لکه ماه گرفتگی نوزاد؛ علائم، دلایل و بررسی انواع روش درمان

لکه ماه گرفتگی نوزاد، یکی از رایج‌ترین علائم پوستی نوزاد در بدو تولد بوده که از دیرباز وجود داشته است. در قدیم باورهای مختلفی درباره علت بروز ماه گرفتگی وجود داشته که بیشتر آن‌ها ریشه در خرافات داشته است، اما امروزه دلایل علمی و پزشکی مشخصی برای لکه‌های ماه گرفتگی وجود دارد. انواع مختلف ماه گرفتگی، رنگ‌ها و علائمی خاصی را در نواحی مختلف بدن نوزاد ایجاد می‌کنند. با توجه‌به شایع‌بودن لکه ماه گرفتگی بین نوزادان، در این مطلب به بررسی علت ماه گرفتگی، علائم و انواع آن و روش‌های درمانی رایج لکه ماه گرفتگی کودکان می‌پردازیم.

ماه گرفتگی کودکان و علل آن

لکه ماه گرفتگی نوزاد یکی از شایع‌ترین مشکلات پوستی بین نوزادان است. این لکه‌ها در نواحی مختلف بدن نوزاد در اشکال، رنگ‌ها و اندازه‌های مختلف ظاهر می‌شوند. به‌طور کلی این ضایعه پوستی نیازبه درمان نداشته و با افزایش سن کودک و به‌طور تدریجی محو می‌شوند.

اما موارد شدید آن ممکن است نیازبه درمان پیشرفته داشته باشند، زیرا در صورت گسترش لکه ماه گرفتگی، کودک دچار مشکلات دیگری مانند مشکلات تنفسی، حرکتی و شنوایی می‌شود. همچنین باید توجه داشته باشید لکه‌هایی که در اندام‌های داخلی بدن ایجاد می‌شوند، نیازبه درمان سریع‌تری دارند.

بنابراین، ممکن است برخی از این لکه‌های ماه گرفتگی کودکان بسیار حساس باشند. اما به‌طور کلی می‌توان گفت درصورت مشاهده چنین لکه‌هایی در بدن نوزاد خود نگران نباشید و اجازه ندهید واکنش‌های غیرضروری دیگران و تعجب آنها بر روحیه شما تأثیر منفی بگذارد.

علت لکه ماه گرفتگی نوزاد

یکی از مهم‌ترین دلایل ایجاد لکه ماه گرفتگی نوزاد، ناهنجاری‌های ژنتیکی و تشکیل رگ‌های خونی زیرجلدی است. با اینکه دلیل اصلی این عارضه پوستی را ژنتیک می‌دانند، اما به‌طورمعمول هیچ علامتی از اختلالات پوستی در والدین این کودکان دیده نمی‌شود. بنابراین نمی‌توان گفت که والدین به‌دلیل داشتن این مشکل باعث ایجاد این لک‌ها شده‌اند.

لک‌های ماه گرفتگی نوزادان ممکن است در هر جایی از بدن ظاهر شوند، اما معمولا این ضایعات در ناحیه صورت در امتداد عصب سه قلو گسترش می‌یابد. همچنین در اکثر مواقع، شاهد لکه ماه گرفتگی نوزاد در نواحی‌ چون گونه‌های بالایی، فک پایین، اطراف چشم‌ها و لب‌ها هستیم.

وسعت این عارضه پوستی می‌تواند تا لثه‌ها و غشاهای مخاطی لب نیز گسترش یابد. در ابتدا نیز لکه‌ها صورتی کم‌رنگ به نظر می‌رسند، اما باگذشت زمان رنگ آن‌ها پررنگ‌تر می‌شود. این طبیعی است که باگذشت زمان، لکه‌های روی صورت به‌تدریج به برجستگی‌های ضخیم‌تر و بادکنکی‌شکل تبدیل شود و ناحیه آسیب‌دیده زبرتر و بزرگ‌تر به نظر برسد.

باورهای غلط در مورد ماه گرفتگی در بدن نوزاد

درمورد لکه ماه گرفتگی نوزاد و علت ایجاد آن، باورهای مختلفی وجود دارد که برخی از آن‌ها صحت علمی نداشته و ریشه در خرافات دارد. یک تصور غلط رایج از گذشته تا به امروز این است که اگر یک زن باردار ماه گرفتگی را ببیند، لکه‌های پوستی روی بدن او یا نوزادش ظاهر می‌شود.

محققان هنوز صحت این موضوع را اثبات نکرده‌اند، اما بسیاری از فرهنگ‌ها هنوز به آن اعتقاد دارند و براین باورند که ایجاد لکه‌های تغییر شکل روی پوست نوزاد با تأثیر از ماه گرفتگی است. همان‌طور که گفته شد درحال حاضر هیچ مدرک علمی و پزشکی صحت این باور و ادعا را تایید نکرده است. البته باید بدانید در بسیاری از کشورها این خرافات و باورها در مورد لک ماه گرفتکی نوزاد هیچ جایی ندارد.

