قارچ پوستی چیست؟ بررسی شایع‌ترین‌ها، علل و علائم!

قارچ پوستی که مایکوز نیز نامیده می‌شود، یک نوع بیماری و عفونت پوستی است که توسط قارچ ایجاد می‌شود. میلیون‌ها گونه قارچ وجود دارد که می‌توان آن‌ها را در خاک، روی گیاهان، روی سطوح لوازم در خانه و روی پوست شما یافت. گاهی اوقات، این قارچ‌ها می‌توانند منجر به مشکلات پوستی، مانند راش یا برجستگی شوند. راش قرمز، خارش زیاد و پوسته پوسته شدن، از علائم قارچ پوستی بوده و می‌تواند بسیار ناخوشایند باشد و شما را دیوانه کند. اما بیشتر عفونت‌های قارچی خطرناک نیستند و معمولاً می‌توانید آنها را به راحتی با کرم‌ها درمان کنید. اگر می‌خواهید اطلاعات بیشتری درباره قارچ پوستی پیدا کنید، با ما همراه باشید.

قارچ چیست؟

قارچ‌ها از آن دست موجوداتی هستند که در همه‌جا زندگی می‌کنند. آ‌ن‌ها را می‌توان در گیاهان، خاک و حتی روی پوست شما یافت. این موجودات میکروسکوپی روی پوست شما معمولاً هیچ مشکلی ایجاد نمی‌کنند، مگر اینکه سریع‌تر از حد طبیعی تکثیر شوند یا از طریق بریدگی یا ضایعه به پوست شما نفوذ کنند.

از آنجایی که قارچ‌ها در محیط‌های گرم و مرطوب رشد می‌کنند، عفونت‌های قارچی پوست اغلب می‌توانند در مناطق عرق‌ریز یا مرطوب که جریان هوای زیادی ندارند، ایجاد شوند. برخی از نمونه‌ها عبارتند از: پاها، کشاله ران و چین‌های پوست.

اغلب، این عفونت‌ها به صورت راش پوسته پوسته یا تغییر رنگ پوست که اغلب با خارش همراه است، ظاهر می‌شوند. برخی از عفونت‌های قارچی پوست بسیار شایع هستند.

اگرچه عفونت می‌تواند آزاردهنده و ناراحت کننده باشد، اما معمولاً جدی نیست. عفونت‌های قارچی پوست اغلب از طریق تماس مستقیم منتقل می‌شوند. این می‌تواند شامل تماس با قارچ‌ها روی لباس یا وسایل دیگر یا روی یک شخص یا حیوان باشد.

قارچ پوستی چیست؟

یکی از بیماری‌های رایج عفونت، قارچ پوستی است. بسیاری از پزشکان بیان می‌کنند این بیماری یک عفونت بسیار مسری است و به راحتی در صورت تماس افراد با یکدیگر قابل انتقال خواهد بود. در برخی مواقع، شرایط متعادل بدن دچار اختلالاتی شده و زمینه را برای رشد قارچ‌ها به وجود می‌آورد. برخی از انواع عفونت‌های قارچی، تنها باعث تحریک شدن اندک پوست می‌شوند. برای مثال، عفونت در پوست سر یا مچ پا، می‌تواند باعث ایجاد راش یا قارچ پوستی در انگشتان یا مچ دست شود.

در انسان، لایه بیرونی پوست را سلول‌های مرده تشکیل می‌دهند که یک سد محکم در برابر عوامل و آلودگی‌های محیط بیرون است. بسیاری از متخصصان حوزه ایمن‌شناسی، پوست را اولین خط دفاعی بدن در حفظ سلامتی شما می‌دانند. اما اگر همین پوست آسیب ببیند، می‌تواند در معرض انواع عفونت‌ها باشد.

