قارچ ناخن چیست؟ بررسی دلایل و روش درمان

قارچ ناخن یک بیماری‌ شایع است که درگیر شدن با آن می‌تواند برای افراد کمی مشکل‌ساز باشد. برای رفع قارچ ناخن می‌توان از درمان‌های مختلف خانگی تا مراجعه به پزشک و درمان‌های قوی‌تر استفاده کرد اما در ابتدا باید مطمئن شوید که ناخن‌های شما به قارچ گرفتار شده‌اند یا خیر.

اغلب بین قارچ ناخن و دیگر صدماتی که ناخن‌ها در معرض آن قرار می‌گیرند شباهت‌هایی وجود دارد و از این‌رو نمی‌توان هر آسیبی را قارچ ناخن تلقی کرد. در این متن در ابتدا علائم قارچ را به صورت دقیق توضیح می‌دهیم، سپس راهکارهای پیشگیری و درمان‌های خانگی را برای از بین بردن قارچ ناخن بیان می­کنیم و در انتها عوارض این بیماری و مواردی که باعث تشدید این بیماری می‌شوند را شرح می‌دهیم.

علائم ابتلا به قارچ ناخن و راه‌های پیشگیری از آن

این بیماری معمولاً با یک لکه سفید یا زرد در زیر ناخن دست یا پا شروع می‌شود، هرچه عفونت قارچ عمیق‌تر شود احتمال تغییر رنگ ناخن بیشتر شده و همچنین احتمال ضخیم‌تر شدن و خرد شدن لبه‌های ناخن بیشتر می‌شود.

قارچ ناخن ممکن است از یک انگشت شروع شود و به انگشتان دیگر سرایت کند، اما توجه داشته باشید که وضعیت خفیف این بیماری چندان آزار دهنده نیست و ممکن است بدون نیاز به درمان خاصی به صورت طبیعی برطرف شود.

بیشتر بخوانید: لایه‌ لایه شدن ناخن؛ 

اگر وضعیت ناخن‌ها دردناک باشد و قارچ باعث ضخیم شدن ناخن شود، باید مراحل درمان را به صورت خانگی یا زیر نظر پزشک طی کنید. در نظر داشته باشید که در اغلب موارد قارچ ناخن برمی‌گردد و فقط با انجام راه‌های پیشگیرانه می‌توانید احتمال ابتلای مجدد را کاهش دهید. علائم قارچ ناخن عبارت است از:

• تغییر رنگ نقطه‌ای یا کلی ناخن به سفید، زرد یا قهوه‌ای

• ضخیم شدن و شکننده شدن ناخن

• تغییر شکل ناخن

• جدا شدن ناخن از سطح پوست یا بوی ناخوشایند آن.

برای پیشگیری از قارچ بهتر است موارد احتیاطی زیر را در نظر بگیرید:

• شستن دست و پا به صورت مرتب: بهتر است بعد از هر بار شست‌وشو ناخن‌های خود را مرطوب کنید.

• لبه‌های ناخن‌گیر را قبل و بعد از اصلاح ناخن ضدعفونی کنید.

• از جوراب‌های ضد عرق استفاده کنید و یا جوراب خود را در طول روز عوض کنید.

• از کفش‌هایی استفاده کنید که هوا در آن جریان  داشته باشد.

• خانم ها از لاک ناخن کمتر استفاده کنید.

در نظر داشته باشید که عفونت قارچ می‌تواند در هر سنی اتفاق بیافتد ولی در افراد مسن به دلیل افزایش سن ناخن و مواردی مانند کاهش گردش خون، شایع‌تر است.

راهکارهای درمان و رفع قارچ ناخن

برای از بین بردن قارچ ناخن می‌توان هم از درمان خوراکی و هم از درمان موضعی استفاده کرد. درمان خوراکی معمولاً با داروهایی مانند تربینافین یا فلوکونازول انجام می‌شود که به صورت سنتی برای درمان قارچ ناخن تجویز می‌شود و این روش اغلب مؤثر است.

اما برخی از عوارض جانبی آن مانند ناراحتی معده و سرگیجه باعث می‌شود تا افراد درمان‌های موضعی خانگی را امتحان کنند، در ادامه به برخی از این درمان‌ها اشاره می‌کنیم.

