آلوپسی یونیورسالیس چیست؟ علائم، انواع، دلایل و روش‌های درمان

آلوپسی یونیورسالیس (مخفف: AU) وضعیتی است که در آن، موی سر و سراسر بدن به طور کامل می‌ریزد. برخلاف سایر بیماری‌های آلوپسی که به طور خاص موهای سر را تحت‌تاثیر قرار می‌دهند، آلوپسی یونیورسالیس تمامی بدن را درگیر می‌کند. تصور می‌شود آلوپسی یونیورسالیس نوع پیشرفته‌ی آلوپسی آره‌آتا است که با ریزش تکه‌ای مو در پوست سر شروع می‌شود. در واقع حدود 1 تا 2 درصد از افرادی که به آلوپسی آره‌آتا مبتلا می‌شوند، ممکن است با پیشرفت بیماری، دچار آلوپسی یونیورسالیس شوند. علل ابتلا به آلوپسی یونیورسالیس به طور کلی مشخص نیست، اما تصور می‌شود این بیماری، یک اختلال خود ایمنی است و زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن به فولیکول‌های مو حمله کند. برخی از کارشناسان مشکوک به دخالت عوامل محیطی و همچنین ژنتیک در ابتلا به آن هستند. در مقاله «آلوپسی یونیورسالیس چیست؟» ویژگی‌های بالینی، علت شناسی و گزینه‌های درمانی موجود را مورد بحث قرار می‌دهیم. با ما همراه باشید.

آلوپسی یونیورسالیس

آلوپسی یونیورسالیس با ریزش کامل مو در پوست سر و همچنین سایر قسمت‌های بدن مشخص می‌شود. این بیماری یک اختلال خود ایمنی است که به عنوان یک نوع شدید از آلوپسی آره‌آتا در نظر گرفته می‌شود.

در واقع، آلوپسی آره‌آتا فقط باعث ایجاد تکه‌های کوچک ریزش مو در پوست سر می‌شود، اما گاهی اوقات آلوپسی آره‌آتا می‌تواند به آلوپسی توتالیس که باعث ریزش کامل موهای سر می‌شود یا به آلوپسی یونیورسالیس که منجر به ریزش موی کل پوست سر و سایر قسمت‌های بدن مانند صورت، ناحیه شرمگاهی، زیر بغل، سینه، دست و پاها می‌شود، پیشرفت کند.

به نظر می‌رسد آسیب وارد به فولیکول مو که منجر به ریزش مو می‌شود، نتیجه‌ی یک التهاب باشد. گمان می‌رود نشانگرهای التهابی مانند سلول‌های T بیماری‌زا، سیتوکین و کموکاین به لامپ مو نفوذ کرده و منجر به ریزش مو ‌شوند. ریزش کامل موهای بدن می‌تواند باعث اختلالات روانی شود. از این رو، در افرادی که از آلوپسی یونیورسالیس رنج می‌برند، شیوع بالایی از اختلالات خلقی، اضطراب و افسردگی دیده می‌شود.

آلوپسی یونیورسالیس می‌تواند بزرگسالان و هم کودکان را مبتلا کند. طبق یک مطالعه، آلوپسی یونیورسالیس معمولاً قبل از 30 سالگی ظاهر می‌شود، اما در هر سنی می‌تواند رخ دهد.

بیشتر بخوانید: آلوپسی چیست؟ 

دلایل ابتلا به آلوپسی یونیورسالیس چیست؟

محققان فکر می‌کنند آلوپسی یونیورسالیس یک اختلال در سیستم ایمنی است که در آن، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به فولیکول‌های مو حمله می‌کند. این حمله باعث ریزش مو می‌شود.