برخی از انواع قارچ‌ها مانند درماتوفیت‌ها و مخمرها وجود دارند که می‌توانند به سرعت به سطح پوست نفوذ کنند. بیماری قارچ‌ پوستی در سلول‌های لایه بالایی پوست و نواحی مرطوب بدن، مانند فضای بین انگشتان پا یا در کشاله‌های ران زندگی و رشد می‌کنند.

در حالی که برخی دیگر در عمق پوست نفوذ کرده و باعث خارش، ورم، ایجاد تاول یا پوسته پوسته شدن می‌شوند. اگر دچار این بیماری شدید، حتما باید نسبت به مداوا و درمان آن اقدامات فوری انجام دهید، چرا که قارچ پوستی به سرعت در بدن پخش شده و دیگر اعضای بدن را دچار عفونت خواهدکرد.

بیشتر بخوانید: قارچ پوست سر چیست؟

شایع‌ترین قارچ پوستی

انواع مختلفی از عفونت‌های قارچی پوست وجود دارد که برای درمان آن حتما باید به پزشک یا متخصصان حوزه سلامت و بهداشت مراجعه کرد. هر عفونت قارچی در بدن توسط یک قارچ بخصوص ایجاد می‌شود. به قارچ‌هایی که روی پوست، مو و ناخن زندگی و رشد می‌کنند، درماتوفیت گفته می‌شود؛

عفونت‌های پوست سر، دست‌ها، پاها، صورت و تنه، که پزشکان به آن‌ها عفونت‌های قارچی تینه‌آ نیز می‌گویند. این نوع از قارچ پوستی دارای شکل حلقوی، رنگ قرمز و لکه‌های خشک پوسته پوسته‌ای با مراکز بدون مو هستند.‌ عموماً به عفونت‌های تینه‌آی مچ پاها، ناخن‌ها و اندام‌ها تناسلی، «عفونت قارچی» گفته نمی‌شود، زیرا گاهی اوقات این عفونت‌ها حلقوی شکل نیستند. متخصصان بیان می‌کنند این فاکتورها سبب افزایش احتمال خطر مواجهه با این نوع از قارچ پوستی می‌شوند:

• افراد دارای سوء تغذیه
• عدم رعایت اصولی بهداشت
• سکونت در مناطق گرمسیری
• داشتن تماس با افراد و حیواناتی که این عفونت قارچی را دارند.
• ضعف شدید سیستم ایمنی بدن
• در برخی از ورزش‌های برخوردی، مانند کشتی
• استفاده از رختکن‌ها یا حمام‌های عمومی

تینه‌آ پدیس

یکی از شایع‌ترین انواع تینه‌آ، پدیس بوده که عمدتا در پای ورزشکاران، نوجوانان و مردان بزرگسال رشد می‌کند. ظاهر شدن این عارضه در سنین قبل از بلوغ کمتر شایع است. عللی که در بروز آن نقش دارند، عبارتند از: تعریق، خشک نکردن کامل مچ پاها بعد از شنا یا حمام، پوشیدن جوراب‌ها یا کفش‌های تنگ در هوای گرم. این عفونت با علائم زیر همراه است:

• سفیدی بین انگشتان پا
• پوسته پوسته شدن ناحیه مچ پا
• وجود راش‌های خارش‌دار در مچ پا
• تاول زدن ناحیه مچ پا

تینه‌آ کروریس

نوع دیگری از عفونت قارچ پوستی در پاها، تینه‌آ کروریس نام دارد. گاهی اوقات درمان این نوع از عفونت قارچی مشکل است. این عارضه نیز بیشتر در میان مردان شایع بوده و اغلب در هوای گرم بیشتر است. عفونت قارچی کشاله ران به ندرت در زنان بروز می‌کند. از علائم این عفونت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• لکه‌های دایره‌ای قرمز رنگ در ناحیه کشاله ران
• خارش زیاد در کشاله ران
• درد مزمن در ناحیه کشاله
• عدم سرایت به بیضه‌ها

تینه‌آ کاپیتیس

این نوع عفونت قارچی بسیار مسری بوده و بیشتر کودکان ۲ تا ۱۲ سال را مبتلا می‌کند. این عارضه به ندرت در بزرگسالان ایجاد می‌شود. گاهی اوقات این قارچ پوستی به کریون تبدیل شده که یک ضایعه دردناک بزرگ است و در محل عفونت قارچی اولیه ایجاد می‌شود.

