قارچ پوست در بارداری؛ بررسی تشخیص و درمان

دوران بارداری یکی از مهم‌ترین دوران زندگی بانوان است و نمی‌توان از استرس‌ها و نگرانی‌های خاص آن به راحتی چشم‌پوشی کرد. گاهی استرس‌ها و نگرانی‌های مختلف این دوران حساس آن‌قدر زیاد هستند که اضافه شدن مشکلات و بیماری‌های پوستی، می‌توانند این وضعیت را تشدید کنند. قارچ پوست در بارداری از جمله اتفاقات ناگوار و نگران‌کننده‌ای است که در نگاه خانم‌های باردار به شکل یک هیولای بزرگ جلوه می‌کند. گاهی نگرانی‌های حاصل ‌شده از بروز بیماری‌های پوستی رایج مثل قارچ‌ها می‌تواند به بد شدن وضعیت روحی بانوان باردار منجر شود.

چه در هفته‌های اول یا در هفته‌های آخر دوران بارداری، بیماری‌های پوستی می‌توانند بروز پیدا کنند؛ اما راه مقابله با آن‌ها چیست؟ قارچ پوست در دوران بارداری در اشکال و ظواهر مختلفی بروز پیدا می‌کند؛ گاهی ممکن است این بیماری‌های پوستی در بخش رحم و گاهی هم در بین دو سینه ظاهر شود.

آیا بروز قارچ پوست در دوران بارداری علت خاصی دارد و باید نگران بود؟ آیا این بیماری‌ها تنها بخشی از روند زندگی انسان‌هاست و لازم نیست آن‌قدرها هم نگران آنها شد؟ چه روش‌هایی برای درمان این بیماری‌های پوستی وجود دارد؟ چرا بانوان باردار باید نسبت به درمان بیماری‌های پوستی خود حساس باشند؟ پاسخ تمامی این سؤالات مهم در ادامه این مقاله گردآوری شده‌اند؛ با ما همراه باشید.

بیماری‌های پوستی در دوران بارداری

همان‌طور که اشاره کردیم، بیماری‌های پوستی در دوران بارداری می‌توانند به اشکال و انواع مختلفی ظهور پیدا کنند. گاهی ممکن است که به دلیل گرما و رطوبت هوا، بین کشاله‌های ران، انگشتان پا و سینه‌ها علائمی از بیماری‌های پوستی مثل اگزما یا قارچ مشاهده شود.

اگر بیمار دارای علائم و پیش‌زمینه‌های قبلی باشد، این علائم تشدید خواهند شد و باید منتظر بروز شکل شدیدتری از بیماری بود. برای مثال اگر بیمار دارای سابقه بیماری‌های پوستی مثل پسوریازیس باشد، در صورت تشدید شدن علائم آن، دچار وضعیت به مراتب بدتری خواهد شد.

قارچ پوست در بارداری معمولاً در نواحی از بدن بانوان بروز پیدا می‌کند که لایه‌های پوست روی همدیگر قرار گرفته‌اند و رطوبت در میان این لایه‌ها جا می‌گیرند. نواحی مستعد دچار شدن به بیماری‌های پوستی مثل قارچ، شامل نواحی تناسلی، زیر سینه‌ها، کشاله‌های ران، پوست سر و میان انگشتان پا هستند.

بیشتر بخوانید: شستن صورت در بارداری

اکثر بیماری‌های قارچی در پوست در قسمت فوقانی و بیرونی پوست شکل می‌گیرند و به لایه‌های عمیق‌تر نفوذ نخواهند کرد. البته بدیهی است که بروز علائم بیماری‌های پوستی در افراد چاق بیشتر نمود پیدا می‌کند و بانوان مبتلا به دیابت هم ممکن است که بیشتر از سایر افراد به بیماری‌های پوستی دچار شوند.

اما نکته مهمی که در این میان وجود دارد، این است که بیماری‌های پوستی در بارداری به چند نوع مختلف تقسیم می‌شوند که در بخش بعدی به آن‌ها خواهیم پرداخت.

تقسیم‌بندی انواع بیماری‌های پوستی در دوران بارداری

اغلب بیماری‌های پوستی دوران بارداری پس از اتمام این دوران یا از بین می‌روند و یا کاهش می‌یابند، اما لازم است که تا پیش از اتمام این دوران، در صورت بروز علائم قارچ پوست در بارداری، برای درمان آن اقدامات جدی صورت بگیرد.