• Vicks VapoRub

یک پماد موضعی است و برای سرکوب سرفه از آن استفاده می‌شود اما به دلیل داشتن ترکیبات فعالی همچون روغن کافور و روغن اکالیپتوس ممکن است به رفع قارچ ناخن کمک کند. برای استفاده باید حداقل یک‌بار در روز مقدار کمی از آن را روی منطقه آسیب دیده بمالید.

• عصاره اسنکروت

عصاره اسنکروت یک ضد قارچ است که از خانواده گیاه گل آفتابگردان تهیه می‌شود. در یک مطالعه در سال 2008 نشان داده شده است که این عصاره درمان مؤثری برای قارچ ناخن پا دارد. ماه اول هر سه روز، ماه دوم هر دو هفته و ماه سوم هر یک‌ ماه در منطقه آسیب دیده مورد استفاده قرار گیرد.

• روغن پونه کوهی

روغن پونه کوهی شامل تیمول است که طبق تحقیقی در سال 2016 ثابت شد خاصیتی ضد قارچی و ضد باکتریایی دارد. برای از بین بردن قارچ ناخن باید روزانه دو بار با یک پنبه کوچک آغشته به این روغن محل آسیب دیده را مرطوب کنید. بعضی افراد برای تأثیر بیشتر روغن پونه کوهی آن را با روغن درخت چای ترکیب کرده و روزانه 2 بار مورد استفاده قرار می‌دهند.

• عصاره برگ زیتون

اولوروپئین ماده فعال عصاره برگ زیتون بوده که دارای خاصیت ضد باکتری و ضد قارچ است، همچنین خاصیت تقویت سیستم ایمنی را دارد. می‌توان عصاره برگ زیتون را به صورت مستقیم بر روی قارچ‌های ناخن گذاشت و یا کپسول آن را به صورت خوراکی مصرف کرد. در صورت استفاده خوراکی حتماً همراه با وعده‌های غذایی و با آب فراوان مصرف شود.

• سرکه

برای رفع این بیماری سرکه را با آب به نسبت 1 به 2 مخلوط کنید و هر روز قسمت آسیب دیده پا را به مدت 20 دقیقه در این محلول بگذارید.

• سیر

یکی از درمان‌های خانگی برای از بین بردن قارچ ناخن استفاده از سیر خرد شده است. هر روز 30 دقیقه سیر خرد شده را در قسمتی که قارچ دارد، قرار دهید تا سیر به مرور قارچ و میکروب‌های موجود را از بین برد.

برای رفع این بیماری سرکه را با آب به نسبت 1 به 2 مخلوط کنید و هر روز قسمت آسیب دیده پا را به مدت 20 دقیقه در این محلول بگذارید.

بیشتر بخوانید: علت خطوط روی ناخن چیست؟

عوامل تحریک کننده قارچ و عوارض آن

عواملی مانند پیری، کاهش گردش جریان خون، عرق کردن زیاد، رشد بیش از حد ناخن‌ها، پابرهنه راه رفتن در مناطق مرطوب و عمومی مانند استخرها، سالن‌های بدن‌سازی و حمام، داشتن آسیب جزئی پوستی مانند پسوریازیس، ضعف سیستم ایمنی و ابتلا به دیابت جزء مواردی هستند که می‌تواند خطر ابتلا به قارچ ناخن را افزایش دهد.

اگر این بیماری درمان نشود و یا سیستم ایمنی بدن آنقدر ضعیف باشد که نتواند قارچ را از بین ببرد عوارض خطرناکی به وجود می‌آید، یکی از این عوارض عفونت شدید است که می‌تواند به سایر نقاط بدن نیز سرایت کند.

در نظر داشته باشید که افراد دیابتی بیشتر در معرض عفونت باکتریایی هستند و هرگونه آسیب جزئی پوستی می‌تواند برای آن‌ها منجر به یک عارضه جدی شود. در صورتی که دیابت دارید و فکر می‌کنید به قارچ دچار شده­‌اید حتماً به پزشک مراجعه کنید.

همان‌طور که پیش‌تر گفته شد راهکارهای مختلف و درمان‌های متنوعی برای از بین بردن این بیماری وجود دارد که می‌توان به کمک آن‌ها از این بیماری رهایی یافت. اما به این نکته توجه داشته باشید که تغییر رژیم غذایی یکی از موارد مهم در رفع قارچ ناخن است.

غذاهای سرشار از کلسیم و ویتامین D، ماست غنی شده پروبیوتیک و غذاهای حاوی اسیدهای چرب مفید، در برطرف کردن قارچ ناخن بسیار کمک‌کننده هستند.

منبع:‌ +