این وضعیت می‌تواند به دلیل حساسیت بیش از حد عفونت قارچی بروز کرده و باعث ایجاد راش در جاهای دیگر بدن و دردناک شدن گره‌های لنفاوی گردن شود. علائم شایع در این قارچ پوستی عبارتند از:

• وجود راش قرمز و پوسته پوسته شدن پوست سر
• ریزش موی سر
• خارش پوست سر
• ظاهر شدن راش در بقیه اعضای بدن

تینه‌آ آنگویوم

این نوع عفونت که در ناخن انگشتان دست یا پا رخ می‌دهد، باعث ضخیم شدن و تغییر شکل ناخن می‌شود. این عارضه بیشتر در ناحیه‌ی ناخن‌های پا ایجاد می‌شود. همچنین این نوع از عفونت قارچی بیشتر در نوجوانان و بزرگسالان ظاهر می‌شود. تا در کودکان خردسال.

تینه‌آ کورپوریس

این عفونت پوستی باعث ایجاد یک راش حلقوی شکل در جای دیگری از بدن یا صورت می‌شود. این عارضه در هر سنی می‌تواند رخ دهد، اما بیشتر در کودکان دیده می‌شود و در اقلیم‌های گرم نیز شایع‌تر است. از علائم این عفونت می‌توان به این موارد اشاره کرد:

• ایجاد ضایعه بزرگ و قرمزرنگ با لبه‌های برجسته
• خارش در ناحیه عفونی

7 عامل ابتلا به قارچ پوستی

چندین عامل وجود دارد که می‌تواند خطر ابتلا به عفونت قارچی را افزایش دهد. این موارد شامل عوامل محیطی و همچنین آنچه در بدن شما در هنگام مواجهه با قارچ می‌گذرد، می‌شود.

هنگامی که پوست شما با یک قارچ مضر تماس پیدا می‌کند، عفونت می‌تواند باعث ظاهر شدن راش‌های متفاوت شود. به عنوان مثال، اگر یک جفت کفش را از فردی که پای ورزشکار دارد قرض بگیرید، قارچ ممکن است با پای شما تماس پیدا کند و شما را مبتلا کند. بثورات اغلب از فردی به فرد دیگر یا از حیوانی به فرد دیگر با تماس مستقیم منتقل می‌شود.

قارچ پوستی یکی از عوارض آزاردهنده پوستی است. این عفونت‌ها که قابل انتقال از طریق تماس نیز هستند، نیازمند درمان به موقع و مناسب هستند. در ادامه این مطلب شمارا با شایع‌ترین عوامل ایجاد قارچ پوستی آشنا می‌کنیم. لازم به ذکر است که برخی از این عوامل محیطی بوده و در اختیار انسان نیست. دراین قسمت چندین فاکتور مهم در ارتباط با ابتلا به عفونت‌های قارچی را بررسی خواهیم کرد.

گرما و رطوبت

تعریق شدید در یک محیط گرم و مرطوب می‌تواند خطر ابتلا به عفونت قارچی را افزایش دهد. قارچ‌ها برای رشد به محیطی گرم و مرطوب نیاز دارند. راه رفتن با پای برهنه در مکان‌های مرطوب، مانند سالن‌های ورزشی، رختکن و حمام‌ها نیز می‌تواند خطر ابتلا را افزایش دهد. این مکان‌های عمومی اغلب سرشار از هاگ‌های قارچی هستند.

