تعریق می‌تواند علائم این بیماری را بدتر کند)، اجتناب می‌کنند.

لباس‌های گشاد، به‌خصوص پنبه یا سایر الیاف طبیعی، به پوست شما اجازه تنفس می‌دهند. مثلا پیرهن‌های گشاد روی پوست دردناک شما ساییده نمی‌شوند و می‌توانند به جلوگیری از گیر افتادن رطوبت در چین‌های پوست شما کمک کنند.

همچنین می‌توانید نواحی آسیب‌دیده‌ی پوست خود را به پودر نشاسته ذرت، جوش شیرین یا اکسید روی آغشته کنید تا رطوبت این نواحی جذب شوند. سبک‌های مختلف لباس پوشیدن را امتحان کنید تا برایتان مشخص شود هنگام درمان این عارضه چه نوع لباسی برای شما بهتر عمل می‌کند.

بیشتر بخوانید: درمان پسوریازیس؛ 

مراقبت در منزل

بهداشت و مراقبت از خود، می‌تواند به مدیریت علائم و بهبود ظاهر لکه‌های پسوریازیس معکوس کمک کند. شیوه‌های مناسب مراقبت در منزل عبارتند از:

• فقط یک بار حمام‌کردن یا دوش گرفتن در روز
• حمام منظم با آب ولرم
• استفاده از صابون ملایم و غنی از رطوبت برای پوست‌های حساس
• شستن پوست، به صورت خیلی آرام با دست به جای لیف
• خشک‌کردن پوست به آرامی
• استفاده از مرطوب‌کننده بدون عطر، عرض 5 دقیقه پس از دوش گرفتن یا حمام

خارش می‌تواند برای افراد مبتلابه پسوریازیس مشکل‌ساز باشد. چندین لوسیون ضد خارش و خنک‌کننده برای تسکین این علائم موجود است. داروهای آنتی هیستامین نیز می‌توانند خارش را تسکین دهند.

اکثر افراد مبتلابه پسوریازیس متوجه می‌شوند که نور خورشید به بهبود ظاهر پوست آنها کمک می‌کند. با این حال به دلیل محل تشکیل ضایعات پسوریازیس معکوس، آفتاب کمکی به شما نمی‌کند و ممکن است به دلیل تعریق بیش از حد علائم را تشدید کند.

پسوریازیس خمشی چقدر جدی و خطرناک است؟

پسوریازیس معکوس می‌تواند آزاردهنده و دردناک باشد، اما به ندرت جدی است. این بیماری تمایل دارد قسمت‌هایی از بدن شما که در آن پوست حساس‌تر است را تحت‌تأثیر قرار دهد.

به همین دلیل خاراندن بثورات پسوریازیس معکوس می‌تواند پوست شما را زخمی کرده و منجر به عفونت شود که درمان آن می‌تواند جدی‌تر باشد.

پسوریازیس خمشی چقدر بین مردم شایع است؟

پسوریازیس تا 2 درصد از جمعیت جهان و تا 3 درصد از جمعیت ایالات متحده را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. بین 3 تا 7 درصد از مبتلایان به پسوریازیس نیز پسوریازیس معکوس دارند. بنابراین حداکثر از هر ده هزار نفر در دنیا، 14 نفر به این بیماری مبتلا هستند.

آیا پسوریازیس معکوس قابل پیشگیری است؟

هیچ راهی برای پیشگیری از پسوریازیس خمشی وجود ندارد. اگر پسوریازیس معکوس دارید، ممکن است این بیماری در طول زندگی شما بارها بیاید و از بین برود. اما درمان‌ها می‌توانند علائم را حتی در افراد مبتلابه پسوریازیس شدید کاهش دهند. همچنین، یک فرد می‌تواند اقدامات خاصی را برای کمک به جلوگیری از عود‌کردن پسوریازیس معکوس انجام دهد. این اقدامات شامل موارد زیر هستند:

• استفاده از ضد تعریق‌ها، صابون‌ها و شوینده‌های بدن ملایم و بدون عطر
• کاهش اصطکاک پوست با لباس هنگام ورزش، با پوشیدن لباس‌های گشاد
• استفاده از وازلین یا پودر تالک در نواحی تناسلی، زیر بغل یا زیر سینه‌ها برای جلوگیری از تحریک
• شستن نواحی عرق کرده با تمرکز روی کشاله ران و اندام تناسلی، با آب و صابون ملایم و به آرامی خشک‌کردن این مناطق
• خنک نگه داشتن محیط زندگی و محل کار برای جلوگیری از تعریق زیاد
• اجتناب از غذاهای خاصی که ممکن است محرک علائم پسوریازیس باشند
• اجتناب از استرس
• آگاهی از بیماری‌هایی که ممکن است باعث شعله‌ور‌شدن پسوریازیس خمشی شوند

آیا پسوریازیس معکوس مسری است؟

پسوریازیس معکوس مسری نیست و شما نمی‌توانید آن را از طریق تماس پوست به پوست یا رابطه جنسی محافظت نشده به فرد دیگری منتقل کنید.

به پایان مطلب بررسی بیماری پسوریازیس معکوس می‌رسیم. پسوریازیس معکوس باعث التهاب در چین‌های پوستی می‌شود و علل یا محرک‌های آن می‌توانند از اصطکاک در پوست، ابتلابه پسوریازیس در جای دیگر بدن، چاقی و سایر عوامل سبک زندگی یا سلامتی متفاوت باشند.

پسوریازیس معکوس، باعث ایجاد بثورات قرمز، براق و صافی می‌شود که می‌توانند در پوست‌های تیره‌تر مایل به ارغوانی یا قهوه‌ای به نظر برسند. درمان‌های این بیماری شامل داروهای موضعی و خوراکی است. پسوریازیس معکوس می‌تواند عفونی شود، بنابراین ممکن است به آنتی بیوتیک یا داروهای ضد قارچ نیز نیاز داشته باشید.

زندگی با پسوریازیس و پسوریازیس معکوس می‌تواند از نظر جسمی و روانی ناراحت‌کننده باشد، اما شما می‌توانید علائم این بیماری را کاهش دهید. با پزشک خود صحبت کنید تا دریابید چه درمانی ممکن است برای شما بهتر باشد.

منبع +++++++