ژنتیک

با این حال، سیستم ایمنی ممکن است تنها علت آلوپسی یونیورسالیس نباشد. بنیاد ملی آلوپسی آره‌آتا می‌گوید: آلوپسی آره‌آتا می‌تواند در خانواده‌ها ایجاد شود. اما برخلاف بسیاری از بیماری‌های ارثی، هر دو والدین باید ژن‌های خاصی را برای انتقال آلوپسی آره‌آتا به فرزندان خود داشته باشند.

این بیماری به عنوان یک بیماری پلی ژنیک که به معنای “ژن‌های متعدد” است، شناخته می‌شود. از آنجایی که ابتلا به این بیماری به ژن‌های هر دو والدین نیاز دارد، بسیاری از افراد مبتلا به هر نوع آلوپسی آره‌آتا، از جمله آلوپسی یونیورسالیس، این بیماری را به فرزندان خود منتقل نمی‌کنند.

محیط

محیط نیز ممکن است در ابتلا به این بیماری نقش داشته باشد. طبق گزارشی در مجله آکادمی پوست آمریکا، دوقلوهای همسان تنها در نیمی از مواقع با هم به آلوپسی آره‌آتا مبتلا می‌شوند. این موضوع نشان می‌دهد محیط، همراه با ژنتیک و سیستم ایمنی، می‌توانند باعث ریزش مو شوند. البته محرک‌های محیطی آلوپسی یونیورسالیس ناشناخته باقی مانده‌اند و می‌توانند یک بیماری زمینه‌ای، آلرژی، هورمون‌ها، سموم یا ترکیبی از اینها باشند.

آیا استرس باعث آلوپسی یونیورسالیس می‌شود؟

ارتباط آلوپسی یونیورسالیس با استرس ثابت نشده است. البته ممکن است استرس شدید، همراه با ژنتیک و مشکلات سیستم ایمنی، باعث ایجاد آلوپسی آره‌آتا و یونیورسالیس شود. با این حال، هیچ مطالعه پزشکی این ارتباط را ثابت نکرده است. ریزش موی ناشی از استرس به عنوان تلوژن افلوویوم شناخته می‌شود. این نوع ریزش مو موقتی است و به عوامل ایمنی یا ژنتیکی مربوط نمی‌شود.

معمولاً تلوژن افلوویوم در اثر استرس فیزیکی یا روانی مانند بیماری شدید، جراحی، زایمان، رویدادهای استرس‌زای عاطفی، رژیم‌های غذایی شدید و داروها ایجاد می‌شود. ریزش مو چندین ماه پس از یک رویداد استرس‌زا رخ می‌دهد و اغلب عرض چند ماه برطرف می‌شود. تلوژن افلوویوم با آلوپسی یونیورسالیس ارتباطی ندارد.

علایم بیماری آلوپسی یونیورسالیس چیست؟

آیا متوجه تکه‌های طاس شده یا ریزش موی بیشتر از حد معمول در سر یا بدن خود شده‌اید؟ پس ممکن است دچار آلوپسی شده باشید. شناسایی علت و دریافت درمان پزشکی در مراحل اولیه‌ی این بیماری ممکن است به رفع مشکل کمک کند. در ادامه، علائم و نشانه‌های کلیدی ابتلا به آلوپسی که باید به دنبال آنها باشید را لیست کرده‌ایم.

وجود موی بسیار زیاد در برس یا کف حمام

طبق انجمن آکادمی پوست آمریکا، ریزش بین 50 تا 100 تار مو در روز طبیعی است. اما اگر متوجه ریزش موی ناگهانی یا بیش از حد شدید، می‌تواند یک علامت هشدار دهنده برای بیماری آلوپسی باشد.

وجود موهای خیلی زیاد در برس یا مجرای حمام شما که بیش از حد معمول هستند، باید به پزشک گزارش شوند. شناسایی زودهنگام علت ریزش، به شما بهترین شانس را برای کاهش یا توقف ریزش بیشتر موهایتان می‌دهد.

