تبخال تناسلی مردان؛ علائم، دلایل و روش‌های متداول درمان

بیماری‌های مقاربتی یکی از خاموش‌ترین و درعین‌حال‌ خطرناک‌ترین بیماری‌هایی است که فرد درطول زندگی خود می‌تواند به آن مبتلا شود. در این بین، تبخال تناسلی یکی از شایع‌ترین این بیماری‌ها بوده که در اثر بی‌توجهی به نکات بهداشتی برای مردان و زنان پیش می‌آید. تبخال تناسلی مردان می‌تواند برای خود شخص و شریک جنسی او خطرناک باشد؛ اما قرار نیست مانع ادامه زندگی او شود. در ادامه با ما همراه باشید تا در رابطه با بروز تبخال تناسلی در مردان، علائم و راه‌های درمان آن، اطلاعاتی به شما بدهیم.

تبخال تناسلی مردان چیست؟

تبخال تناسلی یا Herpes jenita، یکی از انواع بیماری‌های عفونی و آمیزشی محسوب می‌شود که دراثر تماس جنسی از فرد ناقل به فردی دیگر انتقال پیدا می‌کند. تبخال تناسلی در مردان با به‌وجود آمدن زخم روی آلت تناسلی شروع می‌شود. این زخم‌ها کوچک، اما بسیار دردناک هستند.

تقریباً دوسوم کسانی که مبتلابه تبخال‌های تناسلی می‌شوند، علائم اولیه بالینی خاصی ندارند و این موضوع سبب می‌شود بیماری آن‌ها در مراحل ابتدایی قابل تشخیص نباشد و این درحالی است که در همان مراحل هم این بیماری قابل انتقال است.

علت بروز تبخال تناسلی در مردان چیست؟

عامل ایجادکننده تبخال، ویروس است و تبخال تناسلی هم از این قاعده مستثنا نیست. دو نوع ویروس هرپس سیمپلکس به نام‌های HSV-1 و HSV-2 وجود دارد که باعث بیماری هرپس تناسلی می‌شود. هر دونوع این ویروس هم به یک شیوه به افراد منتقل می‌شوند.

راه انتقال تبخال تناسلی در مردان چیست؟

باید بدانید تبخال‌های تناسلی از طریق مایعات جنسی و تماس پوست انسان منتقل می‌شوند. به عبارت دیگر، هنگام تماس فرد با پوست شریک جنسی ویروس فعال به بدن منتقل شده و عامل ایجاد بیماری در بدن حضور پیدا می‌کند. البته در رابطه جنسی دهانی میست نیز پوست مرطوب داخلی دهان، مکان بسیار مناسب و مستعدی جهت رشد و تکثیر ویروس‌ها خواهد بود.

اما باید بدانید انتقال بیماری تبخال تناسلی ربطی به فعال بودن ویروس در بدن انسان نداشته و حتی هنگامی‌که ویروس در بدن غیرفعال است، می‌تواند از طریق تماس با غشا مخاطی انتقال پیدا کند. همچنین تا زمانی‌ که زخم‌ها به‌شکل کامل بهبود پیدا نکرده‌اند، در صورت تماس با پوست بدن می‌شود انتظار انتقال بیماری را داشت.

با توجه به انتقال ویروس هرپس از طریق مایعات جنسی، سطح مخاط و پوست، باید بدانید که این ویروس از طریق تماس با وسایل فرد آلوده، تماس با سطوح مختلف، دست دادن، در آغوش گرفتن، بوسیدن، استخررفتن یا استفاده از رختخواب مشترک به فرد دیگر انتقال پیدا نمی‌کند و از این طریق هیچ فردی به تبخال تناسلی مبتلا نخواهد شد. بنابراین لازم نیست به هیچ وجه نگران این مورد باشید!

