پسوریازیس چیست و چگونه درمان می‌شود؟
پسوریازیس نوعی بیماری مزمن پوستی است که در اثر فعال شدن بیش‌ازحد سیستم ایمنی بدن ایجاد می‌شود. پوسته‌پوسته شدن، التهاب و نمایان شدن لکه‌های ضخیم، سفید، نقره‌ای یا قرمزی پوست از علائم این بیماری به شمار می‌روند. برای درمان پسوریازیس می‌توان از کرم و پمادهای های موضعی، پرتودرمانی و داروهای خوراکی یا تزریقی بهره برد. اگر می‌خواهید بیشتر در مورد این بیماری و راه‌های درمانی آن بیاموزید، در ادامه با ما همراه باشید.
- پسوریازیس چیست و منجر به بروز چه مشکلاتی می‌شود؟
- چه عواملی باعث پسوریازیس می‌شوند؟
- علائم پسوریازیس
- درمان پسوریازیس
پسوریازیس چیست و منجر به بروز چه مشکلاتی می‌شود؟
پسوریازیس نوعی بیماری پوستی است که باعث ایجاد لکه‌های قرمز، پوستهای، ضخیم و خارش‌دار روی پوست می‌شود. اگرچه این زخم‌ها می‌توانند در هر نقطه‌ای از بدن دیده شوند اما به‌طورمعمول در آرنج، زانوها، پوست سر و کمر ظاهر می‌شوند. در بیشتر افراد این زخم‌ها کوچک هستند اما در بعضی موارد می‌توانند خارش‌دار و دردناک باشند. این بیماری مزمن طولانی‌مدت ممکن است ابتدا هیچ‌گونه علائمی نداشته باشد یا با علائم خفیف دیده شود اما پس از آن علائم شدیدتر می‌شوند.
| پسوریازیس نوعی بیماری پوستی است که باعث ایجاد لکه‌های قرمز، پوستهای، ضخیم و خارش‌دار روی پوست می‌شود. |
این بیماری می‌تواند در هر سنی رخ دهد اما اغلب در بزرگسالان زیر ۳۵ سال ایجاد می‌شود(علائم اغلب از ۱۵ تا ۲۵ سالگی شروع می‌شوند). مردان و زنان با هر نوع رنگ پوستی می‌توانند به این بیماری مبتلا شوند. شدت پسوریازیس در افراد مختلف بسیار متفاوت است، برای برخی از افراد این فقط یک تحریک جزئی است اما برای برخی دیگر می‌تواند تأثیر زیادی بر کیفیت زندگی آن‌ها داشته باشد. این بیماری می‌تواند در خانواده‌ها ظاهر شود اگرچه نقش دقیق ژنتیک در ایجاد آن مشخص نیست. علائم این بیماری اغلب به دلیل یک اتفاق خاص که به‌عنوان محرک شناخته شده، شروع یا بدتر می‌شود. این بیماری مسری نیست بنابراین از فردی به فرد دیگر منتقل نمی‌شود. افراد مبتلا به پسوریازیس بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیمارهای زیر هستند:
- بیماری‌های مفصلی مثل آرتروز
- مشکلات چشم مانند ورم ملتحمه، بلفاریت
- چاقی
- دیابت نوع ۲
- فشارخون بالا
- بیماری‌های قلبی عروقی
- سایر بیماری‌های خود ایمنی مانند سلیاک، اسکلروز
- بیماری التهابی روده موسوم به کرون
- بروز مشکلاتی در سلامت روان مانند اعتمادبه‌نفس پایین و افسردگی
چه عواملی باعث پسوریازیس می‌شوند؟
تصور می‌شود پسوریازیس یک مشکل در سیستم ایمنی بدن باشد که باعث بازسازی پوست با سرعتی سریع‌تر از سرعت طبیعی می‌شود. سلول‌های پوستی به‌طورمعمول هر ۳ تا ۴ هفته ساخته و تعویض می‌شوند اما در بیماران مبتلا به پسوریازیس این روند فقط ۳ تا ۷ روز طول می‌کشد! تجمع سلول‌های پوستی همان چیزی است که لکه‌های مرتبط با پسوریازیس را ایجاد می‌کند. اینکه چه عواملی باعث اختلال در عملکرد سیستم ایمنی بدن می‌شود کاملاً مشخص نیست محققان معتقدند که هم ژنتیک و هم عوامل طبیعی در این امر نقش دارند. از عوامل تحریک‌کننده این بیماری در بدن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- عفونت‌هایی مانند استراتیو گلو یا عفونت‌های پوستی
- آب‌وهوا به‌ویژه آب‌وهوای سرد و خشک
- آسیب‌دیدگی‌های پوستی مانند بریدگی، خراش، گزیدگی یا آفتاب‌سوختگی شدید
- استرس
- کشیدن سیگار و مصرف زیاد الکل
- مصرف داروهای خاص مانند هیدروکسی کلروکین، لیتیوم، داروهای ضدمالاریا و برخی داروهای فشارخون(مانند بتابلاکرها)
علائم پسوریازیس
علائم پسوریازیس بسته به نوع آن متفاوت است اما علائم و نشانه‌های رایج عبارت‌اند از:
- لکه‌های قرمز رنگ پوستی که اغلب با پوسته‌های نقره‌ای رنگ و ضخیم پوشانده شده‌اند.