نازک‌شدن انتهای موها و عقب رفتن خط رویش مو

علائم و نشانه‌های ابتلا به آلوپسی بسته به جنس، سن و علت زمینه‌ای می‌توانند متفاوت باشند. محققان می‌گویند که در زنان، نازک‌تر‌شدن دم اسبی می‌تواند یک علامت هشدار اولیه باشد. اما در مردان، عقب رفتن خط رویش موی سر رایج‌تر است. طاسی با الگوی مردانه شایع‌ترین شکل آلوپسی آندروژنتیک است و باعث ایجاد الگوی ریزش موی نعل اسبی کلاسیک در پایه پوست سر می‌شود.

ریزش ناگهانی تکه‌های مو

تکه‌های در حال طاس‌شدن ممکن است در یک ناحیه بسیار آهسته رشد کنند، اما در عین حال ممکن است متوجه یک لکه یا نوار ریزش مو شوید که فقط عرض یک یا دو روز ظاهر می‌شود. در برخی موارد، ممکن است قبل از ریزش ناگهانی مو متوجه سوزش شدید پوست در آن ناحیه شوید.

خارش، حساسیت، یا تاول در ناحیه ریزش مو می‌توانند نشانه عفونت باشند و باید در اسرع وقت توسط پزشک درمان شوند.

نازک‌شدن ابروها، مژه‌ها یا ریش

متأسفانه سر شما تنها جایی نیست که می‌تواند دچار ریزش شدید مو شود. در واقع، در حالی که ریزش مو در پوست سر شایع‌تر است، اما در برخی انواع آلوپسی، افراد می‌توانند موهای سرتاسر بدن خود را از دست بدهند.

مثلا به گفته بنیاد ملی آلوپسی آرئاتا، این نوع بیماری می‌تواند باعث ریزش مو در ابروها، مژه‌ها، ریش، موهای بینی یا موهای ناحیه تناسلی شود. در برخی موارد، این وضعیت ممکن است منجر به ریزش مو از کل بدن (آلوپسی یونیورسالیس) یا کل سر (آلوپسی توتالیس) شود.

وجود خط‌های سفید روی ناخن

ناخن‌های شما اغلب سرنخی از آنچه درباره سلامت کلی بدن شما اتفاق می‌افتد هستند. یکی از علائم اولیه آلوپسی می‌تواند تغییر در بستر ناخن شما باشد. اگر متوجه سوراخ شدن، وجود حفره‌های کوچک یا لکه‌های سفید روی ناخن خود شدید، می‌تواند یک علامت هشدار برای ابتلا به آلوپسی باشد.

البته توجه به این نکته مهم است که خیلی چیزها می‌توانند باعث تغییر در ناخن‌های شما شوند، اما اگر علائمی که در پاراگراف قبل گفتیم با ریزش مو همراه باشند، بهتر است با یک متخصص پوست مشورت کنید.

در زمانی که فرد برای اولین بار متوجه ریزش مو می‌شود، سریع اقدام‌کردن بسیار مهم است. برخی از انواع ریزش مو باعث ایجاد اسکار روی پوست می‌شوند. بنابراین درمان اسکار ممکن است از طاسی دائمی جلوگیری کند.

تا بدین جا از علائم کلی آلوپسی صحبت کردیم، اما اگر شروع به ریزش مو در سر و قسمت‌های مختلف بدن کردید، ممکن است دچار آلوپسی یونیورسالیس شده باشید. علائم این بیماری شامل از دست دادن موارد زیر است:

• موی بدن
• ابروها
• موهای سر
• مژه‌ها

ریزش مو همچنین می‌تواند در ناحیه شرمگاهی و داخل بینی شما رخ دهد. ممکن است علائم دیگری نداشته باشید، اگرچه برخی افراد در نواحی آسیب‌دیده خارش یا احساس سوزش می‌کنند. ضمنا، درماتیت آتوپیک (اگزما) و سوراخ‌شدن ناخن از علائم این نوع آلوپسی نیستند، اما این دو حالت ممکن است گاهی با آلوپسی آره‌آتا رخ دهند.