مراحل بروز تبخال تناسلی در مردان

همان‌طور که دانستید تبخال تناسلی یکی از انواع بیماری‌های مقاربتی است که طی چند مرحله‌ در بدن انسان بروز پیدا می‌کند. به‌طور کلی در سیر تکاملی و پیشرفت این بیماری، سه مرحله تعریف شده است که در ادامه آن‌ را برایتان شرح می‌دهیم.

مرحله اول بروز تبخال تناسلی؛ عفونت اولیه

بدن در اولین مواجهه با ویروس هرپس، علائم شدیدی از خود بروز می‌دهد. این علائم بیشتر شبیه به آنفولانزا بوده و عموما با تب، خستگی، سردرد همراه است و پس از گذشت چند روز با تاول و زخم خود را نشان می‌دهد. شایع‌ترین علامت برای شروع تبخال تناسلی در مردان زخم است.

این زخم به‌شکل وزیکول، ضایعه یا تاولی در ناحیه‌ی تناسلی، دهان، مقعد و قسمت بالای ران فرد ایجاد شده و آلارم حضور خود را می‌دهد. به‌طورمعمول هم در نواحی که تبخال ایجاد می‌شوند، پوست فرد دچار قرمزی شده و با خارش نیز همراه است. بعد از این تاول‌هایی روی پوست فرد ایجاد می‌شود. با پاره‌شدن آن‌ها و بیرون‌ریختن مایعات داخل تاول، محل ایجاد این ضایعه زخم می‌شود. این زخم‌ها که به‌عنوان هرپس تناسلی شناخته می‌شوند، بسیار دردناک بوده و سوزش را نیز به‌همراه دارند.

علائم بروز تبخال تناسلی در مردان با علائم تبخال تناسلی در زنان، به‌لحاظ شکل ظاهری زخم‌ها یکسان بوده و تفاوت خاصی با یکدیگر ندارند. اما وجه مشترک و اصلی بین علائم هرپس در زنان و مردان این است که پس از بهبود زخم در اولین دوره بیماری، در دوره‌های عود مجدد بیماری علائم، به شدت بار اول نبوده و کمتر هم می‌شود.

بیشتر بخوانید: تبخال چیست و چگونه درمان می‌شود؟

مرحله دوم بروز تبخال تناسلی؛ سکون یا تاخیر

در این مرحله عامل ایجادکننده بیماری در بدن فرد به سمت گره‌های عصبی نخاع حرکت کرده و طی یک بازه‌ی زمانی نامعلوم به‌شکل نهفته در همان نواحی باقی می‌ماند. طی این مدت، فرد هیچ نشانه‌ و علامت خاصی از بیماری را بروز نمی‌دهد، ولی ناقل بوده و می‌تواند منشا این بیماری را به افراد دیگر منتقل کند.

مرحله سوم بروز تبخال تناسلی؛ عود کردن ویروس

بیشتر مبتلایان به تبخال تناسلی، وارد مرحله‌ی عود ویروس هرپس می‌شوند. در این مرحله، ویروس‌هایی که در گره‌های نخاعی نهفته بودند، به سطح پوست برمی‌گردند و به این ترتیب این زخم‌ها مجدداً روی پوست فرد ظاهر می‌شوند. لزوما زخم‌ها در همان مواضعی که پیش از این زخم شده بودند ایجاد نمی‌شوند و ممکن است مناطق دیگری از بدن درگیر زخم‌های جدید بشود.

اولین دوره از بروز ویروس تبخال تناسلی طولانی بوده و طی دوره‌های عود کردن بیماری معمولاً دوره‌ها کوتاه‌تر شده و فاصله‌ی زمانی بین آن‌ها نیز کمتر می‌شود. استفاده از داروهای ضدویروسی می‌تواند فواصل موجود دربین این دوره‌ها را زیاد کرده و شدت علائم در هر دوره را کمتر کند. عود کردن بیماری یک ‌واکنش کاملا طبیعی از ویروس تبخال تناسلی بوده و به‌شکلی که انتظار می‌رود فرد مبتلابه این ویروس طی یک سال ممکن است چند مرتبه عودکردن بیماری را تجربه کند.