ضعف در گردش خون

هر شرایطی که باعث گردش خون ضعیف شود، می‌تواند خطر عفونت را افزایش دهد. گردش خون ضعیف از پاسخ ایمنی شما جلوگیری می‌کند و توانایی بدن شما را برای مبارزه با عفونت کاهش می‌دهد.

وضعیت یائسگی

اگر شما یک زن یائسه هستید، تغییرات هورمونی می‌تواند اسیدیته واژن شما را کاهش دهد. این وضعیت ممکن است شما را در برابر عفونت‌های قارچی واژینال آسیب پذیرتر کند.

سیستم ایمنی ضعیف

اگر سیستم ایمنی بدن شما به درستی کار نکند، می‌تواند شما را در برابر عفونت‌های قارچی آسیب‌پذیر کند. بسیاری از چیزها به طور بالقوه می‌توانند سیستم ایمنی بدن شما را تضعیف کنند. به عنوان مثال، کمبود مواد مغذی، اختلالات نقص ایمنی، سیگار کشیدن و حتی استرس، می‌تواند عملکرد سیستم ایمنی شما را مختل کند.

آسیب و عفونت ناخن و پوست

حتی یک آسیب یا عفونت کوچک ناخن یا پوست می‌تواند به قارچ‌ها اجازه دهد تا زیر پوست شما نفوذ کنند و بر بافت‌های عمیق‌تر تأثیر بگذارند. به همین دلیل شستن زخم‌ها و پوشاندن آن‌ها در یک پانسمان یا بانداژ استریل مهم است.

مصرف داروهای خاص در رفع قارچ پوستی

برخی از انواع داروها می‌توانند توانایی بدن شما را در دفع عفونت‌های قارچی کاهش دهند. به عنوان مثال، آنتی بیوتیک‌ها، باکتری‌های مفید را همراه با باکتری‌های مضر از بین می‌برند. استفاده طولانی مدت از کورتیکواستروئیدها نیز می‌تواند خطر ابتلا به قارچ پوستی را افزایش دهد. درمان‌های سرطان، از جمله شیمی درمانی و پرتودرمانی، ممکن است شما را نیز در معرض خطر بیشتری قرار دهد.

مناطق عمومی

بسیاری از امکان ورزشی به دلیل شرایط جوی حاکم بر داخل آن‌ها می‌تواند محیط بسیار مناسبی برای رشد این قارچ‌ها باشد. کمدها در ورزشگاه‌ها، رختکن‌ها و سرویس‌های بهداشتی از دیگر مکان‌های مناسب رشد قارچ هستند.

بیشتر بخوانید: قارچ ناخن چیست؟

4 روش شگفت‌انگیز درمان قارچ پوستی

عفونت‌های قارچی معمولاً با داروهای ضد قارچ درمان می‌شوند. معمولاً داروهای ضد قارچی را روی ناحیه آسیب‌دیده مالش می‌دهند. (به نام داروهای موضعی). داروهای موضعی ممکن است شامل کرم، ژل، لوسیون، محلول یا شامپو باشد. داروهای ضد قارچ نیز ممکن است از طریق دهان مصرف شوند. در این قسمت شما را با چند روش فوق‌العاده برای درمان قارچ پوستی آشنا می‌کنیم.

کرم‌های ضد قارچ

داروهای ضد قارچ به اشکال مختلف در دسترس هستند، اما کرم عفونت قارچی یکی از رایج‌ترین آنهاست. متخصص پوست شما ممکن است کرم‌های بدون نسخه برای درمان توصیه کند، به خصوص برای موارد خفیف تا متوسط.

حتما از این کرم طبق دستورالعمل استفاده کنید تا عفونت را به بهترین نحو از بین ببرید. احتمالاً باید چند بار در روز کرم را روی ناحیه آسیب دیده بمالید. اگر در عرض چند هفته متوجه بهبودی نشدید، حتما دوباره به متخصص پوست خود مراجعه کنید.