در بیشتر موارد، چنین لکه‌های پوستی مادرزادی بدون درد و بی‌خطر هستند، اما اگر کودک تازه متولدشده شما این لکه‌ها را روی بدن خود دارد، بهتر است برای اطمینان از وضعیت آن با یک متخصص پوست مشورت کنید. در بیشتر موارد، ماه گرفتگی پس از تولد ممکن است به‌تدریج کمرنگ، محو، بزرگ یا غلیظ شود که این عوامل به نوع بافت لک موردنظر بستگی دارد.

انواع ماه‌گرفتگی بدن نوزاد

از مهم‌ترین چالش‌ها درباره لکه ماه گرفتگی نوزاد، تشخیص نوع آن است. به‌طور کلی دو نوع ماه گرفتگی وجود دارد:

• ماه گرفتگی‌های حاوی رنگدانه
• ماه گرفتگی قرمز

ماه گرفتگی‌های حاوی رنگدانه، شامل لکه‌هایی هستند که در هنگام تولد نوزاد روی پوست او وجود داشته و در رنگ‌هایی مانند مشکی، خاکستری، آبی و قرمز دیده می‌شوند. درحالی که ماه گرفتگی قرمز، شامل رنگ و رگ‌های خونی است که به‌صورت علائم پوستی قبل یا اندکی پس از تولد رشد می‌کند. برای تشخیص این موضوع که لک پوستی نوزاد شما شامل کدام نوع از ماه گرفتگی است، بهتر است با علائم هرکدام از آن‌ها آشنا باشید.

علائم ماه گرفتگی حاوی رنگدانه چیست؟

لکه ماه گرفتگی نوزاد در این نوع از ماه گرفتگی دارای علائمی مانند تیره‌شدن غیرطبیعی پوست یا تغییر رنگ پوست است. این شکل از تغییر در رنگ پوست، اغلب با لک‌هایی با رنگ قهوه آبی یا سیاه بروز پیدا می‌کند. همچنین ممکن است لک‌های ماه‌گرفتگی حاوی رنگدانه در اندازه‌های مختلف و اشکالی مانند برجسته، صاف یا چروکیده باشد.

در موارد شدیدتر ماه گرفتگی، ممکن است با رنگدانه‌های بزرگ‌تری که با خارش یا حتی خونریزی همراه است، مواجه شوید. اگر چنین علائمی را در ماه گرفتگی خود یا فرزندتان مشاهده کردید، فوراً به متخصص پوست مراجعه کنید و اقدامات لازم را انجام دهید، زیرا ممکن است نیاز به بیوپسی داشته باشد. معمولا این عارضه نیازبه درمان خاصی ندارد، اما باز هم ممکن است نوع و وضعیت آن شدید و در شرایطی باشد که نیاز به درمان دارد.

بیشتر بخوانید: لکه ماه گرفتگی در بارداری؛ 

علائم انواع رایج ماه گرفتگی نوزاد

علاوه‌بر دو نوع کلی ماه گرفتگی که پیش‌تر به آن اشاره شد، انواع رایج ماه گرفتگی و علائم بروز و تشخیص هرکدام از آن‌ها به شرح زیر است:

ماه گرفتگی تکه‌های ماهی قزل آلا

 این نوع از ماه گرفتگی، شامل رگ‌های صورتی شکلی از رگ‌های خونی کوچک است که روی پوست پشت گردن، پیشانی، بین چشم‌ها و لب بالایی ظاهر می‌شوند. برخی از این نوع لکه ماه گرفتگی نوزاد به مرور زمان با رشد کودک ناپدید می‌شوند، اما به‌طور معمول لکه‌های ناحیه پشت گردن به همان شکل باقی مانده و از بین نمی‌روند. باید بدانید لکه‌های ماهی قزل‌آلا در برخی موارد و برخی نواحی غیر از صورت ممکن است تا بزرگسالی ثابت بماند. این شرایط اصلا نگران‌کننده نیست و نیازبه درمان خاصی ندارد.

ماه گرفتگی شراب بندر

ماه گرفتگی شراب بندر یکی از انواع ماه گرفتگی است که از مهم‌ترین علائم آن، وجود لک قرمز صاف در بدو تولد است. این لک‌ها به‌مرور زمان به‌دلیل گشادشدن مویرگ‌ها تیره و تیره‌تر می‌شود. لکه‌هایی که به‌شدت بر پلک‌ها تأثیر می‌گذارد و ممکن است خطر عفونت را افزایش دهد.