علائم بروز تبخال تناسلی مردان

همان‌طور که اشاره کردیم دوسوم افرادی که به تبخال تناسلی مبتلا می‌شوند، علائم خاصی از خود بروز نمی‌دهند؛ اما به‌شکل کلی بروز علائم اولیه با بدن‌درد، سردرد، تب، خستگی و تورم غدد لنفاوی همراه خواهد بود.

این افراد هنگام ادرار کردن نیز درد و سوزش را احساس خواهند کرد. یکی دیگر از نشانه‌های بروز تبخال تناسلی مردان، گزگز‌کردن و تیرکشیدن پاها و باسن بوده که در بازه‌های زمانی کوتاه و طولانی‌مدت خود را نشان می‌دهد.

پس از بروز علایم اولیه، تبخال تناسلی مردان که به‌عنوان هشداری برای هرپس تناسلی آقایان محسوب می‌شود، قرمزی و زخم‌های روی پوست نمایان شده و با این علامت، کاملا خود را نشان می‌دهد.

زخم‌ها ممکن است در نواحی مختلف بدن، مانند صورت، دهان ٫ ناحیه‌ تناسلی فرد بروز پیدا کنند. بهتر است درصورتی‌که علائم اولیه بروز تبخال تناسلی را در شریک جنسی خود مشاهده می‌کنید، هرچه سریع‌تر به یک پزشک متخصص مراجعه نمایید تا آسیب‌های جبران‌ناپذیری گریبان‌گیر شما نشود.

عواملی که باعث تحریک یا بروز تبخال تناسلی در مردان می‌شود

واقعیت امر این است که نمی‌توان هیچ علت قطعی برای بروز تبخال در ناحیه تناسلی مردان مشخص کرد، اما می‌توان گفت علت بروز آن با برخی از عوامل مرتبط است. از میان این عوامل اثرگذار، می‌توان به ضعف سیستم ایمنی، آسیب عصبی و تب اشاره کرد. همچنین بروز آسیب‌ها و جراحات پوستی که ناشی از جراحی یا سوانح مختلف باشند نیز در این زمینه اثر زیادی خواهد داشت.

حتی قرار گرفتن فرد درمعرض آب‌وهوای نامساعد هم می‌تواند شرایط پوست بدن انسان را برای بروز تبخال‌های تناسلی مناسب و مستعد کرده و به‌این‌شکل ویروسی که به صورت نهفته در بدن فرد قرار داشته است را فعال کند.

چه کسانی بیشتر در معرض خطر مبتلا شدن به تبخال تناسلی هستند؟

در این بین افرادی وجود دارند که شرایط بدنی یا اجتماعی‌شان بیشتر آن‌ها را در معرض ابتلابه تبخال‌های تناسلی قرار می‌دهد و در حقیقت، سبک زندگی‌شان باعث می‌شود ریسک ابتلابه این عارضه برایشان بیشتر باشد. این افراد شامل موارد زیر می‌شوند:

• افرادی که مبتلابه نقص در سیستم ایمنی خود بوده یا سیستم ایمنی ضعیفی دارند.
• آقایانی که سابقه‌ ابتلابه تبخال تناسلی مردان را دارند و کسانی که پیش از این به بیماری‌های مقاربتی دیگر هم مبتلا شده‌اند.
• افرادی که شرکای جنسی متعددی دارند.
• مردان همجنس‌گرایی که روابط جنسی‌شان محافظت‌نشده است.
• افرادی که در روابط جنسی خود از لوازم مراقبتی بهداشتی، مانند کاندوم استفاده نمی‌کنند.