در ادامه این بخش از مقاله قرار است که به 3 شکل از انواع عارضه‌ها و بیماری‌های پوستی که در این دوران حساس بروز پیدا می‌کنند، بپردازیم تا اگر در این دوران مهم دچار علائم پوستی شده‌اید، بتوانید آنها را به راحتی تشخیص دهید:

• بیماری‌های پوستی مختص دوران بارداری: بعضی از بیماری‌های پوستی در دوران بارداری، تنها مختص همین دوران هستند. برای درمان این دسته از بیماری‌ها که به تشخیص پزشک معتمد قابل ارزیابی هستند، باید داروها و روش‌های درمان موقتی را در پیش گرفت تا از شدت این علائم کم شود. لازم به ذکر است که بدانید، هیچ‌کس جز پزشک متخصص نمی‌تواند این دسته از بیماری‌های پوستی مختص دوران بارداری را تشخیص دهد.
• بیماری‌های پوستی زمینه‌دار: همان‌طور که اشاره کردیم، بعضی از بیماری‌های پوستی دوران بارداری از زمینه‌های قبلی برخوردار هستند. به عبارت ساده‌تر اگر شما سابقه ابتلا به بیماری‌های پوستی مثل اگزما، درماتیت سبورئیک، پسوریازیس، تومورهای پوست و غیره را دارید، باید احتمال بروز یا تشدید علائم آنها را در دوران بارداری در نظر بگیرید.
• تغییرات پوستی مشخص: مشکلات و عارضه‌های پوستی تنها به دو دسته‌ای که در ابتدای این بخش اشاره کردیم، محدود نمی‌شوند. تغییرات پوستی در دوران بارداری ممکن است به دلیل تغییرات هورمونی و یا فیزیولوژیکی به وجود بیایند. این تغییرات پوستی گاه در قامت ترک‌های پوستی مشهود در نواحی شکم یا نواحی دیگر، لکه‌های پوستی موسوم به ملاسما، ریزش موقت تغییرات در ساختار ناخن و غیره بروز کنند.

مصرف داروهای ضد قارچ در دوران بارداری مجاز است؟

قارچ پوست نیازمند درمان و مصرف داروهای مخصوص و ویژه است که توسط پزشک متخصص تجویز می‌شوند؛ اما سؤال اصلی اینجا مطرح می‌شود که آیا مصرف این داروها در دوران بارداری مجاز است یا خیر؟ در این بخش از مقاله قرار است به داروهای مجاز برای درمان قارچ پوست در بارداری اشاره کنیم. البته لازم به ذکر است که بدانید، همه این مشورت‌ها برای کاهش علائم یا برطرف کردن بیماری‌های پوستی باید تحت نظر پزشک متخصص انجام بپذیرند.

نکته مهم پیش از پرداختن به داروهای مجاز برای برطرف کردن قارچ پوست، نوع داروهای مجاز در این دوران است که در این‌جا به آن اشاره‌ای خواهیم داشت.

لازم به ذکر است که بدانید، مصرف داروهای ضد قارچ موضعی، مثل نیستاتین، کلوتریمازول، میکونازول، تربینافین، سیکلو پیرکس و سولفید سلنیوم برای بانوان باردار مجاز است. همچنین، مصرف داروهای خوراکی گریزئوفولوین، تربینافین و داروهای رده آزول برای درمان قارچ پوست در بارداری توصیه می‌شوند.

در ادامه این مقاله و در بخش‌های بعدی به صورت مفصل و مجزا در مورد هر کدام از این داروهای ضد قارچ موضعی و خوراکی خواهیم پرداخت تا با ابعاد درمانی و دارویی هر کدام از آنها آشنا شوید؛ اما پیش از آن لازم است که بدانید، قارچ پوست در بارداری چگونه است و چرا باید آن را با پزشک خود در میان بگذارید. بخش بعدی این مقاله را به صورت اختصاصی در مورد بیماری قارچ پوستی اختصاص داده‌ایم تا با ابعاد مختلف آن آشنا شوید.