پودرها و اسپری‌ها

متخصص پوست شما همچنین ممکن است یک ضد قارچ یا اسپری برای درمان عفونت قارچی شما توصیه کند. این محصولات اغلب برای بیماری‌هایی مانند عفونت پای ورزشکار و خارش نواحی قارچی استفاده می‌شوند. برخی از پودرها و اسپری‌ها عفونت قارچی را درمان می‌کنند، در حالی که برخی دیگر علائم را تسکین می‌دهند.

داروها

به عنوان یک درمان عفونت قارچی شدید، متخصصین پوست ممکن است یک داروی ضد قارچ خوراکی تجویز کنند. آن‌ها نسخه خاصی را بر اساس نوع عفونت قارچی توصیه می‌کنند. برای مثال، اگر عفونت قارچی روی ناخن‌های خود دارید، ممکن است به داروی خاصی نیاز داشته باشید. حتماً این دارو را طبق دستور مصرف کنید و کل دوره درمان را به پایان برسانید. سپس متخصص، پوست شما را ارزیابی می‌کند تا مشخص شود که آیا دارو موثر بوده است یا خیر.

شامپوها

عفونت‌های قارچی مانند کرم حلقوی اغلب روی پوست سر ظاهر می‌شوند و این می‌تواند منجر به ایجاد لکه‌های خارش دار و پوسته پوسته شدن سطح پوست سر شود که بسیار مسری هستند. برخی از افراد نیز ممکن است ریزش مو را به صورت موضعی تجربه کنند. متخصص پوست شما احتمالا یک شامپوی ضد قارچ برای از بین بردن عفونت و تسکین علائم شما تجویز می‌کند. مصرف داروی خوراکی نیز ممکن است برای پاکسازی کامل عفونت ضروری باشد.

4 روش جلوگیری از ابتلا به قارچ پوستی

قارچ یک موجود زنده تک سلولی یا چند سلولی است که معمولا در همه مکان‌ها، از جمله: هوا، خاک، گیاهان، آب و بدن شما یافت می‌شود. هنگامی که یک قارچ مضر با پوست شما تماس پیدا کند و در محیط گرم و مرطوب خود رشد ‌کند، می‌تواند باعث عفونت قارچی پوست شود.

قارچ پوستی می‌تواند قسمت‌های مختلفی از بدن شما را تحت تاثیر قرار دهد، از جمله: پوست سر، گوش، کشاله ران، ران، باسن، انگشتان پا و ناخن‌ها. عفونت‌های قارچی رایج عبارتند از کرم حلقوی بدن و پوست سر، پای ورزشکار، خارش جوک، کاندیدیازیس و عفونت قارچی. علائم معمول عبارتند از: بثورات خارش دار یا پوسته پوسته یا تغییر رنگ پوست.

جلوگیری از ابتلا به قارچ پوستی با رعایت بهداشت عمومی

اصولا قارچ‌ها و میکروب‌ها در مناطق آلوده رشد بیشتری دارند. به همین علت اولین راه پیشگیری از رشد قارچ پوستی، رعایت بهداشت توسط افراد است. از طرف دیگر قارچ‌ها عموما در محل‌های مرطوب و گرم رشد بیشتری دارند. پس این چند نکته را رعایت کنید تا از رشد آن‌ها در قسمت‌های مختلف بدن جلوگیری شود.

• جوراب‌های خودرا روزانه عوض کنید و به طور مرتب، شستشوی پای را انجام دهید. همچنین از کفش‌های پلاستیکی که جای تنفس ندارند، استفاده نکنید.
• با پای برهنه راه نروید، به خصوص در مکان‌هایی که ممکن است مرطوب باشند، مانند رختکن‌ها و حمام‌های عمومی.
• هنگام کوتاه کردن ناخن‌های پا، مستقیماً از روی ناخن کوتاه کنید. اگر ناخن زیر رشدی دارید، ممکن است برای مراقبت از آن نیاز به مراجعه به متخصص پا داشته باشید و اگر عفونت قارچی ناخن دارید، از همان ناخن‌گیر برای ناخن‌های سالم و ناخن‌های آلوده استفاده نکنید.