روش‌های تشخیص

تشخیص تبخال تناسلی مردان شامل دو مرحله‌ اصلی معاینه‌ فیزیکی و تست‌های تشخیصی بوده و از این طریق وجود ویروس تبخال تناسلی در فرد و فعال شدن آن تشخیص داده می‌شود. در مواردی که تبخال تناسلی دارای علائم است، پزشک متخصص با گرفتن یک شرح‌حال مختصر و مشاهده‌ نشانه‌های اولیه بالینی و زخم‌ها و تاول‌های روی بدن بیمار، می‌تواند بروز بیماری را تشخیص دهد. البته بهتر است درکنار این موارد، پزشک برای اطمینان بیشتر از تست تشخیص تبخال تناسلی استفاده کند.

در مرحله شرح‌حال گرفتن، پزشک برای کسب اطلاعات کامل‌تر از شرایط، پیشینه و وضعیت فعلی بیماری، سوالاتی را مطرح می‌کند که بیمار موظف است با دقت و صداقت تمام این سوالات را پاسخ دهد، چرا که هرگونه عدم صداقتی در پاسخ به سوالات می‌تواند در روند تشخیص و درمان اخلال ایجاد کرده و در نهایت به ضرر خود بیمار تمام شود. عمده این سوالات عبارت‌اند از:

• بیمار از چه زمانی این تاول‌ها را روی بدن خود مشاهده کرده است؟
• آیا بیمار اخیرا با شخص خاصی تماس جنسی برقرار کرده یا با چند شخص متعدد رابطه جنسی داشته است؟
• آیا شریک جنسی بیمار به بیماری مقاربتی مبتلا است؟
• آیا بیمار در روابط جنسی خود موارد بهداشتی و مراقبتی را رعایت کرده و از کاندوم استفاده می‌کند؟
• آیا بیمار قبلا به تبخال تناسلی مبتلا شده‌ است؟ اگر پاسخ این سوال مثبت است، چه مدت پیش‌ازاین درگیر تبخال تناسلی شده است؟
• آیا بیمار سابقه مبتلا شدن به انواع بیماری‌های مقاربتی، همچون سفلیس، سوزاک، کلامیدیا یا دیگر بیماری‌ها را دارد؟

همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم، برخی از افراد که اتفاقا غالب افراد مبتلا را دربرمی‌گیرند، ممکن است با وجود ابتلا، علائمی را از خود بروز ندهند. با توجه به این مسئله باید گفت حتی در مواردی که فرد علامت بالینی مشخصی ندارد هم بهتر است از تست‌های تشخیصی مخصوص استفاده شود تا بیمار و پزشک اطمینان‌خاطر پیدا کنند.

با استفاده از آزمایش خون، می‌توان به ابتلای بیمار به عارضه تبخال تناسلی پی برد. در این آزمایش که عموما به نام آزمایش کمی لومینانس یا LIC معروف است، میزان آنتی‌بادی‌های خون مراجعان اندازه‌گیری شده و با توجه به آن تشخیص نهایی داده می‌شود. برای انجام این آزمایش نیازی به آمادگی خاص یا ناشتایی نبوده و این آزمایش شامل محدودیت زمانی نیز نمی‌شود.

یکی‌دیگر از آزمایش‌های تشخیصی این بیماری، تست واکنش زنجیره‌ای پلیمراز یا PCR است. در این آزمایش از نمونه خون فرد، بافت زخم یا مایع مغزی نخاعی جهت کپی گرفتن DNA و تشخیص نوع ویروس موجود در بدن بیمار استفاده می‌شود.کشت ویروس با خراشیدن زخم یا گرفتن نمونه‌ بافت نیز می‌تواند به تشخیص هرپس تناسلی کمک شایانی کند.