قارچ پوستی در بارداری

معمولاً همه افرادی که برای اولین ‌بار دوران بارداری را تجربه می‌کنند، نسبت به بیماری‌های پوستی و قارچ‌‌ها حساسیت بیشتری نشان می‌دهند. اما نکته مهم و جالب اینجاست که بانوان باردار می‌توانند با تشخیص نوع بیماری پوستی، قارچی بودن یا نبودن آن را مورد ارزیابی قرار بدهند و با اطلاعات کامل‌تری نزد پزشک متخصص خود بروند.

نکته بسیار جالب در مورد قارچ پوست در بارداری این است که در ابتدا باید بدانید، ناحیه مورد نظر در بافت پوست شما خارش دارد یا خیر. بسیاری از بیماری‌های پوستی در دوران بارداری دارای علائم خارش نیستند و در دسته‌بندی بیماری‌های پوستی مخصوص دوران بارداری قرار می‌گیرند. با این حال، بیماری‌های پوستی در دوران بارداری فقط در نواحی پوست صورت، دست یا پا بروز پیدا نمی‌کنند.

بیماری‌های قارچی در رحم

یکی از نواحی مهمی که دچار قارچ پوستی می‌شود، ناحیه تناسلی بانوان باردار است. این بیماری پوستی در دوران بارداری ممکن است بیشتر به چشم بیاید و حساسیت بانوان باردار را برانگیزد. پیش از مرور هر نکته‌ای، لازم است بدانید که این بیماری در ناحیه رحم هرگز نمی‌تواند به جنین آسیبی وارد کند و لازم است که از این بابت خیالتان راحت باشد. اگر شما هم از جمله بانوان باردار هستید که این مشکل را در خود احساس می‌کنید، کافی است که علائم زیر را در خود مورد بررسی قرار دهید:

• خارش‌های مکرر و آزاردهنده حین ادرار
• احساس بوی ناخوشایند از ناحیه واژن
• التهاب پوستی
• احساس درد شدید در حین مقاربت
• مشاهده ترشحات مربوط به قارچ پوستی واژن که به شکل پنیری‌شکل هستند
• ترشحات زرد یا سبزرنگ که نشانه عفونت قارچی شدید است

برای این که بتوانید از بروز این نوع بیماری‌های آزاردهنده قارچی جلوگیری کنید، لازم است که از آب ولرم برای شست‌وشوی واژن استفاده و از دوش واژینال دوری کنید. همچنین، پوشیدن لباس‌های نخی می‌تواند به تحریک نواحی پوستی در واژن منجر شوند و استفاده از لباس‌های کثیف یا مرطوب می‌توانند، زمینه‌ساز بروز بیماری‌های پوستی و قارچی باشند.

درمان قارچ در بارداری

همان‌طور که در بخش‌های قبلی اشاره کردیم، درمان قارچ پوست در بارداری با استفاده از داروهای موضعی و خوراکی ویژه امکان‌پذیر است. در این بخش قرار است که به صورت مفصل در مورد این داروها به بحث بنشینیم. برای شروع به سراغ داروهای موضعی برای درمان قارچ‌های پوستی می‌رویم.

داروهای موضعی مجاز

• نیستاتین: از این دارو معمولاً به صورت موضعی و به روش واژینال مورد استفاده قرار می‌گیرد تا خط بطلانی بر بیماری‌های پوستی و قارچی در دوران بارداری باشد. لازم به ذکر است که بدانید، فرم صحیح این دارو به صورت واژینال ارزیابی می‌شود و بهتر است که شکل کرم، پماد یا پودری آن استفاده نشود.
• تربینافین: این دارو هم به عنوان یکی از داروهای مجاز و ایمن برای درمان قارچ پوست در بارداری محسوب می‌شود؛ به غیر از دوران بارداری، از این دارو به عنوان یک راه‌حل برای درمان قارچ پای ورزشکاران، خارش ژوک و دیگر عفونت‌های قارچی در نظر گرفته می‌شود.
• کلوتریمازول: از جمله داروهای مناسب برای دوران بارداری و برطرف کردن عفونت‌های قارچی در سطح پوست، کلوتریمازول است که معمولاً برای درمان عفونت‌های مخملی واژینال استفاده می‌شود.
• سیکلو پیرکس: در مورد تأثیرات این دارو بر شیر مادر، اطلاعات کافی در دست نیست؛ از همین جهت از سیکلو پیرکس به عنوان داروی موضعی رده B و البته مناسب برای دوران بارداری یاد می‌شود.
• سولفید سلنیوم: اکثر شامپوها درمانی حاوی این دارو هستند و بانوان باردار می‌توانند از خواص آن برای درمان بیماری‌های پوستی شایع مثل درماتیت سبورئیک استفاده کنند.