جلوگیری از آلوپسی یونیورسالیس چگونه است؟

مانند سایر انواع آلوپسی آره‌آتا، شما نمی‌توانید از ابتلا به آلوپسی یونیورسالیس جلوگیری کنید. اما با وجود ابتلا به این بیماری، ممکن است پس از چند سال، مجددا رشد کامل موی بدن و سرتان را تجربه کنید. تحقیقات همچنین نشان می‌دهند که به طور کلی، تا 33 درصد از افراد مبتلا به آلوپسی آره‌آتا ممکن است ریزش موی مزمن را تجربه کنند.

اگر شما علاقه‌مند به استتار ریزش موی گسترده‌ی ناشی از آلوپسی یونیورسالیس هستید، با پزشک خود در مورد مدل مو، مژه و ابروی مصنوعی صحبت کنید. اگرچه شما نمی‌توانید از بروز سایر اختلالات خودایمنی حین زندگی با آلوپسی یونیورسالیس جلوگیری کنید، اما مهم است که به طور منظم به پزشک خود مراجعه کنید تا فرصتی برای تشخیص و درمان زودهنگام آنها را داشته باشد.

تقریبا در 20 درصد از بیماران مبتلا به آلوپسی آره‌آتا، یکی از اعضای خانواده‌ی او نیز به این بیماری مبتلا است. بنابراین اگر یکی از اعضای خانواده شما دچار این بیماری است، مراقب علائمی که نشان می‌دهد باشید. تحقیقات نشان می‌دهند این افراد ممکن است پیش‌آگهی بدتری نسبت به آنچه قبل‌تر ذکر کردیم داشته باشند، بنابراین ارتباط با یک متخصص پوست در اوایل دوره بیماری مهم است.

شناسایی و درمان آلوپسی یونیورسالیس چیست؟

تشخیص آلوپسی یونیورسالیس بر اساس معاینه دقیق سر و پوست آن انجام می‌شود. تریکولوژیست ممکن است یک تاریخچه پزشکی کامل از شما بخواهد، زیرا آلوپسی یونیورسالیس با برخی از بیماری‌های خود ایمنی دیگر نیز مرتبط است.

علائم آلوپسی یونیورسالیس کاملا واضح است و از این رو طاسی کامل همراه با ریزش موهای کل بدن نشانه واضحی از این بیماری است. اما در برخی موارد، یافته‌های هیستوپاتولوژیک پوست ممکن است برای تایید تشخیص مورد نیاز باشد. ویژگی هیستوپاتولوژیک آلوپسی یونیورسالیس، شامل وجود التهاب لنفوسیتی اطراف بلبار است که عمدتاً از لنفوسیت‌های T تشکیل شده است.

تریکولوژیست ممکن است برخی آزمایشات خون را نیز برای تایید وجود اختلال خود ایمنی در بدن شما انجام دهد. اما هدف از درمان این بیماری، کاهش یا توقف ریزش مو است. در برخی موارد، درمان حتی می‌تواند مو را به نواحی آسیب‌دیده بازگرداند. از آنجایی که AU یک نوع شدید آلوپسی است، میزان موفقیت در درمان برای هر فرد متفاوت است.

این وضعیت به عنوان یک بیماری خود ایمنی طبقه‌بندی می‌شود، بنابراین پزشک ممکن است کورتیکواستروئیدها را برای سرکوب سیستم ایمنی شما توصیه کند. همچنین ممکن است به شما درمان‌های موضعی داده شود. ایمونوتراپی‌های موضعی سیستم ایمنی را تحریک می‌کنند.

دیفنسیپرون موضعی یک واکنش آلرژیک برای تحریک پاسخ سیستم ایمنی ایجاد می‌کند. اعتقاد بر این است که این واکنش، تمرکز سیستم ایمنی بدنتان را از فولیکول‌های مو دور می‌کند. هر دو روش درمانی به فعال‌شدن فولیکول‌های مو و تقویت رشد مو کمک می‌کنند.