چه مردانی باید به دنبال تست تبخال بروند؟

در این بین هر کسی باید حواسش به این بیماری باشد و اگر شکی در زمینه ابتلا‌به این بیماری به دلیل رفتارهای پرخطر دارد، برطرف کند. بنابراین هر کس باید چکاپ‌های سالانه برای تشخیص و برطرف کردن مشکلات اینچنینی را بدهد و قطعا درمیان تمام آقایان، افرادی هستند که باید بیشتر حواسشان به این موضوع باشد و به‌دنبال تست‌های تشخیصی تبخال تناسلی بروند. این افراد شامل گروه‌های زیر می‌شوند:

• هر چند احتمال انتقال پیداکردن تبخال تناسلی از مردان به زنان بیشتر است، اما این دلیل بر این نیست که مردان نسبت‌به تبخال تناسلی ایمن بوده و از شریک جنسی خود این ویروس را دریافت نمی‌کنند. در صورتی‌ که مردی با خانم مبتلابه تبخال تناسلی رابطه جنسی برقرار کند، باید فوراً به دنبال انجام تست‌های تشخیصی این عارضه برود.
• مردانی که طی یک‌سال گذشته به ایدز، هپاتیت، سیفلیس، کلامیدیا و یا بیماری‌های مقاربتی دیگر مبتلا شده‌اند نیز باید تست تشخیصی تبخال تناسلی را بدهند.
• مردانی که دارای شرکای جنسی متعددی هستند، ریسک ابتلای بیشتری به این بیماری دارند و باید حتما تست تبخال تناسلی را بدهند.
• مردان همجنس‌گرا هم از آن دسته از افرادی هستند که درمعرض خطر تبخال تناسلی قرار دارند و بهتر است انجام این تست را به تاخیر نیندازند.

روش‌های درمانی

درمان تبخال تناسلی مردان با طب سنتی در مراحل اولیه پیدایش امکان‌پذیر است و می‌توان با درمان‌های خانگی و سنتی به نتایج خوبی رسید. اگرچه درمان قطعی و معینی برای تبخال تناسلی با توجه به دوره‌های عود کردن آن وجود ندارد، اما با استفاده از داروهای ضدویروس به‌عنوان داروی ضد تبخال تناسلی، می‌توان فاصله‌ بین دوره‌های عود را افزایش داد و دوران غیرفعال بودن ویروس را طولانی‌تر کرد.

باتوجه‌به شدت عارضه ممکن است فرد تنها طی دوره‌ای که علائم بالینی‌اش ظاهر شده، دارو مصرف نماید یا بعد از بهبود نیز به صورت روزانه دارو‌های قبلی یا تجویز جدیدی را پی بگیرد. تشخیص این مورد به‌عهده‌ پزشک متخصص بوده و او یقینا بهترین تصمیم را می‌گیرد. داروهای ضد ویروس که برای درمان تبخال تناسلی مردان مورد استفاده قرار می‌گیرد، شامل موارد زیر می‌شود:

• فامسیکلوویر
• والاسیکلوویر
• آسیکلوویر

درمان اسکار زخم تبخال با استفاده از لیزر

زخم‌های ایجاد شده در اثر تبخال‌های تناسلی ممکن است به‌شکل سطوح صاف با ظاهری ناخوشایند یا به‌صورت اسکار روی آلت تناسلی یا ران فرد باقی بماند. با توجه به این‌که جای زخم قطعاً برای هر فردی آزاردهنده است، می‌توان با استفاده از لیزر جای زخم و اسکار را ازبین برد و با انجام جلسات منظم لیزر، تا حد زیادی به دوران پیش از بروز تبخال‌ها نزدیک شد.

عوارض تبخال تناسلی مردان

اصلی‌ترین عارضه برای تبخال تناسلی مردان، مربوط به آسیب‌های سیستم عصبی مرکزی همچون مننژیت، آنسفالیت و عفونت در ناحیه چشم خواهد بود. اگرچه تعداد بسیار کمی از آقایان دراثر ابتلابه تبخال تناسلی این عوارض جانبی را مشاهده می‌کنند، اما باید بدانید که درصورت عدم توجه صحیح به درمان تبخال تناسلی، بروز این آسیب‌ها قابل انتظار بوده و می‌تواند برای فرد در طولانی‌مدت آزاردهنده باشد.