ازجمله رایج‌ترین درمان‌های لکه ماه گرفتگی نوزاد در این نوع از ماه گرفتگی، روش لیزردرمانی است. در اکثر موارد از لیزر PDL برای حذف این لک‌ها استفاده می‌شود. به‌طور معمول برای حذف لکه‌های ماه گرفتگی شراب بندر، باید لیزردرمانی ماهی یکبار تکرار شود تا ضایعه پوستی موردنظر از بین برود.

توجه داشته باشید اندازه و نوع ضایعه بر تعداد جلسات لیزر تاثیر می‌گذارد. استفاده از لیزر بدون درد است، اما از آن‌جایی که این لکه‌ها اغلب در دوران شیرخوارگی درمان می‌شوند، ممکن است کودک به بی‌حسی موضعی یا بی‌حسی در مکان عمومی نیاز داشته باشد تا از جلسات لیزر حداکثر استفاده را ببرد.

ماه گرفتگی کسوف مغولی

 در بدو تولد و روی پوست برخی از نوزادان، لکه‌های صافی در قسمت پایین کمر و باسن وجود دارد که به آن لکه‌های مغولی می‌گویند. این لکه‌ها اغلب آبی هستند، اما ممکن است آبی-سیاه، آبی-خاکستری یا قهوه‌ای نیز باشند. از نظر ظاهری لکه‌های ماه گرفتگی کسوف مغولی، بیشتر شبیه کبودی روی پوست هستند.

جالب است بدانید این نوع لکه ماه گرفتگی نوزاد، در نوزادان با پوست تیره رایج‌تر است و معمولاً با رشد نوزاد و به‌تدریج از بین می‌رود. اما در برخی موارد نیز مشاهده شده است که لکه‌ها تا بزرگسالی از بین نرفته و ثابت مانده‌اند. کسانی که لکه‌های ماه گرفتگی کسوف مغولی دارند، نیازی به درمان ندارند.

ماه گرفتگی لکه‌های قهوه با شیر

برخی از علائم لکه ماه گرفتگی نوزاد، شامل لکه‌های بیضی و مسطح با رنگ قهوه‌ای روشن تا قهوه‌ای تیره هستند. به این نوع تغییر در رنگ پوست نوزاد، لکه‌های شیری می‌گویند که به‌طورمعمول روی تنه، باسن و پاها ظاهر می‌شوند. این نوع لک‌های پوستی با افزایش سن تیره‌تر و بزرگ‌تر می‌شود. باید توجه داشته باشید وجود چندین لکه بزرگ روی پوست نوزاد می‌تواند مربوط‌ ‌به غده سلول عصبی باشد. بنابراین اگر کودک شما چنین لکه‌هایی روی پوست خود دارد، بهتر است به پزشک متخصص مراجعه کنید.

ماه گرفتگی همانژیوم توت‌فرنگی

در ماه گرفتگی همانژیوم توت‌فرنگی، شاهد یکسری رگ‌های خونی کوچک در سطح پوست، پشت، صورت، قفسه سینه و پوست سر هستیم که اغلب به رنگ بنفش یا قرمز هستند. این نوع لکه ماه گرفتگی نوزاد، حتی چند هفته پس از تولد به‌طور برجسته دیده می‌شوند. این لکه‌ها معمولاً عرض یک سال به سرعت رشد می‌کنند، اما در سن نه سالگی از بین می‌روند. با این حال باید توجه داشته باشید که برخی از آنها ممکن است بی‌رنگ و چروکیده باقی بمانند.

درمان خاصی برای این نوع لکه پوستی وجود ندارد، اما اگر به این نتیجه رسیدید که این عارضه موجود روی پوست نوزاد درحال رشد است و نزدیک دهان یا چشم‌ها رسیده است و یا حتی اگر خونریزی یا عفونی باشد، باید برداشته شود. همان‌طور که در بالا ذکر شد، ماه گرفتگی اغلب بدون درد و بدون علامت است، اما در همانژیوم این گونه نیست و اگر خال یا نقطه عفونی و زخمی شود، ممکن است باعث ناراحتی و درد شود.

ماه گرفتگی همانژیوم کاورنو

توده‌های اسفنجی آبی مایل‌به قرمز که شامل لکه‌های عمیقی هستند، همانژیوم کاورنو نامیده می‌شوند. این نوع عارضه پوستی اگر عمق کافی داشته باشد، لایه‌های سطحی پوست معمولی دیده می‌شود. این لکه ماه گرفتگی نوزاد معمولا روی گردن یا سر ظاهر می‌شوند. همچنین باید توجه داشته باشید ممکن است ترکیبی از همانژیوم کاورنو و توت‌فرنگی در کودکان رخ دهد.