پزشک شما همچنین ممکن است درمان با اشعه ماوراءبنفش را برای تقویت گردش خون و فعال‌کردن فولیکول‌های مو پیشنهاد کند. توفاسیتینیب (Xeljanz) هم برای AU بسیار موثر به نظر می‌رسد. با این حال، توفاسیتینیب توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) برای درمان آرتریت روماتوئید تایید شده است، نه برای درمان آلوپسی یونیورسالیس.

بنابراین استفاده از این دارو برای درمان UV به عنوان Off-label drug یا خارج از برچسب درنظر گرفته می‌شود. استفاده از داروی خارج از برچسب یعنی دارویی که توسط FDA برای یک هدف تایید شده است، برای هدف دیگری که برایش تایید نشده استفاده می‌شود.

با این حال، پزشک همچنان می‌تواند از دارو برای این منظور استفاده کند. به هرحال، حتی اگر درمان آلوپسی یونیورسالیس موثر باشد، رشد مجدد مو در نواحی آسیب‌دیده می‌تواند تا شش ماه طول بکشد. اما حتی زمانی که درمان موفقیت‌آمیز باشد و موها دوباره رشد کنند، ممکن است پس از توقف درمان، ریزش مو دوباره بازگردد.

گزینه‌های درمانی در حال توسعه

در این بخش از مقاله آلوپسی یونیورسالیس چیست باید گفت، برخی از درمان‌های جدید برای آلوپسی یونیورسالیس و اختلالات مرتبط با آن ممکن است در آینده‌ی نزدیک موثر واقع شوند. مطالعات زیر امید به رشد مجدد مو را افزایش داده‌اند، اگرچه هنوز هیچ کدام در کارآزمایی‌های بالینی موثر نبوده‌اند:

• بر اساس گزارشی در مجله تحقیقات پوستی، یک مرد پس از درمان با داروی پسوریازیس به نام توفاسیتینیب سیترات، رشد مجدد موهای خود را تجربه کرد. این کشف به طور تصادفی انجام شد، زیرا مرد از این دارو برای درمان پسوریازیس استفاده می‌کرد، نه آلوپسی. با این حال پس از 8 ماه درمان، بار دیگر موهایش پر شد.
• گزارشی در مجله منبع معتبر انجمن پزشکی آمریکا بیان می‌کند یک دختر نوجوان مبتلا به آلوپسی یونیورسالیس با یک داروی موضعی به نام روکسولیتینیب موفق به درمان خود شد. اگرچه از این دارو بیشتر برای درمان اختلال مغز استخوان استفاده می‌شود، اما پس از چندین ماه استفاده از دارو در ناحیه ابرو، این دختر شاهد رشد موی قابل توجهی در ابروهای خود بود.

ترمیم مو برای آلوپسی

هنگامی که فردی مبتلا به آلوپسی یونیورسالیس است، فولیکول‌های موی او هنوز زنده بوده و قادر به رشد مجدد مو هستند. در واقع، برخی از افراد ممکن است متوجه شوند این بیماری پس از چند ماه یا چند سال به خودی خود از بین می‌رود، اما در برخی موارد ممکن است فرد دچار ریزش دائمی مو شود و متاسفانه کارشناسان دلیل این بهبود یا عدم بهبود خودبه‌خودی را نمی‌دانند!

موهای نازک و بخصوص تکه‌های طاس، می‌تواند روی اعتماد به نفس و عزت نفس شما تأثیر بگذارند. متأسفانه، هیچ درمان جادویی برای آلوپسی وجود ندارد. اما لازم نیست برای همیشه با موهای نازک سر کنید! گزینه‌های درمانی زیادی برای کمک به بازیابی موهای شما وجود دارد.