چگونه می‌توان از بروز تبخال پیشگیری کرد؟

بهترین راه جهت پیشگیری از ابتلابه بیماری‌های مقاربتی مانند تبخال تناسلی، استفاده از وسایل محافظت‌کننده بهداشتی همچون کاندوم لاتکس است. همچنین استفاده از محافظ دندان‌های مخصوص در روابط جنسی دهانی نیز می‌تواند در این زمینه کمک‌کننده باشد و داشتن آن‌ها ضروری است. درکنار این موارد، لازم است هر زمان فرد به بروز بیماری مقاربتی در بدن خود مشکوک شد، بلافاصله به پزشک متخصص بیماری‌های مراقبتی مراجعه کند تا مراحل تشخیص و درمان را طی نماید.

علاوه‌براین از دیگر مسائلی که جهت پیشگیری از تبخال تناسلی باید به آن توجه داشت، اجتناب از برقراری رابطه‌ جنسی با شرکای جنسی متعدد است. قطعا با داشتن شرکای جنسی متعدد بهداشت جنسی فرد تهدید می‌شود و ممکن است درمعرض بیماری‌ها و مشکلات بیشتری نیز قرار بگیرد.

البته که شریک جنسی شما هم نباید با افراد دیگری رابطه داشته باشد تا بتوانید در رابطه جنسی خود ریسک ابتلابه تبخال‌های تناسلی را کاهش دهید. بهترین توصیه جهت جلوگیری از انتقال ویروس تبهال تناسلی این است که فرد درمقابل شریک جنسی خود احساس مسئولیت کرده و اگر از بیماری‌اش آگاهی دارد، آن را پنهان نکرده و تا پایان دوره‌ بهبود کامل خود از انجام رابطه‌ جنسی خودداری کند.

بیشتر بخوانید:‌ اصول مراقبت از پوست مردانه 

چه زمانی باید به پزشک متخصص مراجعه شود؟

با بروز نشانه‌های اولیه زخم روی آلت تناسلی مردانه، ران‌ها، دهان یا قسمت‌های دیگر از بدن، فرد باید به تبخال تناسلی مشکوک شده و اگر علائم بالینی دیگر مانند علائم شبیه‌به آنفولانزا همچون خستگی، کوفتگی و سردرد به موازات زخم آلت تناسلی بروز پیدا کند، حتما باید به پزشک متخصص مراجعه نماید تا اگر به این ویروس مبتلا شده است، سریع‌تر مراحل درمانی خود را آغاز کند.

همچنین اگر فرد رابطه جنسی پرخطر و محافظت‌نشده‌ای دارد، بهتر است حتی درصورت عدم بروز علائم اولیه و بالینی نیز به پزشک متخصص بیماری‌های مراقبتی مراجعه کند و خیال خود را از بابت این بیماری راحت نماید. یقینا مراجعه هرچه سریع‌تر به پزشک، می‌تواند به روند درمانی فرد سرعت بخشیده و زودتر او را به شرایط عادی زندگی بازگرداند. در مقابل، عدم توجه به علائم و تشخیص و درمان این عارضه، می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری در طولانی‌مدت برای فرد به همراه داشته باشد.

در این مطلب شما صفر تا صد اطلاعاتی که لازم بود در رابطه با تبخال تناسلی مردان داشته باشید را دریافت کردید. چیزی که واضح است این‌که تبخال تناسلی مانند دیگر بیماری‌ها قرار نیست مانع زندگی عادی فرد شود و او را از اجتماع دور کند. با رعایت نکات بهداشتی فردی و اجتماعی، می‌توان این ویروس را کنترل کرد و شخص را به شرایط ثابت زندگی برگرداند. امیدواریم توانسته باشیم به شما کمک کنیم.

منبع +++