 ناهنجاری‌های وریدی

این ناهنجاری‌ها یا در بدو تولد یا در کودکی یا بزرگسالی رخ می‌دهند. ناهنجاری‌های وریدی اغلب به‌طور غیر‌طبیعی شکل گرفته و باعث گشادشدن سیاهرگ‌ها می‌شوند. به‌طور معمول پوست نواحی گونه‌ها، لب‎ها، فک و زبان درگیر این نوع ناهنجاری پوستی می‌شود. توجه داشته باشید لکه ماه گرفتگی نوزاد در این نوع از ماه گرفتگی به کندی رشد کرده و به این شکل می‌توانند با جراحی یا اسکلروتراپی درمان شوند.

خال‌های مادرزادی

خال‌های مادرزادی ضایعات پوستی هستند که از بدو تولد ظاهر می‌شوند. سطح خال‌ها ممکن است برجسته، صاف یا ناهموار باشد و در سراسر بدن رشد کنند. بیشتر این خال‌ها بی‌ضرر هستند، اما درعین حال باید توجه داشته باشید خال‌های مادرزادی که بزرگ و گسترده می‌شوند، خطر ابتلا‌به ملانوم (یکی از خطرناک ترین انواع سرطان پوست) را افزایش می‌دهند.

علائم خطرناک و هشداردهنده لکه ماه گرفتگی نوزاد

همان‌طور که بارها و بارها شنیده‌اید، اکثر سرطان‌های پوست به‌دلیل خال‌ها و لک‌های مادرزادی ایجاد می‌شوند. بنابراین اگر تغییری در بافت یا اندازه و رنگ خال یا سایر زائده‌های پوستی نوزاد خود مشاهده کردید، حتما برای درمان آن اقدام کنید. همچنین اگر لکه ماه گرفتگی نوزاد درحال گسترش باشد و نشانه‌هایی از التهاب، خارش و خونریزی از خود نشان دهد، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید و اقدامات لازم را انجام دهید.

عواقب ناشی از ماه گرفتگی

در برخی موارد، لکه ماه گرفتگی نوزاد می‌تواند به زخم‌های باز تبدیل شده و در نهایت عفونی شود. این در حالی است که در برخی موارد شدیدتر، این لکه‌ها می‌تواند به سرطان تبدیل شوند. اگر ماه گرفتگی در برخی موارد نزدیک به چشم باشد، خطر ابتلا‌به گلوکوم یا آب سیا افزایش می‌یابد. به‌طور کلی می‌توان گفت زمانی که ماه گرفتگی روی پلک قرار می‌گیرد، باید سریع درمان شود، زیرا بینایی کودک تاثیر زیادی دارد. هنگامی که ماه گرفتگی روی پیشانی یا پوست‌سر دیده می‌شود، خطر استرج وبر افزایش می‌یابد؛ این اختلال یک اختلال عصبی است که در بدو تولد با تشنج رخ می‌دهد.

بیشتر بخوانید: درمان لکه‌های ماه گرفتگی 

برداشتن لکه ماه گرفتگی نوزاد

یکی از مهم‌ترین دغدغه‌ها در رابطه با لکه ماه گرفتگی نوزاد، امکان درمان و برداشتن آن است. روش‌های مختلفی برای این کار وجود دارد، اما رایج‌ترین روش برداشتن لکه ماه گرفتگی، لیزردرمانی است. همچنین اگرچه لیزر موثرترین راه برای بهبود و ازبین‌بردن لکه‌های ماه گرفتگی است، اما گاهی تزریق سلول‌های بنیادی و جراحی نیز پیشنهاد شده است.

 استفاده از جراحی در درمان لکه ماه گرفتگی نوزاد، جز در موارد خاص چندان موثر نیست. ناگفته نماند تزریق سلول‌های بنیادی (PRP) و همچنین پیوند پوست کاربرد خاصی در از‌بین‌بردن لکه‌های ماه گرفتگی ندارند. بنابراین می‌توان گفت این ضایعات پوستی البته به جز لکه‌های شرابی با کمک لیزر یا خودبه‌خود برطرف می‌شوند و نیازبه درمان خاصی ندارند.

لکه ماه گرفتگی نوزاد، یکی از رایج‌ترین مشکلات پوستی نوزادان در بدو تولد است. این لکه‌ها در اندازه‌ها، اشکال و در نواحی مختلف بدن نوزاد ظاهر می‌شود. انوع لکه ماه گرفتگی را با توجه به علائم ظاهری آن می‌توان تشخیص داد. در اکثر موارد این ضایعات پوستی عوارض خاصی به‌همراه نداشته و خطری محسوب نمی‌شوند، اما در شرایطی که رشد آن‌ها شدید شود و دچار عفونت یا خونریزی شوند، باید برای درمان آن اقدامات پزشکی انجام شود.

منبع ++