داروهای خوراکی مجاز

• تربینافین: این دارو که از شکل موضعی آن در بخش قبلی نام بردیم، به عنوان یک داروی خوراکی برای درمان عفونت‌های قارچی بانوان باردار هم محسوب می‌شود. از این دارو به عنوان بهترین گزینه برای درمان مشکلات قارچی ناخن و انگشتان یاد می‌شود و به هیچ عنوان برای استفاده واژینال تجویز نخواهد شد.
• گریزئوفولوین: این دارو از لحاظ اثربخشی در دسته‌بندی C قرار می‌گیرد و به صورت مشخص برای درمان عفونت‌های قارچی در دوران بارداری استفاده می‌شود.
• داروهای رده آزول: مصرف این دسته از داروهای خوراکی که در دسته‌بندی C قرار می‌گیرند، برای سه‌ماهه اول بارداری توصیه نمی‌شود. طبق تحقیقات صورت‌ گرفته، مصرف این دارو در سه‌ ماهه اول بارداری می‌تواند به بروز مشکلات عصبی، عروقی و استخوانی نوزادان منجر شود. لازم به ذکر است که این دارو از جمله داروهای مخصوص درمان قارچ در ناحیه واژن و دهانه رحم محسوب می‌شود.

بیشتر بخوانید: مراقبت‌های پوستی دوران بارداری

دلیل لکه‌های پوستی در دوران بارداری چیست؟

به طور کلی، از تغییرات هورمونی می‌توان به عنوان اصلی‌ترین عامل بروز لکه‌ها پوستی در دوران بارداری نام برد. این تغییرات ناگهانی در پوست عمدتا به بروز لکه‌های پوستی منجر می‌شوند که برای بانوان باردار بسیار ناخوشایند است و ممکن است باعث خدشه‌دار شدن روحیه لطیف آنها شود.

یکی از مهم‌ترین و ناگوارترین لکه‌های پوستی در دوران بارداری، با عنوان «ملاسما» شناخته می‌شود که به صورت مستقیم روی اعتمادبه‌نفس بانوان تأثیر سوء می‌گذارد. ملاسما را می‌توان روی نواحی دیگر از جمله پیشانی، بینی، گونه‌ها و غیره مشاهده کرد.

از جمله دیگر لکه‌های پوستی رایج در دوران بارداری می‌توان به ترک‌های پوستی معروف به «استریا» هم اشاره داشت. ترک‌های پوستی که به مرور به لکه‌های پوستی تبدیل می‌شوند، معمولاً در سه‌‌ماهه سوم بارداری بروز پیدا می‌کنند.

این لکه‌های پوستی را می‌توان در نواحی باسن، ران، شکم و پستان‌ها مشاهده کرد و دلیل اصلی بروز آنها به علائم هورمونی مختلف، مثل افزایش هورمون‌های زنانه مربوط می‎شود. لکه‌های پوستی استریا در اکثر مواقع، پس از دوران بارداری و بعد از زایمان رفع می‌شوند و پوست بانوان به حالت قبلی و طبیعی خود بازمی‌گردد. برای درمان کامل این لکه‌های پوستی لازم است که با پزشک متخصص مشورت شود.

دوران بارداری و زایمان برای بسیاری از بانوان به عنوان مهم‌ترین و دغدغه‌مندترین دوران زندگی محسوب می‌شود؛ یکی از اتفاقاتی که می‌تواند حساسیت این دوره مهم را تشدید کند، بروز بیماری‌های پوستی است.

در این مقاله که موضوع اصلی آن را «قارچ پوست در بارداری» تشکیل می‌داد، به مرور انواع بیماری‌های پوستی در این دوران پرداختیم و سپس همه داروهای مجاز موضعی و خوراکی ضد قارچ را برای بانوان باردار مورد بررسی قرار دادیم. برای کسب اطلاعات بیشتر و آگاهی در مورد نحوه پیشگیری و درمان لازم است با پزشکان متخصص مشورت کامل شود.

منبع +++