- لکه‌های کوچک پوسته‌پوسته‌شده که معمولاً در کودکان دیده می‌شود.
- پوست خشک و ترک‌خورده که ممکن است دچار خونریزی یا خارش شود.
- خارش، سوزش یا درد
- ناخن‌های ضخیم، حفره‌ای یا خط‌دار
- مفاصل متورم و سفت
درمان پسوریازیس
متأسفانه هیچ درمانی قطعی برای پسوریازیس وجود ندارد اما طیف وسیعی از درمان‌ها هستند که می‌توانند علائم و ظاهر این زخم‌های پوستی را بهبود بخشند. برخی، رشد سلول‌های جدید پوستی را کند می‌کنند و برخی دیگر خارش و خشکی پوست را تسکین می‌دهند. پزشک شما با توجه به‌اندازه بثورات، نقطۀ ظهور علائم، سن، سلامت کلی و سایر موارد، یک برنامه درمانی مناسب را انتخاب خواهد کرد. در بیشتر موارد اولین درمان مورداستفاده یک درمان موضعی است که موارد زیر را شامل می‌شود:
- کرم‌های استروئیدی
- مرطوب‌کننده برای پوستهای خشک
- قطران زغال‌سنگ که عموماً در لوسیونها، کرم‌ها، شامپوها و محلول‌های شوینده حمام موجود است و عموماً برای درمان پسوریازیس پوست سر استفاده می‌شود.
- کرم‌های رتینوئید
اگر روش‌های درمانی فوق مؤثر نباشند یا شرایط شدیدتر باشد ممکن است از پرتودرمانی استفاده شود که به‌واسطه آن پوست در معرض انواع خاصی از اشعه ماوراءبنفش قرار می‌گیرد و رشد سلول‌های پوستی کند می‌شود. در موارد شدیدتر که درمان‌های فوق بی‌نتیجه هستند ممکن است از درمان‌های سیستمیک استفاده شود. این‌ها داروهای خوراکی یا تزریقی‌ای هستند که کل بدن را تحت تأثر قرار می‌دهند مانند:
- متوترکسات: مصرف این دارو می‌تواند باعث بروز بیماری‌های مغز استخوان یا مشکلات کبدی و ریوی شود بنابراین فقط در موارد جدی مورداستفاده قرار می‌گیرد. احتمالاً قبل از درمان لازم است که آزمایش، عکس‌برداری با اشعه ایکس از قفسه سینه و بیوپسی کبد انجام دهید.
- رتینوئیدها: این قرص‌ها، کرم‌ها، فوم‌ها، لوسیونها و ژل‌ها دسته‌ای از داروها هستند که به ویتامین A مربوط می‌شوند. رتینوئیدها می‌توانند عوارض جانبی جدی مانند نقص مادرزادی ایجاد کنند بنابراین برای خانم‌های باردار یا کسانی که قصد بچه‌دار شدن دارند توصیه نمی‌شود.
- درمان‌های بیولوژیکی: این درمان‌ها با مسدود کردن سیستم ایمنی بدن(که در پسوریازیس بیش‌ازحد فعال است) برای کنترل بهتر التهاب ناشی از پسوریازیس کار می‌کنند.
- داروهای مهارکننده آنزیم: آپرمیلاست نوع جدیدی از دارو است که برای بیماری‌های التهابی مزمن مانند پسوریازیس استفاده می‌شود. این دارو نوعی قرص است که آنزیم خاصی را در بدن مسدود می‌کند و سرعت واکنش‌هایی در بدن که منجر به التهاب می‌شوند را کاهش می‌دهد.