جراحی کاشت مو

کاشت مو یا جراحی، می‌تواند از موهایی که روی سرتان باقی مانده است، نهایت استفاده را ببرد! طی عمل کاشت مو، یک متخصص پوست یا جراح زیبایی، مو را از قسمتی از سر که دارای مو است برمی‌دارد و آن را به یک نقطه طاسی پیوند می‌دهد.

هر تکه مو یک تا چند تار مو دارد (میکروگرافت و مینی گرافت). گاهی اوقات هم از یک نوار بزرگ‌تر از پوست که حاوی چندین گروه مو است استفاده می‌شود.

این روش نیازی به بستری‌شدن در بیمارستان ندارد، اما دردناک است. بنابراین برای کاهش هر گونه ناراحتی به شما داروی آرامبخش داده می‌شود. خطرات احتمالی شامل خونریزی، کبودی، تورم و عفونت است.

ممکن است برای رسیدن به اثر مورد نظر به بیش از یک عمل جراحی نیاز داشته باشید. البته روش‌های جراحی و پیوند مو هم در سال‌های گذشته پیشرفت‌های قابل توجهی داشته‌اند. ممکن است پزشکان روشی را برای پیوند موی شما ارائه دهند که عوارض کمتر و اثربخشی بیشتر از آن چیزی که گفتیم را داشته باشند.

همچنین، سازمان غذا و دارو یک دستگاه لیزر سطح پایین را به عنوان درمان ریزش موی ارثی در مردان و زنان تایید کرده است. چند مطالعه کوچک نشان داده‌اند استفاده از این لیزر تراکم مو را بهبود می‌بخشد. البته مطالعات بیشتری برای نشان دادن اثرات طولانی مدت مورد نیاز است. گاهی اوقات هم پزشکان استفاده از تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) را برای درمان آلوپسی توصیه می‌کنند.

بیشتر بخوانید: آلوپسی آره آتا؛ 

عوارض آلوپسی یونیورسالیس چیست؟

AU مرگ‌آور نیست، اما زندگی با این شرایط خطر ابتلا به سایر مشکلات سلامتی را افزایش می‌دهد. مثلا از آنجایی که AU باعث طاسی می‌شود، خطر بیشتری برای سوختگی پوست سر در اثر قرار گرفتن در معرض نور خورشید وجود دارد. این آفتاب سوختگی‌ها خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش می‌دهند. برای محافظت از خود، روی نقاط طاس روی سر خود ضد آفتاب بزنید یا از کلاه گیس استفاده کنید.

در صورت ابتلا به آلوپسی یونیورسالیس، ممکن است ابروها یا مژه‌های خود را از دست بدهید. بنابراین هنگام بیرون رفتن از منزل یا در محل کار از عینک محافظ استفاده کنید. از آنجایی که با ریزش موهای سوراخ بینی، ورود باکتری‌ها و میکروب‌ها به بدن شما آسان‌تر می‌شود، خطر ابتلا به بیماری‌های تنفسی در شما افزایش خواهد یافت. بنابراین تماس خود را با افراد بیمار محدود کرده و واکسن سالانه آنفولانزا و ذات‌الریه را دریافت کنید.

به پایان مطلب بیماری «آلوپسی یونیورسالیس چیست» می‌رسیم. اگرچه هنوز درمانی برای این اختلال پیدا نشده است، اما تحقیقات جدید امید به درمان این بیماری را بسیار افزایش داده‌اند.

با این حال آمارهای اخیر نشان می‌دهد در حال حاضر تنها 10 درصد از افراد مبتلا به آلوپسی یونیورسالیس بهبودی کامل را تجربه می‌کنند، بنابراین حفظ روحیه و ارتباط با دیگر بیماران از طریق گروه‌های حمایتی، بخش ارزشمندی از زندگی با این بیماری است. آلوپسی یونیورسالیس هیچ گونه تهدیدی برای سلامت جسمانی فرد ایجاد نمی‌کند، اما سلامت عاطفی را به شدت تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.

منبع +++++