جلوگیری از ابتلا به قارچ پوستی با پوست تمیز و خشک

قارچ‌ها در نواحی گرم و مرطوب مانند بین انگشتان پا یا کشاله ران زندگی می‌کنند. با تمیز و خشک نگه داشتن پوست خود، احتمال عفونت را کاهش می‌دهید. چندین کار وجود دارد که می‌توانید برای خشک نگه داشتن آن انجام دهید:

• اگر زیاد عرق می‌کنید، روزی یک یا دو بار جوراب خود را عوض کنید.
• اجازه دهید حوله‌‎های حمام شما قبل از استفاده مجدد در هوا کاملاً خشک شوند.
• نواحی چین خوردگی پوست، مانند زیر سینه یا زیر شکم را تمیز و خشک کنید.
• هنگامی که در حال ورزش هستید یا قرار است در محیط گرم باشید، یک پودر خشک کننده یا دارویی را روی چین‌های پوست بمالید.
• کفش‌های خود را به طور متناوب تغییر دهید تا مدت کافی برای خشک شدن داشته ‌باشند، مخصوصاً اگر عرق می‌کنند. همچنین پس از هر بار استفاده، البسه ورزشی خود را بشویید.

جلوگیری از ابتلا به قارچ پوستی با تقویت سیستم ایمنی

اگر سیستم ایمنی ضعیفی دارید، احتمال ابتلا به عفونت قارچی بیشتر است. برای بهبود سیستم ایمنی خود، روزانه یک مکمل ویتامین و محصولات دارای پروبیوتیک مصرف کنید. سعی کنید یک رژیم غذایی متعادل و سرشار از چربی‌های سالم داشته باشید و مصرف کربوهیدرات خود را کاهش دهید. همچنین باید با نوشیدن آب سطح هیدراته بدن را بالا نگه دارید.

جلوگیری از گسترش عفونت‌های فعلی

اگر قبلاً عفونت قارچی داشتید، از سرایت آن به قسمت‌های بیشتری از بدن یا اعضای خانواده‌تان جلوگیری کنید. در صورت مشکوک بودن به عفونت، سایر اعضای خانواده باید معاینه و درمان شوند. از آنجایی که قارچ‌های پوستی مسری هستند، اقدامات احتیاطی زیر را برای جلوگیری از گسترش عفونت انجام دهید:

• از خاراندن عفونت خود اجتناب کنید.
• دست‌های خود را مرتب بشویید و خشک نگه دارید.
• اگر ورزشکار هستید، از دمپایی در حمام استفاده کنید.
• تمام حوله‌ها را در آب گرم و صابون بشویید و در خشک کن خشک کنید.
• هر بار که دوش می‌گیرید، از یک حوله تمیز استفاده کنید.
• هر روز لباس تمیز و خشک بپوشید و از به اشتراک گذاشتن لباس یا جوراب خودداری کنید.
• تمام حیوانات خانگی آلوده را درمان کنید.

قارچ یک ارگانیسم کوچک مانند کپک است. یکی از ویژگی‌های قارچ‌ها، حضور آن‌ها در همه‌ جاست؛ در هوا، آب و روی بدن انسان. حدود نیمی از قارچ‌ها مضر هستند.

اگر یکی از قارچ‌های مضر روی پوست شما رشد کند، می‌تواند باعث عفونت قارچی شود. عفونت‌های قارچی پوست شایع هستند. اگرچه این عفونت‌ها معمولاً جدی نیستند، اما می‌توانند به دلیل خارش یا قرمزی پوست، باعث ناراحتی و تحریک بیش‌ از حد شوند. اگر قارچ‌های پوستی درمان نشود، علائم آن ممکن است گسترش یابد یا بیشتر تحریک شده و اذیت‌کننده‌تر باشد.

منبع +++++